Państwo Ottonów.

Wschodnia część państwa karolińskiego, coraz częściej zwana Niemcami coraz bardziej odcinała się od kontaktów z zachodnią częścią byłego imperium. Na prawym brzegu renu uformowały się w końcu IX w. cztery księstwa - Saksonia, Frankonia, Szwabia i Bawaria. Władzę sprawowały tam dynastie książęce.
W 911 roku zmarł ostatni przedstawiciel Karolingów w Niemczech - Karol Dziecię. Tron przekształcony został z dziedzicznego w elekcyjny, a pierwszym wybranym drogą elekcji władcą został książę frankoński Konrad. Konrad szybko przekonał się, że jego władza jest w dużej mierze fikcją, a poszczególni książęta udzielnie sobie rządzą. Kolejnym władcą (z polecenia Konrada) został Henryk I Ptasznik - przedstawiciel dynastii Ludolfingów (saskiej), ktora rządziła tym państwem aż do 1024 roku. Henryk zainicjował podbój Słowian Połabskich (zmusił do zależności danniczej plemiona Luciców i Obodrytów) a także pokonał Węgrów. Od obalenia Państwa Wielkomorawskiego Węgry nieustannie zagrażały ziemiom niemieckim. Henryk ostatecznie rozbił Węgrów nad Unstrutą w 933 roku. Prestiż zdobyty dzięki owym sukcesom przez Henryka doprowadził do elekcji jego syna - Ottona. Koronacja tegoż odbyła się w 936 w Akwizgranie, co wyznaczało bardzo wyraźnie kierunek polityki, jaką prowadzić miał ów władca (Akwizgran był miejscem koronacji Karola Wielkiego, najsilniejszego monarchy państwa Franków; tendencje centralistyczne). W tym okresie państwa południowoniemieckie zainteresowane były sytuacją we Włoszech, gdzie trwały spory o koronę. Zamieszana w nie była m.in. Burgundia - sąsiadka Rzeszy. Otton I postanowił także skorzystać na tej sytuacji i w tym celu pojął za żonę księżniczkę burgundzką - Adelajdę. Jednak na drodze podboju Włoch stanęły mu na razie przeszkody wewnątrz Rzeszy. Syn Ottona z pierwszego małżeństwa wstąpił w szeregi powiększającej się opozycji, ponadto w 954 wybuchło powstanie Słowian Połabskich, a rok później miała miejsce inwazja Węgrów. Otton poradził sobie z wszystkimi problemami, pokonał (ostatecznie) Węgrów w bitwie na Lechowym Polu (955), a Słowian rozgromił pod Regnicą. Droga do Włoch stała teraz otworem. Władca podjął tę wyprawę w 961 roku i zakończyła się ona wielkim sukcesem. Dotychczasowy król Włoch - Berengar z Ivrei - został zmuszony do wycofania się, a Otton koronował się w Mediolanie na króla Włoch. Wyprawa na Włochy została po częsci zrealizowana na prośbę papieża Jana XII, który chyba jednak nie do końca zdawał sobie sprawę, z jak silnym sojusznikiem się wiąże. Oto bowiem w 962 Otton koronował się na Cesarza Rzymskiego Narodu Niemieckiego. Jego państwo zaczęło nawiązywać do tradycji wielkiego Imperium Rzymskiego, zaś Otton miał ambicję podporządkowania sobie całego świata chrześcijańskiego. Jak silna była wówczas jego władza może świadczyć fakt, że Otton wydał statut, który stwierdzał, że cesarzem zostanie tylko ten kandydat, który przysięgnie wierność cesarzowi.
Po śmierci Ottona w 973 roku elektorzy ofiarowali koronę jego synowi - Ottonowi II. Ten nie był tak świetnym władcą, jak jego tatuś, a ponadto zaczęła znó tworzyć się opozycja, na której czele stanął książę Bawarii - Henryk Kłótnik. Tak więc przez pierwsze kilka lat swego panowania Otton II zmagał się z opozycją, a gdy już ją pokonał, postanowił kontynuować dzieło ojca i podbić cały Półwysep Apeniński. Ale jego wyprawa do Kalabrii zakończyła się klęską, a w czasie przygotowania do odwetu Otton zmarł. Sytuacja w Rzeszy przedstawiała się niepomyślnie - Otton zmarł młodo, posiadał wprawdzie potomka, ale ten, bedąć wówczas trzyletnim brzdącem nie za bardzo nadawał się do rządzenia państwem. Regencję zaczęła sprawować cesarzowa Teofano - wdowa po Ottonie II, ale ciągle obecna była opozycja (Kłótnik!). Ostatecznie, Teofano zawarła z Kłótnikiem kilka kompromisów, które pozwoliły jej na łożu śmierci przekazać regencję babce Adelajdzie - wdowie po Ottonie I. Otton III rozpoczął samodzielne rządy w 995 roku. Otton III był zwolennikiem budowy uniwersalnego cesarstwa z silna władzą cesarską i papieżem jako doradcą duchowym cesarza. Niestety, w tym okresie znów zaktywizowała się opozycja, a antyniemiecki ferment szerzący się we Włoszech przybrał w końcu formę powstania. Otton III, niezdecydowany, czy walczyć z jednym, czy z drugim podróżował po Europie do momentu, kiedy nabawił się malarii i w jej wyniku zmarł (1002). Po śmierci Ottona szala zwycięstwa przechyliła się na stronę opozycji, która uczyniła królem Henryka II Bawarskiego (syn Kłótnika). Henryk uwikłał się w długotrwałe wojny z Polską Bolesława Chrobrego i na nowo podjąć musiał podbój Włoch, które w międzyczasie strząsneły zależność od Niemiec.
Kiedy Henryk II zmarł w 1024 roku na tron w Rzeszy wstąpiła dynastia salicka.
Panowanie Ottonów wyznaczyło na wiele lat kierunek polityki zagranicznej Rzeszy Niemieckiej. Zaczął kształtować się cezaropapizm, który później w okresie walki o inwestyturę i dominium mundi odegra istotną rolę. Istotną konsekwencją panowania dynastii saskiej było zdobycie wpływów w Niemczech oraz utworzenie marchii na pograniczu słowiańskim (Bilungów, Północna, Łużycka, Miśnieńska).

(Historia Powszechna średniowiecze, T. Manteuffel)