Jacek Soplica to jedna z głównych postaci w epopei Adama Mickiewicza „Pan Tadeusz”. Był szlachcicem zaściankowym, bratem Sędziego Soplicy. W trakcie czytania lektury poznajemy go jako księdza Robaka, lecz jego blizny i zachowanie wskazywały na to, że nie zawsze był mnichem i w przeszłości mógł służyć w szeregach wojskowych.
Zanim przywdział ubiór mnicha, nosił strój szlachecki i szablę u boku. Był znany również jako „Wąsal" ze względu na swoje długie, ogromne, sumiaste wąsy od ucha do ucha.
Jacek za młodu to paliwoda, człowiek porywczy i dumny. Z uwagi na swój bojowy charakter został przywódcą drobnej szlachty litewskiej i zaskarbił sobie jej zaufanie. Poparcia idei niepodległościowej szukał wśród mas szlachty zaściankowej i chłopstwa, pobudzając w nich patriotyzm.
Wady jego charakteru to pycha, przemądrzałość, zaczepność, kłótliwość, zbyt duża pewność siebie, a także pijaństwo, co było definitywnie najgorszą z jego cech. Dowodził rodziną Sopliców, więc zyskał sobie względy u Stolnika, zainteresowanego głosami na wyborach sejmikowych. Był przystojnym młodym szlachcicem zakochanym w Ewie córce Stolnika Horeszki. Kiedy jednak Jacek oświadczył się o pannę – podano mu „czarną polewkę”. Odmowa pociągnęła za sobą tragiczne skutki: ślub Jacka z przypadkową kobietą, pragnienie zemsty, pijaństwo, poniżenie. Niczym było to jednak ze zbrodnią, jakiej dokonał. W czasie napadu Moskali na zamek Horeszki, wiedziony gwałtownym uczuciem, Jacek Soplica strzelił do Stolnika i zabił go. Został okrzyknięty nie tylko mordercą, ale także zdrajcą... Moskale zaczęli uważać Jacka za swego stronnika, lecz Jacek nie dał się zrusyfikować, opuścił kraj i wstąpił do zakonu. Tam z porywczego szlachcica zmienił się w pełnego dobroci, skromności, spokoju zakonnika.
W Legionach działał jako emisariusz, przenosząc wiadomości, co bywało nieraz bardzo niebezpieczne. Był kilkakrotnie ranny, aż wreszcie w przebraniu księdza Robaka powrócił na Litwę, gdzie ze specjalną misją miał organizować powstanie, którego wybuch był naznaczony na moment wkroczenia wojsk napoleońskich.
Jacek z narażeniem życia wędrował od dworu do dworu, w karczmach wiejskich agitował chłopów do powstania. Własnemu synowi Tadeuszowi nie wyjawił kim jest, chociaż niejednokrotnie bardzo tego pragnął.
Moim zdaniem Jacek Soplica jest wzorem prawdziwego patrioty, który wszystko poświęcił w służbie ojczyźnie. Mickiewicz w swoim utworze świadomie podkreśla jak wielkie znaczenie w życiu człowieka odgrywa służba i oddanie dla ojczyzny oraz żarliwy patriotyzm, co powoduje, że przebaczamy Jackowi wszystkie grzechy jego młodości i stawiamy go w grzędzie tych bohaterów literackich, którzy stanowią dla nas wzór.
Jacek Soplica (ksiądz Robak) jest głównym bohaterem utworu Mickiewicza „Pan Tadeusz”. Jest bratem Sędziego i ojcem Tadeusza.
Jacek to ubogi szlachcic zawadiaka. „I ja zawadyjaka sławny w Litwie całej” – mówi o sobie. „Kłótnik”, który dzięki odwadze i tupetowi zdobył uznanie i przyjaźń okolicznej szlachty. Nazywano go „Wojewodą”, gdyż miał duży wpływ na szlachtę. Był ceniony przez magnatów, m.in. przez Stolnika, ponieważ umiał przekonać szlachtę do swoich racji. Był to przystojny szlachcic „z wąsami od ucha do ucha”, odważny i wesoły.
Jacek to człowiek o wielkim temperamencie. Często działa w nieprzemyślany sposób (zabójstwo Stolnika). Opowiada: „Chwytam karabin Moskala, ledwiem przyłożył, prawie nie mierzył – wypala!” W życiu nie kieruje się rozumem, ale uczuciami. Targają nim silne emocje, takie jak: miłość do Ewy, nienawiść do Stolnika. Jest szlachcicem niezwykle odważnym, ale i pysznym, zarozumiałym i pewnym siebie, dlatego nie może wytrzymać lekceważenia jego starań o rękę Ewy. Jest pozbawiony patriotyzmu, nie dba o dobro ojczyzny, troszczy się tylko o własne interesy.
Ze względu na jego pozycję w polityce zwraca uwagę na niego „pierwszy pan w powiecie, bogacz i familiant” Stolnik Horeszko. Zaprasza Soplicę do zamku i liczy na jego poparcie. Jacek jest ufny i serdeczny w przyjaźni. „Stolnik zapraszał często mnie na biesiady; zdrowie moje znaszał, krzyczał nieraz, (…) że nie miał przyjaciela nad Jacka Soplicę”.
Jacek w młodości starał się o rękę córki Stolnika – Ewy. Miłość do niej została odwzajemniona. W stosunku do wybranki swojego serca był czuły, subtelny, wrażliwy. Mówił o niej: „Lecz ona biedna! tak ją rodzice pieścili, słaba lękliwa! (…) Wiosenna gąsieniczka! i tak ją zagrabić, dotknąć ją zbrojną ręką – byłoby ją zabić!” Niestety, Stolnik odmówił Jackowi jej ręki, co spowodowało jego moralny upadek.
Po zamążpójściu Ewy Jacek całkiem się załamuje. Stara się przezwyciężyć uczucia panujące w jego duszy. Pragnie zapomnieć o Ewie. Jest mściwy, gdyż nie daruje Stolnikowi, że skrzywdził jego i Ewę. W końcu popada w alkoholizm. Staje się pośmiewiskiem dla szlachty. „Zemsty opętany biesem, zły, opryskliwy, znaleźć nie mogłem pociechy w niczym na świecie – i tak z grzechów w nowe grzechy… zacząłem pić”. Jest okrutny i bezwzględny wobec matki Tadeusza – doprowadza ją do śmierci. W końcu zabija Horeszkę. Cierpi z powodu nazwania go zdrajcą.
Jacek w pewnym momencie swego życia zmienia się nie do poznania, przeżywa głęboką przemianę. Jako ksiądz Robak jest cichy, rozważny i pełen pokory. Jest emisariuszem. Był więziony przez zaborców, przygotowuje powstanie na Litwie. Powściąga swój wybuchowy temperament. Imponuje opanowaniem, staje się uparty i konsekwentny, a jego działania odnoszą skutek. Staje się odpowiedzialny i opiekuńczy, chce dobrze dla Zosi i Tadeusza. Życie poświęca ojczyźnie, próbuje zjednoczyć szlachtę, aby pomóc w odzyskaniu niepodległości. Znów cieszy się szacunkiem.
Jacek Soplica jako jedyny spośród mickiewiczowskich bohaterów odnosi sukces. Dzięki temu można go uznać za bohatera reprezentatywnego dla losu patriotów Polski porozbiorowej.