Po co ludziom państwo?

Państwem nazywamy określone, oddzielone granicami terytorium, które zamieszkiwane jest przez trwałą wspólnotę ludzi, która podlega niezależnej władzy państwowej. Każda społeczność tworząca naród dąży do tego, aby posiadać państwo. Umożliwia ono bowiem utrwalenie tożsamości narodowej oraz rozwój ekonomiczny. Ponadto zapewnia swoim obywatelom poszanowanie ich praw oraz ochronę w razie zagrożenia wewnętrznego czy też zewnętrznego. Ze względu na strukturę terytorialną i organizację systemu prawnego wyróżnia się dwa rodzaje państwo: federacyjne oraz unitarne. Państwa federacyjne składają się z wielu części, nazywanych krajami, stanami, regionami lub prowincjami. W przeszłości niektóre z nich były osobnymi państwami. Miały innych władców, różniły je także obowiązujące prawa, waluta, religia, język lub dialekt. Na poszczególnych terytoriach wchodzących w skład federacji istnieją lokalne rządy, a niektóre prawa są odrębne, czyli obowiązują tylko w danym regionie. Mieszkańcy muszą jednak przestrzegać przepisów ogólnopaństwowych, tworzonych przez wspólny rząd oraz parlament federalny. Najczęściej nie mają prawa do secesji oraz do prowadzenia własnej polityki zagranicznej. Państwa unitarne natomiast charakteryzują się wewnętrzną jednolitością. Na całym ich terytorium obowiązuje takie samo prawo. Kraje te są podzielone na regiony (np. Polska - na województwa), podlegające władzy centralnej, i mają ograniczone możliwości samodzielnego działania. Najważniejszym warunkiem istnienia państwa jest posiadanie, przez daną zbiorowość własnego terytorium, kontrolowanego poprzez władze państwowe. Obszar ten tworzą: wyznaczona granicami powierzchnia lądowa wraz z przestrzenią powietrzną, a także przybrzeżne wody terytorialne. Ważną cechą państwa jest niezależność, czyli suwerenność. W sprawach wewnętrznych oznacza to, że jedynie władze państwowe mogą rządzić określonym terenem i jego ludnością oraz ustanawiać obowiązujące tam prawo. Natomiast suwerenność w sprawach zewnętrznych polega na dobrowolnym nawiązywaniu i utrzymywaniu kontaktów dyplomatycznych z innymi krajami. Państwo może również uczestniczyć w pracach wybranych organizacji międzynarodowych. Przynależność do takich struktur wiąże się czasem z koniecznością rezygnacji danego kraju z części swojej suwerenności. Przykładowo, Polska - aby wstąpić do Unii Europejskiej - musiała zmienić niektóre przepisy prawne oraz przyjąć normy obowiązujące w UE. Nieodłączną cechą każdego państwa jest także przymusowość. Oznacza to, że dysponuje ono prawnymi środkami przymusu wobec swoich mieszkańców. Wyróżniamy wśród nich m.in. przymus ekonomiczny (np. obowiązkowe płacenie podatków) oraz przymus fizyczny, którego przejawem jest np. istnienie policji, wojska, czy też więzień. Władza państwowa powinna opierać się także na autorytecie, gdyż rządy sprawowane jedynie za pomocą siły zazwyczaj nie trwają długo. Około 97 % osób mieszkających w Polsce ma obywatelstwo polskie. Potwierdza ono oficjalną przynależność do państwa polskiego i podporządkowywanie obowiązującym w nim prawom. Większość obywateli Rzeczypospolitej uzyskała obywatelstwo polskie automatycznie - poprzez fakt, iż ich rodzice je posiadają. Obywatelstwo mogą otrzymać w Polsce również cudzoziemcy, czyli osoby będące obywatelami innego państwa. Muszą jednak one spełniać jeden z następujących warunków: posiadanie obywatelstwa polskiego przynajmniej przez jednego z rodziców, posiadanie narodowości polskiej i powrót do ojczyzny w wyniku repatriacji, zawarcie małżeństwa z obywatelem polskim, legalne zamieszkiwanie w Polsce co najmniej od pięciu lat, a także wystąpienie o nadanie obywatelstwa.