Zmiany w polskim przemyśle

Dawniej większość przedmiotów codziennego użytku powstawała w warsztatach rzemieślniczych. Niewielka produkcja pochłaniała wiele czasu i wymagała ogromnego wysiłku, co wpływało na wysoką cenę produktów. Rozwój przemysłu w XVIII i XIX wieku zapoczątkował masową produkcję różnorodnych artykułów. Było to możliwe dzięki użyciu maszyn oraz wprowadzeniu podziału pracy. Wyroby przemysłowe stały się przez to tańsze i powszechnie dostępne. Gdy rozejrzymy się dookoła, widzimy tysiące produktów wytwarzanych w zakładach przemysłowych. Należą do nich także energia elektryczna dostarczana do naszych domów oraz paliwo do napędu pojazdów i maszyn. Przemysł jest ważnym sektorem gospodarki naszego kraju. Obejmuje zarówno wydobywanie surowców mineralnych i przetwarzanie ich na różnorodne produkty służące potrzebom człowieka. Obecnie działalność przemysłowa jest prowadzona na masową skalę. Wymaga wykwalifikowanych pracowników, energii, maszyn, surowców oraz technologii. Działalność zakładów przemysłowych może mieć różnorodny charakter. Niektóre z nich zajmują się wydobywaniem surowców, in ne dostarczają wodę oraz gaz, a jeszcze inne wytwarzają określone produkty. Z tego względu sektor przemysłowy dzielimy na sekcje: górnictwo; przetwórstwo przemysłowe; energetykę; gazownictwo i zaopatrzenie w wodę. W skład każdej sekcji wchodzą poszczególne działy. Zakłady przemysłowe nie powstają w przypadkowych miejscach. O lokalizacji decyduje wiele czynników, zarówno przyrodniczych jak i społeczno-ekonomicznych. W wypadku zakładów przemysłu wydobywczego i przetwórstwa surowców naturalnych ważnym czynnikiem lokalizacji jest baza surowcowa. Na przykład hutę miedzi w Głogowie wybudowano w rejonie występowania złóż tego metalu. Niektóre procesy produkcyjne wymagają dużych ilości wody. Tak jest w wypadku produkcji celulozy, papieru oraz produktów chemicznych. Dlatego duże zakłady tych działów przemysłu powstają zwykle w pobliżu dużych rzek. Ponadto istotne znaczenie dla lokalizacji przemysłu ma baza energetyczna. Zakłady zużywające dużo energii elektrycznej buduje się w pobliżu elektrowni o dużej mocy. Zakłady wykorzystujące nowoczesne technologie potrzebują wielu wysoko wykwalifikowanych pracowników. Dlatego powstają w dużych miastach, w których wyższe uczelnie kształcą absolwentów o pożądanych specjalnościach. Wśród czynników lokalizacji przemysłu należy wyróżnić także rynek zbytu. Wiele zakładów spożywczych wytwarza produkty ulegające zepsuciu, które trudno transportować na znaczne odległości. Dlatego piekarnie, mleczarnie czy zakłady mięsne znajdują się w pobliżu dużych miast, gdzie mogą sprzedawać całość swej produkcji. W 1989 roku zaszły w Polsce radykalne zmiany ustrojowe. Zaczęto wprowadzać reformy zmierzające do budowy systemu demokratycznego oraz gospodarki wolnorynkowej. Rozpoczęto restrukturyzację przemysłu polegającą na wprowadzeniu zmian w strukturze produkcji przemysłowej oraz organizacji przedsiębiorstw. Podjęto działania mające na celu zmniejszenie produkcji w przemyśle ciężkim oraz zwiększenie produkcji towarów o wysokim stopniu przetworzenia, na przykład urządzeń elektronicznych, sprzętu gospodarstwa domowego czy samochodów. Przedsiębiorstwa państwowe sprywatyzowano. Zostały one sprzedane inwestorom krajowym lub zagranicznym. Wolny rynek stopniowo eliminował przedsiębiorstwa wytwarzające artykuły zbyt drogie lub o niskiej jakości. Te zakłady przemysłowe, które nie wytrzymały konkurencji, zlikwidowano. Impulsem do wprowadzenia znaczących zmian w polskim przemyśle było przystąpienie Polski do Unii Europejskiej w 2004 roku.