Środowisko dziennikarskie

Kilkudziesięcioletnia ciągłość wydawnicza poszczególnych tytułów lokalnych przyczyniła się do wytwirzenia w grupie zawodowej dziennikarzy je tworzących takich cech i problemów, które świadczą o profesjonalizacji tego typu dziennikarstwa.
1. Profesjonalizacja dziennikarstwa lokalnego: (przyczyny)
- podstawa utrzymania dziennikarzy dziennikarstwo przeszło ze sfary działania społecznego w sferę zawodową
- stabilizacja wydawnicza powodowała doskonalenie warsztatu dziennikarskiego
- stabilizacji kadr dziennikarskich sprzyjała ciągłość wydawnictw lokalnych
- szczupłe, ale stabilne i doświadczone kadry stwarzały warunki do kształtowania zawodowej osobowości dziennikarza lokalnego na zasadach uniwersalnej wszechstronności (dziennikarzy)
- szkolenia doświadczone zespoły redakcyjne same szkoliły chętnych do tego zawodu, o różnym poziomie wykształcenia
- zawód stał się na tyle atrakcyjny i konkurencyjny w stosunku do innych, że z lokalnych środowisk intelektualych i politycznych ludzie przechodzili do pracy w gazecie lokalnej
- zapotrzebowanie społeczne na informację lokalną i publicystykę stanowiące istotę pracy redakcji lokalnej
Żródło: M.Gierula, Polska prasa lokalna 1989-2000...s.166
2. Charakterystyka społeczno – demograficzna
O ile pod koniec lat 80.liczba dziennikarzy lokalnych pism ogólnokrajowych nie przekroczyła 500 osób, o tyle obecnie liczbę osów pracujących w redakcjach można szacować na 6-7 tys. Z tej grupy nie więcej niż 2 tys. osób zatrudnionych jest w pełnym wymiarze, a zespoły dziennikarskie prasy lokalnej są bardzo małe, a
Struktura liczbowa zespołów dziennikarskich wygląda następująco:
- 1-2 osoby (67,1%)
- 3-5 osób (25%)
- 6-7 osób (4,5%)
- 8 i więcej osób (3,4%)
Źródło: M.Gierula, B.Grzonka: Rozwój prasy lokalnej w woj.katowickim w latach 1989-1992. W: Społeczności lokalne i rozwój lokalnej demokracji..., s. 66-67.

Brakuje materiału empirycznego charakteryzującego środowisko dziennikarzy pod względem kryterium płci. Przeważają wyraźnie mężczyźni 73%,kobiety stanowią ok. 27% dziennikarzy istniejących pism lokalnych (Źródło: M.Jachimowski: Dziennikarze prasy lokalnej w Polsce jako kategoria zawodowa. Praca doktorska. Biblioteka Główna UŚ. Katowice 1998, s.104.)
3. Struktura wiekowa dziennikarzy lokalnych.
- 30-49 lat 52,2%
- do 30 lat 30%
- ponad 50 lat 17,8%
Źródło: M.Jachimowski Dziennikarze prasy... s. 107.
4. Charakterystyka zawodowa dziennikarzy prasy lokalnej.
Źródło: W.Chorązki: Badania srodowiska...
- wyższe 50% w tym 3,4 % legitymujących się pełnymi studiami dziennikarskimi ( w tym podyplomowymi)
- średnie 43,3%
Kursy dziennikarskie ukończyło jedynie 7,8% dziennikarzy ztrudnionych w tego typu prasie. Można powiedzieć, że współczesną prasę loklną tworzą osoby (prawie 90%), które do uprawiania tego zawodu nie mają przygotowania lub nabywają je w trakcie pracy w redakcji. Nie szybko ulegnie zmianie ta sytuacja. Proces kształcenia w szkołach wyższych trwa 3-5 lat, a absolwenci dziennikarstwa nie uważają pracy w prasie lokalnej jako atrakcyjnej. Mało redakcji 16,6% należy także do stowarzyszeń i organizacji wspierających prasę lokalną, as jeszcze mniej tj.11,1% korzysta z ich pomocy w zakresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Trudno jest także zbudować stabilny zespół. Zawód dziennikarski w Polsce jest zawodem otwartym, pozwala to ludziom o różnym wykształceniu i różnym przygotowaniu fachowym rozpocząć pracę w tym zawodzie. 68,8% spośród nich wykonywało inną pracę przed podjęciem pracy w dziennikarstwie. Najczęściej był to zawód nauczyciela, pedagoga(21,9%), urzędnika(13,3% inżyniera, technika (7%), pracownicy instytucji kulturalnych (5,5%).
5. Powody wybierania przez dziennikarzy pracy w prasie lokalnej.
Źródło: M.Jachimowski Dziennikarze prasy... s.212-213
-przypadek 35,9% -rezultat przypadku
-najbardziej odpowiedni 34,4% praca w redakcji lokalnej najb odpowiadała im
-zawód dziennikarza 11,7% jedyna szansa na znalezienie pracy w zawodzie dziennikarza
-stała praca 9,4% jedynie w prasie lokalnej zaproponowanio stałą pracę
-realizacja planów zawodowych 7,8%
-fakt istnienia jedynie gazety lokalnej 4,7%
-poprawa warunków finansowych 3,1%
-właściciel gazety loklanej 3,1%

6.Utrudnienia związane w wykonywaniem zawodu dziennikarza lokalnego.
Źródło: Badania M.Gieruli i M.Jachimowskiego wśród dziennikarzy pism loklanych.
- nadmierny nawał pracy, przeciążenie 34,4%
- utrudnienia w dostępie do informacji 30,5%
- konieczność pisania na zbyt wiele tematów 27,3%
- wadliwa organizacja pracy redakcji 18%
- złe warunki kolalowe i braki techniczne w wyposażeniu redakcji 17,2%
- zbyt rozległy teren obsługi dziennikarskiej i trudności komunikacyjne 10,9%
8. Oczekiwania zawodowe – 4 orientacje:
Wśród dziennikarzy prasy lokalnej wystepują różne kierunki orientacji i odpowiadające im kryteria oczekiwań zawodowych czy sukcesu.Wyodrębnia się 4 główne orientacje:
- na wydawnictwo - do kryteriów sukcesu zalicza się wtedy uznanie ze strony kierownictwa i rozwój kariery zawodowej oraz wysoki standard życia
- na wykonywany zawód – kryterium sukcesu jest uznanie w kręgach zawodowych i wewnętrzna satysfakcja
- na społeczeństwo kryterium sukcesu jest wysoki status społeczny poza wydawnictwem oraz związane z nim szerokie wpływy w społeczeństwie i jego i instytucjach
- na audytorium kryterium sukcesu jest popularność, sława oraz wpływ na zachowania społeczne odbiorców
Żródło: R.Kowalczyk Prasa lokalna w systemie komunikowania społecznego str.297
9. Rola dziennikarza prasy lokalnej:
W określonych warunkach dziennikarze mogą przyjmowć różne role:
- Interpretator – analizuje i poszukuje wyjaśnienia interesujących go kwestii
- Dystrybutor –jego zadaniem jest dostarczanie jak największej liczby informacji
- Adwersarz – zajmuje się głównie krytyką rządzących, polityków, przedsiębiorców.
W latach 90wśród dziennikarzy dominowała rola interpretatora i adwersarza.
Obecnie pod wpływem przemian społeczno-politycznych, a przede wszystkim ekonomicznych, dziennikarze mediów lokalnych, coraz częściej przyjmują postawę neutralnego obserwatora, której odpowiada rola DYSTRYBUTORA.
Żródło: R.Kowalczyk Prasa lokalna w systemie komunikowania społecznego str.298
10. Oddziaływanie na postawę i zachowanie dziennikarzy:
- bodźce formalne – narady redakcyjne, wyróżnienia, kary, awanse
- bodźce nieformalne – rady, sugestie, opinie, obserwacje
Bodźce nieformalne są znacznie ważniejsze is kuteczniejsze , stosowane są podczas procesu socjalizacji zawodowej dziennikarzy. Dziennikarstwo jest zawodem, który wymaga bezpośredniego kontaktu ucznia z mistrzem. W ten sposób adept dziennikarstwa może otrzymać solidne podstawy wiedzy fachowej i nabrać odpowiedniego doświadczenia zawodowego, które umożliwi mu profesjonalne wykonywanie pracy i robienie postepów.