Objętość wyrzutowa, objętośc minutowa serca, unerwienie serca, regulacja nerwowo-odruchowa, tony serca

OBJĘTOŚĆ WYRZUTOWA – ilość krwi wyrzucanej na obwód z danej komory;
- w czasie skurczu każda komora wyrzuca 70-75ml krwi
- Podczas krwotoku – mniej krwi napływa do mięśnia sercowego, spada obj. wyrzutowa i częściej serce zaczyna bić, co prowadzi do niedokrwienia

Co wpływa na objętość wyrzutową?
- gradient ciśnień między aortą a komorą
- ilość krwi napływającej do komory
- kurczliwość miocytów serca
- ciśnienie

OBJĘTOŚC MINUTOWA SERCA – to objętość krwi wyrzucana przez 1 komorę w czasie 1 minuty

OBJĘTOŚĆ MINUTOWA = OBJ. WYRZUTOWA x ILOŚĆ SKURCZÓW SERCA NA 1 MINUTĘ
CO = HR x SV
(70ml x 70 skurczów/min. = 5 litrów/min)

Co wpływa na objętość minutową?
- wysiłek fizyczny
- wiek
- masa ciała
- stan metabolizmu
- stres
- stany chorobowe

Za unerwienie serca odpowiada:
- ukł. współczulny (unerwia: przedsionki, komory, ukł. bodźcoprzewodzący)
- ukł. przywspółczulny (unerwia: węzeł zatokowy, mięsień prawego przedsionka, węzeł przedsionkowo-komorowy, mięsień lewego przedsionka

Za unerwienie naczyń włosowatych odpowiada:
- ukł. współczulny (pozazwojowe włókna ukł. współczulnego unerwiają: wszystkie naczynia ; wyj. naczynia włosowate i naczynia łożyska)
- ukł. ten powoduje stałe działanie zwężające naczynia
- ukł. przywspółczulny (unerwia: naczynia przewodu pokarmowego, narządów płciowych zewn, płuc, ślinianek, mózgu)

Opór przepływu, czyli opór naczyniowy - jest konsekwencją tarcia: pierwszej warstewki krwi względem ściany naczynia i kolejnych warstewek krwi względem siebie. Zależy od: promienia naczynia, długości naczynia i od lepkości krwi;

Wielkość oporu naczyniowego (wielkość oporu przepływu)- to ilość krwi, jaka przepływa przez dane naczynie w określonej jednostce czasu;

Przepływ laminarny (warstwowy) – zjawisko nierównej prędkości przepływu krwi w różnych częściach naczynia; najmniejsza jest: przy ściankach, a największa: w osi naczynia;

Akumulacja osiowa krwinek – elementy morfotyczne krwi poruszają się ruchem obrotowym; gradient ciśnienia sprawia, że el. Morf. krwi zbaczają w kierunku osi naczynia; w konsekwencji el. Morf. krwi grupują się w osi naczynia, a obwodowo płynie głównie osocze;

Przepływ burzliwy – to taki przepływ, w którym poszczególne elementy krwi płyną w sposób nieuporządkowany i przypadkowy; jedną z cech przepływu burzliwego jest to, ze towarzyszą mu tzw. szmery

Lepkość - to stosunek siły tarcia poszczególnych warstw cieczy w naczyniu do prędkości, z jaką przesuwają się względem siebie te warstwy

Teoria powietrzni – duże tętnice sprężyste, takie jak aorta posiadają ścianki o dużej sprężystości i małej podatności na rozciąganie. W momencie skurczu i wyrzutu krwi na obwód, naczynia te ulegają rozciągnięciu.
Po zakończonym skurczu następuje zmiana przepływu pulsacyjnego (z serca) w przepływ ciągły (w tkankach oraz uwalniają II część wyrzutu komorowego.

ROZCIĄGLIWOŚĆ I SPRĘŻYSTOŚĆ ŚCIAN
- naprężenie ściany naczynia jest tym mniejsze, im mniejsze jest ciśnienie transmuralne oraz mniejszy promień naczynia.
- ściana małych naczyń krwionośnych skuteczniej przeciwstawia się rozciąganiu i jest w mniejszym stopniu narażona na rozerwanie

CIŚNIENIE SKURCZOWE - najwyższe ciśnienie w tętnicach w czasie wyrzutu komorowego (zlewej komory do aorty), wynosi: ok. 120 mmHg mierzone w spoczynku na tętnicy ramiennej

CIŚNIENIE ROZKURCZOWE - najniższe ciśnienie w tętnicach w czasie rozkurczu komór, wynosi: ok. 80 mmHg

CIŚNIENIE TĘTNA – to różnica miedzy ciśnienie skurczowym a ciśnieniem rozkurczowym

CIŚNIENIE ŚREDNIE – to średnie ciśnienie tętnicze w trakcie pojedynczego cyklu pracy serca

Norma średniego ciśnienia tętniczego wynosi od 75–100 mm Hg

Ciśnienie średnie w aorcie = (ciśnienie skurczowe + ciśnienie rozkurczowe)/2

Ciśnienie średnie w tętnicach = ciśnienie rozkurczowe + 1/3 ciśnienia tętna

ROZPRZESTRZENIANIE SIĘ FALI TĘTNA TĘTNICZEGO
- jest to zjawisko przenoszenia się podłużnej fali mechanicznej przez krew, generowanej przez skurcze komór serca.
Krew, jako ciecz sprężysta przenosi drgania akustyczne rozpoznawalne jako fale tętna.
- prędkość rozprzestrzeniania się fali jest wskaźnikiem podatności, czyli elastyczności tętnic.

KOLEJNOŚĆ AKTYWACJI SERCA
Cykl pracy serca jest to całkowita seria zdarzeń podczas aktywności serca.
Ponieważ bioelektryczna aktywność poprzedza wszystkie zdarzenia w cyklu, za początek cyklu jest uznawana inicjacja fali depolaryzacji przez węzeł zatokowo- przedsionkowy (SA). W obrębie pojedynczego cyklu pracy serca pojawiają się trzy zasadnicze wydarzenia:
1) depolaryzacja węzła zatokowo-przedsionkowego oraz generowanie, wraz z rozprzestrzenianiem się fali depolaryzacji w sercu, zmian pola elektromagnetycznego,
2) skurcz mięśnia sercowego i generowanie zmian ciśnienia oraz zmian objętości krwi w sercu, 160
3) generowanie dźwięków poprzez zastawki przedsionkowo-komorowe i półksiężycowate oraz przepływ krwi w czasie skurczu serca.
Częstość skurczów serca (HR) zależy od wpływu wielu czynników. Częstość skurczów serca w spoczynku wynosi około 70 na minutę. Przy tej częstości jeden całkowity cykl trwa około 0,8 s.

REGULACJA NERWOWO-ODRUCHOWA:
ODRUCH Z BARORECEPTORÓW TĘTNICZYCH
- Bezpośrednim bodźcem jest rozciągnięcie ściany naczynia w wyniku zwiększonego ciśnienia.
- Baroreceptory- są zlokalizowane w łuku aorty i zatoki żylnej

DROGA DOŚRODKOWA:
- Nerw X (nerw błędny)
- Nerw IX (nerw językowo- gardłowy)
- Ośrodek : w rdzeniu przedłużonym

DROGA ODŚRODKOWA:
- włókna przywspółczulne
- efektory: naczynia krwionośne, serce
- Naczynia krwionośne – ich średnica powiększa się w sercu, co powoduje zwolnienie akcji serca
- efekt działania baroreceptorów to: obniżenie ciśnienia tętniczego
• Regulacja miejscowa przepływu krwi — autoregulacja
CEL: Istotą regulacji miejscowej o charakterze miogennym jest utrzymywanie przepływu krwi na niezmienionym poziomie, pomimo wahań ciśnienia transmuralnego
• Humoralna regulacja przepływu krwi
CEL: regulacja krążenia krwi w całym układzie pod wpływem krążącego w niej neurotransmiterów.
• Regulacja Miogenna
CEL: ciśnienie krwi powoduje rozciąganie ściany naczynia
• Regulacja humoralna miejscowa
CEL: komórki śródbłonka syntetyzują NO, EDHF i PGl

TONY SERCA
Tony serca związane z zamykaniem zastawek [ skurczowy i rozkurczowy ]
a) I ton = skurczowy = mięśniowy = systoliczny
• niższy – trwa 0,15 sek.
• dłuższy – f »35 Hz

PRZYCZYNA:
• zamknięcie się zastawek przedsionkowo - komorowych
• silnie naciągnięte struny ścięgniste
• nagłe napięcie ścian komór
b) II ton = rozkurczowy = naczyniowy = diastoliczny
• wyższy – 0,1 sek.
• krótszy – f » 50 Hz

PRZYCZYNA:
• zamknięcie się zastawek półksiężycowatych
• i ściany wielkich tętnic
• i krwi w nich.