Walory wypoczynkowe i specjalistyczne

Walory wypoczynkowe zaliczają się do tych walorów turystycznych, które stwarzają turyście możliwość przebywania na obszarze lub miejscowości przez dłuższy okres w celach wypoczynkowych i regeneracji sił. Mają one swe źródła w walorach środowiska naturalnego bądź w specjalnych urządzeniach przystosowanych do organizacji spędzania wolnego czasu. Są one w ścisłej zależności od warunków środowiska naturalnego. Można je określić jako zespół cech korzystnych, które podnoszą wartości wypoczynkowe terenu. Naturalnymi terenami wypoczynku są przykładowe: lasy, obszary wodne, plaże morskie, brzegi jezior bądź tereny górskie, w których chętnie się przebywa z uwagi na ich naturalne piękno, cisze, spokój czy tez specyficzne walory klimatyczne. Walory wypoczynkowe posiadają również różnego rodzaju obiekty kulturalno-rozrywkowe, placówki kulturalne, parki, ogrody bądź obiekty sportowe, znajdujące się w miejscowościach wypoczynkowych lub w dużych ośrodkach kulturalnych. Korzystanie z walorów infrastruktury turystycznej. W grupie walorów wypoczynkowych można wyróżnić: zespół niezbędnych cech ich występowanie stanowi minimum warunków do wypoczynki, oraz zespół korzystnych cech które podnoszą wartości wypoczynkowe terenu. Do cech niezbędnych zalicza się: czyste powietrze, ciszę, niski stopień urbanizacji, estetyczne walory krajobrazu, brak zasadniczych przeciwwskazań klimatycznych, natomiast do cech korzystnych szczególne walory widokowe krajobrazu, warunki do uprawiania czynnego wypoczynku w okresie letnim przydatność terenów do wędrówek pieszych, kolarskich do uprawiania sportów zimowych i wędrówek narciarskich, korzystne warunki bioklimatyczne oraz tak zwane walory lecznicze wody lecznicze, peloidy, gazy lecznicze.

1.3.2. Walory specjalistyczne

Walory specjalistyczne stanowią zespól cech i elementów środowiska naturalnego, które umożliwiają uprawianie różnych form turystyki kwalifikowanej, a w przypadku obecności wód mineralnych i korzystnych warunków klimatycznych balneoterapii i innych form lecznictwa uzdrowiskowego. Walory specjalistyczne należą do tego rodzaju walorów turystycznych, które występują na danym obszarze umożliwiając uprawianie różnorodnych i specjalistycznych form ruchu turystycznego i sportu, czyli na przykład: żeglarstwa, narciarstwa, wędkarstwa, myślistwa, jazdy konnej, wspinaczki wysokogórskiej itp. Są to głównie akweny, tereny leśne i stoki górskie. Walory specjalistyczne maja też uzdrowiska i miejscowości klimatyczne. Warunkiem przydatności środowiska przyrodniczego dla celów leczniczych i profilaktycznych SA walory krajobrazowe oraz naturalne czynniki lecznicze, w tym również korzystne właściwości bioklimatyczne. Podstawą rozwoju funkcji uzdrowiskowych jest występowanie wód mineralnych, torfów leczniczych zwanych borowinami, a także lecznicze właściwości klimatu. Jednak największe znaczenie dla lecznictwa uzdrowiskowego maja wody mineralne. Walory specjalistyczne często występują na terenach o walorach wypoczynkowych i krajoznawczych. Umożliwiają one uprawianie takich rodzajów turystyki kwalifikowanej jak; wędkarstwo, myślistwo, żeglarstwo, kajakarstwo, jazda konna, wspinaczka wysokogórska czy narciarstwo.
• walory wędkarskie posiadają prawie wszystkie akweny i cieki wodne o I i II kategorii czystości wód i muszą w nich znajdować się określone gatunki ryb.
• Walory myśliwskie maja te regiony, które posiadają obwody łowieckie. Obwody te występują głównie na terenach zalesionych. Obszary łowieckie winny posiadać co najmniej 3 tys. ha, na których SA warunki do polowań.
• Walory żeglarskie posiadają wszystkie większe akweny i niektóre rzeki. Kajakarstwo można uprawiać na rzekach i kanałach w wyznaczonych do tego szlakach kajakowych.
• Walory taternickie (wspinaczkowe) spotykamy w wysokich górach o skalistym wysokogórskim charakterze. Ten rodzaj turystyki wymaga wysokich kwalifikacji i odpowiedniego sprzętu.
• Walory specjalistyczne do uprawiania turystyki jeździeckiej maja stadniny, które posiadają konie wierzchowe, wyspecjalizowany personel i odpowiednie urządzenia.
• Walory narciarskie spotykane są w górach, w których zaleganie pokrywy śniegowej jest co najmniej przez 150-200 dni w roku. Uprawianie narciarstwa biegowego ma mniejsze ograniczenia i jest możliwe na większych obszarach.
Walorami specjalistycznymi nie są specjalne umiejętności, przygotowanie sprawnościowe, odpowiednie kwalifikacje formalne a często również posiadanie drogiego sprzętu.