Postepowanie sądowe – jest to rozstrzygnięcie sprawy przez niezawisły i niezależny sąd . Najczęściej przebiega jawnie. Sytuacje , w których istnieje konieczność wyłączenia jawności , określa ustawa . Wyróżnia się postepowanie cywilne , karne i administracyjne . Sprawy cywilne – w procesach cywilnych rozpatruje się między innymi sprawy z zakresu : * prawa cywilnego –na przykład dotyczące umów i odszkodowań , * prawa rodzinnego – na przykład małżeńskie , między rodzicami , a dziećmi , * prawa pracy – na przykład wypłata wynagrodzeń * ubezpieczenia społeczne – na przykład przyznawanie rent . Sądy zmierzają do ustalenia , czy istnieje na przykład zobowiązanie dłużnika względem wierzyciela . wydawane są zarządzenia i zezwolenia mające znaczenie prawne . Prowadzi się działalność dokumentacyjno- rejestracyjną . Sprawy karne – w postępowaniach karnych ustala się odpowiedzialność ludzi , którzy popełnili zabronione czyny na terenie Rzeczpospolitej Polskiej . Działania zagrożone karą to przestępstwa i wykroczenia . Przestępstwa dzieli się na zbrodnie i występki . Do zbrodni zalicza się między innymi morderstwo oraz rozboje z użyciem broni . Grozi za nie pozbawienie wolności od trzech lat do dożywocia . Kara zależy od rodzaju czynu oraz okoliczności , na przykład zabójstwo ze szczególnym okrucieństwem (tak zwany typ kwalifikowany) będzie karane surowiej od zabójstwa w afekcie , czyli w stanie silnego wzburzenia (tak zwany typ uprzywilejowany). Za występki , na przykład narażenie na utratę zdrowia lub życia , można natomiast zostać pozbawiony wolności na ponad miesiąc albo zapłacić grzywnę. W odróżnieniu od zbrodni są one popełnione umyślenie lub nieumyślnie . Wszystkie pozostałe zabronione działania to wykroczenia , na przykład złamanie przepisów ruchu drogowego , karane mandatem oraz punktami karnymi . Sprawy administracyjne – skargi na urzędowe decyzje administracyjne wydane z drugiej instancji rozpatrują sady administracyjne. Postepowanie nie może być wszczynane z urzędu , czyli z inicjatywy samego sądu . Rozpoczyna się od skargi lub wniosku obywatela w sprawie działania albo bezczynności organu administracji publicznej . stronami postepowania administracyjnego mogą być osoby fizyczne i prawne , a także jednostki nieosiągające osobowości prawnej ( samorządowe i państwowe jednostki organizacyjne , na przykład kuratoria oświaty .)Proces cywilny – jest to spór zainicjowany pozwem , a kończący się wyrokiem . W sprawach cywilnych postepowanie przed sądami dzieli się na procesowe i nieprocesowe . W procesowej formie postepowania cywilnego występują dwie strony o różniej pozycji : * strona powodowa(powódka) , wznosząca pozew i domagająca się udzielenia rzez sad ochrony prawnej , * strona pozwana (pozwany ) , do której kieruje się żądanie . Rozprawa ma zazwyczaj kilka etapów. Na początku strony kolejno zgłaszają ustnie swoje żądania i wnioski oraz przedstawiają twierdzenia i dowody na ich poparcie . Najpierw czyni to powód , a następnie pozwany . Każda ze stron musi się odnieść do stwierdzeń adwersarza. Rozprawa obejmuje również postępowanie dowodowe i rozpatrywanie jego wyników. Sędzia przewodniczący jej powinien skłaniać strony do pojednania , zwłaszcza na pierwszym posiedzeniu . W procesie cywilnym przyjmuje się zasadę , ze wyrok powinien się pokrywać z zakresem żądania zgłoszonego przez powoda. W trakcie postepowania nieprocesowego , na przykład o podział majątku wspólnego małżonków , jeden lub kilku podmiotów przedstawia sądowi problem do oceny . Nie obowiązuje wtedy procedura pozwu : sprawa rozpoczyna się włożeniem wniosku . Nie kończy jej też wyrok , lecz postanowienie. W postepowaniu nieprocesowym biorą udział wnioskodawca oraz osoby zainteresowane sprawą : nie ma strony powodowej i pozwanej . Pozew w procesie cywilnym –pismo to rozpoczyna proces cywilny. Do elementów tego dokumentu należą : * nazwa i adres sadu , * imiona i nazwiska lub nazwa stron , * dokładnie określone żądania , * przytoczenie okoliczności uzasadniających żądanie , * oświadczenia dotyczące stwierdzeń opisywanych w pozwie lub dowody na ich poparcie , * podpis strony , * lista załączników , * pełnomocnictwo – jeżeli w trakcie procesu powoda będzie reprezentowała inna osoba .