Iliada

Iliada to drugi z eposów obok Odysei , których autorstwo przypisuje się Homerowi. Utwory te datuje się na VIII lub VII w.p.n.e, tak więc stanowią najstarsze zabytki literatury greckiej. Tematem Iliady jest gniew Achillesa oraz epizody toczącej się wojny trojańskiej.
Epos homerowski przepełniony jest porównaniami i epitetami. Fabuła ma charakter epizodyczny, a wszechwiedzący narrator przedstawia fakty obiektywnie. Iliada jest doskonałym przykładem dzieła, w którym działania bohaterów podlegają ocenie moralnej, niejednokrotnie wyrażanej wprost przez narratora. Symetria budowy polega na tym, że pierwsza księga opowiada o ogarniętym gniewem i żądzą zemsty Achillesie, zaś ostatnia opowiada o jego wyzwoleniu od złości.
Epos obejmuje okres około 49 dni z dziesiątego – ostatniego roku wojny trojańskiej, ja natomiast skupię się na jednym z jego fragmentów.
Jest to moment, gdy Patroklos uprasza u Achillesa pożyczenie jego zbroi i wyrusza na pomoc Grekom, którzy w przewrotnej walce wspomaganej przez Bogów tracą przewagę. Mimo obietnicy Patrokloza, że poprzestanie na wyparciu Trojan z obozu, upojony szeregiem zwycięstw, zaślepiony sławą dociera aż do murów Troi i ginie z ręki Hektora.
W tym momencie poznajemy oblicze gniewnego Achillesa - wojownika, który powraca na pole walki , by pomścić śmierć przyjaciela.
Cechą charakterystyczną Achillesa była jego odporność na ból, gdyż jako mały chłopiec został wykąpany przez Tetydę w wodach Styksu. Znany był również z ogromnej przyjaźni, jaką darzył Patroklosa. Posiadał również cechy prawdziwego wojownika: bywał okrutny, porywczy, nieustępliwy i popędliwy. Przekładał krótkie, lecz aktywne i pełne chwały życie nad życie długie, pełne nudy i monotonne. Świadczą o tym słowa: „Z piękną zbroją, przez władcę Hefajsta kowaną”. Sławna z długiego i dokładnego opisu - tarcza Achillesa wzbudzała respekt i odwracała uwagę od walki. Wojownik ten swoim przysposobieniem budzi respekt wśród innych mieszkańców Grecji. Był piękny i lubił się otaczać pięknymi rzeczami. Chociaż posiadał rozbudowaną, potężną sylwetkę, to delikatne, prawie kobiece rysy sprawiają, że w "...skuniach panieńskich wydaje się siostrą królewiu". Daje upust swojemu bólowi. Bluźni przeciw bogom i "...wrzyna się w najgęstrze szeregi nieprzyjaciół, rani, zabija, przewala nad tłumami jak pożar, sam nieczuły na zmęczenia, nie podlega ranom". Bezlitośnie morduje Hektora, a potem bezcześci jego zwłoki, wlokąc je za rydwanem.
Po tych wydarzeniach, Ojciec Hektora, a król Troi, Priam przybywa do obozu Greków w przebraniu żebraka, aby wybłagać zwrot ciała syna. O Priamie wiemy znacznie mniej, niż o głównym bohaterze- Achillesie. Wiadomo, że był sędziwym człowiekiem. Miał siwe włosy i nosił długą białą brodę. Ważną cechą tego bohatera jest to, że bardzo kochał on swoją rodzinę. Potrafił wiele dla niej poświęcić. Zgodził się na pozostanie Heleny w Troi chociaż wiedział, że grozi to zakłóceniem pokoju i wybuchem wojny. Był on również naiwny , gdyż cały los swej ojczyzny opierał na wierzeniach i oddał go w ręce bożka. Nie miał silnej woli, nie potrafił postawić się żądaniom i kaprysom Parysa, co wywołało tragedię. Nie usłuchał również córki – Kasandry.
Moment spotkania Achillesa z Priamem jest momentem szczególnie ważnym, ponieważ ukazuje inne i jakże odmienne oblicze wojowników. Gdy czcigodny Priam ujrzał Achilla, przystąpił do niego, objął jego kolana i ucałował, splamione krwią jego syna ręce, jednocześnie upokarzając się przed nim. Później głosem błagalnym odezwał się do niego, porównując siebie do ojca Achilla i wzbudzając w nim litość i pożałowanie. W swoich słowach stwierdził, iż nie ma on takiego szczęścia jak jego ojciec, i nie doczeka już powrotu swego ukochanego syna – Hektora.
Achilles zdumiony był jego zachowaniem i pełny żałości po wspomnieniu ojca. Wziął wówczas rękę starca i oboje pogrążyli się we wspomnieniach. Priam patrząc na Achilla, przypomniał sobie walecznego pogromcę i syna – Hektora, zaś Achilles rozmyślał o ojcu i utraconym przyjacielu.
Po długich lamentach, boski Achilles wzruszony postawą i wyglądem Priama wypowiedział słowa pełne podziwu. Stwierdził , że serce starca straszliwe ciosy przeżyło, a dzięki swojej miłości do syna nie bał się przybyć do obozu przeciwników po jego zwłoki. Podziwiał także jego odwagę i opanowanie, iż potrafi patrzeć w oczy zabójcy swojego syna i prosić go o litość. Wtedy Achilles rozkazał brankom obmycie i namaszczenie zwłok Hektora, w obawie przed gniewem Priama, gdyż ciało jego syna było wielce sponiewierane. Po tych czynnościach, Achilles dźwignął ciało z ziemi i oddał Priamowi.
Dzięki temu fragmentowi, dowiadujemy się o ukrytej pod maską twardego wojownika wrażliwości, który widząc Priama przywołuje w pamięci ukochanego ojca i diametralnie zmienia swoje nastawienie do przychodzącego starca. Jego pewność siebie i hardość ustępują, a rozum każe dopomóc zranionemu człowiekowi.
Nie tylko Achilles uległ przemianie, Priam również z twardego władcy państwa, przez swoją życiową tragedię zmienił się i miał odwagę przyjść prosić przeciwnika o ciało ukochanego syna.
Fragment ten ukazuje przewrotność życia oraz sytuacje , które potrafią w jednej sekundzie zmienić nasze postępowanie i zasady. Tragedia może zmienić człowieka i nakłonić go do bycia lepszym, nawet przez krótką chwilę.