Społeczeństwo polskie w krzywym zwierciadle. Co i w jaki sposób krytykuje Ignacy Krasicki w "Palinodii?".

Przedstawienie świata w krzywym zwierciadle, w przerysowanym, karykaturalnym, zdeformowanym, wyolbrzymionym, prześmiewczym odbiciu, to bardzo wyrazista i skuteczna forma krytyki i moralizacji. Utwór „Palinodia” oraz inne satyry i bajki Krasickiego posługując się owym modelem, dobitnie ukazują problemy jednostek i społeczeństw.
Biorąc do ręki satyrę „Palinodia”, czytelnik już na samym początku utworu spostrzega sprytny, ironiczny, prześmiewczy zamysł autora. Dzieło które, jak sam tytuł wskazuje, ma odwoływać wcześniejsze zarzuty staje się doskonałym pretekstem do wywindowania wad. „Łajać już przestanę, a podchlebiać wolę”. Krasicki poprzez zastosowanie formy laudacji, pochwały, pochlebstwa, uzyskuje jeszcze silniejszy efekt krytyki, absurdu i równocześnie ukazuje społeczne przyzwolenie na świat obojętny, dziki, bez ładu i norm.
I tak oto w pierwszej zwrotce złodziej, recydywista, oszust jest „nie złodziejem, lecz sprawnym” „dzielnym umysłem badaczem” i za swój kunszt zasługuje na pochwałę. Krasicki docenia jego perfekcję, sprawność, umiejętność obchodzenia się z ludźmi. Autor, dokładnie ukazuje cechy tak postępującego człowieka (mimo tego że im zaprzecza): nie szalbierzu, nie zdrajco, nie rozpustny. Pierwszą cechą, z której obnaża polskie społeczeństwo jest złodziejstwo i demoralizacja.
W drugiej zwrotce Krasicki przedstawia model życia ówczesnego Polaka. Beztroska, zabawa pijaństwo, dbałość o wygląd zewnętrzny, próżność, bezwstydność zastąpiły takie wartości jak, honor, cnota, prawda. Podobne wady narodowe Polaków ukazane zostały w satyrze Krasickiego „Pijaństwo”. Dwóch przyjaciół rozmawia na temat alkoholu - trunku do którego sprowadza się całe ich życie. W satyrze pokazane jest, iż każda okazja i święto rodzinne jest dobrym pretekstem do biesiadowania i picia w nadmiarze. Krasicki w utworze „Pijaństwo” krytykuje sarmacki, hulaszczy model życia Polaków, brak pohamowań, syndrom rozpitego społeczeństwa.
Kolejna zwrotka utworu „Palinodia” prezentuje postać Tomasza, który „stracił majętność, lecz kraj przyozdobił”. Ukazuje ona model człowieka rozrzutnego, zamiłowanego w dostojnym, bogatym życiu, podatnego na różnego rodzaju mody, nowinki. Oprócz tego, Tomasz wyraża absolutny brak szacunku do przodków oraz kraju. Postacią analogiczną do wyżej omówionej jest Żona modna – kobieta arogancka, nie skromna, próżna, nowomodna, zaślepiona francuskimi wpływami. Krasicki ukazuje zanik polskiej tradycji i kultury na rzecz zagranicznych trendów.
W końcowych wersach utworu autor zaznaczył, że nie jest jego celem ganić konkretne osoby, a jedynie napiętnować ich zachowania. W rozmyślaniach na temat mówić czy umilknąć, taić, czy objawić dochodzi do wniosku, że i tak wszystko rozliczy przyszłe pokolenie, ma świadomość, że poprawa obecnego stanu wymaga pracy i poświęcenia, a brak efektów będzie widoczny i katastrofalny.
Jako podsumowanie myśli Ignacego Krasickiego, dotyczącej obrazu polskiego społeczeństwa, warto przywołać jego pierwszą satyrę pt. „Świat Zepsuty”. Gromadzi ona wszystkie problemy zawarte w przedstawionych przeze mnie utworach, wylicza szereg negatywnie oddziałujących na byt państwa i społeczeństwa zjawisk:, brak wiary, dążenie do zbytków, niechęć do nauki i pracy, anarchia polityczna, rozpusta, brak poszanowania porządku i prawa, demoralizacja, skłonność do kłamstwa i matactw. Społeczeństwo Polskie znalazło się w sytuacji zepsucia moralnego, rozprzestrzeniania się negatywnych wartości, propagowania złych tendencji. Polska jest tonącym okrętem, a Krasicki w swoich utworach daje wskazówki, jak go uratować.