Wybrane zwierzęta tundry

Zając bielak (Lepus timidus) odróżnia się od swego euroazjatyckiego brata jedną cechą szczególną: jego futro przez cały rok pozostaje śnieżnobiałe, nie zmieniając barwy. Zmiana koloru następuje bowiem pod wpływem odpowiednio podwyższonej temperatury, ta zaś w rejonach polarnych nie wzrasta do wystarczającego poziomu. W poszukiwaniu pożywienia i ciepła bielak często zagrzebuje się w śniegu. Tylko najsilniejsze osobniki potrafią przeżyć surowe, długie arktyczne zimy. Jeśli chodzi o ptaki to do typowych dla Arktyki należą alki: nurzyki, alki krzywonose oraz alki właściwe. Wprawdzie w przeciwieństwie do pingwinów z Antarktydy potrafią latać, niemniej są do nich uderzająco podobne: mają czarno-białe upierzenie oraz świetnie pływają i nurkują, przy czym skrzydeł używają jako wioseł, a nóg jako steru; na lądzie chodzą wyprostowane i tworzą wielkie kolonie. W czasie lotu alki musza bardzo szybko machać swoimi krótkimi skrzydłami, przez co ich lot przypomina raczej rozpaczliwy trzepot. Alki ze strefy polarnej północnej oraz pingwiny z południowej to klasyczny przykład konwergencji: zwierzęta te nie są z sobą spokrewnione, a mimo to mają podobne cechy fizyczne; żyją również i odżywiają się w podobny sposób, ponieważ zamieszkują podobne ekosystemy.

Nurzyk podbielały (Uria aalge) gniazduje w wielkich koloniach na wąskich występach skalnych nad morzem. Samica składa tylko jedno jajo, które z jednej strony jest charakterystycznie spiczaste. Dzięki owemu kształtowi, gdy zostanie potrącone kręci się w kółko, ale nie toczy i nie spada ze skał. Ptaki te wychodzą na ląd tylko na czas gniazdowania; na lądzie poruszają się dość niezdarnie, w wodzie za to z wdziękiem pływają oraz nurkują. Młode na długo przedtem, nim nauczą się latać, schodzą do morza, aby polować na ryby. Nurzyk podbielały ma upierzenie na brzuchu białe, a na grzbiecie czarne. Nie tylko kolor piór, lecz także spiczasty dziób i nogi osadzone daleko w tyle ciała nadają mu wygląd bardzo podobny do pingwina.

Pardwa górska (Lagopus mutus) występuje nie tylko w rejonach wysokogórskich - żyje i gniazduje przede wszystkim w Arktyce. W epoce lodowcowej stopniowo rozszerzyła swoją przestrzeń życiową na południe, a gdy lądolód ze środkowej i południowej Europy wycofał się ostatecznie, znalazła ostoję w górach. Pardwa należy do rodziny głuszcowatych. Nogi i stopy pokryte ma gęstym puchem, który w czasie biegu utrzymuje ciepłotę i chroni przed zapadaniem się w śnieg. To jeden z nielicznych ptaków, które zdolne są przetrwać zimę w strefie wiecznego śniegu. Szukając pożywienia (na przykład pąków i nasion), wygrzebuje niekiedy głębokie korytarze. W lecie śnieżnobiała szata pardwy zmienia się na brązowawą, tylko skrzydła pozostają brudnobiałe.

Sowa śnieżna (Nyctea scandiaca) gniazduje w arktycznych rejonach Alaski, północnej Kanady i na przybrzeżnych wyspach. Poluje w dzień, głównie na lemingi, przy czym jeden osobnik potrafi w ciągu roku pożreć nawet tysiąc gryzoni. Gdy w danym roku ożywienia jest szczególnie dużo, samica składa 10 lub nawet więcej jaj, przeważnie zaś tylko 4-6. Młode wykluwają się stopniowo jedno po drugim, przy czym te, które przychodzą na świat ostatnie, niestety często nie przeżywają. Tylko samce mają śnieżnobiałe upierzenie, samicę łatwo poznać po brązowych paskach. Rozpiętość skrzydeł sowy śnieżnej dochodzi do 1,5 metra, a miękkie lotki umożliwiają jej bezszelestny lot. Jest długowieczna - może być nawet do pięćdziesięciu lat. Lodówka gniazduje w północnej Grenlandii oraz na Islandii. W poszukiwaniu pożywienia dokonuje zdumiewających wyczynów w nurkowaniu.