Typy mniejszości narodowych

Typy mniejszości (stopień dobrowolności)
1. ze względu na poglądy dotyczące całości społecznej, a zwłaszcza polityczne, gospodarcze – orientacje polityczne.
2. ze względu na poglądy lub ideologię odziedziczone po przodkach ale wymagające zaakceptowania przez samych członków mniejszości (religijne – konwersja).
3. wyróżniające się odrębną od większości kulturą, a zwłaszcza językiem, które mają ugruntowaną świadomość odrębności (językowa, etniczna, narodowa).
4. mniejszości, których kryterium wyróżnienia stanowią cechy fizyczne członków, które zostały społecznie uznane za ważne i różnicujące (rasowe).
Problematyka mniejszości żydowskiej jest szczególnie skomplikowana bo deklaracja przynależności lub jakiej brak łączy się z prawidłowościami typów mniejszości:
jest mniejszością religijną,
jest to religia narodowa, zamknięta, nie prowadzi działalności misyjnej,
jest mniejszością narodową ale związaną z kilkoma językami (idisz i hebrajski),
jest mniejszością narodową ale raczej w środowisku, w których niektóre cechy fizyczne bardziej wyróżniają ich z otoczenia.

Mniejszość narodowa (prof. Krzysztof Kwaśniewski)
Mniejszość narodowa – to kategoria lub podgrupa osób wyróżniających się odrębnością etniczną (języka, kultury, tradycji) które (lub których przodkowie są allochtonami – napływowi)nie mają autonomii terytorialnej. W kraju w którym decydują się żyć, a w którym ze względu na swoją liczebność nie stanowią najważniejszego narodu państwa. Stanowią zbiór osób pragnących zachować elementy tej narodowej odrębności, a czasem przekazać je dzieciom, mimo, że jeżeli istnieje odrębne państwo narodu, z którym się czują związani, nie chcą tam wyjechać, a kontakty z nim utrzymują tylko w sferze kultury, bez naruszenia politycznej lojalności wobec państwa zamieszkania. Z tytułu prawa pielęgnowania, o tyle o ile sami tego chcą swojej odrębności i godzą się na nią mogą tworzyć w tym celu stowarzyszenia. Zachowują też prawo do asymilacji zgodnie ze swoją wolą, w kraju zamieszkania.

Struktura społeczna, teoria uwarstwienia społecznego.

1947r. – Stanisław Ossowski zwraca uwagę na fakt, że termin struktura zapożyczony jest z terminologii stosunków przestrzennych i jest terminem metaforycznym. Etymologicznie struktura pochodzi od łacińskiego słowa układać, budować. Struktura to przestrzenny układ elementów, a struktura społeczna to system dystansów interpretowanych przenośnie. Struktura klasowa jest pojęciem węższym, oznacza tylko pewien aspekt struktury społecznej. Trzeba odróżnić pojęcie struktury i składu społecznego. Skład nie oznacza organizacji i porządku, a jest jedynie komasacją elementów.
System stosunków, który stanowi strukturę społeczną daje się sprowadzić do 3 kategorii stosunków:
1. Stosunki zależności jednostronnych wynikających z przywileju posiadania mniej lub bardziej trwałych środków przymusu (ekonomicznego, politycznego) względem innych członków społeczeństwa.
2. Stosunki zależności wzajemnych – wynikają zwłaszcza z podziału pracy tzn. z podziału funkcji zawodowych.
3. Stosunki dystansu i więzi i antagonizmów społecznych. Inaczej mówiąc mieści się tutaj cała problematyka nierówności społecznych tzn. nierówności pozycji łączących się z systemem uprzedzeń i przywilejów z wyzyskiem, panowaniem i podporządkowaniem.
Panowanie i podporządkowanie – mieści się tutaj................a także kształtowania się sił społeczno politycznych. W grę wchodzą tutaj także odrębności stylu życia określonych zbiorowości i grup społecznych.

Ossowski w sposób następujący definiuje strukturę społeczną.
Strukturę społeczną pojmujemy jako system międzyludzkich zależności, dystansów i hierarchiczność zarówno w nieograniczonej jak i ograniczonej formie. Zaś strukturę klasową będziemy traktowali jako pewien szczególnie doniosły aspekt kultury społecznej. Tak więc struktura społeczna w stosunku do struktury klasowej jest pojęciem szerszym ponieważ grupy i kategorie jednostek ................... nie muszą być wcale klasami