Hasła Młodej Polski.

1.Modernizm – (fr.moderne) – współczesny, nowoczesny, postępowy. Hasło to doskonale 2.odzwierciedla tendencje, postawy, nauki, które bardzo postępowe w stosunku do innych.
Fin de siecle – koniec wieku, ściśle związane z chronologią epoki.

3.Dekadentyzm – postawa emocjonalna charakterystyczna dla ludzi końca wieku – szczególny typ osobowości i postawy do świata. Uczucie znużenia, zwątpienia, zniechęcenia apatii bezradności, bezwoli, bierności, braku chęci i woli działania, uczucie nieustannego smutku i przygnębienia, przekonanie o mającej nadejść katastrofie, przekonanie o bankructwie pewnych idei.

4.Katasrofizm – skrajny nurt dekadentyzmu.

5.Neoromantyzm – ‘nowy romantyzm ‘, odrodzenie się idei romantycznych (zwłaszcza patriotycznych) – duchowe przeobrażenie narodu. Szczególna popularność utworów Mickiewicza i Słowackiego.

6.Neoklasycyzm – ‘nowy klasycyzm ‘, prąd charakterystyczny dla okresu oświecenia. Rozwój tego nurtu ma związek z przemianami, jakie zaszły w literaturze światopoglądzie ludzi po 1905r. Odchodzi się wówczas od dekadenckiego znużenia, formułując hasła przeciwne, mające doprowadzić do aktywizacji postaw. Następuje zwrot ku epoce, w której panował klasyczny ład, egzystencja człowieka była harmonijna, gdyż akceptował on świat, samego siebie, był pełen witalizmu i optymizmu.

7.Franciszkanizm – inna droga odnalezienia samego siebie, do akceptacji życia, odnalezienia wew. Harmonii, spokoju, ładu. Stanowił wyraźnie nawiązanie do idei, które głosił św. Franciszek z Asyżu. Współistnienie obok siebie dobra i zła, skrajnych wartości. Człowiek powinien to zaakceptować i odnaleźć się w takim życiu, bo jest to całkowicie normalne. Franciszkanizm to także podkreślenie roli Boga, ale jako przyjaciela, towarzysza, roli natury, która daje nam spokój, jest gwarantem wew. wyciszenia oraz roli prostego człowieka.

8. Realizm – prekursorem tego kierunku był Emil Zola i rozwijał się w roku 1850. Stanowił zapowiedź naturalizmu. Ściśle związany z estetyka mimetyczną (starożytność – naśladowanie rzeczywistości przez sztukę). Sztuka realistyczna pokazuje życie ze wszystkich stron, niczego nie przemilcza, znajdują się tu zarówno dobre jak i złe cechy. (różne rodzaje realizmu; topograficzny, socjologiczny, mieszczański, historyczny, psychologiczny, społeczny, obyczajowy).

9. Naturalizm – skrajne wcielenie realizmu, naturaliści epatują brzydotą, patrzą na to co szpetne, nieestetyczne, na złe strony życia. Człowiek to jednostka biologiczna, kierują nią tylko i wyłącznie instynkty). Odwoływanie się do fotograficznej wierności. Jeśli jest coś brzydkie, to są ukazywane tego wszystkie detale. Pisarz naturalista jest obiektywny wobec opisywanej rzeczywistości, nie ocenia jej. (symbolizm, ekspresjonizm, impresjonizm).
Filozofia Schopenhauera – człowiekowi stale towarzyszy cierpienie, jest zmuszony przez pęd życiowy do stałej aktywności dla zaspokojenia swoich pragnień i ambicji, nękany jest uczuciem niedosytu i brakiem zaspokojenia, niezadowolenia z siebie i świata, strachu przed przeciwnościami i nieuchronną śmiercią. – wyzbycie się pragnień, rezygnacja z pożądań – ‘swoista rezygnacja ze świata’ – stan ‘nirwany’, czyli zawieszenie wszelkiej aktywności, zerwanie kontaktu ze światem zew.
Filozofia Nietschego - -bezwzględna krytyka moralności i kultury współczesnej – kwestionuje wartość; altunizmu, równości, wolności, sprawiedliwości i litości – domagał się wolności absolutnej dla jednostek wyjątkowej (nadludzie) – prawa działania nadludzi poza dobrem i złem – teoria ‘rasy panów’.
Filozofia Berqsona – intuicjonizm – filozofia pędu życiowego – czynnik ewolucji twórczej (samopoznanie i poznanie świata zgodnie z zasadą wolności) – odrzucenie ograniczeń