Pisownia ó i u

1. Gdy wymienia się w innych formach tego samego wyrazu lub w innych wyrazach na: o, e, a

Przykład
stół - stoły
wiózł - wiozę
trójka - troje

przyjaciółka - przyjaciel
niósł - niesie
siódmy - siedem

skrót - skracać
mówić - mawiać
powtórzyć - powtarzać
Ó niewymienne (wybór)

chór, porównanie, skóra, córka, pójść, sójka, czółno, póki, spóźniony, dopóki, półka, szczegół, dopóty, póty, tchórz, góra, późno, wiewiórka, góral, prócz, wiór, górnik, próżnia, wkrótce, jaskółka, próżny, włóczęga, Józef, przepiórka, włóczka, kłótnia, równanie, włócznia, król, również, włóka, królik, równik, włókno, krótki, równina, wójt, który, równoległobok, wówczas, mózg, równoleżnik, wróbel, naskórek, równorzędny, wróżba, ogólny, równy, wróżyć, ogół, rózga, wyróżnić, ogórek, róża, wzgórze, oprócz, różaniec, źródło, pagórek, różnica, żółć, pióro, różny, żółty, płótno, różowy, żółw.

2. W wyrazach zakończonych na: - ów

Przykład
W końcówce D. lm rzeczowników rodzaju męskiego, np.
chłopców
rodziców
ptaków
kwiatów

W przyrostkach, np.
wygwizdów
wydmuchów
Tarnów
Rzeszów
Kraków

W zakończeniu należącym do rdzenia, np.
ołów
nów
połów
imiesłów
cudzysłów

3. W wyrazach zakończonych na: - ówka

Przykad
Pipidówka
pocztówka
złotówka

Wyjątki: skuwka, wsuwka, zasuwka, bo to rzeczowniki utworzone od czasowników: skuwać, wsuwać, zasuwać.
* Literę Ó piszemy też w zakończeniach -ówa (=zgrubienie od -ówka), np.
grochówa
stówa
Pipidówka
harówa

4. W wyrazach zakończonych na: - ówna.

W przyrostku wskazującym na nazwisko panieńskie, np.
Nowakówna
Kucówna
Iłłakowiczówna
Radziwiłłówna
Wereszczakówna

W przyrostku wskazującym na czyjąś córkę, np.
cesarzówna
kniaziówna
generałówna
baronówna
kowalówna

5. W zakończeniach: - ówek.

Przykład
Darłówek
Półgłówek
ołówek
nagłówek

6. Na początku wyrazów: ósemka, ósmy, ów, ówczesny, ówcześnie, ówdzie.

7. Na początku w sylabie
- współ-, np. współlokator, współczucie, współudział
- wspól-, np. wspólnik, wspólnorynkowy, wspólnota
- spół-, np. spółdzielnia, współka, spółgłoska
- włó-, np. włóczęga, włóczykij, włóczka, włókno
- wró-, np. wróżyć, wróbel, wrócić, wróść