Ochrona środowiska i zrównoważony rozwój

Środowisko oznacza fizyczne i biologiczne otoczenie człowieka (zarówno naturalne, jaki stworzone sztucznie). Oznacza wszystko, co znajduje się w otoczeniu jakiegoś obiektu żywego lub nieożywionego i co z tym obiektem jest we wzajemnych oddziaływaniach.
Ustawa Prawo ochrony środowiska z 2001r. (Dz.U.z 2008.25.150) definiuje środowisko jako „ogół elementów przyrodniczych, w tym także przekształconych w wyniku działalności człowieka, a w szczególności relacyjną i składają się na nią trzy podstawowe elementy: podmiot, przedmiot środowiska oraz proces. Podmiotem środowiska mogą być istoty żywe (żywe, w różnych zbiorowościach), obiekty nieożywione lub procesy. Ze względu na przedmiot najszerzej rozumiane środowisko jest dynamiczną, wzajemnie sprzężoną całością (jednością) elementów przyrodniczych, technicznych i społeczno- ekonomicznych.
Pojęcie „środowisko” można sklasyfikować ze względu na podmiot następująco:
-środowisko społeczne (społeczno- kulturowe) - czyli to wszystko, co wyznacza warunki życia i wpływa na zachowania człowieka w wyniku jego współżycia z innymi ludźmi.
-środowisko geograficzne - to całokształt przyrodniczych i sztucznych elementów materialnych, w otoczeniu których i z którymi w procesie wzajemnego oddziaływania przebiega życie i działalność ludzi. Podtypy: środowisko antropogeniczne i środowisko sztuczne .
-środowisko przyrodnicze- czyli podsystem środowiska geograficznego. To ogół przyrody ożywionej i nieożywionej.
Pojęcie „środowisko: można traktować:
-szeroko, jako środowisko życia, które z natury rzeczy musi objąć również środowisko stworzone przez człowieka, łącznie ze środowiskiem pracy;
-wąsko, kiedy będą uwzględnione wyłącznie elementy przyrodnicze,
Ze względu na stopień przekształcenia środowiska przez człowieka możemy wyróżnić: środowisko naturalne lub przyrodnicze nieprzekształcone przez człowieka, środowisko przekształcone przez człowieka, w którym jednak rządzą prawa przyrody; środowisko sztuczne stworzone przez człowieka; środowisko zdegradowane – szkodliwe dla życia człowieka i niebezpieczne dla gatunku ludzkiego.
OCHRONA ŚRODOWISKA.
W ujęciu ustawowym ( Ustawa z dn. 27.04.2001 r. Prawo ochrony środowiska, art.3 - Dz.U.z 2008.25.150) ochrona środowiska „to podjęcie lub zaniechanie działań, umożliwiające zachowanie lub przywracanie równowagi przyrodniczej; ochrona ta polega w szczególności na:
-racjonalnym kształtowaniu środowiska i gospodarowaniu zasobami środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju,
-przeciwdziałaniu zanieczyszczeniom,
-przywracaniu elementów przyrodniczych do stanu właściwego.”
Ochrona środowiska - to całokształt działań, lub zaniechanie działań mających na celu właściwe wykorzystanie oraz odnawianie zasobów i składników środowiska naturalnego, zarówno abiotycznych, jak i żywych.
Ochrona środowiska jest zespołem idei, środków i działań zmierzających do utrzymania środowiska w stanie zapewniającym optymalne warunki bytowania człowieka i gwarantującym ciągłość najważniejszych procesów w biosferze jako podstawy produkcyjnej i konsumpcyjnej działalności człowieka.

Celem ochrony środowiska jest zapewnienie współczesnemu i przyszłym pokoleniom korzystnych warunków życia oraz realizacji prawa do korzystania z zasobów środowiska i zachowania jego wartości.
ochrona środowiska a ekologia. Ochrona jest pojęciem nadrzędnym i obejmuje wszystkie działania od politycznych poprzez gospodarcze, naukowe, społeczne, zmierzające do racjonalnego i efektywnego wykorzystania zasobów przyrody. Ekologia zaś to nauka zajmująca się badaniem związków pomiędzy organizmami żywymi i ich środowiskiem lub też zespół zależności pomiędzy określonymi organizmami a środowiskiem.
Kształtowanie środowiska - świadome i planowe zmiany w środowisku przyrodniczym, zmierzające do gospodarczego wykorzystania ekosystemów (dla celów np. rolniczych, turystycznych itd.) lub przywracanie ekologicznej funkcji ekosystemów i krajobrazów (renaturyzacja, renaturalizacja). Przykładem kształtowania środowiska jest wprowadzenie bardziej odpornej szaty roślinnej w strefie oddziaływania zanieczyszczeń, wprowadzenie bardziej produktywnych ekosystemów leśnych, czy też wymiana gatunków zimnolubnych na ciepłolubne w zbiorniku, do którego są odprowadzane wody pochłodnicze.
W ramach kształtowania środowiska mogą być wykonywane: zalesianie i zadrzewianie; karczowanie i odkrzaczanie; nawadnianie; rekultywacja rolnicza i rekreacyjna; scalanie gruntów; dobór gatunków roślin i zwierząt w krajobrazach użytkowanych antropogenicznie (reintrodukcje, introdukcje itd.); zakładanie pasów wiatrochronnych; melioracje wodno–klimatyczne; kształtowanie krajobrazu; fitomelioracje – rośliny wyciągają zasób wody lub odwrotnie przez system korzenny doprowadzana jest woda.
Główne sposoby ochrony środowiska to:
- racjonalne kształtowanie środowiska i gospodarowanie zasobami środowiska z godnie z zasada zrównoważonego rozwoju
- przeciwdziałanie zanieczyszczeniom
- utrzymywanie i przywracanie elementów przyrodniczych do stanu właściwego
- recykling
PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA
Prawna ochrona środowiska wyraża się w regulacji określonych działań, podejmowanych wobec środowiska, a polegających w szczególności na: racjonalnym gospodarowaniu (pozyskiwaniu i wykorzystaniu) zasobów środowiska, czyli jego składników mających znaczenie gospodarcze lub służących do zaspokoje¬nia potrzeb bytowych czło¬wieka; zachowywaniu elementów środowiska w stanie pierwotnym lub możliwie najbardziej do niego zbliżonym (zapobieganie zmianom istniejącego stanu lub przywracanie naruszonego stanu pierwotne¬go);
Cechami charakterystycznymi prawa ochrony środowiska, traktowanego jako narzędzie po¬lityki środowiskowej jest to, że prawo to ma szeroko rozwinięte podstawy w naukach przy¬rodniczych, co od¬różnia ten zespół norm od innych składników porządku prawnego.
Zasady polityki ekologicznej
Polityka państwa ma być realizowana zgodnie z następującymi zasadami:
1Zasadą zrównoważonego rozwoju,
2Zasadą przezorności,
3Zasadą integracji polityki ekologicznej z politykami sektorowymi,
4Zasadą równego dostępu do środowiska przyrodniczego,
5Zasadą uspołecznienia,
6Zasadą "zanieczyszczający płaci,
7Zasadą prewencji,
8Zasadą stosowania najlepszych dostępnych technik (BAT),
9Zasadą regionalizacji,
10Zasadą subsydiarności,
11Zasadą skuteczności ekologicznej i efektywności ekonomicznej.
Kierunkami działań polityki ekologicznej są:
- racjonalizacji gospodarki energetycznej,
- restrukturyzacja przemysłu,
- zmniejszenie uciążliwości transportu,
- racjonalizacja wykorzystania i zagospodarowania zasobów wodnych,
- racjonalizacja wydobycia i użytkowania kopalin,
- użytkowanie, ochrona i kształtowanie żywych zasobów przyrody.
Narzędziami realizującymi owe kierunki będą :
- narzędzia administracyjno prawne,
- narzędzia ekonomiczne, w których skład wchodzą opłaty, subwencje i kary za nieprzestrzeganie warunków korzystania ze środowiska,
- system kontroli, który sprawuje Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska,
- edukacja ekologiczna i badania naukowe.
Ogólny podział narzędzi i instrumentów polityki ekologicznej.
- instrumenty prawne
-Pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, korzystanie z wód i urządzeń wodnych, pozwolenia na: wytwarzanie odpadów, emitowanie hałasu, emitowanie pól elektromagnetycznych
-Koncesje geologiczne wydawane na rozpoznanie i eksploatację surowców mineralnych
- instrumenty finansowe
-Opłaty i kary ekologiczne związane głównie z systemem opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska
-Fundusze ekologiczne o charakterze ogólnym i wyspecjalizowanym
-Budżet państwa
-Komercyjne instytucja finansowe, udzielające kredytów na cele ekologiczne
-Niekomercyjne krajowe instytucja finansowe oraz instytucje komercyjne, które udzielają kredytów i pożyczek na cele proekologiczne
-Fundusze Unii Europejskiej
- instrumenty społeczne - ważnym elementem skutecznego zarządzania środowiskiem jest świadomość ekologiczna społeczeństwa oraz przyjazne dla środowiska nawyki i codzienna postawa ludności. Edukacja i informacja z komunikacją są ze sobą ściśle powiązane. Właściwa informacja przyspiesza proces edukacji.
Podział instrumentów w zależności od sposobu działania:
- regulacji bezpośredniej - o charakterze administracyjno-prawnym:
normy prawne
- regulacji pośredniej - obejmują instrumenty ekologiczne, które są stosowane jako uzupełnienie instrumentów regulacji bezpośredniej: opłaty,kary, subwencje i fundusze ekologiczne
Za podstawowe instrumenty ekonomiczne uznaje się powszechnie:
a) podatki, i/lub opłaty od emisji określonych polutantów (opłaty produktowe od dóbr ekologicznie uciążliwych w produkcji i (szczególnie) konsumpcji i powszechny podatek ekologiczny od paliw);
b) subsydia publiczne dla podmiotów gospodarczych (przedsiębiorstw, gospodarstw domowych bądź podmiotów użyteczności publicznej). Pośrednimi formami subsydiów różnego rodzaju ulgi podatkowe, preferencje kredytowe, udogodnienia celne, zwolnienia od kaucji inwestycyjnych przy podejmowaniu inwestycji ochronnych, zróżnicowania podatkowe, gwarancje kredytowe, itd.
c) prawa do emisji zanieczyszczeń (zwane też uprawnieniami zbywalnymi, certyfikatami emisyjnymi itp.), zakupywane na "rynku zanieczyszczeń" czy w tzw. bankach emisyjnych (bądź na aukcjach emisyjnych) i mogące być dowolnie transferowane między różnymi podmiotami gospodarczymi. .
ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ (inaczej ekorozwój) – doktryna ekonomii politycznej, zakładająca jakość życia na poziomie na jaki pozwala obecny rozwój cywilizacyjny, zawiera początek słynnego zdania z raportu WCED z 1987 r. – "Nasza Wspólna Przyszłość"-Na obecnym poziomie cywilizacyjnym możliwy jest rozwój zrównoważony, to jest taki rozwój, w którym potrzeby obecnego pokolenia mogą być zaspokojone bez umniejszania szans przyszłych pokoleń na ich zaspokojenie."
Opiera się na dwóch podstawowych pojęciach:
-pojęciu "potrzeb", w szczególności podstawowych potrzeb najbiedniejszych na świecie, którym należy nadać najwyższy priorytet;
-pojęciu ograniczeń, narzuconych zdolności środowiska do zaspokojenia potrzeb obecnych i przyszłych przez stan techniki i organizacji społecznej.
Pojęcie zrównoważonego rozwoju pochodzi pierwotnie z leśnictwa, a stworzone zostało przez Hansa Carla von Carlowitza. Oznaczało ono pierwotnie sposób gospodarowania lasem polegający na tym, że wycina się tylko tyle drzew, ile może w to miejsce urosnąć, tak by las nigdy nie został zlikwidowany, by mógł się zawsze odbudować
IDEA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU. U jej podstaw leży świadomość, iż nie można eksploatować zasobów środowiska naturalnego tylko dla siebie, ale należy pozostawić coś dla przyszłych pokoleń.
Cele i aspekty zrównoważonego rozwoju
Postulat zrównoważonego rozwoju zakłada takie podejście do planowania i procesu decyzyjnego, które ukierunkowane jest na osiągnięcie realnego i trwałego zmniejszenia różnic społecznych i ekonomicznych, jak również ochronę środowiska naturalnego.
Zasadniczym celem zrównoważonego rozwoju jest zaspokajanie potrzeb teraźniejszości bez umniejszania możliwości zaspokajania potrzeb przez przyszłe pokolenia i jednocześnie zapewnienie społeczeństwu długofalowej wizji rozwoju. Działania prowadzące do zaspokojenia bieżących potrzeb mogą mieć krótkoterminowy horyzont czasowy, jednak zawsze muszą przy tym uwzględniać perspektywę długoterminową.
Zrównoważony rozwój jest koncepcją złożoną, obejmującą obszary działania człowieka na wielu płaszczyznach w skali mikro i makroekonomicznej, a także związaną z polityką globalną, międzyregionalną czy lokalną.
Rozwój zrównoważony:
• ma na celu podniesienie jakości życia zarówno obecnych, jak i przyszłych pokoleń przy jednoczesnym zachowaniu zdolności naszej planety do utrzymywania życia we wszelkich jego różnorodnych formach;
• opiera się na zasadach demokracji, rządach prawa i poszanowaniu podstawowych praw, w tym wolności, równości szans i zróżnicowania kulturowego;
• wspiera wysoki poziom zatrudnienia w gospodarce, której siła opiera się na wykształceniu, innowacyjności, spójności społecznej i terytorialnej oraz ochronie zdrowia ludzkiego i środowiska naturalnego.
Trzy aspekty zrównoważonego rozwoju
Czynniki zrównoważonego rozwoju przypisuje się zwykle do trzech kategorii: środowiska naturalnego, gospodarki i społeczeństwa.
Poglądy na temat ich wzajemnych zależności i powiązań są różne. Jedni są zdania, że są to filary na tym samym szczeblu, inni zaś, że są to trzy odmienne, choć ściśle ze sobą powiązane, aspekty zrównoważonego rozwoju.
W literaturze przedmiotu przyjmuje się, że:
• środowisko naturalne stanowi niezbędną podstawę zrównoważonego rozwoju,
• gospodarka jest narzędziem osiągania zrównoważonego rozwoju,
• dobra jakość życia dla wszystkich ludzi (aspekt społeczny) jest celem zrównoważonego rozwoju.
Cechy rozwoju:
1trwałość
2zrównoważoność
3samopodtrzymywanie rozwoju
Kierunki działań do osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju
-ograniczanie zużywania zasobów odnawialnych do granic określonych możliwościami odtwarzania tych zasobów,
-ograniczanie zużywania zasobów nieodnawialnych w skali umożliwiającej ich stopniowe zastępowanie przez odpowiednie substytuty,
-stopniowe eliminowanie z procesów gospodarczych oraz z innych zastosowań substancji niebezpiecznych i toksycznych,
-utrzymywanie emisji zanieczyszczeń oraz innej ingerencji w środowisko w granicach wyznaczonych przez pojemność asymilacyjną środowiska,
-odtwarzanie i stała ochrona różnorodności biologicznej na czterech poziomach – krajobrazowym, ekosystemowym, gatunkowym i genowym,
-uspołecznienie procesów podejmowania decyzji dotyczących zwłaszcza lokalnego środowiska przyrodniczego,
-dążenie do zapewnienia poczucia bezpieczeństwa i dobrobytu obywatelom, rozumianego jako tworzenie warunków sprzyjających ich zdrowiu fizycznemu, psychicznemu i społecznemu.
Zarówno w Polsce jak i na świecie idea zrównoważonego rozwoju przechodziła wiele przemian, będąc jednocześnie wpisaną w wiele dokumentów i aktów prawnych.
Powstało wiele zasad zmierzających do osiągnięcia zrównoważonego rozwoju, są to miedzy innymi:
- Światowa Karta Przyrody
- Karta Ziemi
- Światowa Karta Przyrody
Oraz w prawie polskim:
- I, II, i III Polityka Ekologiczna Państwa
- Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej.
W Konstytucji idea zrównoważonego rozwoju jest zapisana w wielu artykułach:
*Art. 5 „Rzeczypospolita Polska (…) strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju”
*Art. 86 „Każdy jest zobowiązany o dbałość o stan środowiska i ponosi odpowiedzialność za spowodowane przez siebie jego pogorszenie (…)”.
MIĘDZYNARODOWE DZIAŁANIA NA RZECZ ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU
W 1968 roku obradowała pierwsza Międzyrządowa Konferencja Ekspertów Naukowych UNESCO, poświęcona wzajemnym powiązaniom środowiska i rozwoju, w czasie której doszło do powstania międzynarodowego, interdyscyplinarnego programu "Człowiek i biosfera"
W 1987 roku ukazał się raport Światowej Komisji Środowiska i Rozwoju ONZ, obradującej pod przewodnictwem Gro Harlem Brundtland. Raport nosił nazwę "Nasza wspólna przyszłość"; i zdefiniowano w nim cytowane na wstępie pojęcie Zrównoważonego Rozwoju
Na czym polega rozwoj zrownoważony, najlepiej można się dowiedzieć z treści dokumentu powszechnie znanego jako „Agenda 21”, uchwalonego w formie rezolucji na Szczycie Ziemi w Rio de Janeiro w 1992roku.
W 2000 roku Szczyt Milenijny Organizacji Narodów Zjednoczonych zdefiniował Milenijne Cele Rozwoju, które powinny zostać osiągnięte do 2015 roku
Wyeliminowanie skrajnego ubóstwa i głodu
Zmniejszenie o połowy liczby ludzi, których dochód nie przekracza 1 dolara dziennie
Zapewnienie powszechnego nauczania na poziomie podstawowym
Zapewnienie wszystkim możliwości ukończenia pełnego cyklu nauki na poziomie podstawowym
Promowanie równości płci i awansu społecznego kobiet
Wyeliminowanie do 2015 nierównego dostępu płci do wszystkich szczebli edukacji
Ograniczenie umieralności dzieci
Zmniejszenie o 2/3 wskaźnika umieralności dzieci w wieku do 5 lat
Poprawienie opieki zdrowotnej nad matkami
Zmniejszenie o 3/4 wskaźnika umieralności matek
Ograniczenie rozprzestrzeniania się HIV/AIDS, malarii i innych chorób
Powstrzymanie rozprzestrzeniania się HIV/AIDS, ograniczenie liczby nowych zakażeń
Stosowanie zrównoważonych metod gospodarowania zasobami naturalnymi
- uwzględnienie zasady zrównoważonego rozwoju w krajowych strategiach
- stosowanie metod hamujących ubożenie zasobów środowiska naturalnego
- zmniejszenie o połowę liczby ludzi pozbawionych dostępu do czystej pitnej wody
- do 2020 roku poprawa warunków życia 100 milionów mieszkańców slumsów
W 2002 Światowy Szczyt Ziemi w Johannesburgu konieczności ograniczenia do 2012 roku emisji gazów cieplarnianych do atmosfery o 5,2 procentStworzenie globalnego partnerskiego porozumienia na rzecz rozwoju.
LCA (Life Cycle Assessement)– ocena cyklu życia. Jest to technika z zakresu procesów zarządczych, mająca na celu ocenę potencjalnych zagrożeń środowiska. Istotą tej metody jest nastawienie nie tylko na ocenę wyniku końcowego danego procesu technologicznego, ale także oszacowanie i ocena konsekwencji całego procesu dla środowiska naturalnego.
Najczęściej spotykaną definicją LCA jest następująca: „LCA jest procesem oceny efektów, jaki dany wyrób wywiera na środowisko podczas całego życia, poprzez wzrost efektywnego zużycia zasobów i zmniejszenie obciążeń środowiska. Ocena wpływu na środowisko może być prowadzona zarówno dla wyrobu, jak i dla jego funkcji. LCA jest traktowana jako „analiza od kołyski do grobu”. Podstawowymi elementami LCA są: (1) zidentyfikowanie i ocena ilościowa obciążeń wprowadzanych do środowiska, tj. Zużytych materiałów i energii, oraz emisji i odpadów wprowadzanych do środowiska, (2) ocena potencjalnych wpływów tych obciążeń oraz (3) oszacowanie dostępnych opcji w celu zmniejszenia obciążeń.” [przypis1]
Zalety metody LCA
1.Brak pominięcia jakiegokolwiek etapu istnienia wyrobu
2.Uwzględnienie najważniejszych ekosystemów i ich elementów umożliwia pełną ocenę wpływu na środowisko
3,Metoda ta uwzględnia powstawanie zanieczyszczeń
4Szczegółowy opis metody jest zawarty w normach ISO
Cykl życia produktu
Cykl życia produktu to cała historia jego wytwarzania i stosowania. Rozpoczyna się od naturalnych surowców i innych materiałów produkcyjnych, trwa przez wszystkie etapy wytwarzania i stosowania produktu, a kończy się w formie, w jakiej produkt lub jego składniki powracają do środowiska.
Składa się z trzech etapów:
produkcji
użytkowania
recyklingu
Produkcja obejmuje proces złożony z kilku elementów takich jak, dobranie odpowiednich substancji i tworzyw do produkcji, samej produkcji, kontroli wyrobów, transport oraz wprowadzenia ich na rynek.
Kolejnym etapem jest użytkowanie wyprodukowanego wyrobu, które obejmuje zakres czynności związanych z eksploatacja produktu w taki sposób, aby nie ingerował on negatywnie w środowisko naturalne.
Ostatnim etapem jest recykling. Jego celem jest ograniczenie zużycia surowców naturalnych oraz zmniejszenie ilości odpadów. Zasadą działania recyklingu jest maksymalizacja ponownego wykorzystania tych samych materiałów, z uwzględnieniem minimalizacji nakładów na ich przetworzenie, przez co chronione są surowce naturalne, które służą do ich wytworzenia oraz surowce służące do ich późniejszego przetworzenia.
Odpady – to wszystkie przedmioty oraz substancje stałe, również te nie będące ściekami substancje ciekłe, powstałe w wyniku działalności przemysłowej, gospodarczej lub bytowania człowieka i nieprzydatne w miejscu lub czasie, w którym powstały.
W celu uporządkowania gospodarki zasobami i ochrony środowiska niezbędna jest klasyfikacja odzwierciedlająca genezę odpadów, ich właściwości, ekologiczną szkodliwość, użyteczność i masowość ich wytwarzania.
Podstawą każdej klasyfikacji są odpowiednio dobrane kryteria o charakterze fizykochemicznym, biologicznym, technologicznym, ekonomicznym np.:
-źródło pochodzenia – sfera powstawania,
-kryterium surowcowe,
-stan skupienia,
-skład chemiczny,
-toksyczność,
-stopień zagrożenia dla środowiska,
-stopień przydatności (branżowej) do dalszego wykorzystania.
Ścieki są to zużyte ciecze, roztwory, koloidy lub zawiesiny, a także odpadowe ciała stałe odprowadzane za pomocą rurociągów do odbiorników naturalnych jakimi mogą być zbiorniki lub cieki wodne, doły gnilne itp. W postaci ścieków odprowadza się odpadowe substancje przemysłowe oraz odpady żywnościowe i fekalia z miejskich i osiedlowych gospodarstw domowych. Ze względu na dużą szkodliwość biologiczną ścieków, zarówno komunalnych jak i przemysłowych, przed odprowadzeniem do odbiornika powinno się poddawać je oczyszczeniu w oczyszczalniach. W Polsce, mimo dużego postępu w tej dziedzinie, nie wszystkie ścieki poddawane są procesowi oczyszczania, co doprowadziło do zatrucia większości naturalnych cieków wodnych, czyniąc z nich na niektórych odcinkach martwe, pozaklasowe kanały ściekowe.
Parametrem określającym ilość zanieczyszczeń w ściekach jest tzw. biochemiczne zapotrzebowanie tlenu - BZT. Jest to ilość tlenu rozpuszczonego w wodzie zużyta przez bakterie aerobowe (tlenowe) (mg/dm3) w ciągu określonego czasu. Ponieważ ok. 50% zanieczyszczeń zostaje utlenione przez bakterie w ciągu 3 dni, a po ok. 20 dniach proces jest zwykle zakończony, przyjmuje się czas 5 dni jako reprezentatywny do wyznaczenia charakterystyki biochemicznego zapotrzebowania tlenu. BZT5 oznacza się metodą rozcieńczeń lub metodami manometrycznymi.
SPOSOBY OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW
1.Mechaniczne (kraty, sita, piaskowniki, odtłuszczacze, osadniki)
2. Fizyczno-chemiczne
3. Biologiczne (nawadnianie, irygacja, pola filtracyjne, stawy biologiczne)
Poddawane oczyszczaniu ścieki składają się z nośnika, jakim jest woda,
oraz z zanieczyszczeń: H2O + X.
Całość procesów oczyszczania umownie rozdzielono na 4 fazy zwane
stopniami oczyszczania:
oczyszczanie I stopnia - wstępne (najczęściej fizyczne)
oczyszczanie II stopnia - biologiczne lub równorzędne chemiczne
oczyszczanie III stopnia - doczyszczanie ścieków z usuwaniem
substancji biogennych
oczyszczanie IV stopnia - odnowa wody.
1. Oczyszczanie mechaniczne - usuwanie zanieczyszczeń stałych poprzez zatrzymywanie ich na kratach i sitach oraz sedymentacja w płaskownikach, osadnikach i odtłuszczaczach
2. Oczyszczanie biologiczne - usuwanie zanieczyszczeń rozpuszczonych w wodzie przy wykorzystaniu organizmów żywych w procesach mikrobiologicznego rozkładu.
3. Oczyszczanie chemiczne - usuwanie głównie związków azotu i fosforu ze ścieków komunalnych oraz innych zanieczyszczeń pochodzenia przemysłowego.
4. Usuwanie zanieczyszczeń resztkowych - odnowa wody.
FUNKCJE PRAWA OCHRONY ŚRODOWISKA: (twórca: R. Paczulski)
1.organizacyjna polega na tworzeniu prawno-ustrojowych podstaw ochr. środ.; wszystkie są to akty powołujące do życia organy administracji publicznej i przyznające tym organom określone zadania i kompetencje. Są to akty powołujące organy kontroli środowiska (Inspekcja Ochr. Środ.) i organy samorządu terytorialnego.
2.reglamentacyjyno-ochronna polega na wprowadzaniu ograniczeń i zasad korzystania z zasad ochr. środ.; nadawanie poszczególnym elementom środ. lub nawet całym ekosystemom charakteru form prawnie chronionych. Ma on 3 podfunkcje:
- dystrybucyjną odnosi się do tych zasobów, które mogą być przedmiotem eksploatacji
- zachowawczą zachowanie niektórych zasobów w miarę niezmienionym stanie, np. powietrze
- proskryptywną zakazanie jakiejkolwiek eksploatacji zasobów środ. poddanych prawnej ochronie (np. Parki Narodowe)
3. funkcja ochrony praw podmiotowych zaspokajanie w granicach i formach przewidywanych w prawie cywilnym roszczeń o charakterze kompensacyjnym (naprawianie szkód w majątku
innej osoby, które to spowodowaliśmy); zaspokajanie roszczeń zapobiegawczych.
4. funkcja stymulatora procesów gospodarczych odnosi się do stosowania środków o charakterze ekonomiczno-prawnym, które poprzez oddziaływanie motywacyjne na przedsiębiorców zachęcają do działań korzystnych dla środowiska, a z drugiej strony powstrzymują przed działaniami niekorzystnymi.
5. funkcja wdrażania postępu technicznego pełnią ją normy i przepisy techniczne określające warunki korzystania ze środowiska; część odwołuje się do najnowszych odkryc w dziedzinie technologii.
6. funkcja regresyjna ustanawianie surowych sankcji za naruszenie norm ochrony środ.; spełniają ją przepisy, które mówią o odpowiedzialności za przestępstwa i wykroczenia przeciw środowisku, a także kary pieniężne za naruszenie wymagań ochr. środ.
7. funkcja ochrony walorów lub zasobów o znaczeniu ponadpaństwowym spełniają ją akty prawa międzynarodowego zawierane między państwami, których przedmiotem jest wspólna ochrona zasobów środ.
INSPIRACJE W KWESTII ROZWOJU ZRÓWNOWAŻONEGO wychodziły głownie ze środowisk ekologicznych. Zasady integrujące politykę ekonomiczną, środowiskową i społeczną znalazły wyraz w Artykule 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej gdzie przestrzeganie zasad zrównoważonego rozwoju zostało potraktowane na równi z prawem do suwerenności kraju oraz wolności praw i bezpieczeństwa obywateli. Polska aktywnie uczestniczyła w światowych konferencjach, na których rodziły się koncepcje zrównoważonego rozwoju i wdrażała do swojego prawodawstwa zasadnicze zapisy dokumentów międzynarodowych. Ustawa Prawo ochrony środowiska z kwietnia 2001 roku określa zrównoważony rozwój jako „rozwój społeczno gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych i społecznych z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokojenia podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń”. Proces integracji z Unią Europejską oraz inne zobowiązania międzynarodowe sprawiły, że Sejm RP w marcu 1999 roku zobowiązał rząd do przygotowania długofalowej strategii zrównoważonego rozwoju Polski. Strategia taka pn. „Polska 2025 – Długoterminowa Strategia Trwałego i Zrównoważonego Rozwoju” została przyjęta w lipcu 2000 roku. Jest ona rozszerzeniem tzw. Drugiej Polityki Ekologicznej Państwa przygotowanej przez Ministerstwo Środowiska w 1998 roku. Innymi strategicznymi dokumentami podnoszącymi kwestię rozwoju zrównoważonego są Narodowy Plan Rozwoju, Narodowa Strategia Rozwoju Regionalnego, Strategia Rozwoju Turystyki, Strategia Rozwoju Wsi i Rolnictwa oraz pierwsza i druga polityka ekologiczna państwa.