1 I 1999- Na dobrą sprawę rozpoczęło się to we wrześniu 1997- zmiana odnosiła się do systemów rentowych. Jako faza wstępna była zmiana w systemie rentowym. Zmiany miały na celu racjonalizację systemu rentowego.2 rozwiązania.
1. Zastąpiono regionalne komisje lekarzem orzecznikiem podlegającym bezpośrednio pod ZUS- Nie będzie nadużywał opiniowania o inwalidztwie- rencie.
2. Zastąpiono I, II i III grupę inwalidzką- określeniami całkowita niezdolność do pracy ni niezdolność do egzystencji, całkowita niezdolność do pracy i zdolność do egzystencji, częściowa niezdolność do pracy.
Jakie były przesłanki- statystyka GUS i ZUS- w 2050r -38% populacji będzie w wieku po produkcyjnym. Jak z tego wyjść?
1. Podniesienie składek- podniesienie kosztów pracy- katastrofa na rynku pracy.
2. Większe zapotrzebowanie z budżetu- wspieramy ale jest to katastrofalne dla finansów publicznych.
Idea wprowadzenia reformy była słuszna. Przyjęto koncepcje, że w związku z uzależnieniem systemu od demografii trzeba go skonfigurować tak, żeby zmniejszyć jego zależność od czynnika demograficznego i jednocześnie wprowadzić element prywatnego finansowania przyszłego świadczenia emerytalnego- przesunąć ciężar na rozwiązania o charakterze kapitałowym.--Nie zrealizowano.
Przyjęto założenie o trójstopniowym systemie emerytalnym. Przyjęto jeszcze kilka uwarunkowań we wdrażaniu reformy
• Kryterium wieku:W momencie wejścia w życie reformy nie ukończyły 30 roku życia- obowiązkowo objęte reformą. 30-50 lat w momencie wejścia w życie reformy- możliwość wyboru- między nowym a starym systemem- im bliżej 50 roku życia- tym większe prawdopodobieństwo pozostania w starym systemie. Pow. 50 roku życia- pozostały obligatoryjnie w starym systemie emerytalnym.
• Kryterium zawodowe: Poza reformą: Rolnicy(Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego)- na czym polega problem → Ze składek rolników- finansowane jest 10% świadczeń rolniczych i tak niższych od świadczeń z ZUS- 90% pochodzi z BUDŻETU. Z jednej strony są one najniższe, ale są tylko w 10% finansowane z KRUS. Ale nie jest tak, że są oni jakoś uprzywilejowani- często stanowią one jedyne źr. dochodu dla wielopokoleniowego gospodarstwa domowego. Służby mundurowe- Ci funkcjonariusze którzy rozpoczęli służbę przed 1 I 1999r Świadczenia finansowane z Budżetu państwa.
Konstrukcja nowego systemu emerytalnego:
1. I Filar- Zarządzany przez ZUS- Pozostaje repartycyjny- różnica polega na tym, że: wprowadzono indywidualne konta emerytalne- potrzebne do ewidencjonowania wielkości naszych składek- służy do finansowania bieżących świadczeń emerytalnych. Po drugie w ramach Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wyodrębniono- fundusze emerytalny, rentowy, wypadkowy i chorobowy- System jest w ten sposób bardziej przejrzysty. Składka, która wpływa do ZUS jest dzielona na 4 części, które wpływają do konkretnego funduszu. Ma dostarczać emeryturę gwarantowaną przez państwo.
2. II Filar- podobnie jest obowiązkowy- część składki do ZUS- jest odprowadzana do FUS- a tam ma być kapitalizowana – stopa zaspokojenia wedle szacunków ma stanowić 1/3 ostatnich wynagrodzeń. Dotychczas 7, 3 % do II filaru do zeszłego roku- od zeszłego roku jest to 2%. Dwie możliwości- dożywotnia emerytura kapitałowa i okresowa emerytura kapitałowa- przed wiekiem emerytalnym.
3. III Filar- Dobrowolne- Pracowniczy program emerytalny, Indywidualne ubezpieczenie na życie etc.
Emerytury pomostowe- również na starym systemie, w związku z pracą w szczególnych warunkach- okolicznościach. K- 50 lat, M- 60 lat ze stażem ubezpieczenia K-20 lat, M- 25 lat.