Bieguny

Oś obrotu Ziemi jest nieco nachylona w stosunku do płaszczyzny, w jakiej nasza planeta obiega Słońce. Punkty, w których linia ta przecina powierzchnię, zwą się biegunami i są z definicji równo oddalone od równika. Wokół nich leżą wielkie masy wiecznego lodu i śniegu, które sprawiają, że panują tu bardzo surowe warunki klimatyczne. Na dobrą sprawę ludzie spenetrowali i poznali bliżej okolice obu biegunów dopiero na przełomie XIX i XX wieku.

Różnica między biegunami
Obszary podbiegunowe to największe dziewicze tereny na naszej planecie. Na pierwszy rzut oka oba są bardzo podobne do siebie, ale nietrudno wskazać też istotną różnicę. Antarktyda, na której leży biegun południowy, to otoczony morzem kontynent, podczas gdy Arktyka z biegunem północnym to zamarznięte morze otoczone lądami. Lód ten bezustannie się porusza, dlatego nie można na nim określić żadnych stałych punktów orientacyjnych.

Klimat polarny
Dla klimatu polarnego charakterystyczne jest utrzymujące się przez cały rok zimno, duże opady i gwałtowne wiatry. Zimą przeciętna temperatura na biegunie północnym wynosi -40C, a na biegunie południowym spada nawet do -60C. Występują tu tylko dwie pory roku: lato i zima, a przez wiele miesięcy Słońce w ogóle nie pojawia się nad horyzontem. W takich warunkach przetrwać mogą jedynie najbardziej wytrzymałe zwierzęta i rośliny.

Lód
Lód jest charakterystyczny dla obu obszarów podbiegunowych, ale wygląda na nich inaczej. Antarktyda na półkuli południowej to ląd przykryty lodową czapą, która dochodzi do 4300 metrów grubości i stanowi 90% światowych rezerw słodkiej wody. W Arktyce identyczna lodowa czapa przykrywa jedynia wyspę Grenlandię - reszta to skorupa powstała na Morzu Arktycznym w wyniku zamarzania wody morskiej, mająca przeciętną grubość 3 metrów.

Życie na biegunach
Na wybrzeżach Antarktydy rosną mchy i porosty, których jest jednak zbyt mało, by wykarmić zwierzęta. Mimo to na wolnych od śniegu brzegach i w przylegającym do nich morzu aż roi się od fauny. Dzięki obfitości planktonu mogły uformować się łańcuchy pokarmowe, do których należą m.in. walenie, foki, ryby i rozmaite gatunki ptaków. Ten szósty kontynent został odkryty dopiero w 1820 roku.