Miłość jest to niezaprzeczalnie jedna z najważniejszych wartości w naszym życiu. Nadaje sens ludzkiemu życiu, czyniąc je prawdziwym i w pełni szczęśliwym. Jednak może ona także zawładnąć człowiekiem całkowicie, pozbawiając go innych uczuć i przesłaniając mu rozum. Motyw miłości występuje w literaturze już od samych jej początków. Nie ma epoki , w której twórcy nie opiewali bądź nie przeklinali miłości. W jednych utworach idealizowana, piękna, budująca, szczęśliwa. W innych natomiast- trudna, destruktywna, niszcząca a nawet tragiczna. W swojej pracy odwołując się do kreacji bohaterów literackich, postaram się przedstawić wpływ miłości na życie człowieka.
„ Cierpienia młodego Wertera” to utwór, który ukazuje historię miłości Wertera i Lotty. Tytułowy bohater to wrażliwy artysta o duszy poety, osoba wykształcona, utalentowana, która buntuje się przeciwko wszelkim przejawom zła. Jego życie zmienia się w dniu, w którym poznaje Lottę. Zakochuje się w niej od pierwszego wejrzenia. Miłość ta staje się sensem jego życia. Świadczy o tym cytat „Czym jest dla naszego serca świat bez miłości!”. Ukochana jest dla niego uosobieniem doskonałości, aniołem, świętą. Pragnął Miłość do Lotty sprawiła, że czuł się szczęśliwy, a każdy dzień przynosił radość, tylko dlatego, że mógł znów ujrzeć ukochaną. Cyt „Przeżywam dni tak szczęśliwe, jakie Bóg chowa dla swych świętych.” . Powrót narzeczonego Lotty- Alberta sprawia, że szczęśliwy świat Wertera zaczyna się rozpadać. To co jeszcze nie tak dawno było źródłem jego szczęścia, staje się źródłem cierpienia. Cyt : „Czyż musiało tak być, że to, co tworzy szczęście człowieka, stało się znów źródłem jego cierpienia?”. Czysta, wyidealizowana miłość do kobiety staje się obsesją niszczącą psychikę młodzieńca. Werter próbuje znaleźć ukojenie w pracy, dlatego podejmuje decyzje o wyjeździe i objęciu pracy pisarza w poselstwie. Niestety cały czas myśli o Lotcie, nie może o niej zapomnieć, praca go nuży. Po 10 miesięcznej nieobecności postanawia wrócić do zamężnej już Lotty. Rozłąka nie zmieniła jego uczuć i Werter pragnie być za wszelka cenę blisko ukochanej. Dostrzega, że życie bez niej jest pozbawione sensu. . Cyt: Mam tak wiele, a uczucie dla niej pochłania wszystko; ma tak wiele, a bez niej wszystko staje się niczym. Cierpienie doprowadza Wertera w skraj wytrzymałości psychicznej.. Po ostatnim spotkaniu z Lottą upewnia się, że ona go kocha. Jednak zdaje sobie sprawę, że Lotta nie może złamać obietnicy danej Albertowi. Śmierć jawi mu się jako jedyna możliwość połączenia się z ukochaną. Postanawia popełnić samobójstwo, które uwolni go od ziemskiego cierpienia i połączy go z Lottą. Wierzy, że po jej śmierci odnajdą się i zostaną połączeni na wieki. Cyt Ja nie śnię, nie roję! Nad grobem rozjaśniło mi się. Będziemy istnieć! Ujrzymy się znowu!
Postać Wertera ukazuje destruktywną siłę miłości. Gwałtowne uczucie bez możliwości połączenia się z ukochaną pogłębia stan apatii i niechęć do życia, a w konsekwencji prowadzi bohatera do śmierci. Werter jest prekursorem z zakresie miłości romantycznej, której siła może mieć działanie niszczące a czasem prowadzić do śmierci zakochanego.
Jedną z bohaterek Przedwiośnia jest Wanda Okszyńska. Pochodząca z Częstochowy szesnastolatka trafiła do Nawłoci, po tym jak nie zdała z piątej do szóstej klasy szkoły podstawowejMa problemy z nauką, lecz posiada wielki talent muzyczny. Jej życie zmienia się, gdy do Nawłoci przyjeżdża główny bohater powieści – Cezary Baryka.. To, że mężczyzna przysiadł się do niej, by zagrać na cztery ręce „Tańce węgierskie” wystarczyło, aby dziewczyna zakochała się w nim na śmierć i życie. Cyt: „Gdy zaś Cezary usiadł przy niej i grał na cztery ręce, szalona miłość – istny wulkan – wybuchła w sercu panny Wandzi”. Od tamtej pory myśli panny Wandy skierowane były na jego osobę. Dniem i nocą marzyła o swoim ukochanym Gdy mężczyzna wyjeżdżał jej świat stawał się pusty. Potajemnie śledziła niemal każdy krok Baryki. Jej świat legł w gruzach, gdy przez dziurkę do klucza zobaczyła tańce i pocałunki Cezarego i Karoliny. Poczuła straszny ból, który trawił jej serce. Cyt : „Ten widok cisnął w nią jakby oszczepem diabła i utkwił w piersiach jak grot o trzech węgłach, którego już z piersi nic wydrzeć nie zdoła.”. Zrozumiała dlaczego Cezary nigdy nie zwracał na nią uwagi. Zapałała wtedy nienawiścią do swojej rywalki równie wielką jak miłość do Cezarego. Podczas balu w Odolanach z zawiścią obserwowała Karolinę i Barykę podczas tańca. Zranioną dziewczynę ogarnęła chęć zemsty. Cyt: „Głos, niejaki pocieszyciel, wabiący doradca, skinął na nią w mrokach. Była to nienawiść do tej Karoliny. „Poczekaj!” – szepnęła do swej rywalki panna Wandzia. ” Kierowana ślepą nienawiścią do Karoliny nie potrafiła obiektywnie ocenić sytuacji. Nie zdawała sobie sprawy, że Karolina także została skrzywdzona przez Cezarego a to Laura owładnęła jego sercem. Miłość pozbawiła ją innych uczuć. Z zazdrości o Barykę dodała truciznę do soku Karoliny. Miłość do Cezarego okazała się chorobliwą namiętnością, która doprowadziła ją do zguby.Cyt:. „Była blada, bladozielona jak mur bielony, obok którego tkwiła. Była wychudła i jakaś zestarzała. Oczy jej, podkute czarnymi obwódkami, wlepione były w tego pana Czarusia, który tak ciężko na jej życiu zaważył.”
Miłość Wandy do Cezarego była siłą niszczącą. Splot miłości i zazdrości doprowadził do dramatycznego końca, spowodował tragedię. Zginęła niewinna, młoda dziewczyna.
Powieść Henryka Sienkiewicza Quo vadis ukazuje historię miłości Ligii i Winicjusza.. Winicjusz to mody patrycjusz, żołnierz rzymski, człowiek nieustraszony, gwałtowny. Wielkim zwrotem w jego życiu jest poznanie Ligii, która zawładnęła jego sercem. Na początku miłość Winicjusza nie jest uczuciem w pełnym tego słowa znaczeniu. Jest to raczej fascynacja, pożądanie. Cyt: Pragnąłem jej poprzednio, a teraz pragnę jeszcze więcej. Gdym objął jej rękę, owionął mnie ogień… Muszę ją mieć (…) Chciałbym całować jej usta aż do bólu! Chciałbym słyszeć jej krzyk w moich ramionach. Natomiast Ligia to żarliwa wyznawczyni Chrystusa, skromna pokorna. Pomimo, że na początku Winicjusz zrobił na niej wrażenie taktownego, wrażliwego młodzieńca, jego zachowanie podczas uczty u Nerona płoszy ją i zniechęca. Dziewczyna postanawia uciec i schronić się u współwyznawców. Winicjusz rozpoczyna długotrwałe poszukiwania. Chodzi mu tylko o sprowadzenie Ligii w charakterze nałożnicy.. Chwilami odczuwa nienawiść do Ligii. Cyt: Wynajdzie ją choćby pod ziemią i uczyni z niej wszystko, co mu się podoba. Tak jest! Będzie jego nałożnicą. Starania o odnalezienie dziewczyny są przyczyną kontaktu z chrześcijanami. Gdy podejmuje kolejną próbę porwania jej, zostaje ranny i trafia pod opiekę chrześcijan, w tym Ligii. Nawiązuje z nią silną więź, nie postrzega jej już jako nałożnicy. Zaczyna rozumieć właściwy sens miłości. Zachwyca go już nie tylko jej uroda, lecz przede wszystkim jej piękno wewnętrzne, jej czystość i niewinność. Winicjusz dostrzega, że to wyznawana przez Ligię religia uczyniła ją tak wyjątkową. Pragnąc pozyskać jej miłość nauczył się cierpliwości, hamował swój gniew, stał się mniej dumny. Jego natura nadal odrzucała wiarę chrześcijan. Jednak gdy Winicjusz wraca do swojej willi widać zmiany w jego zachowaniu. Cały czas myśli o Ligii a wkrótce dostrzega, że nie chce już żyć jak dotychczas. Kierowany miłością do Ligii, stara się zrozumieć istotę wiary chrześcijańskiej, słucha nauk Pawła z Tarsu a z czasem staje się żarliwym wyznawcą i przyjmuje chrzest. Zmienia swoje wcześniejsze myśli, zwyczaje i charakter. Cyt Stokroć cię więcej kocham za to, żeś uciekła przede mną z domu cezara. Nie chcę go już i ja. Nie chcę jego rozkoszy i muzyki, tylko ciebie jednej.
Ta przemiana, niełatwa i mozolna, jest podstawą przyszłego szczęścia z ukochaną. Podczas prześladowania chrześcijan jego wiara została wystawiona na próbę. Aby uwolnić Ligię próbował dosłownie wszystkiego by ją uwolnić. wszystko to jednak na próżno. Miłość i wiara dodawała mu siły. Pociechą dla nich była myśl o wspólnym życiu wiecznym. Pełni ufności w Bogu, wspierani wzajemną miłością, godzili się stopniowo na los, który ich spotkał. Ich cierpienie zostało jednak wynagrodzona. Ligia zostaje uratowana. Wkrótce pobierają się i wiodą szczęśliwe, przepełnione miłością i wiarą życie na Sycylii. Łączy ich głęboka miłość, która przezwycięży wszystko. Bo gdy minie młodość i uroda, gdy zwiędną ciała nasze i przyjdzie śmierć, miłość się ostoi,g dyż ostoją się dusze.
Winicjusz pod wpływem miłości z rozpustnego i władczego żołnierza zmienił się w cierpliwego, opanowanego i współczującego mężczyznę. Czysta, niewinna postawa Ligii sprawiła, że jego miłość powierzchowna i utożsamiana z pożądaniem przerodziła się w uczucie prawdziwe, głębokie. Dzięki takiej miłości poznał i przyjął naukę Chrystusa, w której odnalazł spokój i szczęście.
Duma i uprzedzenie opisuje dzieje miłości Elżbiety Bennet zwanej Lizzy i Fitzwilliama Darcy’ego. Lizzy ma 20 lat , cechuje ją żywy umysł, bezpośredniość i inteligencja. Jej szanse na zamążpójście są mocno ograniczone z powodu braku posagu. Darcy to dwudziestoośmioletni kawaler, mężczyzna przystojny, bogaty i zajmujący wysoką pozycje społeczną. Podczas pierwszego nie okazują sobie zainteresowania. Darcy określa jej urodę jako znośną cyt. Zupełnie znośna, ale nie na tyle ładna, bym miał się o nią pokusić.
Słowa te dochodzą do panny Bennet, która zaczyna postrzegać go jako zbyt dumnego z majątku i pochodzenia. Cyt To nieprzyjemny, wstrętny człowiek, niewart, by się nim zajmować. Tak dumny i zarozumiały, że wszyscy wprost znieść go nie mogli. Czuje do niego niechęć, gdy Georga Wichama przedstawia go jako człowieka, który odmówił mu pomocy przyrzeczonej w testamencie ojca. Lizzy wkrótce dowiaduję się także, że Darcy wyperswadował Bingley’owi związek z Jane, pomimo że obydwoje byli w sobie zakochani. Jest przekonana, że kierował się dumą, która byłaby urażona z powodu braku znaczenia ludzi, z którymi związałby się jego przyjaciel. Darcy jednak podczas kolejnych spotkań zakochuje się w Elżbiecie, na początku walczy z tym uczuciem, lecz ostatecznie jej się oświadcza. Lizzy uprzedzona do Darcego i wzburzona formą oświadczyn, rozpoczynających się od zarzutów wobec jej rodziny Cyt. Czyż mogłaś oczekiwać, iż będę się cieszył z niższości twoich stosunków w świecie, iż będę sobie gratulował krewnych, których usytuowanie o tyle jest gorsze od mego? odrzuca tę propozycję. Mówi także Darcy’emu co o nim sądzi. Jej zarzuty wpływają na zmianę jego zachowania. Cyt Nigdy nie zapomnę twoich, jakże słusznych, zarzutów: „Gdybyś się pan był zachował jak prawdziwy dżentelmen” Pisze list, w którym wyjaśnia jej, że zarzuty Wickhama to oszczerstwa a ingerencja w sprawy Jane i Bingleya nie wynikała z dumy, lecz przekonania o obojętności ze strony jej siostry. Staje się życzliwy, nie jest już tak, nie odnosi się z wyższością do jej rodziny. Uprzedzenia Lizzy maleją, widzi w nim uprzejmego, uczciwego mężczyznę i zaczyna odwzajemniać jego uczucia. Kiedy jej siostra Lidia ucieka z Wickhamem bez ślubu, ściągając na rodzinę hańbę Darcy doprowadza do ich małżeństwa zabezpieczając je finansowo. Przywraca tym samym honor rodzinie Bennet Z miłości do Elżbiety pomógł człowiekowi, który go oczerniał i do którego czuł wielką niechęć. Dzięki niej Darcy zrozumiał wtedy swoje wady: pychę, arogancję, wyższość nad innymi i postrzegać ludzi przez pryzmat pozycji i majątku Cyt Czegóż ja tobie nie zawdzięczam! Dałaś mi nauczkę, ciężką z początku, ale jakże skuteczną!
Miłość Elżbiety i Darcy’ego ukazuje twórczą siłę miłości. Ich uczucie pokonało dumę Darcy;ego, uprzedzenia Elżbiety i pozwoliło im się połączyć pomimo różnic majątkowych.
Miłość to uczucie najpiękniejsze, ale i najtrudniejsze. Kreacje powyższych bohaterów ukazują jej dwojaką jej naturę. Nieszczęśliwa, nieodwzajemniona miłość może wpłynąć destruktywnie na życie człowieka. Jest źródłem jego cierpień, prowadzi do jego klęski a nierzadko także do samobójstwa. Człowiek nieszczęśliwie zakochany traci sens życia, przeżywa stany apatii, zniechęcenia.
Miłość może również być siłą budującą, która pobudza do działania, skłania do poświęceń i pozwala pokonywać cierpienia. Szczęśliwa i odwzajemniona pokonuje wszelkie przeszkody.