Frederick Winslow Taylor ur. 20 marca 1856 - zm. 21 marca 1915) - amerykański inżynier, wynalazca stali szybkotnącej i młota parowego, twórca tayloryzmu.
Działalność F. Taylora przypada na okres między początkiem lat osiemdziesiątych XIX wieku, a wybuchem pierwszej wojny światowej.Kierunek naukowego zarządzania jest tzw. pierwszym etapem rozwoju teorii organizacji i zarządzania, rozumianej jako produkt i element współczesnej cywilizacji przemysłowej, Był propagowany i rozwijany przez licznych następców i kontynuatorów Taylora, a przede wszystkim przez Henry L. Gantta, Harringtona Emersona oraz K. Adamieckiego.
Głównym jego osiągnięciem w dziedzinie zarządznia było wprowadzenie: „Zasady naukowego zarządzania".
"Naukowe zarządzanie" (scientific menagement) zrodziło się z potrzeb praktyki i stanowiło częściowe rozwiązanie niektórych problemów organizacji i zarządzania, jakie pojawiły się na przełomie XIX i XX wieku pod wpływem rewolucji przemysłowej. Liczne wynalazki przyczyniły się do znacznej mechanizacji pracy fizycznej i doprowadziły do rozrostu przedsiębiorstw. Niektóre warsztaty i manufaktury przeradzały się stopniowo w duże zakłady przemysłowe. Postępował proces koncentracji kapitału, powstawały olbrzymie fortuny współczesnych potentatów, magnatów i królów. Coraz szerszy i szybciej płonący strumień pieniądza sprzyjał koncentracji produkcji.
Szybko jednak okazało się, że zarządzanie dużymi zakładami jedynie za pomocą zdrowego rozsądku, intuicji i osobistego doświadczenia jest niewystarczające. W szczególności nie prowadzi do odpowiadającego możliwościom techniki wzrostu wydajności pracy robotników bezpośrednio produkcyjnych. Właśnie niska wydajność indywidualna została uznana przez klasyków organizacji za główny hamulec rozwoju gospodarczego. Z jednej bowiem strony nie pozwala się na podniesieni płac i dzięki temu stworzenie rynku przemysłowych dóbr konsumpcyjnych (bariera podaży), ponieważ na skutek wysokich kosztów jednostkowych czas zwrotu kapitału zainwestowanego w kosztowne urządzenia był zbyt wolny. Powolne wykonywanie pracy jest najpoważniejszym problemem, z którym musieli sobie poradzić w Stanach Zjednoczonych. Jest to też z pewnością najpoważniejszy problem, z którym uporać się musieli obecnie również Anglicy", pisał w 1911 roku Taylor. Jakże aktualnie brzmią niestety te słowa w wielu krajach w ostatniej dekadzie XX wieku.
Na podstawie przeprowadzonych przez siebie badań F.W. Taylora zidentyfikował podstawowe czynniki powodujące niską wydajność robotników. Zaliczył do nich:
- wadliwy system wynagradzania robotników, który sprawiał, że w ich interesie było ukrywanie prawdziwych możliwości produkcyjnych,
- brak zgodności pomiędzy cechami robotników (siła fizyczna, poziom umysłowy, kwalifikacje itp.) i wymaganiami pracy,
- przekonanie robotników, że wzrost produkcji prowadzi nieuchronnie do wzrostu bezrobocia.
Praca
Uwagę swą i zainteresowania badawcze Taylor skoncentrował na pracy pojedynczego robotnika i brygadzie roboczej w zakładzie produkcyjnym. Skłoniły go do tego osobiste doświadczenia.
F. W. Taylor rozpoczął pracę w wieku dwudziestu dwóch lat w zakładach mechanicznych Midvale Steel Company, w jednym z biur. Bycie urzędnikiem nie odpowiadało mu, poszedł więc do pracy ładowacza, do łopaty. Potem dopiął tego, że postawiono go przy maszynie. Został pomocnikiem tokarza. Spisywał się świetnie, pracował dziesięć godzin dziennie, a wieczorami przerabiał kurs inżynierii w Instytucie Stevensa. W 1883 roku uzyskał tytuł inżyniera mechanika. W ciągu sześciu lat w Midvale Steel, awansował kolejno z pomocnika tokarza na narzędziowca, brygadzistę, majstra, kierownika ekipy naprawczej, głównego projektanta. Kierownika biura studiów i w końcu- głównego inżyniera. Tu prowadził swoje pierwsze badania w dziedzinach czysto technicznych (obróbka metali, działanie pasów transmisyjnych itp.), jak i w zakresie naukowej organizacji pracy (mierzenie czasu pracy, sposoby wynagradzania itp.)
Naukowe zarządzanie powinno być zdaniem Taylora oparte na czterech podstawowych zasadach:
1. Zasadzie naukowego opracowania każdego elementu pracy ludzkiej w miejsce metod zdroworozsądkowych typu "mniej więcej",
2. Zasadzie naukowego doboru oraz stopniowego szkolenia i doskonalenia robotników,
3. Zasadzie współpracy kierownictwa i robotników w celu realizacji naukowych zasad zarządzania,
4. Zasadzie prawie równego pracy i odpowiedzialności między kierowników i robotników w miejsce istniejącego "totalnego’’ obciążenia pracowników wykonawczych .
Zajmijmy się rozszyfrowaniem tych zasad . Jak łatwo zauważyć, najczęściej występującym tu słowem jest słowo "naukowy". Co ono właściwie znaczy , a może więcej – jak rozumieli je Taylor i jemu współcześni ? Najpełniejszej odpowiedzi na to pytanie udzielił najwybitniejszy europejski komentator i popularyzator tayloryzmu francuski inżynier i naukowiec H. Le Chatelier. Jego zdaniem o naukowości systemu Taylora przesądza zastosowanie przez niego metody naukowej.
Składa się na nią:
1.Przyjęcie deterministycznej wizji świata.
2.Wyszczególnienie wszystkich warunków, od których zależy konkretne zjawisko, czyli jego przyczyn i innych czynników dodatkowych.
3.Określenie stopnia ważności każdego czynnika, a znaczy stopnia jego wpływu na poszukiwany skutek
4.przeprowadzenie szczególnych pomiarów w celu ustalenia wzorów matematycznych i dokładnych stosunków liczbowych, które wiążą badane zjawiska z "ich" czynnikami.
Podstawą tak rozumianej metody naukowej jest obserwacja, eksperyment i doświadczenie. Metoda ta, co podkreśla F. W. Taylor, musi prowadzić w każdym przypadku do określenia, w najdrobniejszych szczegółach, jeden i tylko jeden - najlepszej - metody wykonania pracy. Pisał on na ten temat: "Ci, którzy zetknęli się choć trochę z naukowym zarządzaniem, rozumieją, że istnieje najlepszy sposób wykonania każdej roboty i że ten najlepszy sposób zawsze może być wyrażony za pomocą pewnych reguł".
Podstawą metody naukowej jest obserwacja, eksperyment i doświadczenie. Według Taylora zawsze istnieje najlepszy sposób wykonywania każdej pracy. Taylor wprowadził szczegółowe badania sposobów pracy, ruchów robotników przy posługiwaniu się narzędziami. Badania te nazwano „time and motion study".
Celem jego stosowania było mierzenie i normowanie pracy w celu znalezienia możliwie najbardziej racjonalnego sposobu wykonania określonych czynności. W praktyce polegało to na rozkładaniu danej czynności na czynności elementarne, mierzeniu czasu ich trwania i poszukiwaniu idealnego rozwiązania wynikającego ze zmian w przestrzennym i czasowym rozmieszczeniu ludzi, maszyn, materiałów i wyrobów gotowych.
Taylor był także twórcą jednej z pierwszych naukowych teorii, metod pracy, Tayloryzmu.
Tayloryzm jest to amerykańska metoda organizacji pracy stworzona przez Fredericka W. Taylora.
Zakłada ona maksymalną intensyfikację pracy na efektywnym wykorzystaniu czasu i obcięciu kosztów. Postuluje także podział procesu technologicznego na czynności proste, przy eliminacji zbędnych nawyków. Taylor wprowadził oparty na chronometrażu (pomiar czasu przy pomocy sekundomierzy) system normowania pracy, który sprzężony jest z systemem wynagradzania.
Chronometraż - jest to ustalenie czasu potrzebnego na wykonanie pracy w określonych warunkach techniczno-organizacyjnych na podstawie określonej liczby pomiarów czasu. Całość badania związanego z pomiarem czasu dzielimy na trzy etapy :
1. Etap przygotowawczy
2. Etap właściwej obserwacji i pomiaru czasu
3. Opracowanie wyników
W ramach tayloryzmu sam czas pracy nie był podstawową metodą kontroli, ponieważ Taylor postulował kontrolę poprzez wyśrubowane normy ilościowe (płaca robotnika uzależniona była od realizacji normy, [url=http://www.intensiver.com/]reklama[/url], w systemie zbliżonym do akordowego).
Robotnicy sprzeciwiali się stanowczo tayloryzmowi, uważając, że doprowadza do zwolnień, a także wytężonego wysiłku przy nieproporcjonalnym wzroście płac. Zdaniem Taylora „każdy robotnik pracuje tak wolno, jak tylko zdoła" i sprzeciw pracowników wobec systemu wynikał z lenistwa i głupoty (Taylor uważał, że wzrost efektywności pracy zbiega się z rozwojem samej gospodarki, a zatem nie prowadzi do zwolnień).
Współcześnie elementy tayloryzmu zaobserwować można w sieciach fast food.
Taylorowi zawdzięczamy także metodę zarządzania wykorzystującą w możliwe najwyższym stopniu zasadę podziału pracy zarówno w odniesieniu do czynności wykonawczych, jak i czynności kierowniczych. Skutki takiego podejścia widoczne są do dzisiaj w postaci struktur funkcjonalnych.