Powtórzenie z zakresu ekonomii w domu
Gospodarstwo domowe- jego członkowie zazwyczaj mieszkają razem, utrzymują się ze współnych pieniędzy. Czasem osoby tworzące to samo gospodarstwo domowe żyją oddzielnie. (np. student uczący się z daleka od rodziny, będąc jednocześnie na jej utrzymaniu)
Osoby mieszkające razem nie zawsze tworzą gospodarstwo. Mogą one oddzielnie gospodarować pieniędzmi, a razem składać się na czynsz. Każda z takich osób tworzy jednoosobowe gospodarstwo domowe.
Gospodarstwa domowe dzielą się na INDYWIDUALNE i ZBIOROWE.
Członkowie gospodarstwa indywidualnego są połączeni więzami rodzinnymi bądź partnerskimi, stanowią wspólnotę ekonomiczną. Gospodarstwo te może tworzyć również osoba samotna. (przykłady; małżeństwo, osoba samotna, konkubinat- związek partnerski dwóch osób niebędących małżeństwem).
Członkowie gospodarstwa zbiorowego nie są połączeni więzami rodzinnymi ani partnerskimi, lecz tworzą współnotę ekonomiczną . Utrzymują się z funduszy państwowych i społecznych. ( przykłady: szkoła z internatem, dom dziecka, klasztor, koszary wojskowe)
Gospodarstwo domowe, aby sprawnie funkcjonować musi pozyskiwać dochody.
Źródła dochodów;
- z umowy o prace ( z zatrudnienia na jej podstawie)
- z działaności gospodarczej (prowadzenia jej)
- z majątku (posiadanego- np. wynajmowania komuś mieszkania, zysków z lokaty bankowej)
- z zasiłków (np. dla osób bezrobotnych)
- z rent (dla osób niezdolnych do pracy- niepełnosprawnych)
- z emerytury
- z gospodarstwa rolnego (jego prowadzenia)
Członkowie gospodarstwa mają wydatki. Wydatki dzielimy na stałe i zmienne.
Wydatki stałe są wydatkami regularnymi ( czynsz za mieszkanie, wodę, gaz, energię, zakup żywności, środków czystości, rachunki za telewizję, telefon, kwoty wydawane na edukację oraz komunikację)
Wydatki zmienne są wydatkami nieregularnymi ( zakupy odzieży, butów, wydatki na kulturę, ochronę zdrowia, usługi np. kosmetyczne, sport i turystykę, wydatki przeznaczane na naprawy np. samochodu czy pralki.
Budżet domowy- wszystkie wydatki i dochody gospodarstwa domowego ( w określonym czasie)
Konsument- staje się nim każdy człowiek, podczas kupowania określonego produktu lub korzystania z danej usługi.
W chwili nabywania towaru, pomiędzy sprzedawcą, a konsumentem zaczyna obowiązywać umowa kupna- sprzedaży.
Gwarancja - klient otrzymuje ją z zakupem niektórych artykułów. Uprawnia ona do bezpłatnej naprawy lub wymiany uszkodzonego produktu.
uszkodzony produkt = towar niezgodny z umową
Reklamacja- zgłoszenie wad produktu . Można ją napisać w domu, korzystając ze wzorów zamieszczonych w internecie, bądź wypełnić formularz w sklepie.
Istnieją instytucje, z których pomocy mogą kupujący, jeśli sprzedawcy bądź producenci określonego towaru nie przestrzegają praw konsumenta.
Miejski/ Powiatowy Rzecznik Konsumentów - zajmuje się sprawami konsumentów w środowisku lokalnym
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów - reprezentuje interesy dużych grup konsumentów. Broni on w sądzie ich praw.