profil

Wiosna Ludów na ziemiach polskich.

poleca 85% 703 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze

Działające na emigracji Towarzystwo Demokratyczne Polskie wysyłało do Królestwa Polskiego emisariuszy, których zadaniem było przygotowanie powstania obejmującego ziemie trzech zaborów. Zgodnie z zamierzeniami miało się ono rozpocząć w 1846r. Zrealizowanie tych planów umożliwiły aresztowania spiskowców w zaborze pruskich i rosyjskim -jedynie na terenie Galicji doszło do pojedynczych wystąpień. Tłumieniem ruchów powstańczych wkrótce zajęły się władze austriackie. Do walki z powstańcami stanęły wówczas nie tylko wojska, lecz także podburzeni miejscowi chłopi. Stało się tak dzięki umiejętnemu wykorzystywaniu niechęci mieszkańców wsi do szlachty. Zaborcy ogłosili bowiem, że przygotowane wystąpienie ma na celu zwiększenie wyzysku chłopów przez szlachtę. Brak propagandy powstańczej, a także bieda panująca na galicyjskiej wsi sprawiły, że działania Austriaków odniosły zamierzony skutek. Chłopi wszczęli bunt przeciw swoim panom i zaatakowali dwory szlacheckie, mordując właścicieli i rabując ich dobytek. Wydarzenia te nazwano rabacją galicyjską. Nie wszędzie jednak chłopi występowali przeciwko szlachcie, a w rejonie Chochoła doszło nawet do niepodległościowego zrywu górali sprzeciwiających się władzom austriackim. Mimo niesprzyjających okoliczności i niepowodzeń spiskowców na innych ziemiach polskich w nocy z 21 na 22 lutego 1846 r. wybuchło powstanie w Krakowie. Buntownicy niemal bez walki wyparli z miasta oddziały austriackie i utworzyli Rząd Narodowy, który wydał Manifest do narodu polskiego. Na jego mocy ogłoszono równość wszystkich obywateli wobec prawa, nadanie chłopom użytkowanej ziemi na własność, zniesienie pańszczyzny oraz pomoc społeczną dla mieszkańców miast. Władzę nad powstaniem jako dyktator objął Jan Tyssowski, a jego sekretarzem został przebyty z Królestwa Edward Dembowski. Starał się on pozyskać do działań powstańczych chłopów, a gdy zawiodły wszystkie metody, odwołał się do ich uczuć religijnych. Zorganizował wówczas procesję, na której czele wyszedł naprzeciwko zmierzającym do miasta włościanom. Jednak uczestniczy marszu zostali ostrzelani przez wojsko austriackie i rozproszeni. Od kul żołnierzy zginął m.in. sam Dembowski, a znajdujący się w trudnej sytuacji powstańcy wycofali się do Prus i złożyli broń. Decyzją państw zaborczych w listopadzie 1846 r. Kraków wcielono do Austrii. Wybuch rewolucji we Francji w 1848 r. oraz wydarzenia w Berlinie i Wiedniu sprawiły, że Polacy mieszkający w zaborze pruskim i austriackim zaczęli ponownie żywić nadzieję na wywalczenie szerszych praw. Zamieszki w stolicy Prus oraz uwolnienie polskich działaczy politycznych z berlińskiego więzienia spowodowały wówczas wzrost nastrojów niepodległościowych na terenie Wielkopolski. 20 marca 1848 r. w poznańskim Bazarze utworzono Komitet Narodowy, który zwrócił się do pruskich władz o przywrócenie Polakom pełnej autonomii. Rozpoczęto także organizacji wojska pod kierownictwem przybyłego z Berlina Ludwika Mirosławskiego. Armia polska miała walczyć wspólnie z Niemcami przeciwko Rosji, ponieważ w ogarniętych rewolucją krajach niemieckich obawiano się ataku armii carskiej na Prusy. Komitet liczył też na przychylność władz rewolucyjnych w Berlinie. Jednak wraz z odzyskaniem pełni władzy przez króla Fryderyka Wilhelma IV malało poparcie dla postulatów wysuwanych przez dążących do uzyskania autonomii Polaków. Polubowne rozwiązanie sytuacji chciano uzyskać dzięki porozumieniu zawartemu 11 kwietnia 1848 r. w Jarosławcu. Na mocy ugody między Komitetem Narodowym a wysłannikami władz państwa utworzono cztery polskie obozy wojskowe, w których mogło przebywać łącznie 3 tysiące żołnierzy. Ponadto zezwolono na spolszczenie administracji na przeważającej części terytorium Wielkiego Księstwa Poznańskiego.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 3 minuty

Ciekawostki ze świata