Bolesław Leśmian i jego poezja

Bolesław Leśmian

• Urodzony w Warszawie ( nie wiadomo dokładnie, w którym roku)
• Pochowany na Powązkach
• Pochodził z żydowskiej rodziny, z czasem zmienił nazwisko z Lesman na Leśmian
• Napisał: „Przygody Sindbada żeglarza”, „Klechdy Polskie”, „Księżycowe upojenia”, „Pieśni przemądrej Wasylisy” z poezji „Łąka”, „Napój cienisty”, „Dziejba leśna”
• Młodość spędził na Ukrainie
• W Kijowie lata szkolne, skończył gimnazjum i wydział prawa.
• Podróżował przez Niemcy do Francji
• W Paryżu ożenił się z malarką Zofią Chylińską i miał z nią dwie córki
• Spotykał się z tłumaczem, programatorem symbolizmu z Polsce- Zenonem Przesykiem. Wystąpienie Leśmiana wydrukowało znane pismo „Chimera”
• W czasie wojny mieszkał w Łodzi, gdzie był kierownikiem teatru Polskiego
• Prawdopodobnie debiutował wierszem „Sekstyny” zamieszczonym w tygodniku „Wędrowiec”
• Wędrowiec swojej poezji naginał zasady młodopolskie i manifestował własną postawę poetycką.
• W utworach Leśmiana spotyka się motyw powrotu do natury, rozważania filozoficzne i symbolikę
• W połowie lat 30- stych jego poezja zmienia się. Znika lekki humor, a na jego miejscu pojawia się czarny humor, motyw śmierci i nicości. Poeta pisze, że podstawowym problemem człowieka jest drugi człowiek.
Wprowadza neologizmy.

DUSIOŁEK

Ballada pt. „Dusiołek” opowiada o Bajdale, który szedł przez świat. Jego towarzyszami byli: wół i szkapa. Zmęczyła go droga w słońcu; postanowił się zdrzemnąć. Znalazł miejsce- pod lasem na mchu, ułożył się, ziewną i zasnął. Nie wiadomo, co mu się śniło. W pewnym momencie wyszedł z rowu Dusiołek „szpecąc przystojność przestworza”. Dusiołek zaczął dusić Bajdałę. Bajdała pokonał Dusiołka i zaczął robić wyrzuty szkapie i wołowi, że go mu nie pomogli. Ballada kończy się pretensją skierowaną do Boga, że pozwolił by taka okropna kreatura a) go nastraszyła b) że w ogóle istnieje coś takiego jak Dusiołek (że Bóg stwarza ZŁO)

„Nie dość, ci żeś potworzyrzył mnie, szkapę i wołka,
Jeszcześ musiał takiego zmajstrować Dusiołka ?”

* Ballada zawiera myśl filozoficzną; jest próbą odpowiedzenia na pytanie UNDE MALUM ??? SKĄD ZŁO ??? Zło pochodzi od Boga. Świat nie jest idealny. Świat jest pełen niedoskonałości, brzydoty i zła; jest połączeniem piękna i brzydoty, dobra i zła.

* Ballada pt. ”Dusiołek” nie jest w pełni balladą, ponieważ:
- brakuje tajemniczości
- jest w żartobliwej tonacji
- miejsce jest niesprecyzowane
- język potoczny, naiwny (narrator nie jest naiwny)


„W MALINOWYM CHRUŚNIAKU”

* miłość zmysłowa, harmonia z naturą, miłość subtelna, delikatna, brak lubieżności, pojawia się intymność
* panuje spokój, senność, natężenie zmysłów
* Przestrzeń: świat owadów i ludzi w takim samym stopniu przykuwają uwagę czytelnika, chore nie budzi w nas obrzydzenia, chore jest tak samo ważne jak zdrowe, byty są równorzędne,
* Ważny jest każdy przejaw życia; życie namnażane, mnożone, niezliczoność bytu .
* 2 Przestrzenie: chruśniak i świat owadzi, perspektywa(przestrzeń) zawężona
* Sensualizm: duszno-dotyk; szept-słuch; zapach malin, zapach ciała-węch; kolory- wzrok
* Zmysły się mieszają np. duszno od mroku ( SYNESTEZJA)
* Czas: nie historyczny, początek lata, czas zatrzymany w mikroprezestrzeni; liczy się tylko tu i teraz, intensywność, bujność, potęgowanie życia.

Bohaterowie: Leśmiana nie interesuje człowiek, lustrem dla człowieka jest natura; natura daje poznanie samego siebie, natura nie ma granic, człowiek jest jej cząstką; Leśmiana interesują owady, małe formy życia; człowiek to tylko fragment natury, niewywyższający się, jak Adam i Ewa- skojarzony z rajem,
CZŁOWIEK:
-jest skojarzony z rajem
-osiągnięta zostaje jedność między fizycznością, a duchowością
-jeden z bytów, nic szczególnego, uprzywilejowanego, te same prawa, co inne formy życia
-zanurzony w przyrodzie (stanowi z niż jedność)
-pochłonięty przez czasoprzestrzeń
-jest poza cywilizacją
-naturalny
-czujący, wrażliwy, subtelny
-pierwotny
-nie jest zniewolony konwenansami, wzorami, które narzuca cywilizacja
-nie zna pojęcia GRZECHU
-jest cudem