Elementy morfotyczne krwi.

Erytrocyty

Krwinki czerwone, nazywane inaczej erytrocytami lub czerwonymi ciałkami, są to krwinki wytwarzane w szpiku kostnym czerwonym. Są grubości około 2 mikrometra i średnicy 7,5 mikrometra. Widziane z boku mają kształt biszkopta, co zwiększa ich powierzchnię. Przed wydostaniem się do krwi tracą jądro komórkowe. Żyją około 120 dni. Przez cały ten okres (120 dni) pełnią rolę "przenośnika" gazów w krwi, co możliwe jest dzięki zawartemu w nich barwnikowi-hemoglobinie. Erytrocyty transportują głównie tlen, który zabierają z płuc i przenoszą do narządów ciała, ale także dwutlenek węgla, który transportowany jest z komórek do płuc głównie w osoczu krwi. Po tym okresie niszczone są w tzn. układzie siateczkowośródbłonkowym, głównie w śledzionie. Następuje przy tym odłączenie części hemoglobiny zwanej hemem, oraz rozerwanie pierścienia hemowego, który zmienia się w biliwerdynę. U człowieka większość biliwerdyny przekształca się w bilirubinę, która razem z kwasem glukuronowym w wątrobie, zostaje sprzężona, a następnie wydzielona razem z żółcią poza ustrój. U mężczyzn liczba krwinek czerwonych w 1 mm3 krwi wynosi około 5,4 mln, a u kobiet około 4,8 mln. Każdego dnia ulega rozpadowi około 7,5 g hemoglobiny, tyle samo też jej powstaje.

Trombocyty

Płytki krwi nazywane są inaczej krwinkami płytkowymi lub trombocytami. Są to małe fragmenty cytoplazmy oderwane od wielkich komórek szpiku nazywanych megakariocytami. Długość ich średnicy wynosi od 2 do 4 mikrometrów. Biorą one udział w procesie krzepnięcia krwi-zawierają one duże ilości serotoniny, która obkurcza naczynia krwionośne. Krwinki te gromadzą się w miejscach uszkodzeń naczyń, gdzie "przyczepiają" się do uszkodzonej ściany naczyniowej, a następnie uwalniają serotoninę. Substancja ta powoduje lokalny skurcz ściany naczyniowej, co zmniejsza krwawienie. Zapoczątkowała ona tworzenia włókienek białkowych, czopując ranę. W utworzoną wcześniej "sieć" wpadają krwinki tworząc skrzep, który po wyschnięciu przemienia się w tzw. strup i umożliwia rozpoczęcie procesu odbudowy uszkodzonych tkanek. 1 mm3 krwi powinien zawierać około 300 000 płytek.

Leukocyty

Krwinki białe, nazywane są inaczej leukocytami. 1 mm³ krwi powinien zawierać około 4000-11000 leukocytów. Liczba ta stanowi tylko małą część ogólnych zasobów tych krwinek w ustroju. Duże zapasy ich są stale gromadzone w szpiku kostnym, śledzionie i węzłach chłonnych, skąd wyrzucane są do krwi pod wpływem odpowiedniego impulsu. Będąc w krwi mogą zwiększyć swą liczbę nawet dziesięciokrotnie. Po wpływem odpowiednich bodźców może także zwiększyć się wytwarzanie krwinek białych. Krwinki białe dzielą się pod względem wyglądu i budowy na kilka rodzajów: granulocyty, limfocyty i monocyty. Największą grupę stanowią granulocyty. Ich nazwa pochodzi od zawartości licznych ziarnistości w cytoplazmie. Można je podzielić na:
obojętnochłonne;
kwasochłonne;
zasadochłonne.
Obojętnochłonne stanowią 50-70% wszystkich krwinek białych. Kwasochłonne stanowią 1-4%, a zasadochłonnych jest 0,4%. Jądro małych granulocytów jest w kształcie podkowy lub pałeczki. Potem, w miarę dojrzewania jądra, staje się wielopłatowe (segmentowane). Granulocyty wytwarzane są w szpiku kostnym. Komórki obojętnochłonne po "wejściu" do krwi przebywają w niej około 7 godzin, żyją około 30 godzin. Wiele z nich opuszcza ustrój przewodem pokarmowym. Granulocyty obojętnochłonne mogą przedostać się do tkanek, poprzez ścianę naczyń włosowatych. Ten samoistny proces nazywany jest diapedezą. następuje on pod wpływem pewnych związków chemicznych powstających w zakażonych tkankach. te granulocyty otaczają ciała obce (m.in. ciała obce) usiłując je zniszczyć. W ognisku zakażenia pojawia się płyn zwany ropą. Złożony on jest z milionów fagocytów. W przebiegu zakażenia ustroju bakteriami liczba granulocytów zwiększa się, ponieważ mobilizują się one do krwi poprzez czynnik zakaźny. Granulocyty dzielą się na:
bazofil;
neutrofil;
eozynofil.
Duża ilość granulocytów we krwi zazwyczaj świadczy o infekcji bakteryjnej.