Barok to epoka w dziejach kultury europejskiej nastepująca po renesansie. Przyniósł on głębokie zmiany w dotychczasowej wizji świata i człowieka. W tej epoce pojawiły się nowe tendencje w filozofii, sztuce i literaturze. Zwiastuny zmian można było dostrzec juz w drugiej połowie XVI w. Barok zyskał postac dojrzałą na poczatku XVII w. i trwał do jego końca.
Od końca XVI w. w Europie nasiliły sie konflikty o podłożu religijnym, m.in. wojna trzydziestoletnia, wojna Angli z Hiszpania czy tez Polski z Rosją. Zmainy sposoby postrzegania rzeczywistości zostały uwarunkowane tymi wydarzeniami.
Charakterystyczne cechy sztuki barokowej;
- dysharmonia
- dysonans
- dziwność
- fantastyka
- iluzjonizm
Kultura i sztuka baroku kształtowały sie pos silnym wpływem chrześcijaństwa. W XVIIw. zaznaczyły sie mocno, czasem dramatyczne podziały i konflikty religijne, zwłaszcza pomiędzy kościołem rzymskim a kościołami reformowanymi. Wojną religijną między katolikami a protestantami była między innymi wcześniej wspomniana wojna trzydziestoletnia. Podłoże duchowe miały również wojny Polski z muzułmańską Turcją. Dopiero sobór trydencki uporządkował struktury kościoła katolickiego po wstrząsach reformacji i położył nacisk na poziom duchowy i umysłowy.
Najważniejszymi malarzami barokowymi byli;
- Michał Anioł
- Peter Paul Rubens
- Rembrandt
- Harmenszoon van Rijn
- Diego Velazquez
- Jusepe Ribera
- Francisco de Zurbaron
- El Greco
- Nicolas Poussin
- Claude Lorrain
- Charles le Bruna
Twórczość Rubensa stanowiła najpełniejsze wcielenie wszystkich charakterystycznych cech sztuki barokowej. Malował on obrazy pełne zmysłowości i emocji, kompozycje otwarte, wykorzystywał kontrast barw.
Inne ważne osobistości, które zasłynęły w sztuce barokowej;
1. Z nauk przyrodniczych;
- Galileusz, zwolennik heliocentrycznej budowy świata. Zastosował lunete do obserwacji astronomicznych i odkrył góry na księżycu.
- Robert Boyle, podał definicje pierwiastka chemicznego. Był twórcą nowoczesnej chemii.
- Sir Isaac Newton, odkrył prawo powszechnego ciążenia i stworzył mechanikę klasyczną.
2. Z nauk religijnych;
- Święta Teresa z Avila, przeprowadziła reformę zakonu karmelitów. Założyła wiele klasztorów. Jej pisma zaliczane są do najwybitniejszych doświadczeń mistycznych.
3. W dziedzinie muzyki;
- Johann Sebastian Bach
- Antonio Vivaldi
- Arcangelo Corelli