Budowa ryb jako kręgowców wodnych

CECHY PRZYSTOSOWUJĄCE RYBY DO ŻYCIA W WODZIE:
- opływowy kształt ciała (zmniejszenie oporu wody),
- ciało pokryte łuskami ułożonymi dachówkowato i śluzem (zmniejszenie oporu wody),

Rodzaje łusek: plakoidalne, ganoidalne, kostne (cykloidalna i ktenoidalna)
- płetwy jako narząd ruchu:
a) parzyste: piersiowe i brzuszne (utrzymują ciało we właściwej pozycji w wodzie i umożliwiają zwroty),
b) nieparzyste: grzbietowa (nadaje stabilność), ogonowa (ruch postępowy i step), odbytowa
- silne metamerycznie ułożone mięśnie jako podpora dla płetw,
- pęcherz pławny – jako narząd hydrostatyczny, umożliwia wynurzanie się i zanurzanie w wodzie (zmiana głębokości ryby). Pęcherz wypełniony jest mieszaniną gazów, gdy ryba chce się wynurzyć to wypełnia go gazami,
- kanały linii bocznej (odbierają siłę i kierunek przepływu wody),
- oczy bez powiek (mniejszy opór, nie ma potrzeby nawilżania),
- układ oddechowy – skrzela (przystosowanie do pobierania tlenu rozpuszczonego w wodzie). Cztery pary łuków skrzelowych na których są dwa płaty skrzelowe zbudowane z blaszek skrzelowych. Skrzela są bardzo ukrwione. Taka budowa skrzeli zwiększa powierzchnię wymiany gazowej.

BUDOWA WEWNĘTRZNA RYB
A.) szkielet
- czaszka: mózgoczaszka zrośnięta z kręgosłupem i trzewioczaszka (żuchwa łączy się z mózgoczaszką za pomocą cząstki kwadratowej),
- kręgosłup: wyróżniamy odcinek tułowiowy i ogonowy,
- klatka piersiowa otwarta zbudowana z żeber, brak mostka (regulacja ciśnienia),
- szkielet płetw: płetwy piersiowe zrośnięte z czaszką, płetwy brzuszne osadzone w mięśniach,
- pas barkowy: łączy płetwy z czaszką. Pas składa się z kości: łopatek, obojczyków, kości kruczych i skoblowych,
- pas miednicowy: składa się z kości bezimiennych,
- skostnienia międzyżebrowe;

B.) układ krwionośny (układ zamknięty)
- serce: składa się z zatoki żylnej, przedsionka, komory, stożka tętniczego i aorty;

C.) układ nerwowy
- mózgowie składające się z: kresomózgowia, międzymózgowia, śródmózgowia (bardzo dobrze rozwinięte), móżdżka i rdzenia przedłużonego – są ułożone liniowom,
- rdzeń kręgowy,
- nerwy – 10 par nerwów czaszkowych;

D.) układ wydalniczy
- pranerka – układ ten usuwa zbędne produkty przemiany materii i reguluje ciśnienie (osmoregulacja). Wydalają amoniak lub mocznik.

E.) osmoregulacja u ryb
- ryby morskie – w celu wyrównania stężeń między płynami ustrojowymi w ciele ryby i środowiskiem zewnętrznym woda ucieka z ciała ryby, ryby piją słoną wodę, a przez skrzela aktywnie wydalają jony soli.

- ryby słodkowodne – ryba nie pije wody, komórki solne w skrzelach zatrzymują jony soli.

- ryby chrzęstnoszkieletowe – zatrzymują mocznik w organizmie, przez co zwiększają stężenie płynów ustrojowych, które stają się izotoniczne w stosunku do wody morskiej.
F.) układ pokarmowy – typowy

ROZMNAŻANIE I ROZWÓJ:
- rozdzielnopłciowość
- zapłodnienie zewnętrzne
- generalnie prosty (wyjątek – węgorz)

PRZEGLĄD RYB:
Podgromada: tarczowe
Okres pochodzenia: sylur
Cechy charakterystyczne: ciało pokryte pancerzem kostnym, nieruchoma żuchwa, parzyste płetwy rozmaitych kształtów.

Podgromada: chrzęstnoszkieletowe
Okres pochodzenia: dewon
Cechy charakterystyczne: szkielet chrzęstny, otwór gębowy przesunięty na spód ciała, widoczne szczeliny skrzelowe, płetwa heterocerkiczna, brak pęcherza pławnego; (np. rekiny, płaszczki, ryby piły)

Podgromada: kostnoszkieletowe
Okres pochodzenia: dewon
Cechy charakterystyczne: u jesiotrowatych struna grzbietowa przez całe życie, u większości skostniały szkielet, płetwa homocerkiczna; (np. karp, śledź, konik morski)

Podgromada: ryby dwudyszne
Okres pochodzenia: dewon
Cechy charakterystyczne: w okresie suszy wymianę gazową prowadzą za pomocą pęcherza pławnego; (np. rogoząb, prapłetwiec)

Podgromada: trzonopłetwy
Okres pochodzenia: dewon (jeden gatunek występuje tylko na Madagaskarze)
Cechy charakterystyczne: są przodkami płazów, ponieważ układ promieni kostnych w płetwie jest podobny do układu kości w kończynach, są żyworodne; (np. latimeria)

RADIACJA ADAPTATYWNA (Jest to o rozszczepienie pierwotnej grupy organizmów na liczne linie rozwojowe, dzięki temu organizmy opanowują nowe środowiska, miejsca do rozrodu, zdobywania pożywienia) RYB:

Ryby kostnoszkieletowe:
- słodkowodne
- wędrowne
- morskie: przybrzeżne, toni wodnej, głębinowe;