Bezpieczenstwo pracy

1.POJĘCIE I ISTOTA PRACY LUDZKIEJ I PROCESU PRACY
1.1.POJĘCIE I ISTOTA PRACY LUDZKIEJ
POJĘCIE PRACY (I)
PRACA LUDZKA STANOWI SZCZEGÓLNĄ FORMĘ AKTYWNOŚCI CZŁOWIEKA, UKIERUNKOWANĄ BEZPOŚREDNIO LUB POŚREDNIO NA PRZEKSZTAŁCANIE DÓBR PRZYRODY, CZYNIĄC JE ZDOLNYMI DO ZASPOKAJANIA LUDZKICH POTRZEB.
POJĘCIE PRACY(II)
PRACA WYMAGA WYSIŁKU FIZYCZNEGO I ZAANGAŻOWANIA UMYSŁOWEGO ZE STRONY WYKONAWCY, A ZE STRONY PRACODAWCY OKREŚLONYCH NAKŁADÓW RZECZOWYCH I ZASILEŃ INFORMACYJNYCH.
EFEKT PRACY ZALEŻY OD WIELKOŚCI PONIESIONYCH NAKŁADÓW, ZARÓWNO PRACY ŻYWEJ JAK I UPRZEDMIOTOWIONEJ, A TAKŻE OD SPOSOBU JEJ WYKONYWANIA I WARUNKÓW W JAKICH JEST ONA REALIZOWANA.
PRACA JAKO ŹRÓDŁO ZAGROŻEŃ
PRACA WYKONYWANA PRZEZ CZŁOWIEKA, PRZYNOSZĄC MU NIEZAPRZECZALNE KORZYŚCI W POSTACI:WYTWORZONYCH DÓBR, MOGĄCYCH ZASPOKOIĆ JEGO I INNYCH LUDZI POTRZEBY,ŚRODKÓW NA UTRZYMANIE JEGO SAMEGO I RODZINY, SAMOSPEŁNIENIA SIĘ – MOŻE JEDNOCZEŚNIE STANOWIĆ DLA NIEGO SAMEGO I DLA OTOCZENIA ŹRÓDŁO RÓŻNORAKICH ZAGROŻEŃ, MOGĄCYCH DOPROWADZIĆ DO STRAT
ISTOTA PRACY
PRACA JEST FORMĄ DZIAŁANIA.DZIAŁANIE JEST TO ŚWIADOME, DOWOLNE I CELOWE ZACHOWANIE SIĘ LUDZKIE.KAŻDE DZIAŁANIE REALIZOWANE JEST W TZW. ŁAŃCUCHU DZIAŁANIA.
DZIAŁANIE MOŻE BYĆ JEDNOPODMIOTOWE (INDYWIDUALNE) LUB WIELOPODMIOTOWE (ZESPOŁOWE).DZIAŁANIE MOŻE MIEĆ POSTAĆ CZYNU PROSTEGO LUB ZŁOŻONEGO.
OCZEKIWANIA WIĄZANE Z PRACĄZE STRONY PRACOWNIKA
PRACA POWINNA:
ZAPEWNIĆ MU MOŻLIWOŚĆ UZYSKANIA ŚRODKÓW NA UTRZYMANIE SIEBIE I RODZINY,
UMOŻLIWIĆ OTRZYMANIE SPRAWIEDLIWEJ I GODZIWEJ, W JEGO ODCZUCIU, ZAPŁATY ZA JEJ WYKONANIE, ODPOWIADAJĄCEJ AKTUALNEJ STOPIE ŻYCIOWEJ SPOŁECZEŃSTWA I PONIESIONEMU W ZWIĄZKU Z NIĄ WYSIŁKOWI,
ZAPEWNIĆ UZNANIE U INNYCH ORAZ PRESTIŻ SPOŁECZNY,
UMOŻLIWIĆ MU STAŁY ROZWÓJ I DOSKONALENIE,
ZAPEWNIĆ MINIMUM KOMFORTU ZWIĄZANEGO Z JEJ REALIZACJĄ ORAZ POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA,
ZAPEWNIĆ MU UCZUCIE SATYSFAKCJI Z JEJ WYKONYWANIA,
OCZEKIWANIA WIĄZANE Z PRACĄZE STRONY PRACODAWCY
PRACA POWINNA ZAPEWNIĆ PRACODAWCY UZYSKANIE OKREŚLONYCH PARAMETRÓW JAKOŚCIOWYCH, CZASOWYCH I KOSZTOWYCH.
PRACA POWINNA BYĆ EFEKTYWNA, POWINNA CECHOWAĆ JĄ ODPOWIEDNIA RELACJA UZYSKANYCH DZIĘKI NIEJ EFEKTÓW DO NAKŁADÓW, ZARÓWNO PRACY ŻYWEJ JAK I UPRZEDMIOTOWIONEJ.
PRACA POWINNA BYĆ SKUTECZNA, POWINNA UMOŻLIWIĆ OSIĄGNIĘCIE ZAŁOŻONYCH CELÓW.
WARUNKI UMOŻLIWIAJĄCE PODJĘCIE DZIAŁANIA / WYKONANIA PRACY, PROWADZĄCEJ DO OSIĄGNIĘCIA ZAMIERZONEGO EFEKTU
SPRAWCA DZIAŁANIA / PRACOWNIK POWINIEN BYĆ ŚWIADOMYM CELU, DO KTÓREGO MA DOPROWADZIĆ PODJĘTE PRZEZ NIEGO DZIAŁANIE / PRACA;
POWINIEN WIEDZIEĆ, CO MA W ZWIĄZKU Z TYM ZROBIĆ, W JAKI SPOSÓB I PRZY UŻYCIU JAKICH ŚRODKÓW (NARZĘDZI);
POWINIEN MIEĆ MOŻLIWOŚĆ REALIZACJI PODEJMOWANEGO DZIAŁANIA, CO JEST RÓWNOZNACZNE Z DYSPONOWANIEM OKREŚLONYMI ŚRODKAMI ORAZ Z ZAISTNIENIEM OKOLICZNOŚCI TEMU SPRZYJAJĄCYCH / ODPOWIEDNICH WARUNKÓW PRACY, W TYM WARUNKÓW PRACY BEZPIECZNEJ;
POWINIEN POSIADAĆ OKREŚLONĄ WIEDZĘ, UMIEJĘTNOŚCI I PREDYSPOZYCJE.
WARUNKI POZWALAJĄCE NA WYKONANIE PRACY W SPOSÓB BEZPIECZNY, ODNOSZĄCE SIĘ DO PRACOWNIKA
ŚWIADOMOŚĆ ISTNIEJĄCYCH NA STANOWISKU PRACY ZAGROŻEŃ.
ŚWIADOMOŚĆ KORZYŚCI WYNIKAJĄCYCH Z ELIMINACJI ZAGROŻEŃ I OGRANICZENIA RYZYKA ZAWODOWEGO.
ZNAJOMOŚĆ ZADAŃ I SPOCZYWAJĄCEJ NA NIM ODPOWIEDZIALNOŚCI, ZWIĄZANEJ Z BEZPIECZEŃSTWEM PRACY.
ŚWIADOMOŚĆ POTENCJALNYCH KONSEKWENCJI NIEPRZESTRZEGANIA OBOWIĄZUJĄCYCH W TYM ZAKRESIE UREGULOWAŃ PRAWNYCH I PRZEPISÓW.
ŚWIADOMOŚĆ ROLI JAKĄ ON MOŻE ODEGRAĆ, ZARÓWNO W STWARZANIU ZAGROŻEŃ JAK I W PRZECIWDZIAŁANIU ICH POJAWIENIU SIĘ.
POSIADANIE ODPOWIEDNIEJ W TYM ZAKRESIE WIEDZY.
UWARUNKOWANIA BEZPIECZNEJ PRACY DOTYCZĄCE PRACODAWCY
IDENTYFIKOWANIE ZAGROŻEŃ I OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO NA STANOWISKACH PRACY ORAZ INFORMOWANIE O TYM PRACOWNIKA.
MOTYWOWANIE PRACOWNIKÓW DO ICH ANGAŻOWANIA SIĘ W DZIAŁANIA NA RZECZ POPRAWY BEZPIECZEŃSTWA PRACY.
WPROWADZANIE NOWYCH BEZPIECZNYCH TECHNOLOGII.
ORGANIZOWANIE SZKOLEŃ SPECJALISTYCZNYCH.
PRZESTRZEGANIE OBOWIĄZUJĄCYCH KRYTERIÓW DOBORU PRACOWNIKÓW (WYMAGANIA KOMPETENCYJNE I ZDROWOTNE).
PRZESTRZEGANIE WYMAGAŃ PRZEPISÓW PRAWNYCH I INNYCH UREGULOWAŃ, DOTYCZĄCYCH BEZPIECZEŃSTWA PRACY.
STOSOWANIE TECHNICZNYCH ŚRODKÓW OCHRONY PRZED ZAGROŻENIAMI.
ZAPEWNIENIE ODPOWIEDNIEGO NADZORU NAD WYKONYWANYMI PRACAMI.
1.2.POJĘCIE I ISTOTA PROCESU PRACY
POJĘCIE I ISTOTA PROCESU PRACY(I)
PRACA LUDZKA REALIZOWANA W UKŁADZIE: PODMIOT DZIAŁANIA – ŚRODKI DZIAŁANIA (NARZĘDZIA) – PRZEDMIOT DZIAŁANIA (TWORZYWO), JEST CIĄGIEM (SPLOTEM) DZIAŁAŃ ELEMENTARNYCH (OPERACJI / RUCHÓW) CZŁOWIEKA, WYWOŁUJĄCYCH OKREŚLONE ZDARZENIA W POSTACI KOLEJNYCH PRZEKSZTAŁCEŃ TWORZYWA JAKO PRZEDMIOTU PRACY, W KIERUNKU JEGO OSTATECZNEJ POSTACI, JAKĄ JEST PRODUKT.
ΠC = { πC1, πC2, πC3, … , πCi, … , πCn }
πCi – operacje, zabiegi
POJĘCIE I ISTOTA PROCESU PRACY(II)
PROCES PRACY JEST W TYM PRZYPADKU JEDNĄ Z SEKWENCJI PROCESU WYTWÓRCZEGO (ERGOTRANSFORMACYJNEGO).
POZOSTAŁE SEKWENCJE TO:
PROCES FUNKCJONOWANIA NARZĘDZI I URZĄDZEŃ
ΠN = { πN1, πN2, πN3, … ,πNi, … ,πNn }
πNi – operacje, ruchy robocze
PROCES KOLEJNYCH PRZEKSZTAŁCEŃ WŁAŚCIWOŚCI
TWORZYWA
ΠM = { πM1, πM2, πM3, … ,πMi, … ,πMn }
πMi – kolejne zdarzenia w postaci zmian właściwości tworzywa


POJĘCIE PROCESU ERGOTRANSFORMACYJNEGO
PROCES ERGOTRANSFORMACYJNY TO ŚWIADOMIE STEROWANY PRZEZ CZŁOWIEKA PROCES, W TRAKCIE KTÓREGO NASTĘPUJE PRZEKSZTAŁCENIE TWORZYWA WEJŚCIOWEGO, ENERGOMATERIALNEGO LUB INFORMACYJNEGO, W OKREŚLONY WYTWÓR NA WYJŚCIU.
2.POJĘCIE I ISTOTA STANOWISKA PRACY I UKŁADU PRACY
2.1.POJĘCIE STANOWISKAPRACY / STANOWISKA ROBOCZEGO
POJĘCIE STANOWISKA PRACY (I)
STANOWISKO PRACY / ROBOCZE TO PODSTAWOWA KOMÓRKA ORGANIZACYJNA, W KTÓREJ ODBYWA SIĘ PRACA LUDZKA, WYRÓŻNIAJĄCA SIĘ ZARÓWNO STATYCZNYM UKŁADEM ELEMENTÓW, JAK I DYNAMIKĄ REALIZOWANYCH W NIEJ PROCESÓW PRACY ORAZ PROCESÓW FUNKCJONOWANIA MASZYN, A W ICH EFEKCIE PROCESU PRZETWARZANIA TWORZYWA, STANOWIĄCEGO PRZEDMIOT PRACY.
POJĘCIE STANOWISKA PRACY(II)
STANOWISKO PRACY / ROBOCZE TO WYDZIELONA CZĘŚĆ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ, WYPOSAŻONA W ODPOWIEDNIE ŚRODKI, UMOŻLIWIAJĄCE INDYWIDUALNEMU PRACOWNIKOWI LUB GRUPIE PRACOWNIKÓW, REALIZOWANIE OKREŚLONYCH ZADAŃ PRODUKCYJNYCH (PODPROCESÓW, PROCESÓW WYTWÓRCZYCH).
STANOWISKO PRACY JAKO DYNAMICZNY SYSTEM DZIANIA / PRACY
TAK ROZUMIANE STANOWISKO PRACY, TO NAJMNIEJSZY, CELOWO WYODRĘBNIONY ELEMENT SYSTEMU PRACY / SYSTEMU PRODUKCYJNEGO, TRAKTOWANY JAKO SYSTEM ZEROWEGO STOPNIA, W KTÓRYM NASTĄPIŁO DYNAMICZNE ZESPOLENIE AKTYWNYCH CZYNNIKÓW PRACY, PODMIOTU I ŚRODKÓW PRACY, INACZEJ: CZŁOWIEKA I OBIEKTÓW TECHNICZNYCH,
S(0) = { C,[TN1,TN2,…,TNi,…,TNn ],R}
gdzie: C – człowiek
TNi – obiekt techniczny
R – relacje łączące C i TNi
ZESPOLENIE CZYNNIKÓW PRACY CZYNI STANOWISKO PRACY ZDOLNYM DO UCZESTNICTWA W SZEROKO POJĘTYM PROCESIE PRZETWARZANIA NAKŁADÓW W WYNIK, MAJĄCY POSTAĆ OKREŚLONEGO PRODUKTU, PÓŁPRODUKTU LUB USŁUGI O CHARAKTERZE MATERIALNYM LUB NIEMATERIALNYM.
POJĘCIE SYSTEMU DZIAŁANIA
STANOWISKO PRACY TO SYSTEM DZIAŁANIA. A SYSTEM DZIAŁANIA TO SYSTEM DYNAMICZNY, KTÓREGO ELEMENTAMI SĄ LUDZIE I OBIEKTY TECHNICZNE, ROZPATRYWANE ZE WZGLĘDU NA OKREŚLONE CELOWE DZIAŁANIA (W PRZYPADKU STANOWISKA PRACY TYM CELOWYM DZIAŁANIEM JEST PRZEKSZTAŁCENIE DÓBR PRZYRODY W OKREŚLONY PRODUKT). POSZCZEGÓLNE ELEMENTY SYSTEMU DZIAŁANIA ŁĄCZĄ OKREŚLONE RELACJE ORAZ JAKIEŚ WSPÓLNE CECHY. TAKIMI CECHAMI ŁĄCZĄCYMI CZŁOWIEKA I OBIEKTY TECHNICZNE SĄ M.IN.: PRZYNALEŻNOŚĆ DO ŚWIATA MATERIALNEGO, DYNAMIZM, MOŻLIWOŚC ODDZIAŁYWANIA NA INNE OBIEKTY ŚWIATA ZEWNĘTRZNEGO (OTOCZENIA).
STRUKTURA STANOWISKA PRACY JAKO SYSTEMU DZIAŁANIA / SYSTEMU PRACY ZEROWEGO STOPNIA
KAŻDE STANOWISKO PRACY CHARAKTERYZUJE SIĘ OKREŚLONĄ STRUKTURĄ DEFINIOWANĄ JAKO ZBIÓR CZYNNIKÓW PRACY (LUDZKICH I TECHNICZNYCH) I WZAJEMNYCH RELACJI MIĘDZY NIMI.
S(0) = { [ C, TN ], R }
gdzie:
C – czynnik ludzki
TN – obiekty techniczne
R – wzajemne relacje między C i TN
TAK ROZUMIANA STRUKTURA POWINNA BYĆ DOSTOSOWANA DO RODZAJU ZADAŃ REALIZOWANYCH NA STANOWISKU PRACY ORAZ DO STOSOWANEJ PRZY TYM TECHNOLOGII PRZETWARZANIA LUB OBSŁUGI.
STANOWISKO PRACY JAKO SYSTEM: CZŁOWIEK – OBIEKT TECHNICZNY / MASZYNA
CZŁOWIEK I OBIEKT TECHNICZNY JAKO AKTYWNE ELEMENTY SYSTEMU PRACY ZEROWEGO STOPNIA ( STANOWISKA PRACY), STANOWIĄ – ODGRYWAJĄCY ISTOTNĄ ROLĘ W REALIZACJI PROCESU WYTWÓRCZEGO – SYSTEM: CZŁOWIEK – OBIEKT TECHNICZNY, NAZYWANY TAKŻE UKŁADEM: CZŁOWIEK – MASZYNA.
POJĘCIE SYSTEMU: CZŁOWIEK – OBIEKT TECHNICZNY / MASZYNA
SYSTEM: CZŁOWIEK – OBIEKT TECHNICZNY / MASZYNA TO SYSTEM DZIAŁANIA ZŁOŻONY Z CZŁOWIEKA I ODPOWIEDNIEGO ZESTAWU ŚRODKÓW TECHNICZNYCH, KTÓRYMI TENŻE CZŁOWIEK POSŁUGUJE SIĘ PRZY WYKONYWANIU POWIERZONEGO MU ZADANIA, W OKREŚLONYM CZASIE I W OKREŚLONY SPOSÓB.
CECHY SYSTEMU:CZŁOWIEK – MASZYNA
REALIZUJE CELOWE DZIAŁANIA.
MA CHARAKTER DYNAMICZNY (ZMIENIA SIĘ W CZASIE, ROZWIJA SIĘ).
MA OKREŚLONĄ TRWAŁOŚĆ (ZUŻYWA SIĘ I WYMAGA ODNOWY).
MOŻE WCHODZIĆ W INTERAKCJE Z INNYMI UKŁADAMI.
AKTYWNIE ODDZIAŁUJE NA OTOCZENIE FIZYCZNO – CHEMICZNE, BIOLOGICZNE I SPOŁECZNE ORAZ PODLEGA JEGO ODDZIAŁYWANIU.
ISTOTA SYSTEMU: CZŁOWIEK – MASZYNA
SYSTEM: CZŁOWIEK – MASZYNA JEST SYSTEMEM WZGLĘDNIE ODOSOBNIONYM, WYODRĘBNIONYM Z OTOCZENIA, W KTÓRYM NASTĘPUJE PRZEPŁYW – NIEZBĘDNYCH W TRAKCIE JEGO FUNKCJONOWANIA – INFORMACJI POPRZEZ NASTĘPUJĄCE JEGO ELEMENTY:
URZĄDZENIE SYGNALIZACYJNE (S) – IFORMACJA OD MASZYNY DO CZŁOWIEKA,
RECEPTOR (R) – PRZEJĘCIE INFORMACJI OD MASZYNY ZA POMOCĄ WZROKU, SŁUCHU, DOTYKU,
UKŁAD NERWOWO– MÓZGOWY (UN-M) – PROCES PRZETWARZANIA INFORMACJI, PODJĘCIE DECYZJI,
EFEKTOR (E) – WYKONANIE PODJĘTEJ DECYZJI, PRZEKAZANIE INFORMACJI MASZYNIE ZA POMOCĄ UKŁADU MIĘŚNIOWEGO,
URZĄDZENIE STEROWNICZE (ST) – ODBIÓR INFORMACJI PRZEZ MASZYNĘ.
PODSTAWOWE CECHY SYSTEMU:CZŁOWIEK – MASZYNA
ZWIĘKSZONY STOPIEŃ ZŁOŻONOŚCI, JAKO EFEKT DUŻEJ LICZBY CZĘŚCI SKŁADAJĄCYCH SIĘ NA SYSTEM ORAZ SZEROKIEGO ZAKRESU WYKONYWANYCH PRZEZ NIEGO FUNKCJI.
DUŻA WRAŻLIWOŚĆ NA BODŹCE ZEWNĘTRZNE.
OBECNOŚĆ W SYSTEMIE CZŁOWIEKA WRAZ Z JEGO ZŁOŻONĄ STRUKTURĄ PSYCHICZNĄ.
WYSOKI STOPIEŃ ZINTEGROWANIA SYSTEMU (WSPÓLNY CEL, WSPÓLNE PRZEZNACZENIE).
SKOMPLIKOWANE, WIELOFUNKCYJNE DZIAŁANIE.
OKREŚLONY STOPIEŃ AUTOMATYZACJI, PRZYCZYNIAJĄCY SIĘ DO ZWIĘKSZENIA NIEZALEŻNOŚCI W ZACHOWANIU SIĘ SYSTEMU.
PODLEGANIE BODŹCOM ZEWNĘTRZNYM O CHARAKTERZE STOCHASTYCZNYM.
SYSTEM: CZŁOWIEK – MASZYNAW UJĘCIU CYBERNETYCZNYM(I)
SYSTEM: CZŁOWIEK – MASZYNA W UJĘCIU CYBERNETYCZNYM JEST SYSTEMEM Z ZACHOWANIEM CELOWYM ZAMKNIĘTYM, ZMIERZAJĄCYM DO OSIĄGNIĘCIA OKREŚLONEGO CELU, CZYLI SAMOSTERUJĄCYM SIĘ STOSOWNIE DO ZADANEGO CELU DZIAŁANIA.
SYSTEM: CZŁOWIEK – MASZYNA W UJĘCIU CYBERNETYCZNYM(II)
W SYSTEMIE WYRÓŻNIA SIĘ DWA PODSYSTEMY:
STERUJĄCY (CZŁOWIEK),
STEROWANY (MASZYNA).
PRZEDMIOTEM STEROWANIA SĄ PROCESY:
FUNKCJONOWANIA MASZYNY,
PRZETWARZANIA TWORZYWA.
PODSTAWĘ PODEJMOWANIA DECYZJI D STANOWIĄ:
ZNAJOMOŚĆ CELU DZIAŁANIA c,
INFORMACJE ZWROTNE DOTYCZĄCE STANU
FUNKCJONOWANIA MASZYNY IN I STEROWANEGO
PROCESU PRZETWARZANIA TWORZYWA IM
WARUNEK OPTYMALNEGO WSPÓŁDZIAŁANIA W SYSTEMIE: CZŁOWIEK – MASZYNA
ABY ELEMENTY SYSTEMU: CZŁOWIEK – MASZYNA MOGŁY ZE SOBĄ WSPÓŁDZIAŁAĆ W SPOSÓB OPTYMALNY, KAŻDY Z NICH POWINIEN W SYSTEMIE WYPEŁNIAĆ TE FUNKCJE I WYKONYWAĆ TE ZADANIA, W KTÓRYCH WYKAZUJE PRZEWAGĘ NAD ELEMENTEM DRUGIM.
LISTA MOŻLIWOŚCI, W KTÓRYCH CZŁOWIEK WYKAZUJE PRZEWAGĘ NAD MASZYNĄ (WEDŁUG P. FITTS`A)
WYKRYWANIE SŁABYCH SYGNAŁÓW, ZARÓWNO ZA POMOCĄ WZROKU JAK I SŁUCHU.
WYKRYWANIE SYGNAŁÓW PRZYPADKOWYCH, POJAWIAJĄCYCH SIĘ NA TLE SZUMU.
ODBIÓR, INTERPRETACJA I SCALANIE INFORMACJI CZĄSTKOWYCH ORAZ UZUPEŁNIANIE BRAKUJĄCYCH INFORMACJI.
WYKONYWANIE PŁYNNYCH OPERACJI STEROWANIA.
PRZECHOWYWANIE DUŻEJ ILOŚCI INFORMACJI PRZEZ DŁUGI OKRES I WYKORZYSTYWANIE ICH W ODPOWIEDNIEJ CHWILI ORAZ UMIEJĘTNOŚĆ KOJARZENIA ZE SOBĄ RÓŻNORODNYCH INFORMACJI.
MYŚLENIE INDUKCYJNE (WYCIĄGANIE WNIOSKÓW I FORMUŁOWANIE UOGÓLNIEŃ NA PODSTAWIE DOKONANYCH OBSERWACJI I PRZESŁANEK, STANOWIĄCYCH POSZCZEGÓLNE PRZYPADKI WNIOSKÓW I UOGÓLNIEŃ).
LISTA MOŻLIWOŚCI, W KTÓRYCH CZŁOWIEK WYKAZUJE PRZEWAGĘ NAD MASZYNĄ(WEDŁUG P. FITTS`A) – c.d.
ZMIANY W ZAKRESIE WYKONYWANYCH FUNKCJI W WYNIKU UCZENIA SIĘ (POPRAWA SPRAWNOŚCI W TOKU PRACY)
ZDOLNOŚĆ DO DZIAŁANIA W SYTUACJACH NIEOCZEKIWANYCH I MAŁO PRAWDOPODOBNYCH (DZIAŁANIA INTUICYJNE)
WYKRYWANIE I POPRAWIANIE BŁĘDÓW, ZARÓWNO SWOICH, JAK I MASZYNY
LISTA MOŻLIWOŚCI, W KTÓRYCH MASZYNA WYKAZUJE PRZEWAGĘ NAD CZŁOWIEKIEM
(WEDŁUG P. FITTS`A)
SZYBKOŚĆ DZIAŁANIA.
WIELKOŚĆ DYSPONOWANEJ SIŁY I MOCY ORAZ ICH STABILNOŚĆ.
NIEZMIENNOŚĆ WYKONYWANIA STEREOTYPOWYCH CZYNNOŚĆI I ZADAŃ.
PRZECHOWYWANIE INFORMACJI W POSTACI SKRÓCONEJ I KASOWANIE INFORMACJI.
ZDOLNOŚĆ DO WYKONYWANIA WIELU OPERACJI RÓWNOCZEŚNIE.
ODPORNOŚĆ ZAPROGRAMOWANA NA WARUNKI ŚRODOWISKA ZEWNĘTRZNEGO.
2.2POJĘCIE UKŁADU PRACY STANOWISKO PRACY JAKO CELOWO ZESPOLONY UKŁAD DZIAŁANIA / UKŁAD PRACY(I)
STANOWISKO PRACY W SZERSZYM UJĘCIU TO UKŁAD DZIAŁANIA. A UKŁAD DZIAŁANIA TO ZBIÓR ELEMENTÓW ROZPATRYWANY ZE WZGLĘDU NA JAKIEŚ WEWNĘTRZNE RELACJE PORZĄDKUJĄCE, M.IN. Z PUNKTU WIDZENIA CELOWEGO DZIAŁANIA. W PRZYPADKU UKŁADU DZIAŁANIA ELEMENTY TE RÓŻNIĄ SIĘ MIĘDZY SOBĄ W ZASADNICZY SPOSÓB, BIORĄC POD UWAGĘ ICH ISTOTĘ I PODSTAWOWE CECHY (Np. CZŁOWIEK I OBIEKTY TECHNICZNE RÓŻNIĄ SIĘ W SPOSÓB ZASADNICZY OD POJĘCIA METOD PRZETWARZANIA STOSOWANYCH NA STANOWISKU PRACY CZY TEŻ REALIZOWANYCH NA NIM ZADAŃ).
STANOWISKO PRACY JAKO CELOWO ZESPOLONY UKŁAD DZIAŁANIA / UKŁAD PRACY(II)
Z PUNKTU WIDZENIA REALIZOWANYCH ZADAŃ, STANOWISKO PRACY / ROBOCZE MOŻE BYĆ ROZPATRYWANE JAKO UKŁAD DZIAŁANIA / UKŁAD PRACY, OBEJMUJĄCY TAKIE ELEMENTY JAK:
CZŁOWIEK (C),
OBIEKT TECHNICZNY (TN),
URZĄDZENIA SPEŁNIAJĄCE NA STANOWISKU PRACY FUNKCJE POMOCNICZE (TP),
METODY PRZETWARZANIA (TT),
ZADANIA REALIZOWANE NA STANOWISKU PRACY (Z).
UKŁAD TEN FUNKCJONUJE W OKREŚLONYM OTOCZENIU (O).
ELEMENTY STANOWISKA PRACY JAKO UKŁADU PRACY
CZŁOWIEK (C) W UKŁADZIE PRACY, REALIZUJĄC PROCES PRACY, STERUJE JEDNOCZEŚNIE POZOSTAŁYMI SEKWENCJAMI PROCESU ERGOTRANSFORMACYJNEGO (WYTWÓRCZEGO), KONTROLUJE ICH PRZEBIEG ORAZ OSIĄGANE W ZWIĄZKU Z TYM WYNIKI, A JEŚLI ZACHODZI TAKA POTRZEBA – PODEJMUJE DZIAŁANIA REGULACYJNE.
OBIEKT TECHNICZNY (TN) – MASZYNA / APARATURA, ZAINSTALOWANA NA STANOWISKU PRACY I WYKORZYSTYWANA W PROCESIE WYTWÓRCZYM.
ELEMENTY STANOWISKA PRACY SPEŁNIAJĄCE FUNKCJE POMOCNICZE (TP) – URZĄDZENIA POMIAROWE, OPRZYRZĄDOWANIE I IN.
METODY PRZETWARZANIA (TT), NA CO SKŁADAJĄ SIĘ:
TECHNOLOGIA PRZETWARZANIA,
ORGANIZACJA PROCESU WYTWÓRCZEGO.
ELEMENTY OTOCZENIA (O), W KTÓRYM FUNKCJONUJE STANOWISKO PRACY JAKO UKŁAD PRACY
JEST TO ZBIÓR ELEMENTÓW, KTÓRE POZOSTAJĄ W OKREŚLONEJ RELACJI Z INNYMI ELEMENTAMI UKŁADU PRACY I REALIZOWANYM W UKŁADZIE PRACY PROCESEM PRZETWARZANIA, ALE SAME W REALIZACJI PROCESU WYTWÓRCZEGO NIE UCZESTNICZĄ. OBEJMUJE ON: OTOCZENIE MATERIALNE BLIŻSZE W TYM:
ELEMENTY ZWIĄZANE Z POMIESZCZENIEM, W KTÓRYM ZLOKALIZOWANE JEST STANOWISKO PRACY (KUBATURA, OŚWIETLENIE, URZĄDZENIA NAWIEWOWE, WYCIĄGOWE, GRZEWCZE, INSTALACJE I IN.). OTOCZENIE MATERIALNE DALSZE – INNE STANOWISKA PRACY, ŚRODOWISKO NATURALNE, OTOCZENIE GOSPODARCZE ITP.
OTOCZENIE SPOŁECZNE
2.3.ISTOTA STANOWISKA PRACY / STANOWISKA ROBOCZEGO
ISTOTA STANOWISKA PRACY
ISTOTĄ KAŻDEGO STANOWISKA PRACY JEST PRZETWARZANIE NAKŁADÓW W WYNIK, STOSOWNIE DO ZLECONYCH MU ZADAŃ.
ELEMENTY OKREŚLAJĄCE STANOWISKO PRACY(I)
CEL FUNKCJONOWANIA STANOWISKA PRACY, ODNIESIONY DO CELU SYSTEMU WYŻSZEGO RZĘDU I WYNIKAJĄCE STĄD ZADANIA.
OBSADA OSOBOWA Z OKREŚLENIEM NIEZBĘDNYCH KWALIFIKACJI PRACOWNIKÓW NA NIM ZATRUDNIONYCH.
KSZTAŁT I WIELKOŚĆ POWIERZCHNI WYDZIELONEJ DLA STANOWISKA PRACY.
RODZAJ I SPOSÓB WYPOSAŻENIA STANOWISKA PRACY W NARZĘDZIA, MASZYNY, APARATURĘ, URZĄDZENIA KONTROLNO – POMIAROWE, POMOCE WARSZTATOWE ORAZ ICH ROZMIESZCZENIE.
STRUKTURA STANOWISKA PRACY.
ŚRODOWISKO MATERIALNE I SPOŁECZNE.
ELEMENTY OKREŚLAJĄCE STANOWISKO PRACY(II)
PRZEDMIOT PRACY (TWORZYWO PODLEGAJĄCE PRZETWORZENIU / OBSŁUDZE).
REALIZOWANY NA STANOWISKU PROCES PRZETWARZANIA / PROCES TECHNOLOGICZNY.
WEJŚCIA ZASILENIOWE W POSTACI ZASOBÓW ENERGETYCZNYCH I INFORMACYJNYCH.
WYJŚCIA W POSTACI WYROBÓW, PÓŁWYROBÓW, USŁUG, ODPADÓW I ZANIECZYSZCZEŃ.
SPOSÓB POWIĄZANIA STANOWISKA PRACY Z INNYMI STANOWISKAMI.
UKŁADY STANOWISK PRACY WYNIKAJĄCE Z ICH UCZESTNICTWA W REALIZACJI PROCESU WYTWÓRCZEGO
LINIE PRODUKCYJNE
GNIAZDA PRODUKCYJNE
AGREGATY APARATUROWE
LINIA PRODUKCYJNA
JEST TO ZESPÓŁ POWIĄZANYCH ZE SOBĄ STANOWISK PRODUKCYJNYCH, USZEREGOWANYCH WEDŁUG KOLEJNOŚCI PRZEBIEGU POSZCZEGÓLNYCH OPERACJI I PODPROCESÓW W RAMACH PROCESU WYKONANIA OKREŚLONEJ CZĘŚCI / PODZESPOŁU WYTWARZANEGO PRODUKTU.
W ZALEŻNOŚCI OD FAZY REALIZOWANEGO PROCESU WYTWÓRCZEGO WYRÓŻNIA SIĘ LINIE OBRÓBCZE I MONTAŻOWE.
GNIAZDO PRODUKCYJNE
GNIAZDO PRODUKCYJNE TO ZESPÓŁ WYSPECJALIZOWANYCH STANOWISK PRODUKCYJNYCH.
GNIAZDO PRODUKCYJNE MOŻE BYĆ ZORGANIZOWANE NA ZASADZIE SPECJALIZACJI TECHNOLOGICZNEJ (GNIAZDO TECHNOLOGICZNE) LUB PRZEDMIOTOWEJ (GNIAZDO PRZEDMIOTOWE).
GNIAZDA PRODUKCYJNE TECHNOLOGICZNE SKŁADAJĄ SIĘ Z ZESPOŁÓW MASZYN PRZEZNACZONYCH DO WYKONYWANIA JEDNEGO RODZAJU OPERACJI (GNIAZDO TOKAREK, FREZAREK, SZLIFIEREK).
GNIAZDO PRODUKCYJNE PRZEDMIOTOWE SKŁADA SIĘ Z ZESPOŁU MASZYN DOBRANYCH DO WYKONYWANIA JEDNEJ CZĘŚCI, ZESPOŁU CZĘŚCI LUB CAŁEGO WYROBU.
3.ORGANIZOWANIE JAKO POSTĘPOWANIE HARMONIZUJĄCE SYSTEMY I UKŁADY DZIAŁANIA
PRZEDMIOT ORGANIZOWANIA
DZIAŁANIE ORGANIZATORSKIE / ORGANIZOWANIE MOŻE BYĆ UKIERUNKOWANE NA:
UKŁAD PRACY – UKŁAD ELEMENTÓW POZOSTAJĄCYCH W OKREŚLONYCH RELACJACH Z REALIZOWANYM PROCESEM PRZETWARZANIA / OBSŁUGI, OBEJMUJĄCY CZŁOWIEKA, CZYNNIKI MATERIALNE (OBIEKTY TECHNICZNE, URZĄDZENIA), CZYNNIKI NIEMATERIALNE (ZASOBY INFORMACYJNE, SPOSÓB PRZETWARZANIA TWORZYWA WEJŚCIOWEGO W PRODUKT / SPOSÓB OBSŁUGI), ELEMENTY OTOCZENIA MATERIALNEGO I SPOŁECZNEGO;
PROCES PRZETWARZANIA TWORZYWA MATERIALNEGO LUB NIEMATERIALNEGO W OKREŚLONY PRODUKT ORAZ PROCESY OBSŁUGI.
POJĘCIE ORGANIZOWANIA UKŁADÓW PRACY
ORGANIZOWANIE UKŁADÓW PRACY TO TAKI DOBÓR I UKSZTAŁTOWANIE ZASOBÓW LUDZKICH, RZECZOWYCH I NIEMATERIALNYCH ORAZ ICH WZAJEMNE POWIĄZANIE, KTÓRE ZAPEWNIĄ POWODZENIE CAŁOŚCI ZORGANIZOWANEJ. A POWODZENIEM TYM JEST OSIĄGNIĘCIE ZAŁOŻONEGO CELU.
WYMAGANE CECHY UKŁADU ZORGANIZOWANEGO
UKŁAD ELEMENTÓW POSIADAJĄCY CECHĘ ZORGANIZOWANIA, ODZNACZAJĄCY SIĘ ICH WZAJEMNYM POWIĄZANIEM, WINIEN W PEŁNI ODPOWIADAĆ WARUNKOM UPORZĄDKOWANIA I HARMONIZACJI, PRZEZ CO ROZUMIE SIĘ TAKI ICH DOBÓR I TAKIE ICH WZAJEMNE POWIĄZANIE, BY MOGŁY ONE WSPÓŁPRZYCZYNIAĆ SIĘ DO OSIĄGNIĘCIA CELU CAŁOŚCI.
DZIAŁANIA HARMONIZUJĄCE UKŁAD
HARMONIZACJA CELÓW CZĄSTKOWYCH POSZCZEGÓLNYCH ELEMENTÓW W ASPEKCIE CELU CAŁOŚCIOWEGO UKŁADU.
DOBÓR ELEMENTÓW UKŁADU ZE WZGLĘDU NA ICH CECHY.
DOSTOSOWANIE WZAJĘMNYCH RELACJI POMIĘDZY ELEMENTAMI UKŁADU DO POTRZEB WYNIKAJĄCYCH ZE STRUKTURY CELÓW (W ASPEKCIE ICH WSPÓŁDZIAŁANIA)
OKREŚLENIE SPOSOBU FUNKCJONOWANIA ELEMENTÓW UKŁADU ZE WZGLĘDU NA USTALONE RELACJE POMIĘDZY NIMI ORAZ ZE WZGLĘDU NA POPRAWNE JEGO FUNKCJONOWANIE.
DOSTOSOWANIE SPRZĘŻEN INFORMACYJNYCH POMIĘDZY ELEMENTAMI UKŁADU DO POTRZEB WYNIKAJĄCYCH Z ZASAD JEGO FUNKCJONOWANIA.
DZIAŁANIA ORGANIZATORSKIE SKŁADAJĄCE SIĘ NA ORGANIZACJĘ STANOWISKA PRACY
USTALENIE WŁAŚCIWEJ LOKALIZACJI STANOWISKA PRACY.
OKREŚLENIE WIELKOŚCI POWIERZCHNI PRODUKCYJNEJ I JEJ KSZTAŁTU.
ODPOWIEDNI DOBÓR WYPOSAŻENIA STANOWISKA PRACY W POSTACI MASZYN, URZĄDZEŃ I POMOCY WARSZTATOWYCH ORAZ ICH ROZMIESZCZENIE.
DZIAŁANIA ZAPEWNIAJĄCE ODPOWIEDNIE WARUNKI PRACY (DOSTOSOWANIE WARUNKÓW PRACY DO CZŁOWIEKA I REALIZOWANEGO PRZEZ NIEGO PROCESU PRACY).
DZIAŁANIA ZAPEWNIAJĄCE WŁAŚCIWĄ OBSŁUGĘ STANOWISKA PRACY I REALIZOWANEGO NA NIM PROCESU.
PROWADZENIE DOKUMENTACJI ZWIĄZANEJ Z ORGANZACJĄ STANOWISKA PRACY.
ZASADY ORGANIZACJI STANOWISKA PRACY(I)
ZASADA ODPOWIEDNIEJ LOKALIZACJI STANOWISKA PRACY I JEGO WŁAŚCIWEGO ROZPLANOWANIA
ODPOWIEDNIE USYTUOWANIE STANOWISKA PRACY WZGLĘDEM INNYCH STANOWISK;
ODPOWIEDNIE ROZMIESZCZENIE NA STANOWISKU PRACY MASZYN, URZĄDZEŃ, MATERIAŁÓW I IN.;
DOSTOSOWANIE DO POTRZEB WYNIKAJĄCYCH Z REALIZOWANEGO PROCESU – PRZESTRZENI PRACY;
ZAPROJEKTOWANIE ODPOWIEDNICH DRÓG TRANSPORTOWYCH ZAPEWNIAJĄCYCH SPRAWNY PRZEPŁYW PRZETWARZANEGO TWORZYWA.
ZASADA OPTYMALNYCH WARUNKÓW PRACY
ZAPEWNIENIE OPTYMALNYCH DLA CZŁOWIEKA I REALIZOWANEGO PROCESU WARUNKÓW FIZYCZNYCH (OŚWIETLENIE, TEMPERATURA I WILGOTNOŚĆ POWIETRZA, HAŁAS, WSTRZĄSY I IN.).
ZAPEWNIENIE OPTYMALNYCH DLA CZŁOWIEKA WARUNKÓW SPOŁECZNYCH.
ZASADY ORGANIZACJI STANOWISKA PRACY(II)
ZASADA OPTYMALNEGO WYPOSAŻENIA STANOWISKA PRACY W URZĄDZENIA PODSTAWOWE I POMOCNICZE, W PRZYRZĄDY POMIAROWE I IN.
ZASADA EKONOMII RUCHÓW W ZAKRESIE ZALEŻNYM OD ORGANIZACJI STANOWISKA PRACY.
ZASADA BEZPIECZNEJ PRACY.
ZASADA OPTYMALNEJ OBSŁUGI STANOWISKA PRACY.
4.ASPEKTY ORGANIZACJI PRACY NA STANOWISKU
ASPEKTY ORGANIZACJI PRACY NA STANOWISKU
Z CHARAKTERU PRACY I UCZESTNICZĄCYCH W PROCESIE PRACY CZYNNIKÓW WYNIKAJĄ NASTĘPUJĄCE ASPEKTY DZIAŁAŃ ORGANIZATORSKICH:
ASPEKT SOCJOLOGICZNY,
ASPEKT PSYCHOLOGICZNY,
ASPEKT FIZJOLOGICZNY,
ASPEKT ERGONOMICZNY,
ASPEKT TECHNICZNY,
ASPEKT EKONOMICZNY.
WŁAŚCIWIE POJMOWANA ORGANIZACJA PRACY POWINNA W SPOSÓB KOMPLEKSOWY UWZGLĘDNIAĆ WSZYSTKIE TE ASPEKTY, PONIEWAŻ TYLKO TAKIE PODEJŚCIE MOŻE ZAPEWNIĆ ODPOWIEDNIĄ SPRAWNOŚĆ I EFEKTYWNOŚĆ PRACY.
ASPEKT SOCJOLOGICZNY ORGANIZACJI PRACY
KSZTAŁTOWANIE WŁAŚCIWYCH STOSUNKÓW MIĘDZYLUDZKICH W TRAKCIE REALIZACJI PROCESU PRACY.
STWARZANIE WARUNKÓW SPRZYJAJĄCYCH PODNOSZENIU KWALIFIKACJI.
ASPEKT PSYCHOLOGICZNY ORGANIZACJI PRACY
ODPOWIEDNIE DO KWALIFIKACJI PRACOWNIKA STOPNIOWANIE TRUDNOŚCI WYKONYWANEGO ZADANIA.
WYTWORZENIE U PRACOWNIKA POCZUCIA BEZPIECZEŃSTWA.
UTRZYMANIE DOBREGO SAMOPOCZUCIA POPRZEZ ODPOWIEDNIO DOBRANY ZESPÓŁ WRAŻEŃ ESTETYCZNYCH.
DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO ROZWOJU U PRACOWNIKÓW OSOBOWOŚCI I AKTYWNOŚCI.
ASPEKT FIZJOLOGICZNY ORGANIZACJI PRACY
KSZTAŁTOWANIE ŚRODOWISKA FIZYCZNEGO PRACY PRZYJAZNEGO CZŁOWIEKOWI.
KSZTAŁTOWANIE ODPOWIEDNICH WARUNKÓW PRACY.
DOSTOSOWANIE ŚRODKÓW PRACY I ICH ROZMIESZCZENIA DO WARUNKÓW CZŁOWIEKA.
DOSTOSOWANIE PRZEBIEGU PROCESU PRACY DO ZMIAN ZACHODZĄCYCH W ORGANIŹMIE CZŁOWIEKA.
DZIAŁANIA W KIERUNKU ZMNIEJSZENIA OBCIĄŻENIA ORGANIZMU CZŁOWIEKA W TRAKCIE REALIZACJI PROCESU PRACY.
ASPEKT ERGONOMICZNY ORGANIZACJI PRACY
OPTYMALNE DOSTOSOWANIE NARZĘDZI, URZĄDZEŃ, TECHNOLOGII PRZETWARZANIA, ORGANIZACJI PROCESU PRACY / PROCESU PRZETWARZANIA ORAZ MATERIALNEGO ŚRODOWISKA PRACY DO WYMAGAŃ I POTRZEB FIZJOLOGICZNYCH, PSYCHICZNYCH I SPOŁECZNYCH CZŁOWIEKA.
ZAPEWNIENIE HARMONIJNEGO I EFEKTYWNEGO WSPÓŁDZIAŁANIA CZŁOWIEKA I OBIEKTÓW TECHNICZNYCH W UKŁADZIE PRACY.
ASPEKT TECHNICZNY ORGANIZACJI PRACY
DOSTOSOWANIE STRUKTURY PROCESU PRACY DO WYKONYWANEGO ZADANIA.
DOSTOSOWANIE WYPOSAŻENIA STANOWISKA PRACY DO REALIZOWANEGO NA TYM STANOWISKU PROCESU TECHNOLOGICZNEGO.
OKREŚLENIE PRAWIDŁOWEJ KOOPERACJI I SPECJALIZACJI W REALIZACJI PROCESU PRACY.
ASPEKT EKONOMICZNY ORGANIZACJI PRACY
ZAPEWNIENIE WARUNKÓW UMOŻLIWIAJĄCYCH MAKSYMALNĄ SPRAWNOŚĆ I EKONOMICZNOŚĆ PRACY.
ZAPEWNIENIE WŁAŚCIWEGO WYKORZYSTANIA ŚRODKÓW PRODUKCJI W PROCESIE PRACY.
5.ISTOTA ŚRODOWISKA PRACY ORAZ JEGO ROLA W KSZTAŁTOWANIU WARUNKÓW PRACY
5.1.POJĘCIE ŚRODOWISKA PRACY
POJĘCIE ŚRODOWISKA PRACY
ŚRODOWISKO PRACY TO OGÓŁ CZYNNIKÓW KSZTAŁTUJĄCYCH WARUNKI, W JAKICH PRZEBIEGA PRACA LUDZKA NA STANOWISKU PRACY.
NA UKSZTAŁTOWANIE TAK ROZUMIANEGO ŚRODOWISKA PRACY MAJĄ WPŁYW BEZPOŚREDNI LUB POŚREDNI WSZYSTKIE ELEMENTY UKŁADU PRACY, PRZETWARZANE TWORZYWO, PROCES PRZETWARZANIA, ELEMENTY OTOCZENIA STANOWISKA PRACY ORAZ ŚRODOWISKO NATURALNE.
ZNACZENIE ŚRODOWISKA PRACY W KSZTAŁTOWANIU WARUNKÓW PRACY
ŚRODOWISKO PRACY KSZTAŁTUJE WARUNKI PRACY, CZYNIĄC JE MNIEJ LUB BARDZIEJ KOMFORTOWYMI. MOŻE ONO STWARZAĆ RÓŻNEGO RODZAJU UCIĄŻLIWOŚCI, WYWIERAJĄC NEGATYWNY WPŁYW NA USTRÓJ LUDZKI I NA POZIOM NIEZAWODNOŚCI CZŁOWIEKA, PRZENOSZĄC TYM SAMYM NA NIEGO ŹRÓDŁO RÓŻNORAKICH ZAGROŻEŃ. MOŻE ONO TAKŻE ZAGRAŻAĆ BEZPOŚREDNIO ZDROWIU LUB ŻYCIU SAMEGO CZŁOWIEKA.
5.2.MATERIALNE ŚRODOWISKO PRACY
CZYNNIKI MATERIALNEGO ŚRODOWISKA PRACY(I)
CZYNNIKI ZWIĄZANE Z POMIESZCZENIEM, W KTÓRYM WYKONYWANA JEST PRACA:
PRZESTRZEŃ (KUBATURA),
POZIOM NA KTÓRYM ZLOKALIZOWANE JEST STANOWISKO PRACY,
WEJŚCIA, WYJŚCIA,
SCHODY, DRABINY,
WYKONANIE I UTRZYMANIE PODŁÓG,
BARWY ŚCIAN,
OGRZEWANIE, WIETRZENIE,
OŚWIETLENIE NATURALNE I SZTUCZNE,
URZĄDZENIA HIGIENICZNO – SANITARNE,
CZYNNIKI MATERIALNEGO ŚRODOWISKA PRACY(II)
CZYNNIKI FIZYCZNE
MIKROKLIMAT (TEMPERATURA, WILGOTNOŚĆ, RUCH POWIETRZA)
PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE
CIŚNIENIE ATMOSFERYCZNE
HAŁAS, DRGANIA MECHANICZNE, WSTRZĄSY, WIBRACJE
ZANIECZYSZCZENIE POWIETRZA PYŁAMI I GAZAMI
CZYNNIKI CHEMICZNE W POSTACI:
CIAŁ STAŁYCH
CIECZY
AEROZOLI
PYŁÓW
GAZÓW UŻYWANYCH W PROCESIE PRZETWARZANIA
CZYNNIKI BIOLOGICZNE
WPŁYW ŚRODOWISKA MATERIALNEGO NA CZŁOWIEKA
NASILENIE SIĘ WPŁYWU POSZCZEGÓLNYCH CZYNNIKÓW MATERIALNEGO ŚRODOWISKA PRACY PRZYCZYNIA SIĘ DO WZROSTU NIEZBĘDNEGO ZE STRONY CZŁOWIEKA – WYSIŁKU FIZYCZNEGO I PSYCHICZNEGO, SPOWODOWANEGO POJAWIENIEM SIĘ SZEREGU UTRUDNIEŃ ZWIĄZANYCH Z WYKONYWANIEM PRACY, A PONAD TO MOŻE SPOWODOWAĆ POJAWIENIE SIĘ ZAGROŻENIA UTRATY ZDROWIA, A W SKRAJNYM PRZYPADKU – ŻYCIA.
SPOSOBY OKREŚLANIA WPŁYWU CZYNNIKÓW MATERIALNEGO ŚRODOWISKA PRACY NA ORGANIZM CZŁOWIEKA
WPŁYW CZYNNIKÓW MATERIALNEGO ŚRODOWISKA PRACY NA ORGANIZM CZŁOWIEKA MOŻNA OKREŚLIĆ STOSUJĄC:
POMIARY I OCENĘ NASILENIA SIĘ ODDZIAŁYWANIA POSZCZEGÓLNYCH CZYNNIKÓW,
PORÓWNANIE OTRZYMANYCH WARTOŚCI Z OBOWIĄZUJĄCYMI LUB ZALECANYMI NORMAMI,
OCENĘ ZMIAN ZACHODZĄCYCH W ORGANIŹMIE CZŁOWIEKA.
METODY I ŚRODKI LIKWIDACJI LUB MINIMALIZOWANIA ODDZIAŁYWANIA SZKODLIWYCH CZYNNIKÓW ŚRODOWISKA PRACY
LIKWIDACJA LUB OSŁABIENIE ODDZIAŁYWANIA
CZYNNIKA SZKODLIWEGO U JEGO ŹRÓDŁA
STOSOWANIE RÓŻNEGO RODZAJU ŚRODKÓW
TŁUMIĄCYCH LUB IZOLUJĄCYCH DANY
CZYNNIK OD OTOCZENIA
STOSOWANIE ŚRODKÓW OCHRONY
OSOBISTEJ
5.3.SPOŁECZNE ŚRODOWISKO PRACY
POJĘCIE SPOŁECZNEGO ŚRODOWISKA PRACY(I)
SPOŁECZNE ŚRODOWISKO PRACY TWORZĄ ZESPOŁY LUDZI REALIZUJĄCYCH W PRZEDSIĘBIORSTWIE ZAPLANOWANE ZADANIA I OSOBY Z BEZPOŚREDNIEGO KIEROWNICTWA.
MIĘDZY CZŁONKAMI TYCH ZESPOŁÓW ORAZ MIĘDZY NIMI A KIEROWNICTWEM ZACHODZĄ OKREŚLONE RELACJE, MAJĄCE ISTOTNE ZNACZENIE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI POWIERZONYCH IM ZADAŃ.
ŚRODOWISKO SPOŁECZNE PRACY MA WPŁYW NA SAMOPOCZUCIE PRACOWNIKÓW I ICH ZDROWIE PSYCHICZNE ORAZ DETERMINUJE POZIOM UTRUDNIEŃ ZWIĄZANYCH Z REALIZACJĄ PRZYDZIELONYCH IM ZADAŃ.
6.ROLA ERGONOMII W KSZTAŁTOWANIU WARUNKÓW PRACY I JEJ BEZPIECZEŃSTWA
6.1.POJĘCIE ERGONOMII
POJĘCIE ERGONOMII(I)ERGONOMIA TO NAUKA O DOSTOSOWANIU MASZYN I URZĄDZEŃ DO ANATOMICZNYCH, FIZJOLOGICZNYCH I PSYCHOLOGICZNYCH CECH I MOŻLIWOŚCI CZŁOWIEKA.
POJĘCIE ERGONOMII(II)
ERGONOMIA JEST TO NAUKA STOSOWANA, ZMIERZAJĄCA DO OPTYMALNEGO DOSTOSOWANIA NARZĘDZI, URZĄDZEŃ, TECHNOLOGII, ORGANIZACJI I MATERIALNEGO ŚRODOWISKA PRACY ORAZ PRZEDMIOTÓW POWSZECHNEGO UŻYTKU DO WYMAGAŃ I POTRZEB FIZJOLOGICZNYCH, PSYCHICZNYCH I SPOŁECZNYCH CZŁOWIEKA.
Definicja Ergonomii według Polskiego Towarzystwa Ergonomicznego
PODSTAWOWE CECHY ERGONOMI JAKO NAUKI
JEST NAUKĄ STOSOWANĄ.
CHARAKTERYZUJE SIĘ HOMOCENTRYZMEM (OCENA ROZWIĄZAŃ TECHNICZNYCH I ORGANIZACYJNYCH DOKONYWANA JEST Z PUNKTU WIDZENIA DOBRA CZŁOWIEKA).
AKCENTUJE KONIECZNOŚĆ HARMONIJNEGO I EFEKTYWNEGO WSPÓŁDZIAŁANIA CZŁOWIEKA I OBIEKTÓW TECHNICZNYCH W SYSTEMIE DZIAŁANIA.
JEJ ZAINTERESOWANIA ROZCIĄGAJĄ SIĘ NA WSZYSTKIE PRZEJAWY KONTAKTÓW CZŁOWIEKA ZE ŚRODOWISKIEM TECHNICZNYM, MAJĄCE MIEJSCE W TRAKCIE PRACY, NAUKI, REKREACJI, UPRAWIANIA SPORTU, PODRÓŻY, ZAJĘĆ DOMOWYCH, LECZENIA, RECHABILITACJI, WSPOMAGANIA NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI ITP.
6.2.CELE I ZADANIA ERGONOMII
CELE ERGONOMII
WEDŁUG KOMITETU ERGONOMII POLSKIEJ AKADEMII NAUK, CELEM ERGONOMII JEST ZAPEWNIENIE DOBROSTANU CZŁOWIEKA W SYSTEMIE CZŁOWIEK – TECHNIKA, ZARÓWNO W DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ JAK I POZAZAWODOWEJ.
POD POJĘCIEM DOBROSTANU ROZUMIE SIĘ:
ZADOWOLENIE,
DOBRE SAMOPOCZUCIE,
SATYSFAKCJĘ Z WYKONYWANEJ PRACY,
POCZUCIE KOMFORTU.
ZADANIA BADAWCZE ERGONOMII
ERGONOMICZNE DIAGNOZOWANIE:
WARUNKÓW PRACY,
KONSTRUKCJI I ZASAD DZIAŁANIA MASZYN I URZĄDZEŃ.
OKREŚLANIE ZASAD, METOD I TECHNIK PROJEKTOWANIA Z UWZGLĘDNIENIEM KRYTERIÓW ERGONOMICZNYCH.
ZADANIA ERGONOMII W KWESTIACH DOTYCZĄCYCH WARUNKÓW PRACY
WYKONYWANIE POMIARÓW ORAZ OKREŚLANIE DOPUSZCZALNYCH WARTOŚCI (NORM) INTENSYWNOŚCI ODDZIAŁYWANIA CZYNNIKÓW TWORZĄCYCH FIZYCZNE, CHEMICZNE I BIOLOGICZNE ŚRODOWISKO PRACY.
OKREŚLANIE WPŁYWU TYCH CZYNNIKÓW NA CZŁOWIEKA, NA DRODZE BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH (OKREŚLENIE STANU ISTNIEJĄCEGO) JAK I PROSPEKTYWNYCH (PROGNOZOWANIE SKUTKÓW NA ETAPIE PROJEKTOWANIA SYSTEMU).
OKREŚLANIE SPOSOBU ELIMINACJI UCIĄŻLIWOŚCI I ZAGROŻEŃ POWODOWANYCH PRZEZ CZYNNIKI ŚRODOWISKOWE ORAZ REALIZACJA PROJEKTÓW KORYGUJĄCYCH WARUNKI PRACY, ABY UCZYNIĆ JĄ BARDZIEJ BEZPIECZNĄ.
6.3.WYKORZYSTANIE ERGONOMII W DZIAŁANIACH ZMIERZAJĄCYCH DO POPRAWY WARUNKÓW PRACY
NURTY DZIAŁAŃ ERGONOMICZNYCH
ERGONOMIA KONCEPCYJNA – ZAJMUJE SIĘ PROJEKTOWANIEM SYSTEMÓW: CZŁOWIEK – MASZYNA W UKŁADACH PRACY, POPRZEZ WPROWADZANIE ZASAD ERGONOMII JUŻ W TRAKCIE FORMUŁOWANIA ZAŁOŻEŃ I PROJEKTOWANIA SYSTEMÓW.
ERGONOMIA KOREKCYJNA – ZAJMUJE SIĘ ANALIZĄ I USPRAWNIANIEM SYSTEMÓW: CZŁOWIEK – MASZYNA JUŻ ISTNIEJĄCYCH, POPRZEZ POPRAWĘ WARUNKÓW PRACY, NA DRODZE MODERNIZACJI MASZYN I URZADZEŃ ORAZ WPROWADZANIE ELEMENTÓW ZABEZPIECZAJĄCYCH PRZED NIEKORZYSTNYMI WPŁYWAMI ŚRODOWISKA PRACY.
OBSZARY WYKORZYSTANIA ERGONOMII
W PROJEKTOWANIU HAL I BUDYNKÓW FABRYCZNYCH;
W KONSTRUOWANIU MASZYN, URZĄDZEŃ I NARZĘDZ;
W WYPOSAŻANIU STANOWISK PRACY / STANOWISK ROBOCZYCH;
W ORGANIZACJI PRACY NA STANOWISKU ROBOCZYM;
DO ANALIZY RELACJI MIĘDZY CZŁOWIEKIEM A TECHNIKĄ;
DO ANALIZY RELACJI MIĘDZY CZŁOWIEKIEM A SYSTEMEM ORGANIZACYJNYM I SPOŁECZNYM.
ISTOTA ERGONOMICZNEJ OCENY STANOWISKA PRACY
ERGONOMICZNA OCENA STANOWISKA PRACY STANOWI PODSTAWĘ DLA OKREŚLENIA STOPNIA JEGO OPTYMALIZACJI JAKO UKŁADU DZIAŁANIA.
OCENA TA OBEJMUJE:
CZYNNIK LUDZKI (C) – W ZAKRESIE PRZYSTOSOWANIA GO DO PRACY, KONDYCJI PSYCHOFIZYCZNEJ CZŁOWIEKA, JEGO WYKSZTAŁCENIA, NAWYKÓW, POSTAWY, OBCIĄŻENIA PSYCHICZNEGO, ZDOLNOŚCI ODBIORU INFORMACJI, WYSIŁKU FIZYCZNEGO;
OBIEKT TECHNICZNY (TN) – W ZAKRESIE JEGO BUDOWY , JAKOŚCI PRZEKAZYWANYCH SYGNAŁÓW;
PRZYRZĄDY I URZĄDZENIA POMOCNICZE (TP);
STOSOWANĄ TECHNOLOGIĘ I ORGANIZACJĘ PROCESÓW PRZETWARZANIA (TT);
CZYNNIKI MATERIALNEGO ŚRODOWISKA PRACY, MAJĄCE SWOJE ŹRÓDŁO W UKŁADZIE I W OTOCZENIU STANOWISKA PRACY – W ZAKRESIE CECH FIZYCZNO-CHEMICZNYCH.
6.4.BADANIA ERGONOMICZNE
TEMATYKA BADAŃ ERGONOMICZNYCH
ERGONOMIA WARUNKÓW PRACY
BADANIE WPŁYWU NA CZŁOWIEKA CZYNNIKÓW MATERIALNEGO ŚRODOWISKA PRACY.
BADANIE WPŁYWU NA CZŁOWIEKA CZYNNIKÓW TECHNICZNO-ORGANIZACYJNYCH (POZYCJA CIAŁA PRZY PRACY, RYTM I TEMPO PRACY, PRZERWY W PRACY, STOSOWANE METODY PRACY).
ERGONOMIA WYROBÓW
DOSTOSOWANIE OBIEKTÓW TECHNICZNYCH DO WYMIARÓW I KSZTAŁTÓW CIAŁA CZŁOWIEKA.
FUNKCJONALNOŚĆ OBIEKTÓW TECHNICZNYCH (SPRAWNOŚĆ, ODPOWIEDNIOŚĆ FORMY I FUNKCJI, NIEZAWODNOŚĆ, PODATNOŚĆ NA REGULACJE I NAPRAWY, ŁATWOŚĆ LIKWIDOWANIA PO ZUŻYCIU.
BEZPIECZEŃSTWO I KOMFORT UŻYTKOWANIA OBIEKTU TECHNICZNEGO.
ESTETYKA KSZTAŁTÓW I BARW OBIEKTU TECHNICZNEGO.
6.5.EFEKTY SPEŁNIENIA WYMAGAŃ ERGONOMICZNYCH NA STANOWISKU PRACY
EFEKTY ERGONOMICZNOŚCI OBIEKTÓW TECHNICZNYCH
LEPSZA I WYDAJNIEJSZA PRACA.
ZMNIEJSZENIE BIOLOGICZNYCH KOSZTÓW PRACY.
ZMNIEJSZENIE LICZBY ORAZ KOSZTÓW BŁĘDÓW POPEŁNIANYCH PRZEZ CZŁOWIEKA W TRAKCIE PRACY.
ZWIĘKSZENIE BEZPIECZEŃSTWA PRACY I ELIMINACJA CHORÓB ZAWODOWYCH.
LEPSZE WYKORZYSTANIE CZASU PRACY.
OGRANICZENIE ABSENCJI CHOROBOWEJ.
ZWIĘKSZENIE SATYSFAKCJI Z PRACY ORAZ POZYTYWNEJ MOTYWACJI.
ODCZUCIE SATYSFAKCJI I PRZYJEMNOŚCI Z KONTAKTU Z URZĄDZENIAMI TECHNICZNYMI.
STRATY SPOWODOWANE NIESPEŁNIENIEM PRZEZ OBIEKTY TECHNICZNE WYMAGAŃ ERGONOMICZNYCH
STRATY EKONOMICZNE BEZPOŚREDNIE JAKO EFEKT NISKIEJ WYDAJNOŚCI I JAKOŚCI PRACY, SPOWODOWANEJ PRZEMĘCZENIEM PRACOWNIKA W WYNIKU ZŁYCH WARUNKÓW PRACY, WYPADKAMI PRZY PRACY I CHOROBAMI ZAWODOWYMI.
STRATY EKONOMICZNE POŚREDNIE JAKO EFEKT UTRATY ZDROWIA PRZEZ PRACOWNIKÓW, PŁYNNOŚCI KADR, USZKODZENIA MASZYN I NARZĘDZI.
STRATY MORALNE W POSTACI ZŁEGO SAMOPOCZUCIA, NISKIEGO ETOSU PRACY, BRAKU POCZUCIA PODMIOTOWOŚCI, WZROSTU APATII.
6.6.ERGONOMICZNE ASPEKTY PROJEKTOWANIA I ORGANIZACJI STANOWISKA PRACY
(PRZYKŁADY)
ERGONOMICZNE ASPEKTY PROJEKTOWANIA ORGANIZACJI STANOWISKA PRACY (I)
PROJEKTUJĄC ORGANIZACJĘ STANOWISKA PRACY ORAZ OBIEKTY TECHNICZNE WYKORZYSTYWANE W PROCESIE PRACY, NALEŻY BRAĆ POD UWAGĘ:
SPOSÓB REAGOWANIA CZŁOWIEKA OBSŁUGUJĄCEGO URZĄDZENIE TECHNICZNE NA BODŹCE ZEWNĘTRZNE W PRZYPADKU ZMĘCZENIA, PRZESTRACHU, NAPIĘCIA NERWOWEGO, NAGŁYCH ZMIAN WARUNKÓW PRACY;
PRZY PODZIALE ZADAŃ - KONIECZNOŚĆ TRAKTOWANIA CZŁOWIEKA I URZĄDZENIA TECHNICZNEGO JAKO JEDNOLITEGO SYSTEMU: CZŁOWIEK – MASZYNA ORAZ UWZGLĘDNIANIA W KAŻDEJ SYTUACJI, POTRZEB I MOŻLIWOŚCI OBU ELEMENTÓW TEGOŻ SYSTEMU.
ERGONOMICZNE ASPEKTY PROJEKTOWANIA ORGANIZACJI STANOWISKA PRACY (II)
PROJEKTUJĄC ORGANIZACJĘ STANOWISKA PRACY NALEŻY STARAĆ SIĘ UZYSKAĆ ODPOWIEDZI NA NASTĘPUJĄCE PYTANIA:
CO JEST POTRZEBNE DO OBSŁUGI MASZYNY / URZĄDZENIA NA STANOWISKU PRACY I UTRZYMANIA ICH W RUCHU?
ILE OSÓB STANOWI OBSŁUGĘ MASZYNY / URZĄDZENIA NA STANOWISKU PRACY?
JAKIE KWALIFIKACJE POWINNA MIEĆ OBSŁUGA?
ZA POMOCĄ JAKICH RECEPTORÓW (ZMYSŁÓW) PRACOWNIK OBSŁUGUJĄCY MASZYNĘ / URZĄDZENIE BĘDZIE UZYSKIWAŁ NIEZBĘDNE INFORMACJE O PRACY MASZYNY / URZĄDZENIA I JEJ WYNIKACH?
JAKIE SYGNAŁY BĘDZIE ODBIERAŁ PRACOWNIK OBSŁUGUJĄCY MASZYNĘ / URZĄDZENIE (ŚWIATŁO, BARWA, DŹWIĘK, WSKAZANIA PRZYRZĄDU)?
JAKA POWINNA BYĆ REAKCJA PRACOWNIKA NA POSZCZEGÓLNE SYGNAŁY (ZMIANA POŁOŻENIA DŹWIGNI, PRZYCISKU, GAŁKI)?
ERGONOMICZNE ASPEKTY PROJEKTOWANIA ORGANIZACJI STANOWISKA PRACY(III)
PROJEKTUJĄC ORGANIZACJĘ STANOWISKA PRACY NALEŻY STARAĆ SIĘ UZYSKAĆ ODPOWIEDZI NA NASTĘPUJĄCE PYTANIA:
CZY OBSERWACJA WYKONYWANEJ OPERACJI TECHNOLOGICZNEJ NIE PRZESZKADZA W ODBIERANIU SYGNAŁÓW (INFORMACJI) OD MASZYNY / URZĄDZENIA?
JAK POWINNY BYĆ ROZMIESZCZONE URZĄDZENIA SYGNALIZACYJNE I STERUJĄCE ORAZ JAKI WPŁYW NA ICH ROZMIESZCZENIE MAJĄ WYMIARY CIAŁA LUDZKIEGO?
JAK NAJLEPIEJ WYKORZYSTAĆ NA STANOWISKU PRACY ŚRODKI ŁĄCZNOŚCI?
JAKIE WARUNKI POWINNO SPEŁNIAĆ OTOCZENIE FIZYCZNE STANOWISKA PRACY?
W JAKIEJ POZYCJI BĘDZIE PRACOWAŁ CZŁOWIEK?
ERGONOMICZNE ASPEKTY PROJEKTOWANIA ORGANIZACJI STANOWISKA PRACY(IV)
DLA ZAPEWNIENIA WŁAŚCIWYCH WARUNKÓW PRACY, PRZY PROJEKTOWANIU STANOWISKA PRACY I JEGO ORGANIZACJI NALEŻY WYKORZYSTYWAĆ M.IN. DANE ANTROPOMETRYCZNE ORAZ INNE INFORMACJE O WŁAŚCIWOŚCIACH ORGANIZMU CZŁOWIEKA. NAJWAŻNIEJSZE Z NICH TO:
WYMIARY CIAŁA LUDZKIEGO,
ZASIĘG RUCHÓW KOŃCZYN GÓRNYCH I DOLNYCH,
WIELKOŚĆ POLA WIDZENIA,
OSTROŚĆ WZROKU,
OBSZAR I PRÓG SŁYSZALNOŚCI,
POZYCJA PRZY PRACY,
USYTUOWANIE OBSZARU WYKONYWANYCH RUCHÓW / OPERACJI.
ERGONOMICZNE ASPEKTY PROJEKTOWANIA ORGANIZACJI STANOWISKA PRACY(V)
DOSTOSOWUJĄC STANOWISKO PRACY DO APARATU RUCHOWEGO CZŁOWIEKA, NALEŻY MIĘDZY INNYMI WZIĄĆ POD UWAGĘ NASTĘPUJĄCE PRAWIDŁOWOŚCI:
RĘKA ODDZIAŁYWUJE W RUCHU Z NAJWIĘKSZĄ SIŁĄ W KIERUNKU DO KORPUSU - W POZYCJI PRZEDRAMIENIA PRZY KĄCIE OD 900 DO 1200,
CZŁOWIEK W POZYCJI SIEDZĄCEJ MOŻE PRACOWAĆ Z SIŁĄ WYNOSZĄCĄ DO 30 KG,
PRZY POWTARZAJĄCYCH SIĘ RUCHACH ROBOCZYCH NIE NALEŻY PRZEKRACZAĆ SIŁY 13,5 KG DLA RĘKI I 27 KG DLA NOGI,
RUCHY W POZIOMIE SĄ SZYBSZE NIŻ W PIONIE,
RUCHY KOŁOWE RĄK DO ŚRODKA SĄ WYGODNIEJSZE NIŻ W KIERUNKU ODWROTNYM.
7. PODSTAWOWE POJĘCIA ZWIĄZANE Z BEZPIECZEŃSTWEM PRACY
7.1.POJĘCIA ZAGROŻENIA I JEGO ŹRÓDŁA,ZAGROŻENIA POTENCJALNEGO I POZIOMU ZAGROŻENIA
POJĘCIE ZAGROŻENIA(I)
ZAGROŻENIE TO CZYNNIK LUB SYTUACJA, POTENCJALNIE NIEBEZPIECZNA, MOGĄCA SPOWODOWAĆ URAZY, CHOROBY, USZKODZENIA LUB ZNISZCZENIE MIENIA, ŚRODOWISKA PRACY LUB TEŻ KOMBINACJĘ TYCH MOŻLIWOŚCI (OHSAS 18001).
ZAGROŻENIE TO STAN ŚRODOWISKA PRACY, MOGĄCY SPOWODOWAĆ WYPADEK LUB CHOROBĘ (PN–N–18001)
ZAGROŻENIE TO NIEBEZPIECZNA SYTUACJA, KTÓRA MOŻE PROWADZIĆ DO SZKÓD.
POJĘCIE ZAGROŻENIA(II)
ZAGROŻENIE TO POTENCJALNE WARUNKI, KTÓRE AKTYWIZUJĄC SIĘ W SEKWENCJE ZDARZEŃ NIEPOŻĄDANYCH MOGĄ DOPROWADZIĆ DO STRAT.
ZAGROŻENIE TO ŹRÓDŁO NIEBEZPIECZEŃSTWA.
ZAGROŻENIE TO MOŻLIWOŚĆ POWSTANIA OKREŚLONYCH STRAT, USTALONA DLA SYTUACJI, JAKA MA MIEJSCE PO ZAJŚCIU POJEDYNCZEGO ZDARZENIA NIEPOŻĄDANEGO W ROZPATRYWANYM UKŁADZIE PRACY.
ZAGROŻENIE ZNACZĄCE
JEST TO ZAGROŻENIE, MOGĄCE SPOWODOWAĆ POWAŻNE I NIEODWRACALNE USZKODZENIA ZDROWIA LUB ŚMIERĆ, WYSTĘPUJĄCE PRZY WYKONYWANIU PRAC SZCZEGÓLNIE NIEBEZPIECZNYCH LUB W SYTUACJACH POWAŻNYCH AWARII.
POZIOM ZAGROŻENIA
POJĘCIE POZIOMU ZAGROŻENIA SŁUŻY OSZACOWANIU MOŻLIWOŚCI WYWOŁANIA PRZEZ ZDARZENIE NIEPOŻĄDANE OKREŚLONYCH STRAT.
POZIOM ZAGROŻENIA JEST TYM WYŻSZY IM WIĘKSZA JEST MOŻLIWOŚĆ WYWOŁANIA OKREŚLONYCH STRAT PRZEZ DANE ZDARZENIE NIEPOŻĄDANE.
W PRZYPADKU NIEKTÓRYCH RODZAJÓW ZAGROŻEŃ, WIELKOŚĆ STRAT ZALEŻNA JEST TAKŻE OD CZASU NARAŻENIA CZŁOWIEKA NA ODDZIAŁYWANIE OKREŚLONEGO CZYNNIKA SZKODLIWEGO (Np. CZYNNIK AKUSTYCZNY, TOKSYCZNY I IN.).
RODZAJ ZAGROŻEŃ(I)
RODZAJ ZAGROŻENIA I SAM FAKT JEGO POJAWIENIA SIĘ ZALEŻY OD CHARAKTERU JEGO ŹRÓDŁA, TO JEST OD:
WŁAŚCIWOŚCI CZŁOWIEKA JAKO PODMIOTU DZIAŁANIA, JEGO STANU PSYCHICZNEGO I KONDYCJI FIZYCZNEJ, PRZYGOTOWANIA ZAWODOWEGO ORAZ POZIOMU JEGO NIEZAWODNOŚCI;
RODZAJU OBIEKTU TECHNICZNEGO, JEGO STANU TECHNICZNEGO I STOPNIA DOSTOSOWANIA DO REALIZOWANEGO ZADANIA, Z KTÓRYM CZŁOWIEK MA KONTAKT NA STANOWISKU PRACY I KTÓRYM POSŁUGUJE SIĘ W PRZETWARZANIU TWORZYWA;
WŁAŚCIWOŚCI OTOCZENIA, POJMOWANEGO JAKO ZBIÓR ELEMENTÓW, KTÓRE POZOSTAJĄ W OKREŚLONEJ RELACJI DO INNYCH ELEMENTÓW UKŁADU, ALE SAME NIE UCZESTNICZĄ W REALIZACJI PROCESU PRZETWARZANIA;
RODZAJ ZAGROŻEŃ(II)
RODZAJ ZAGROŻENIA ZALEŻY OD:
WŁAŚCIWOŚCI PROCESU PRZETWARZANIA, BĘDĄCYCH FUNKCJĄ STOSOWANYCH METOD PRZETWARZANIA I ORGANIZACJI PRZEBIEGU SAMEGO PROCESU, A TAKŻE WLAŚCIWOŚCI PRZETWARZANEGO TWORZYWA;
WŁAŚCIWOŚCI PRZETWARZANEGO TWORZYWA ENERGO-MATERIALNEGO TAKICH JAK: TOKSYCZNOŚĆ, PALNOŚĆ, WYBUCHOWOŚĆ, NIESTABILNOŚĆ I IN.
RODZAJU CZYNNIKÓW TWORZĄCYCH MATERIALNE ŚRODOWISKO PRACY, NA ODDZIAŁYWANIE KTÓRYCH CZŁOWIEK JEST NARAŻONY W TRAKCIE WYKONYWANIA PRACY (TEMPERATURA POWIETRZA, WILGOTNOŚC, DRGANIA MECHANICZNE, HAŁAS, PROMIENIOWANIE I IN.).
POJĘCIE ŹRÓDŁA ZAGROŻENIA – ZAGROŻENIE POTENCJALNE
ŹRÓDŁO ZAGROŻENIA – TO CZYNNIK BĘDĄCY ELEMENTEM UKŁADU PRACY, OTOCZENIA, PROCESU PRZETWARZANIA, W KTÓRYM MOŻE ZAISTNIEĆ ZAGROŻENIE POTENCJALNE CZYLI SYTUACJA SPRZYJAJĄCA POJAWIENIU SIĘ ZJAWISKA LUB ZDARZENIA NIEPOŻĄDANEGO, POWODUJĄCA STAN ZAGROŻENIA, W TYM STAN ZAGROŻENIA WYPADKOWEGO.
POJĘCIE ZAGROŻENIA POTENCJALNEGO
NA ZAGROŻENIE POTENCJALNE – WEDŁUG HEPBURN’A – SKŁADAJĄ SIĘ OKREŚLONE WŁAŚCIWOŚCI, ZARÓWNO CZYNNIKA LUDZKIEGO (INDYWIDUALNE CECHY PSYCHOFIZYCZNE, PRZYGOTOWANIE ZAWODOWE, CZYNNIK SOCJOLOGICZNY), JAK I MATERIALNEGO (MASZYNY, URZĄDZENIA, INSTALACJI, SUROWCA, MATERIAŁU), KTÓRE SPRZYJAJĄ POJAWIENIU SIĘ ZJAWISKA LUB ZDARZENIA NIEPOŻĄDANEGO.
POJĘCIE STANU ZAGROŻENIA
STAN ZAGROŻENIA – TO ZAGROŻENIE O OKREŚLONYM POZIOMIE, STWARZAJĄCE MOŻLIWOŚĆ ZAISTNIENIA STRAT, USTALONĄ DLA SYTUACJI, JAKA MOŻE POJAWIĆ SIĘ W WYNIKU ZDARZENIA NIEPOŻĄDANEGO.
PRZEJŚCIE ZE STANU ZAGROŻENIA DO STRAT NIE JEST ZDARZENIEM PEWNYM. ODBYWA SIĘ ONO Z OKREŚLONYM PRAWDOPODOBIEŃSTWEM, TYM WIEKSZYM IM WYŻSZY JEST POZIOM ZGROŻENIA.
IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ NA STANOWISKU PRACY
IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ NA STANOWISKU PRACY POLEGA NA USTALENIU:
JAKIE CZYNNIKI SZKODLIWE, NIEBEZPIECZNE LUB UCIĄŻLIWE, MOGĄCE STANOWIĆ ŹRÓDŁO ZAGROŻENIA / POTENCJALNE ZAGROŻENIE, WYSTĘPUJĄ NA DANYM STANOWISKU PRACY,
KTO I W JAKI SPOSÓB JEST NARAŻONY NA ODDZIAŁYWANIE TEGO RODZAJU CZYNNIKÓW,
JAKIE JEST PRAWDOPODOBIEŃSTWO WYSTĄPIENIA STRATY I CO STANOWIĆ MOŻE JEJ ISTOTĘ.
CO OZNACZA, ŻE UKŁAD: CZŁOWIEK – MASZYNA JAKO ELEMENT SYSTEMU DZIAŁANIA STANOWI ŹRÓDŁO ZAGROŻENIA ?
OZNACZA TO, ŻE W OKREŚLONEJ SYTUACJI JEGO CECHY / SŁABOŚCI MOGĄ STANOWIĆ ZAGROŻENIE POTENCJALNE, KTÓRE W SPRZYJAJĄCYCH TEMU WARUNKACH MOŻE SIĘ WYZWOLIĆ W POSTACI OKREŚLONEGO ZDARZENIA NIEPOŻĄDANEGO PIERWOTNEGO, DOPROWADZAJĄCEGO W KOŃCU DO STRAT.
7.2.POJĘCIE STRATY, STRATA NATYCHMIASTOWA I OPÓŹNIONA
POJĘCIE STRATY
STRATA – TO NIECHCIANY, MIMOWOLNY UBYTEK CZEGOŚ, CO SIĘ POSIADAŁO, A CO STANOWIŁO OKREŚLONĄ WARTOŚĆ.
STRATA – TO PONIESIONA SZKODA.
STRATA MOŻE BYĆ:
NATYCHMIASTOWA,
OPÓŹNIONA.
PRZYKŁADY PONIESIONYCH STRAT:
- UTRATA ZDROWIA LUB ŻYCIA,
- STRATA MORALNA (UTRATA ZAUFANIA, UTRATA
DOBREGO IMIENIA),
- STRATA MATERIALNA, FINANSOWA.
7.3.POJĘCIE ZDARZENIA NIEPOŻĄDANEGO,ZDARZENIE NIEPOŻĄDANE PIERWOTNE I WTÓRNE
WARUNEK POJAWIENIA SIĘ STANU ZAGROŻENIA
STAN ZAGROŻENIA / ZAGROŻENIE O OKREŚLONYM POZIOMIE MOŻE POJAWIĆ SIĘ TYLKO JAKO REZULTAT ZJAWISKA LUB ZDARZENIA NIEPOŻĄDANEGO.
OZNACZA TO, ŻE ZAGROŻENIE NIE WYSTĄPI, JEŚLI DO TAKIEGO ZDARZENIA NIE DOJDZIE, NAWET W SYTUACJI ZAISTNIENIA ZAGROŻENIA POTENCJALNEGO.
POJĘCIE ZDARZENIA NIEPOŻĄDANEGO
ZDARZENIE NIEPOŻĄDANE JEST TO ZDARZENIE, KTÓREGO ZAJŚCIE W ROZPATRYWANYM UKŁADZIE PRACY WYWOŁUJE W EFEKCIE ZAGROŻENIE DLA CHRONIONYCH DÓBR, TAKICH JAK: ZDROWIE I ŻYCIE CZŁOWIEKA, DOBRA MATERIALNE, ŚRODOWISKO NATURALNE I IN.
PRZYKŁADY ZDARZEŃ NIEPOŻĄDANYCH
USZKODZENIE / AWARIA URZĄDZENIA TECHNICZNEGO,
BŁĄD POPEŁNIONY PRZEZ CZŁOWIEKA W TRAKCIE WYKONYWANIA PRACY, BŁEDNIE PODJĘTA PRZEZ NIEGO DECYZJA I IN.
MOŻLIWOŚĆ ZAISTNIENIA ZDARZENIA NIEPOŻĄDANEGO
ZAISTNIENIE ZDARZENIA NIEPOŻĄDANEGO NASTĘPUJE Z PEWNYM PRAWDOPODOBIEŃSTWEM, KTÓRE JEST TYM WIĘKSZE IM MNIEJSZA JEST NIEZAWODNOŚĆ CZYNNIKA STANOWIĄCEGO ŹRÓDŁO OKREŚLONEGO ZAGROŻENIA I IM WYŻSZY JEST POZIOM ZAGROŻENIA.
ZDARZENIE NIEPOŻĄDANE PIERWOTNE I WTÓRNE
ZDARZENIE NIEPOŻĄDANE PIERWOTNE MOŻE BYĆ PRZYCZYNĄ POJAWIENIA SIĘ SEKWENCJI WTÓRNYCH ZDARZEŃ NIEPOŻĄDANYCH, Z KTÓRYCH KAŻDE KOLEJNE ZWIĘKSZA POZIOM ZAGROŻENIA, DOPROWADZAJĄC W KOŃCU DO STRAT.
JEŚLI ZWIĄZANE Z TYM WYZWOLENIE „POTENCJAŁU NIEBEZPIECZEŃSTWA” ZACHODZI W SPOSÓB NAGŁY I OPRÓCZ STRAT MATERIALNYCH / FINANSOWYCH DOCHODZI DO STRAT LUDZKICH (NATYCHMIASTOWYCH LUB OPÓŹNIONYCH), PRZEJŚCIE ZE STANU ZAGROŻENIA DO STRAT NAZYWANE JEST WYPADKIEM, W PRZYPADKU STRAT DUŻYCH – KATASTROFĄ.
7.4.POJĘCIE I ISTOTA WYPADKU
POJĘCIE WYPADKU(I)
JEST TO NIEPOŻĄDANE ZDARZENIE POWODUJĄCE ŚMIERĆ, CHOROBĘ, URAZ, SZKODĘ LUB INNEGO RODZAJU STRATĘ (OHSAS 18001).
JEST TO ZDARZENIE NAGŁE WYWOŁANE PRZYCZYNĄ ZEWNĘTRZNĄ, POWODUJĄCE URAZ LUB ŚMIERĆ (PN–N–18001).
JEST TO NIEZAMIERZONE I NIEDAJĄCE SIĘ KONTROLOWAĆ WYDARZENIE, W KTÓRYM AKCJA LUB REAKCJA JAKIEGOŚ PRZEDMIOTU, SUBSTANCJI, OSOBY LUB PROMIENIOWANIA POCIĄGA ZA SOBĄ USZKODZENIA CIELESNE.
POJĘCIE WYPADKU(II)
JEST TO WYDARZENIE, PRZY KTÓRYM W WYNIKU NAGŁEGO ZEWNĘTRZNEGO DZIAŁANIA LUB NA SKUTEK PRZEBIEGU PRACY NASTĘPUJE USZKODZENIE CIAŁA.
JEST TO NIEPLANOWANE, NIEKONTROLOWANE I NIEPOŻĄDANE WYDARZENIE LUB NAGŁE NIESZCZĘŚCIE, KTÓRE PRZERYWA DZIAŁALNOŚĆ LUB CZYNNOŚĆ (FUNKCJĘ).
SĄ TO WSZELKIE NAGŁE ODCHYLENIA OD NORMALNEGO PRZEBIEGU PROCESÓW WYTWÓRCZYCH, KTÓRE SPOWODOWAŁY USZKODZENIE CIAŁA LUDZKIEGO LUB JEGO ŚMIERĆ.
WYPADEK A AWARIA
WYPADEK OZNACZA USZKODZENIE CIAŁA LUDZKIEGO.
AWARIA OZNACZA USZKODZENIE OBIEKTU TECHNICZNEGO.
ISTOTA WYPADKU PRZY PRACY
WYPADEK PRZY PRACY TO NAGŁE ZDARZENIE WYWOŁANE PRZYCZYNĄ ZEWNĘTRZNĄ, KTÓRE MIAŁO MIEJSCE W ZWIĄZKU Z WYKONYWANĄ PRACĄ, O ILE SPOWODOWAŁO ONO STAŁĄ, WZGLĘDNIE CZASOWĄ NIEZDOLNOŚĆ DO PRACY LUB ŚMIERĆ PRACOWNIKA.
CECHĄ POZWALAJĄCĄ ODRÓŻNIĆ WYPADEK OD CHOROBY ZAWODOWEJ JEST NAGŁOŚĆ ZDARZENIA.
WYPADEK JAKO NASTĘPSTWO ZWIĄZKU PRZYCZYNOWEGO MIĘDZY CZYNNIKIEM MATERIALNYM I LUDZKIM
WYPADEK JAKO URAZ LUB SCHORZENIE POWSTAŁE NAGLE, JEST NASTĘPSTWEM BEZWARUNKOWEGO ZWIĄZKU PRZYCZYNOWEGO, JAKI ZACHODZI W WARUNKACH WADLIWEJ ORGANIZACJI PRACY / STANIE ZAGROŻENIA MIĘDZY CZYNNIKIEM MATERIALNYM I LUDZKIM.
ZALEŻNOŚĆ PRZYCZYNOWA POMIĘDZY AWARIĄ A POSTĘPOWANIEM LUDZI(I)
ISTNIEJE ŁAŃCUCH ZALEŻNOŚCI POMIĘDZY AWARIĄ CZYLI ZAGROŻENIEM TECHNICZNYM, BĘDĄCYM PRZYCZYNĄ KTÓREGOŚ Z OGÓŁU ZAGROŻEŃ ISTNIEJĄCYCH W DANYM ŚRODOWISKU PRACY A POSTĘPOWANIEM LUDZI, WPŁYWAJĄCYM NA DANY FRAGMENT WYPOSAŻENIA ZAKŁADU PRACY, JAKO PRZYCZYNĄ ZAGROŻENIA.
AWARIA MOŻE STAĆ SIĘ BEZPOŚREDNIĄ PRZYCZYNĄ URAZU WTEDY I TYLKO WTEDY, GDY W JEJ ZASIĘGU ZNAJDUJE SIĘ CZŁOWIEK.
PODSTAWOWE CECHY PRZYPISYWANE WYPADKOM PRZY PRACY
SĄ ZDARZENIAMI NAGŁYMI.
MOGĄ BYĆ WYNIKIEM DZIAŁANIA CZYNNIKÓW: LUDZKIEGO, MATERIALNEGO I ORGANIZACYJNEGO.
SĄ CZĘSTO WYNIKIEM BŁĘDÓW, JAKIE POPEŁNIONO PRZY PRZYGOTOWANIU CZŁOWIEKA DO PRACY, W ROZPOZNANIU JEGO CECH CHARAKTERU, WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI ORAZ DOSTOSOWANIU DO NIEGO MATERIALNEGO ŚRODOWISKA PRACY (ZWŁASZCZA W ZAKRESIE ORGANIZACJI PRACY I WYMAGAŃ ERGONOMICZNYCH).
SĄ ZDARZENIAMI DOPROWADZAJĄCYMI DO URAZU LUB SCHORZENIA.
POWODUJĄ ZAKŁÓCENIA HARMONII ŚRODOWISKA SPOŁECZNEGO ZAKŁADU PRACY.
POCIĄGAJĄ ZA SOBĄ STRATY EKONOMICZNE, PONOSZONE ZARÓWNO PRZEZ SAMEGO PRACOWNIKA JAK I PRZEZ ZAKŁAD PRACY.
SYTUACJE SPRZYJAJĄCE WYPADKOM(I)
MOŻLIWOŚĆ KONTAKTU CZŁOWIEKA Z ENERGIĄ O WIELKOŚCI PRZEKRACZAJĄCEJ ZDOLNOŚCI PRZYSTOSOWAWCZE JEGO ORGANIZMU.
MOŻLIWOŚĆ KONTAKTU Z NIEBEZPIECZNYMI SUBSTANCJAMI.
NADMIERNA CIĘŻKOŚĆ WYKONYWANYCH CZYNNOŚCI, POWODUJĄCA – NA SKUTEK ZMĘCZENIA – OBNIŻENIE SPRAWNOŚCI CZŁOWIEKA.
NADMIERNA STRESOGENNOŚĆ, WYNIKAJĄCA ZE ZŁOŻONOŚCI REALIZOWANEGO ZADANIA, POCZUCIA ZAGROŻENIA, PRESJI CZASOWEJ, NIESPODZIEWANYCH UTRUDNIEŃ, SPIĘTRZEŃ OTRZYMYWANYCH INFORMACJI, ODPOWIEDZIALNOŚCI ITP. (POWSTAJĄCY SILNY STRES DEZORGANIZUJE PERCEPCJĘ, PODEJMOWANIE DECYZJI, CZYNNOŚCI ).
SYTUACJE SPRZYJAJĄCE WYPADKOM(II)
KONIECZNOŚĆ STAŁEGO DOSTOSOWYWANIA SIĘ DO ZMIENIAJĄCYCH SIĘ CECH OTOCZENIA, BEZ MOŻLIWOŚCI ZASTOSOWANIA USTALONEGO ALGORYTMU WYKONANIA OKREŚLONYCH CZYNNOŚCI ROBOCZYCH.
MONOTONIA DZIAŁANIA LUB STEREOTYPOWO WYKONYWANA PRACA, PRZYCZYNIAJĄCA SIĘ DO UTRWALANIA „RUTYNOWYCH” NAWYKÓW, NIE ZAWSZE ZGODNYCH Z ZASADAMI RACJONALNEGO DZIAŁANIA.
MODEL ZAGROŻENIA WYPADKOWEGO
PONIEWAŻ WYPADEK PRZY PRACY JEST NASTĘPSTWEM BEZWARUNKOWEGO ZWIĄZKU PRZYCZYNOWEGO W FORMIE NEGATYWNEJ, JAKI ZACHODZI W CZASIE I W OKREŚLONYCH WARUNKACH ORGANIZACYJNYCH POMIĘDZY CZYNNIKAMI MATERIALNYMI I LUDZKIMI –
ZGROŻENIE WYPADKOWE POTENCJALNE MOŻNA PRZEDSTAWIĆ W POSTACI ZALEŻNOŚCI FUNKCYJNEJ: Zwp = f(L • M • S), gdzie: L – czynnik ludzki,
M – czynnik materialny,
S – czynnik organizacyjny;
ZAGROŻENIE WYPADKOWE AKTUALNE W POSTACI:
Zwa = f(L • M • S • T), gdzie: T – okres aktywności zespołu
czynników.
POJĘCIE ZDARZENIA WYPADKOWEGO /POTENCJALNIE WYPADKOWEGO
ZDARZENIE WYPADKOWETO SYTUACJA, KTÓRA SPOWODOWAŁA WYPADEK LUB MOGŁA POTENCJALNIE GO SPOWODOWAĆ (OHSAS 18001).
ZDARZENIE POTENCJALNIE WYPADKOWE
TO ZDARZENIE WYPADKOWE, KTÓRE NIE POWODUJE CHOROBY, OBRAŻEŃ, ZNISZCZEŃ LUB INNYCH STRAT (OHSAS 18001).
TO NIEBEZPIECZNE ZDARZENIE ZWIĄZANE Z WYKONYWANĄ PRACĄ, PODCZAS KTÓREGO NIE DOCHODZI DO URAZÓW LUB POGORSZENIA STANU ZDROWIA (PN–N–18001).
7.5.POJĘCIE RYZYKA I POZIOMU RYZYKA POJĘCIE RYZYKA
Z LOSOWOŚCIĄ ZJAWISK I ZDARZEŃ PROWADZĄCYCH DO WYPADKU / STRATY ZWIĄZANE JEST POJĘCIE RYZYKA.
POD POJĘCIEM RYZYKA W ZNACZENIU OGÓLNYM – ROZUMIE SIĘ PRAWDOPODOBIEŃSTWO WYSTĄPIENIA OKREŚLONEGO ZDARZENIA NIEPOŻĄDANEGO ORAZ KONSEKWENCJI Z TYM ZWIĄZANYCH.
POJĘCIE RYZYKA ZAWODOWEGO(I)
POD POJĘCIEM RYZYKA ZAWODOWEGO ROZUMIE SIĘ MOŻLIWOŚĆ DOZNANIA PRZEZ CZŁOWIEKA STRAT (SZKÓD), PODCZAS OKREŚLONEGO CZASU JEGO ŻYCIA LUB PODCZAS TRWANIA PODJĘTEGO PRZEZ NIEGO OKREŚLONEGO DZIAŁANIA, WSKUTEK RÓŻNEGO RODZAJU ZJAWISK I ZDARZEŃ NIEPOŻĄDANYCH, WYSTĘPUJĄCYCH W ROZPATRYWANYM UKŁADZIE PRACY W ZWIĄZKU Z REALIZACJĄ PROCESU PRZETWARZANIA LUB W OTOCZENIU.
POJĘCIE RYZYKA ZAWODOWEGO(II)
RYZYKO ZAWODOWE TO PRAWDOPODOBIEŃSTWO WYSTĄPIENIA OKREŚLONEGO ZDARZENIA NIEPOŻĄDANEGO ORAZ KONSEKWENCJI Z TYM ZWIĄZANYCH W UKŁADZIE PRACY, FUNKCJONUJĄCYM W OKREŚLONYM OTOCZENIU / ŚRODOWISKU MATERIALNYM, W ZWIĄZKU Z REALIZACJĄ PROCESU PRACY (PROCESU WYTWÓRCZEGO).
POJĘCIE RYZYKA ZAWODOWEGO(III)
RYZYKO ZAWODOWE MAJĄCE SWOJE ŹRÓDŁO W UKŁADZIE PRACY I OTOCZENIU, DEFINIOWANE JEST TAKŻE
KOMBINACJA PRAWDOPODOBIEŃSTWA LUB CZĘSTOŚCI WYSTĘPOWANIA OKREŚLONYCH ZAGROŻEŃ I WIELKOŚCI STRAT, JAKIE ONE MOGĄ SPOWODOWAĆ – JAKO TAKIE JEST ONO MIARĄ PRAWDOPODOBIEŃSTWA ZDARZENIA NIEPOŻĄDANEGO I JEGO SKUTKÓW;
KOMBINACJA CZĘSTOŚCI LUB PRAWDOPODOBIEŃSTWA WYSTĄPIENIA OKREŚLONEGO ZDARZENIA NIEBEZPIECZNEGO I KONSEKWENCJI Z TYM ZWIĄZANYCH.
POJĘCIE RYZYKA ZAWODOWEGO(WEDŁUG PN–N–18002 : 2000)
RYZYKO ZAWODOWE TO PRAWDOPODOBIEŃSTWO WYSTĄPIENIA NIEPOŻĄDANYCH ZDARZEŃ ZWIĄZANYCH Z WYKONYWANĄ PRACĄ, W SZCZEGÓLNOŚCI WYSTĄPIENIA U PRACOWNIKÓW NIEKORZYSTNYCH SKUTKÓW ZDROWOTNYCH W WYNIKU ZAGROŻEŃ ZAWODOWYCH WYSTĘPUJĄCYCH W ŚRODOWISKU PRACY LUB SPOSOBU WYKONANIA PRACY.
RODZAJE RYZYKA
RYZYKO STRAT FINANSOWYCH / MATERIALNYCH
RYZYKO SKAŻENIA ŚRODOWISKA
RYZYKO UTRATY ZDROWIA
RYZYKO STRAT LUDZKICH I IN.
RYZYKO INDYWIDUALNE I ZBIORCZE
POJĘCIE
POJĘCIE RYZYKA MOŻNA WIĄZAĆ Z POJEDYNCZYM CZŁOWIEKIEM (RYZYKO INDYWIDUALNE) LUB Z GRUPĄ PRACOWNIKÓW (RYZYKO ZBIORCZE).
ZWIĄZEK RYZYKA Z CZASEM
CZŁOWIEK MOŻE PONOSIĆ STRATY NIE TYLKO NA SKUTEK ZDARZEŃ NIEPOŻĄDANYCH, ALE TAKŻE W WYNIKU ODDZIAŁYWANIA W CZASIE NA JEGO ORGANIZM CZYNNIKÓW SZKODLIWYCH.
RYZYKO CAŁKOWITE I CZĄSTKOWE
RYZYKO CAŁKOWITE, TO TAKIE RYZYKO, KTÓRE UWZGLĘDNIA MOŻLIWOŚĆ WYWOŁANIA STRAT PRZEZ KAŻDE ZE ZDARZEŃ NIEPOŻĄDANYCH (Np. upadek, uderzenie, porażenie prądem i in.)
RYZYKO CZĄSTKOWE WYRAŻA MOŻLIWOŚĆ WYWOŁANIA STRAT PRZEZ OKREŚLONE, WSKAZANE ZDARZENIE NIEPOŻĄDANE.
7.6.POZIOM BEZPIECZEŃSTWA/ RYZYKA W UKŁADZIE PRACY CZYNNIKI OD KTÓRYCH ZALEŻY POZIOM RYZYKA W UKŁADZIE PRACY
CZYNNIKI ZWIĄZANE Z NIEZAWODNOŚCIĄ ELEMENTÓW UKŁADU PRACY.
CZYNNIKI DECYDUJACE O MOŻLIWOŚCIACH ZAISTNIENIA ZDARZENIA NIEPOŻĄDANEGO.
CZYNNIKI DECYDUJĄCE O POZIOMIE ZAGROŻENIA POJAWIAJĄCEGO SIĘ W WYNIKU ZAISTNIENIA ZDARZENIA NIEPOŻĄDANEGO.
MOŻLIWOŚĆ POJAWIENIA SIĘ ZDARZEŃ NIEPOŻĄDANYCH W UKŁADZIE PRACY LUB W KTÓRYMŚ Z ELEMENTÓW TEGO UKŁADU, OKREŚLANA JEST JAKO JEGO ZAWODNOŚĆ.
MIARY RYZYKA
NAJPROSTRZYM WYRAZEM ZALEŻNOŚCI POZIOMU RYZYKA OD:
POZIOMU NIEZAWODNOŚCI ELEMENTÓW UKŁADU PRACY,
CZYNNIKÓW DECYDUJĄCYCH O MOŻLIWOŚCI ZAISTNIENIA ZDARZEŃ NIEPOŻĄDANYCH W UKŁADZIE PRACY,CZYNNIKÓW DECYDUJĄCYCH O POZIOMIE ZAGROŻENIA POJAWIAJĄCEGO SIĘ W WYNIKU ZDARZENIA NIEPOŻĄDANEGO,SĄ ZWIĄZKI MIĘDZY ODPOWIEDNIMI WIELKOŚCIAMI OKREŚLAJĄCYMI POZIOMY RYZYKA, ZAWODNOŚCI ELEMENTÓW UKŁADU PRACY I ZAGROŻENIA Z TYM ZWIĄZANEGO, NAZYWANE MIARAMI RYZYKA.
ZWIĄZKI MIARY RYZYKA Z MIARAMI
NIEZAWODNOŚCI I ZAGROŻEŃ
(MIARA RYZYKA) =(MIARA NIEZAWODNOŚCI)* (MIARA ZAGROŻENIA)
ŚWIADOMOŚĆ TYCH ZWIĄZKÓW STANOWI PODSTAWĘ WSZELKICH METOD ANALIZY RYZYKA.
MIARA ZAGROŻENIA
MIARA ZAGROŻENIA TO PRAWDOPODOBIEŃSTWO POJAWIENIA SIĘ STRATY C NIEMNIEJSZEJ NIŻ c W OKRESIE t FUNKCJONOWANIA UKŁADU PRACY
Λc(t) = P{ C(t) ≥ c }
MIARA RYZYKA
PRAWDOPODOBIĘŃSTWO POJAWIENIA SIĘ STRATY C NIEMNIEJSZEJ NIŻ c W OKRESIE JEDNOSTKOWYM MOŻNA WYRAZIĆ ZA POMOCĄ:
Λc(1) = Q(1) × Z(c)
gdzie:
Q(1) PRADOPODOBIEŃSTWO ZAJŚCIA ZDARZENIA A
W PRZYJĘTYM OKRESIE JEDNOSTKOWYM (np. błąd popełniony przez pracownika)
Q(1) = 1 – R(1) R(t) MIARA NIEZAWODNOŚCI
Z(c) PRAWDOPODOBIEŃSTWO TEGO, ŻE ZAJŚCIE
ZDARZENIA A SPOWODUJE STRATY NIEMNIEJSZE NIŻ c Z(c) = P{ C(1) ≥ c / A }
ZAKRES DOKONYWANEJ ANALIZY BEZPIECZEŃSTWA / RYZYKA(I)
ANALIZA BEZPIECZEŃSTWA / RYZYKA POWINNA OBEJMOWAĆ SWOIM ZAKRESEM:
ANALIZĘ ISTNIEJĄCYCH ZAGROŻEŃ,
ANALIZĘ ZAWODNOŚCI ELEMENTÓW UKŁADU PRACY,
WYKORZYSTUJĄC PRZY TYM TECHNIKI MIERZENIA I MODELOWANIA INDYWIDUALNYCH STRAT LUDZKICH.
ZNACZENIE ANALIZY RYZYKA
ANALIZA POZIOMU BEZPIECZEŃSTWA, W TYM ANALIZA RYZYKA ZAWODOWEGO POWINNY STANOWIĆ PODSTAWĘ WSZELKICH RACJONALNYCH DZIAŁAŃ W ZAKRESIE POPRAWY BEZPIECZEŃSTWA PRACY, ZARÓWNO W SKALI STANOWISKA PRACY, GRUPY STANOWISK JAK I PRZEDSIĘBIORSTWA.
8.UKŁAD PRACY JAKO ŹRÓDŁO ZAGROŻEŃ
8.1.CZŁOWIEK JAKO ŹRÓDŁO ZAGROŻEŃW UKŁADZIE PRACY ROLA CZŁOWIEKA W UKŁADZIE PRACY
CZŁOWIEK REALIZUJĄC PROCES PRACY, STERUJE JEDNOCZEŚNIE POZOSTAŁYMI SEKWENCJAMI PROCESU ERGOTRANSFORMACYJNEGO (PROCESEM FUNKCJONOWANIA OBIEKTU TECHNICZNEGO, PROCESEM PRZETWARZANIA TWORZYWA), KONTROLUJE ICH PRZEBIEG I WYNIKI, A JEŚLI ZACHODZI TAKA POTRZEBA PODEJMUJE DZIAŁANIA REGULACYJNE.
CZŁOWIEK SPEŁNIA W SYSTEMIE NAJBARDZIEJ ODPOWIEDZIALNĄ FUNKCJĘ. DLATEGO TEŻ KAŻDY OBJAW NIESPRAWNOŚCI U CZŁOWIEKA ORAZ POPEŁNIONY PRZEZ NIEGO BŁĄD MOŻE PROWADZIĆ DO STRAT.
WŁAŚCIWOŚCI CZŁOWIEKA W ZAKRESIE ODBIERANIA SYGNAŁÓW WEJŚCIOWYCH
RÓŻNA JEST CZUŁOŚĆ ZMYSŁÓW CZŁOWIEKA ORAZ ICH WRAŻLIWOŚĆ NA KIERUNEK DZIAŁANIA BODŹCÓW. KAŻDY Z NICH MOŻE ULEC STĘPIENIU LUB PRZESTAĆ FUNKCJONOWAĆ POPRAWNIE, CO Z KOLEI MOŻE STAĆ SIĘ PRZYCZYNĄ ZWIĘKSZONEJ ZAWODNOŚCI CZŁOWIEKA W SYSTEMIE.
WŁAŚCIWOŚCI CZŁOWIEKA W ZAKRESIE PRZETWARZANIA INFORMACJI
RECEPTORY CZŁOWIEKA SĄ ZDOLNE DO DOSTARCZANIA MU OGROMNEJ ILOŚCI INFORMACJI, KTÓRYCH Z KOLEI JEGO MÓZG NIE JEST W STANIE PRZETWORZYĆ.
WYŁOWIENIE ODPOWIEDNICH INFORMACJI, ICH ZROZUMIENIE ORAZ PODJĘCIE WŁAŚCIWEJ DECYZJI JEST CZĘSTO BARDZO TRUDNE.
BŁĘDY W PRZETWARZANIU INFORMACJI STAJĄ SIĘ BARDZO CZĘSTO PRZYCZYNĄ WYPADKÓW.
WŁAŚCIWOŚCI CZŁOWIEKA W ZAKRESIE ODPORNOŚCI NA WARUNKI PRACY
LUDZIE – PODOBNIE JAK MASZYNY – MOGĄ PRAWIDŁOWO FUNKCJONOWAĆ TYLKO W PEWNYCH ZAKRESACH CECH WARUNKÓW UKSZTAŁTOWANYCH PRZEZ ŚRODOWISKO PRACY, Z TYM ŻE DLA CZŁOWIEKA ZAKRESY TE SĄ BARDZO WĄSKIE.
DO NAJWAŻNIEJSZYCH CZYNNIKÓW KSZTAŁTUJĄCYCH WARUNKI PRACY ZALICZA SIĘ: TEMPERATURĘ, HAŁAS, OŚWIETLENIE, ZANIECZYSZCZENIE POWIETRZA, WILGOTNOŚĆ, PORĘ DNIA. DLA NIEKTÓRYCH OSÓB DODATKOWE OBCIĄŻENIE MOGĄ STANOWIĆ LĘKI (LĘK WYSOKOŚCI, KLAUSTROFOBIA), STRES, ZNUDZENIE PRACĄ.
WŁAŚCIWOŚCI CZŁOWIEKA W ZAKRESIE STANÓW , W JAKICH ON MOŻE SIĘ ZNAJDOWAĆ
CZŁOWIEK W CZASIE PRACY ZNAJDUJE SIĘ W OKREŚLONYM STANIE FIZYCZNYM, PSYCHICZNYM I EMOCJONALNYM (KONDYCJI PSYCHOFIZYCZNEJ).
W ZWIĄZKU Z TYM MOŻE SIĘ ZDARZYĆ, ŻE CZŁOWIEK NIE ZAUWAŻY NIEPRAWIDŁOWEGO FUNKCJONOWANIA NADZOROWANEGO OBIEKTU, PONIEWAŻ MYŚLI O CZYMŚ INNYM. CZŁOWIEK MOŻE BYĆ ZNUŻONY I ZNUDZONY, ALBO TEŻ NADMIERNIE POBUDZONY, CO UTRUDNIA MU PRAWIDŁOWE REALIZOWANIE FUNKCJI. MOŻE PRZEŻYWAĆ KŁOPOTY RODZINNE. MOŻE BYĆ NIEWYSPANY, CHORY, POD WPŁYWEM LEKÓW, ALKOHOLU LUB INNYCH ŚRODKÓW OGRANICZAJĄCYCH JEGO MOŻLIWOŚCI W ZAKRESIE ODBIORU SYGNAŁÓW Z OTOCZENIA, PRZETWARZANIA INFORMACJI I PODEJMOWANIA WŁAŚCIWYCH DECYZJI.
NIEZAWODNOŚĆ CZŁOWIEKA W UKŁADZIE PRACY (I)
POD POJĘCIEM NIEZAWODNOŚCI CZŁOWIEKA ROZUMIE SIĘ JEGO ZDOLNOŚĆ DO PEŁNIENIA FUNKCJI PRZEWIDZIANYCH DLA NIEGO W UKŁADZIE PRACY, CZYLI DO PRAWIDŁOWEGO FUNKCJONOWANIA W OKREŚLONYM CZASIE I NA WYZNACZONYM STANOWISKU.
MIARĄ NIEZAWODNOŚCI CZŁOWIEKA MOŻE BYĆ PRAWDOPODOBIEŃSTWO WYKONANIA PRZEZ NIEGO POWIERZONEGO MU ZADANIA POPRAWNIE I W OKREŚLONYM CZASIE.
NIEZAWODNOŚĆ CZŁOWIEKA W UKŁADZIE PRACY (II)
POZIOM NIEZAWODNOŚCI CZŁOWIEKA MOŻNA OPISAĆ, OKREŚLAJĄC PRAWDOPODOBIEŃSTWO POPEŁNIENIA PRZEZ NIEGO BŁĘDU W TRAKCIE WYKONYWANIA OKREŚLONEGO ZADANIA LUB PRAWDOPODOBIEŃSTWO NIEUKOŃCZENIA ZADANIA W WYZNACZONYM CZASIE.
NIEZAWODNOŚĆ CZŁOWIEKA ZALEŻY W POWAŻNYM STOPNIU OD WARUNKÓW, W JAKICH ON DZIAŁA ORAZ OD KONDYCJI PSYCHOFIZYCZNEJ, POSIADANEJ WIEDZY I DOŚWIADCZENIA.
POZIOM NIEZAWODNOŚCI CZŁOWIEKA W UKŁADZIE PRACY
W UKŁADZIE PRACY CZŁOWIEK JEST ELEMENTEM ZNACZNIE BARDZIEJ ZAWODNYM NIŻ OBIEKTY TECHNICZNE, PONIEWAŻ:
CHARAKTERYZUJE GO DUŻA ZMIENNOŚĆ W ZAKRESIE JAKOŚCI REALIZOWANIA PRZYPISANYCH MU CZYNNOŚCI,
PODLEGA ON WIELU OGRANICZENIOM MAJĄCYM SWOJE ŹRÓDŁO W ŚRODOWISKU PRACY.
RODZAJE BŁĘDÓW POPEŁNIANYCH PRZEZ CZŁOWIEKA
BŁĘDY PERCEPCJI – ODNOSZĄCE SIĘ DO SPOSOBU WYKRYWANIA I ROZPOZNAWANIA SYGNAŁÓW.
BŁĘDY KOGNITYWNE (BŁĘDY DIAGNOSTYCZNE I BŁĘDY W PODEJMOWANIU DECYZJI) – MAJĄCE SWOJE ŹRÓDŁO W PRZETWARZANIU UZYSKANYCH INFORMACJI I POŁĄCZENIU ICH Z POSIADANĄ DOTYCHCZAS WIEDZĄ, PRZY ZASTOSOWANIU OKREŚLONYCH REGUŁ I SCHEMATÓW.
BŁĘDY MANUALNE – ODNOSZĄCE SIĘ DO SPOSOBU WYKONANIA OKREŚLONYCH CZYNNOŚCI.
BŁEDY POPEŁNIANE PRZEZ CZŁOWIEKA(PRZYKŁADY)
NIEROZPOZNANIE ISTNIEJĄCEGO ZAGROŻENIA.
ZMIANA KOLEJNOŚCI WYKONANIA LUB NIEWYKONANIE JAKIEJŚ CZYNNOŚCI NA SKUTEK NIEUWAGI.
NIEDOSTOSOWANIE CZYNNOŚCI DO AKTUALNYCH WARUNKÓW I ISTNIEJĄCYCH ZAGROŻEŃ.
NIEZAREAGOWANIE NA OTRZYMANE SYGNAŁY.
NIEDOSZACOWANIE ISTNIEJĄCEGO ZAGROŻENIA.
PRZECENIANIE WŁASNYCH MOŻLIWOŚCI W SYTUACJI RYZYKA.
NIEWYKONANIE LUB NIEWŁAŚCIWE WYKONANIE CZYNNOŚCI NA SKUTEK ZAPOMNIENIA.
NIEZROZUMIENIE OTRZYMANEGO ZADANIA.
PRZYCZYNY BEZPOŚREDNIE BŁĘDÓW POPEŁNIANYCH PRZEZ CZŁOWIEKA
NIESPRAWNOŚĆ ZMYSŁÓW (GŁÓWNIE WZROKU I SŁUCHU).
NIEDOSTATECZNA WIEDZA (ZWŁASZCZA TA, KTÓRA JEST NIEZBĘDNA PRZY IDENTYFIKACJI ZAGROŻEŃ).
NIEDOSTATECZNE DOŚWIADCZENIE I BRAK WPRAWY W WYKONYWANIU OKREŚLONYCH CZYNNOŚCI W SYTUACJI ISTNIENIA POTENCJALNEGO ZAGROŻENIA.
POSTAWA ODRZUCAJĄCA PRZEPISY DOTYCZĄCE BEZPIECZEŃSTWA PRACY ORAZ AKCEPTUJĄCA PODEJMOWANIE RYZYKA.
NIEDOSTATECZNY POZIOM SPRAWNOŚCI INTELEKTUALNEJ I FIZYCZNEJ CZŁOWIEKA, SPOWODOWANY NIEDOSTATECZNĄ JEGO ODPORNOŚCIĄ NA ZMĘCZENIE, OGRANICZONĄ WYDOLNOŚCIĄ, SIŁĄ FIZYCZNĄ I SPRAWNOŚCIĄ MANUALNĄ.
KONSEKWENCJE BŁĘDÓW POPEŁNIANYCH PRZEZ CZŁOWIEKA W UKŁADZIE PRACY
DOPUSZCZENIE ISTNIENIA ZAGROŻENIA W UKŁADZIE.
POGARSZENIE STANU KONTROLI POZNAWCZEJ, TECHNICZNEJ LUB BEHAWIORALNEJ NAD ZAGROŻENIAMI ISTNIEJĄCYMI W SYSTEMIE.
DOPROWADZENIE DO AKTYWIZACJI ZAGROŻEŃ ISTNIEJĄCYCH W UKŁADZIE.
SKUTKI ZAWODNOŚCI CZŁOWIEKA
W UKŁADZIE PRACY
ZAWODNOŚĆ CZŁOWIEKA I WYNIKAJĄCE STĄD BŁĘDY POPEŁNIANE PRZEZ NIEGO W UKŁADZIE PRACY SPRAWIAJĄ, ŻE CZŁOWIEK SAM STAJE SIĘ ŹRÓDŁEM RÓŻNORAKICH ZAGROŻEŃ DLA POZOSTAŁYCH ELEMENTÓW SYSTEMU, DLA SIEBIE SAMEGO I REALIZOWANYCH W UKŁADZIE PROCESÓW
STANY JEGO NIESPRAWNOŚCI SPOWODOWANE RÓŻNYMI CZYNNIKAMI, MAJĄCYMI SWOJE ŹRÓDŁO W UKŁADZIE, JEGO SKŁONNOŚCI DO PEWNYCH ZANIEDBAŃ, POWODUJĄ POWSTANIE POTENCJALNYCH ZAGROŻEŃ SPRZYJAJĄCYCH POJAWIENIU SIĘ PIERWOTNYCH ZDARZEŃ NIEPOŻĄDANYCH, DOPROWADZAJĄCYCH W KOŃCU DO STRAT.
CZYNNIKI MAJĄCE WPŁYW NA POZIOM ZAWODNOŚCI CZŁOWIEKA(ZEWNĘTRZNE CZYNNIKI WPŁYWU)
WARUNKI ORGANIZACYJNE:
USYTUOWANIE STANOWISKA PRACY W STRUKTURZE ORGANIZACYJNEJ I ZWIĄZANE Z TYM ZALEŻNOŚCI FUNKCYJNE,
CZAS PRACY, ZMIANOWOŚĆ,
ORGANIZACJA PRACY NA STANOWISKU,
TECHNICZNE I ORGANIZACYJNE PRZYGOTOWANIE PRODUKCJI,
OBSŁUGA, REMONTY;
WARUNKI TECHNICZNE:
SYSTEM WSPÓŁDZIAŁANIA INSTALACJI I URZĄDZEŃ,
SYSTEM MONITOROWANIA,
WYPOSAŻENIE STANOWISKA PRACY,
WARUNKI ERGONOMICZNE NA STANOWISKU PRACY (STOPIEŃ DOSTOSOWANIA OBIEKTÓW I ORGANIZACJI PRACY DO PSYCHOFIZYCZNYCH MOŻLIWOŚCI CZŁOWIEKA);
MATERIALNE I SPOŁECZNE ŚRODOWISKO PRACY.
CZYNNIKI MAJĄCE WPŁYW NA POZIOM ZAWODNOŚCI CZŁOWIEKA(WEWNĘTRZNE CZYNNIKI WPŁYWU)
CZYNNIKI OKREŚLANE JAKO UMIEJĘTNOŚCI:
WYKSZTAŁCENIE,
ODBYTE KURSY I SZKOLENIA,
STAŻ PRACY,
DOŚWIADCZENIE;
CZYNNIKI OKREŚLANE JAKO FIZJOLOGICZNE I PSYCHOLOGICZNE:
ZMĘCZENIE,
STAN ZDROWIA,
STAN EMOCJONALNY,
MOTYWACJA,
STRES,
PERCEPCJA RYZYKA,
ZDECYDOWANIE W DZIAŁANIU,
ODPORNOŚĆ PSYCHICZNA.
WARUNKI UTRZYMANIA NIEZAWODNOŚCI CZŁOWIEKA NA ODPOWIEDNIM POZIOMIE (I)
DOSTOSOWANIE CZŁOWIEKA DO PRACY, PRZY CZYM NALEŻY BRAĆ POD UWAGĘ:
KWALIFIKACJE (WYKSZTAŁCENIE, DOŚWIADCZENIE),
CECHY PSYCHICZNE (SZYBKOŚĆ REAKCJI, SZYBKOŚĆ I DOKŁADNOŚĆ POSTRZEGANIA, KONCENTRACJA UWAGI, PAMIĘĆ, WYOBRAŻENIE PRZESTRZENNE, UZDOLNIENIA TECHNICZNE, SZYBKOŚĆ PODEJMOWANIA DECYZJI, SAMODZIELNOŚĆ, CIERPLIWOŚĆ, WYTRZYMAŁOŚĆ, INICJATYWA, ENERGIA, SOLIDNOŚĆ I SUMIENNOŚĆ, PRZYTOMNOŚĆ UMYSŁU, GOTOWOŚĆ DO PRACY W TRUDNYCH I UCIĄŻLIWYCH A NAWET NIEBEZPIECZNYCH WARUNKACH PRACY, SZYBKOŚĆ UCZENIA SIĘ);
CECHY PSYCHOFIZYCZNE (ZRĘCZNOŚĆ, OSTROŚĆ WZROKU, WRAŻLIWOŚĆ NA BARWY, SZYBKOŚĆ ADAPTACJI WZROKU DO ZMIAN W OŚWIETLENIU, CZUCIE DOTYKOWE, PRAWIDŁOWA OCENA ODLEGŁOŚCI);
CECHY FIZYCZNE (ODPORNOŚĆ NA ZMĘCZENIE, SIŁA, UKŁAD WEWNĘTRZNY I ORTOPEDYCZNY, PRZEMIANA MATERII, ODPORNOŚĆ SKÓRY).
WARUNKI UTRZYMANIA NIEZAWODNOŚCI CZŁOWIEKA NA ODPOWIEDNIM POZIOMIE (II)
PRZYSTOSOWANIE PRACY DO CZŁOWIEKA
WARUNKI PRZESTRZENNE (PRZESTRZEŃ OPERACYJNA) NA STANOWISKU PRACY POWINNY UWZGLĘDNIAĆ WYMIARY CIAŁA CZŁOWIEKA I JEGO POZYCJĘ W TRAKCIE WYKONYWANIA DANEJ PRACY;
MASZYNY I URZĄDZENIA TECHNICZNE POWINNY ZAPEWNIAĆ BEZPIECZNE I DOGODNE WARUNKI PRACY, ZABEZPIECZAĆ PRACOWNIKA PRZED URAZAMI, DZIAŁANIEM WIBRACJI I PROMIENIOWANIEM, PRZYCZYNIAĆ SIĘ DO ZMNIEJSZENIA UCIĄŻLIWOŚCI PRACY;
STOSOWANE METODY PRACY POWINNY BYĆ BEZPIECZNE.
8.2.OBIEKTY TECHNICZNE JAKO ŹRÓDŁO ZAGROŻEŃ W UKŁADZIE PRACY ROLA OBIEKTU TECHNICZNEGO W UKŁADZIE PRACY
SPEŁNIA ROLĘ POŚREDNIKA DZIAŁANIA / NARZĘDZIA W ODDZIAŁYWANIU CZŁOWIEKA JAKO PODMIOTU DZIAŁANIA NA PRZEDMIOT PRZETWARZANY;
JEST W UKŁADZIE ELEMENTEM STEROWANYM PRZEZ CZŁOWIEKA (ZAKRES I SPOSÓB STEROWANIA ZALEŻĄ OD STOPNIA AUTOMATYZACJI PROCESU PRZETWARZANIA, CZYLI OD STOPNIA „SAMODZIELNOŚCI” OBIEKTU TECHNICZNEGO);
WYKONUJE ZADANIA PRZEJĘTE OD CZŁOWIEKA, A POLEGAJĄCE NA:
WYDATKOWANIU ENERGII,
WYKONYWANIU ZRUTYNIZOWANYCH I POWTARZALNYCH RUCHÓW ROBOCZYCH,
WYKONYWANIU ZRUTYNIZOWANYCH OPERACJI KONTROLNYCH, KORYGUJĄCYCH I REGULACYJNYCH.
SZCZEGÓLNE WŁAŚCIWOŚCI OBIEKTU TECHNICZNEGO W UKŁADZIE PRACY
ODPORNOŚĆ (ZAPROGRAMOWANA) NA WARUNKI ŚRODOWISKA MATERIALNEGO.
ZDOLNOŚĆ WYKONYWANIA WIELU OPERACJI JEDNOCZEŚNIE.
PRZEWAGA NAD CZŁOWIEKIEM W PRZECHOWYWANIU INFORMACJI W POSTACI SKRÓCONEJ.
NIEZMIENNOŚĆ WYKONYWANIA STEREOTYPOWYCH CZYNNOŚCI I ZADAŃ.
POJĘCIE NIEZAWODNOŚCI I NIESPRAWNOŚCI OBIEKTU TECHNICZNEGO
NIEZAWODNOŚĆ OBIEKTU TECHNICZNEGO TO JEGO ZDOLNOŚĆ DO PEŁNIENIA PRZEWIDZIANYCHDLA NIEGO FUNKCJI, CZYLI DO FUNKCJONOWANIA W OKREŚLONYM CZASIE BEZ OZNAK NIESPRAWNOŚCI.
NIESPRAWNOŚĆ OBIEKTU TECHNICZNEGO TO STAN, JAKI ZAISTNIAŁ W WYNIKU ZDARZENIA NIEPOŻĄDANEGO W POSTACI AWARII / USZKODZENIA I KTÓRY UNIEMOŻLIWIA MU FIZYCZNE LUB UMOWNE SPEŁNIANIE PRZEWIDZIANYCH DLA NIEGO FUNKCJI.
POJĘCIE GOTOWOŚCI OBIEKTU TECHNICZNEGO
GOTOWOŚĆ OBIEKTU TECHNICZNEGO TO JEGO ZDOLNOŚĆ DO PRZEBYWANIA W STANIE ZDATNOŚCI W DOWOLNEJ CHWILI EKSPLOATACJI.
MIARĄ GOTOWOŚCI JEST PRAWDOPODOBIEŃSTWO PRZEBYWANIA OBIEKTU TECHNICZNEGO W STANIE ZDATNOŚCI W DANEJ CHWILI EKSPLOATACJI.
GOTOWOŚĆ JEST WAŻNĄ CECHĄ RÓŻNEGO RODZAJU SYSTEMÓW I OBIEKTÓW SŁUŻĄCYCH PRZECIWDZIAŁANIU ZAGROŻENIOM, PRZEZNACZONYCH DO DZIAŁANIA W SYTUACJI ZAGROŻENIA (Np. SYSTEMY RATOWNICTWA TECHNICZNEGO, PRZECIWPOŻAROWEGO, MEDYCZNEGO).
ZAGROŻENIA STWARZANE PRZEZ OBIEKT TECHNICZNY W UKŁADZIE PRACY
ZAGROŻENIA STWARZANE PRZEZ OBIEKTY RUCHOME LUB PRZEZ RUCHOME ICH CZĘŚCI:
PRZECHWYCENIE PRACOWNIKA PRZEZ RUCHOME ELEMENTY OBIEKTU TECHNICZNEGO,
UDERZENIE PRZEZ RUCHOME ELEMENTY OBIEKTU,
ODERWANIE SIĘ LUB ROZERWANIE ELEMENTÓW KONSTRUKCJI OBIEKTU;
ZAGROŻENIA STWARZANE PRZEZ:
PRZEMIESZCZAJĄCE SIĘ W TRAKCIE OPERACJI PRZETWARZANIA MATERIAŁY LUB PÓŁWYROBY,
OSTRE KRAWĘDZIE NARZĘDZI,
DRGANIA MECHANICZNE,
HAŁAS I IN.
DZIAŁANIA MAJĄCE NA CELU OGRANICZENIE RYZYKA ZWIĄZANEGO Z OBIEKTEM TECHNICZNYM
DZIAŁANIA NA ETAPIE PROJEKTOWANIA:
DOBÓR ODPOWIEDNICH ZASAD FUNKCJONOWANIA OBJEKTU TECHNICZNEGO I ZWIĄZANYCH Z TYM ROZWIĄZAŃ KONSTRUKCYJNYCH;
ZASTOSOWANIE ODPOWIEDNICH MATERIAŁÓW;
ZASTOSOWANIE ODPOWIEDNICH ŚRODKÓW OCHRONY;
ZASTOSOWANIE ODPOWIEDNICH ELEMENTÓW STEROWANIA I URZĄDZEŃ BLOKUJĄCYCH.
DZIAŁANIA NA ETAPIE EKSPLOATACJI:
DZIAŁANIA UTRZYMUJĄCE LUB PRZYWRACAJĄCE SPRAWNOŚĆ OBIEKTU TECHNICZNEGO;
STOSOWANIE BEZPIECZNYCH TECHNOLOGII;
STOSOWANIE BEZPIECZNYCH ROZWIĄZAŃ ORGANIZACYJNYCH.
DZIAŁANIA PRZYWRACAJĄCE SPRAWNOŚĆ OBIEKTU TECHNICZNEGO
DZIAŁANIEM PRZYWRACAJĄCYM SPRAWNOŚĆ OBIEKTU TECHNICZNEGO JEST ZABIEG ODNOWY, KTÓREGO CELEM JEST PRZEDŁUŻENIE MOŻLIWOŚCI JEGO FUNKCJONOWANIA W UKŁADZIE PRACY.
RODZAJE ZABIEGÓW ODNOWY:
ODNAWIANIE PO WYSTĄPIENIU NIESPRAWNOŚCI, PRZYWRACAJĄCE MOŻLIWOŚĆ FUNKCJONOWANIA (PRZYWRÓCENIE POZIOMU NIEZAWODNOŚCI I BEZPIECZEŃSTWA),
ODNAWIANIE PROFILAKTYCZNE, ZAPOBIEGAJĄCE POJAWIENIU SIĘ NIESPRAWNOŚCI (DOPROWADZENIE DO WZROSTU POZIOMU NIEZAWODNOŚCI I POZIOMU BEZPIECZEŃSTWA)
9.PROCES PRZETWARZANIA JAKO ŹRÓDŁO ZAGROŻEŃ PROCES PRZETWARZANIA JAKO ŹRÓDŁO ZAGROŻEŃ
ZAGROŻENIA STWARZANE PRZEZ REALIZOWANY W UKŁADZIE PRACY PROCES PRZETWARZANIA (PROCES WYTWÓRCZY), MOGĄ MIEĆ SWOJE ŹRÓDŁO W:
ZASOBACH ENERGETYCZNO-MATERIAŁOWYCH, PODLEGAJĄCYCH PRZETWARZANIU,
STOSOWANYCH METODACH PRZETWARZANIA,
POPEŁNIONYCH PRZEZ CZŁOWIEKA BŁĘDACH LUB ZANIEDBANIACH.
9.1.ZASOBY ENERGETYCZNO - MATERIAŁOWE JAKO ŹRÓDŁO ZAGROŻEŃ
ZASOBY ENERGETYCZNO – MATERIAŁOWE JAKO ŹRÓDŁO ZAGROŻEŃ W UKŁADZIE PRACY
WŁAŚCIWOŚCI ZASOBÓW MOGĄCE STANOWIĆ POTENCJALNE ZAGROŻENIE DLA POZOSTAŁYCH ELEMENTÓW SYSTEMU:
TOKSYCZNOŚĆ,
PALNOŚĆ,
WYBUCHOWOŚĆ,
NIESTABILNOŚĆ,
LOTNOŚĆ.
ZASOBY ENERGETYCZNO – MATERIAŁOWE MOGĄ STANOWIĆ BEZPOŚREDNIĄ PRZYCZYNĘ POWSTANIA ZDARZEŃ NIEPOŻĄDANYCH W POSTACI:
WYBUCHÓW,
POŻARÓW,
POPARZEŃ.
EMITUJĄC GAZY I OPARY, ZASOBY ENERGETYCZNO –MATERIAŁOWE ZAGRAŻAJĄ TAKŻE OSOBOM ZATRUDNIONYM NA INNYCH STANOWISKACH PRACY.
9.2.METODY PRZETWARZANIA JAKO ŹRÓDŁO ZAGROŻEŃ
METODY PRZETWARZANIA JAKO ŹRÓDŁO ZAGROŻEŃ W UKŁADZIE PRACY
ŹRÓDŁO ZAGROŻENIA W TRAKCIE REALIZACJI PROCESU PRZETWARZANIA MOGĄ STANOWIĆ ZASTOSOWANE W TYM PROCESIE METODY PRZETWARZANIA, NA CO SKŁADAJĄ SIĘ: TECHNOLOGIA PRZETWARZANIA I ORGANIZACJA PROCESU WYTWÓRCZEGO.
METODY PRZETWARZANIA MAJĄ ISTOTNY WPŁYW NA KSZTAŁTOWANIE WARUNKÓW ZWIĄZANYCH Z MATERIALNYM ŚRODOWISKIEM PRACY. TE Z KOLEI ODDZIAŁUJĄ NA:
POZIOM NIEZAWODNOŚCI CZŁOWIEKA,
POZIOM NIEZAWODNOŚCI OBIEKTÓW TECHNICZNYCH,
POZIOM BEZPIECZEŃSTWA PRACY, POWODUJĄC M.IN.: POŻARY, WYBUCHY, ZATRUCIA, USZKODZENIA I IN.
SPOSOBY OGRANICZANIA ZAGROŻEŃ MAJĄCYCH SWOJE ŹRÓDŁO W METODACH PRZETWARZANIA
DOSTOSOWANIE PROCESU TECHNOLOGICZNEGO DO MOŻLIWOŚCI TECHNICZNYCH PRZEDSIĘBIORSTWA.
STOSOWANIE BEZPIECZNYCH METOD PRZETWARZANIA I ORGANIZACJI PRACY.
WYPOSAŻENIE STANOWISK PRACY W ODPOWIEDNI – DO REALIZOWANEGO PROCESU PRZETWARZANIA – SPRZĘT POMOCNICZY I ZABEZPIECZAJĄCY ORAZ INSTRUKCJE TECHNOLOGICZNE.
ZAPEWNIENIE NIEZBĘDNEGO NADZORU ZE STRONY ODPOWIEDNICH SŁUŻB.
SZKOLENIE PRACOWNIKÓW (NIEZWYKLE ISTOTNE W PRZYPADKU WPROWADZANIA TECHNOLOGII DOTYCHCZAS NIESTOSOWANEJ NA DANYM STANOWISKU / GRUPIE STANOWISK).
10.OTOCZENIE JAKO ŹRÓDŁO ZAGROŻEŃDLA UKŁADU PRACY
OTOCZENIE JAKO ŹRÓDŁO ZAGROŻEŃ
NA OTOCZENIE STANOWISKA PRACY SKŁADAJĄ SIĘ TE WSZYSTKIE ELEMENTY ZWIĄZANE W OKREŚLONY SPOSÓB Z DANYM UKŁADEM PRACY / STANOWISKIEM PRACY, KTÓRE POZOSTAJĄ W OKREŚLONEJ RELACJI DO INNYCH ELEMENTÓW TEGO UKŁADU, ALE SAME W REALIZACJI PROCESU WYTWÓRCZEGO NIE UCZESTNICZĄ. SĄ TO:
ELEMENTY ZWIĄZANE Z POMIESZCZENIEM, W KTÓRYM ZLOKALIZOWANE JEST STANOWISKO PRACY / FUNKCJONUJE UKŁAD PRACY
ELEMENTY TZW. OTOCZENIA DALSZEGO.
WSZYSTKIE ONE MAJĄ ISTOTNY WPŁYW NA KSZTAŁTOWANIE ŚRODOWISKA PRACY, CZYNIĄC JE MNIEJ LUB BARDZIEJ
PRZYJAZNYM CZŁOWIEKOWI A POŚREDNIO NA WARUNKI PRACY.
11.ŚRODOWISKO PRACY JAKO ŹRÓDŁO ZAGROŻEŃ ŚRODOWISKO PRACY JAKO ŹRÓDŁO ZAGROŻEŃ
ŚRODOWISKO PRACY MOŻE STWARZAĆ RÓŻNEGO RODZAJU UCIĄŻLIWOŚCI, MAJĄCE NEGATYWNY WPŁYW NA USTRÓJ LUDZKI I NA POZIOM NIEZAWODNOŚCI CZŁOWIEKA, PRZENOSZĄC TYM SAMYM NA NIEGO ŹRÓDŁO ZAGROŻENIA. MOŻE ONO TAKŻE ZAGRAŻAĆ BEZPOŚREDNIO ZDROWIU LUB ŻYCIU SAMEGO CZŁOWIEKA.
NA KSZTAŁTOWANIE ŚRODOWISKA PRACY MAJĄ WPŁYW BEZPOŚREDNI LUB POŚREDNI WSZYSTKIE ELEMENTY UKŁADU PRACY, OTOCZENIE STANOWISKA PRACY ORAZ ŚRODOWISKO NATURALNE.
12.PROCES DOCHODZENIA DO STRATY
POJĘCIE PROCESU DOCHODZENIA DO STRATY
PROCES W ZNACZENIU OGÓLNYM NAZYWANY SPLOTEM ALBO PASMEM ZDARZEŃ PERMUTACYJNYCH, PRZEBIEGAJĄCYM W CZASIE I UJMOWANYM ZE WZGLĘDU NA JAKIEŚ WYRÓŻNIONE CECHY, W ROZPATRYWANYM PRZYPADKU JEST SPLOTEM ZDARZEŃ NIEPORZĄDANYCH, Z KTÓRYCH KAŻDE KOLEJNE ZDARZENIE ZWIĘKSZA PRAWDOPODOBIEŃSTWO POJAWIENIA SIĘ ZDARZENIA OSTATECZNEGO , KTÓRYM JEST WYPADEK LUB AWARIA.
PRZEBIEG PROCESU DOCHODZENIA DO STRAT(I)
SYTUACJA NA WEJŚCIU
POJAWIENIE OKREŚLONEGO ZAGROŻENIA POTENCJALNEGO, MAJĄCEGO SWOJE ŹRÓDŁO W KTÓRYMŚ Z ELEMENTÓW UKŁADU PRACY, REALIZOWANYM PROCESIE PRZETWARZANIA LUB TEŻ W OTOCZENIU.
FAZA I
POJAWIENIE SIĘ PIERWOTNEGO ZDARZENIA NIEPOŻĄDANEGO WYWOŁUJĄCEGO STAN ZAGROŻENIA, KTÓREMU MOŻNA PRZYPISAĆ PEWIEN „POTENCJAŁ NIEBEZPIECZEŃSTWA”.
FAZA II
NIEKONTROLOWANE WYZWOLENIE SIĘ „POTENCJAŁU NIEBEZPIECZEŃSTWA” – BEZPOŚREDNIE LUB W POSTACI SEKWENCJI WTÓRNYCH ZDARZEŃ NIEPOŻADANYCH, MOGĄCYCH DOPROWADZIĆ DO POWSTANIA STRAT MATERIALNYCH I LUDZKICH.

ISTOTA PROCESU DOCHODZENIA DO STRAT(II)












PRZEBIEG PROCESU DOCHODZENIA DO STRATYWNIOSKI(I)
ŹRÓDŁO ZAGROŻENIA MOŻE TKWIĆ W UKŁADZIE PRACY, PROCESIE PRZETWARZANIA, OTOCZENIU.
STAN ZAGROŻENIA, BĘDĄCY W ISTOCIE ZAGROŻENIEM O OKREŚLONYM POTENCJALE / POTENCJAŁEM NIEBEZPIECZEŃSTWA, POJAWIA SIĘ TYLKO JAKO SKUTEK ZDARZENIA NIEPOŻĄDANEGO (NIE WYSTĄPI ON JEŚLI DO TAKIEGO ZDARZENIA NIE DOJDZIE, CHOĆBY NAWET ISTNIAŁO ZAGROŻENIE POTENCJALNE).
PRZEJŚCIE ZE STANU ZAGROŻENIA DO STRAT NIE JEST ZDARZENIEM PEWNYM; DOCHODZI DO TEGO Z PEWNYM PRAWDOPODOBIEŃSTWEM, KTÓRE JEST TYM WIĘKSZE IM WYŻSZY JEST POZIOM ZAGROŻENIA. PODOBNIE I WIELKOŚĆ STRAT MOŻE BYĆ TRAKTOWANA JAKO ZMIENNA LOSOWA (MOŻE ONA PRZYJĄĆ WARTOŚĆ ZEROWĄ NAWET W SYTUACJI DUŻEGO ZAGROŻENIA).
PRZEBIEG PROCESU DOHODZENIA DO STRATYWNIOSKI(II)
ZDARZENIE NIEPOŻĄDANE POJAWIAJĄCE SIĘ W TRAKCIE PRZEBIEGU JEDNEJ Z SEKWENCJI PROCESU WYTWÓRCZEGO (ERGOTRANSFORMACYJNEGO), JAKO REZULTAT WYZWOLENIA SIĘ OKREŚLONEGO POTENCJAŁU ZAGROŻENIA, MOŻE WYWOŁAĆ ZDARZENIE WTÓRNE I JEGO KONSEKWENCJE W POSTACI AWARII, STANU NIESPRAWNOŚCI LUB WYPADKU, A ZWIĄZANE Z PRZEBIEGIEM KTÓREJŚ Z POZOSTAŁYCH SEKWENCJI TEGO PROCESU.
13.ANALIZA SYTUACJI ZWIĄZANEJ Z DOPROWADZENIEM DO STRATY
13.1.ZAŁOŻENIA DOTYCZĄCE ANALIZY SYTUACJI ZWIĄZANEJ Z DOPROWADZENIEM DO STRATY ISTOTA ANALIZY SYTUACJI ZWIĄZANEJ Z DOJŚCIEM DO STRATY LUB MOGĄCEJ DOPROWADZIĆ DO NIEJ(I)
W PRZYPADKU PRZEPROWADZANIA ANALIZY SYTUACJI, KTURA DOPROWADZIŁA DO STRATY, BĄDŹ TEŻ W SPRZYJAJĄCYCH TEMU WARUNKACH MOŻE DO NIEJ DOPROWADZIĆ, MAMY NAJCZĘŚCIE DO CZYNIENA Z POTRZEBĄ;
ODTWORZENIA RZECZYWISTEGO PROCESU, KTÓRY DOPROWADZIŁ DO ZAISTNIAŁEJ STRATY / WYPADKU,
IDENTYFIKACJI PROCESU, KTÓRY W OKREŚLONYCH WARUNKACH MOŻE W PRZYSZŁOŚCI DOPROWADZIĆ DO STRATY / WYPADKU,
OKREŚLENIA JAKIE ZDARZENIA NIEPOŻĄDANE MOGŁY LUB MOGĄ DOPROWADZIĆ DO ZAISTNIAŁEJ BĄDŹ ZAŁOŻONEJ STRATY, Z JEDNOCZESNYM OSZACOWANIEM PRAWDOPODOBIEŃSTWA ICH ZAISTNIENIA,
ISTOTA ANALIZY SYTUACJI ZWIĄZANEJ Z DOJŚCIEM DO STRATY LUB MOGĄCEJ DOPROWADZIĆ DO NIEJ(II)
W WYMIENIONYCH PRZYPADKACH, DZIAŁANIA NIEZBĘDNE DLA DOKONANIA ANALIZY SYTUACJI ZWIĄZANEJ Z ZAISTNIENIEM LUB DOPROWADZENIEM DO STRATY, SPROWADZAJĄ SIĘ DO:
ODTWORZENIA TEGO, CO JUŻ SIĘ STAŁO I DOPROWADZIŁO DO SYTUACJI NAM ZNANEJ LUB MOŻE DOPROWADZIĆ W PRZYSZŁOŚCI DO SYTUACJI ZAŁOŻONEJ (OKREŚLONEJ STRATY),
ROZPOZNANIA TEGO, CO MOGŁO LUB MOŻE SIĘ ZDARZYĆ – Z JEDNOCZESNYM OSZACOWANIEM JEGO PRAWDOPODOBIEŃSTWA – ABY DOSZŁO DO OKREŚLONEJ SYTUACJI (STRATY) RZECZYWISTEJ LUB POTENCJALNEJ,
OKREŚLENIA TEGO, CO MOŻE SIĘ ZDARZYĆ PO ZAISTNIENIU OKREŚLONEJ SYTUACJI / ZDARZENIA I JAKI TO MOŻE PRZYNIEŚĆ OSTATECZNY SKUTEK.
13.2.MODELOWANIE PROCESÓW DOCHODZENIA DO STRAT
ISTOTA MODELOWANIA
MODELOWANIE W ZNACZENIU OGÓLNYM JEST NARZĘDZIEM BADANIA DOŚWIADCZALNEGO, W TRAKCIE KTÓREGO BADANY OBIEKT JEST ZASTĘPOWANY PRZEZ INNY OBIEKT (MODEL), UŁATWIAJĄCY ROZPOZNANIE BADANEJ RZECZYWISTOŚCI LUB ABSTRAKCJI.
POJĘCIE MODELU
MODEL STANOWI ODWZOROWANIE NAJISTOTNIEJSZYCH CECH BADANEGO LUB PROJEKTOWANEGO OBIEKTU Z PUNKTU WIDZENIA CELÓW, JAKIM POWINIEN ON SŁUŻYĆ, W OKREŚLONEJ RZECZYWISTOŚCI LUB ABSTRAKCJI.
MODEL WINIEN UKAZYWAĆ STRUKTURĘ MODELOWANEGO OBIEKTU ORAZ RELACJE MIĘDZY PRZYCZYNAMI I SKUTKAMI ORAZ MIĘDZY CELAMI I UWARUNKOWANIAMI LUB OGRANICZENIAMI.
WARUNKI POPRAWNEGO MODELOWANIA PROCESU DOCHODZENIA DO STRATY
PRZYSTĘPUJĄC DO MODELOWANIA PROCESU DOCHODZENIA DO STRATY / WYPADKU, TRZEBA BYĆ W PEŁNI ŚWIADOMYM TEGO –
CZYM JEST W ISTOCIE ZAGROŻENIE I ZAGROŻENIE POTENCJALNE;
CZYM JEST ZDARZENIE NIEPOŻĄDANE I JAKA JEST JEGO ROLA W DOPROWADZENIU DO STRATY;
NA CZYM POLEGA ISTOTA PROCESU DOCHODZENIA DO STRATY;
CZYM W ISTOCIE JEST SAM PROCES PRZETWARZANIA, REALIZOWANY W UKŁADZIE PRACY;
CO DECYDUJE O ZACHOWANIU SIĘ GŁÓWNYCH CZYNNIKÓW MAJĄCYCH ISTOTNY WPŁYW NA PRZEBIEG PROCESU PRZETWARZANIA I SYTUACJĘ Z TYM ZWIĄZANĄ;
JAKĄ ROLĘ W KSZTAŁTOWANIU WARUNKÓW PRACY ODGRYWA MATERIALNE ŚRODOWISKO PRACY;
Z JAKIMI PROBLEMAMI MOGĄ MIEĆ DO CZYNIENIA OSOBY IDENTYFIKUJĄCE PROCES DOPROWADZAJĄCY DO STRATY.
ISTOTA MODELOWANIA PROCESU DOCHODZENIA DO STRATY(I)
MODELOWANIE PROCESU DOCHODZENIA DO STRATY POLEGA NA ODTWORZENIU ZA POMOCĄ ŚRODKÓW GRAFICZNYCH:
STANU PRZEBIEGU PROCESU PRACY, PROCESU FUNKCJONOWANIA OBIEKTU TECHNICZNEGO ORAZ PROCESU PRZETWARZANIA TWORZYWA;
ZACHODZĄCYCH ZMIAN DOTYCZĄCYCH STANU PSYCHOFIZYCZNEGO CZŁOWIEKA;
STANU ŚRODOWISKA PRACY;
USYTUOWANIA W UKŁADZIE PRACY, PROCESIE PRZETWARZANIA, ŚRODOWISKU PRACY I OTOCZENIU ZAISTNIAŁEGO ŹRÓDŁA POTENCJALNEGO ZAGROŻENIA / MIEJSCA WYZWOLENIA SIĘ POTENCJAŁU NIEBEZPIECZEŃSTWA;
ZAISTNIENIA KOLEJNYCH ZDARZEŃ NIEPOŻĄDANYCH I ICH SKUTKÓW ORAZ ICH USYTUOWANIA W CZASIE.
ISTOTA MODELOWANIA PROCESU DOCHODZENIA DO STRATY (II)
MODELOWANIE PROCESU DOCHODZENIA DO STRATY POLEGA NA ODTWORZENIU ZA POMOCĄ ŚRODKÓW GRAFICZNYCH:
WZAJEMNYCH ZALEŻNOŚCI POMIĘDZY ZAISTNIAŁYMI SYTUACJAMI I ZDARZENIAMI NIEPOŻĄDANYMI;
PRZEPŁYWU INFORMACJI / SYGNAŁÓW POMIĘDZY CZŁOWIEKIEM I OBIEKTEM TECHNICZNYM;
PRZEPŁYWU SYGNAŁÓW BĘDĄCYCH EFEKTEM OBSERWACJI PRZEZ CZŁOWIEKA, REALIZOWANEGO PROCESU PRZETWARZANIA;
PODEJMOWANYCH PRZEZ CZŁOWIEKA DZIAŁAŃ SZCZEGÓLNYCH, WYNIKAJĄCYCH Z ZAISTNIAŁYCH SYTUACJI / NIEPRAWIDŁOWOŚCI.
EFEKTY JAKIE MOŻNA OSIĄGNĄĆ W WYNIKU MODELOWANIA PROCESU DOCHODZENIA DOSTRATY
MODELOWANIE PROCESU DOCHODZENIA DO STRATY POWINNO:
POMÓC W OPISANIU, IDENTYFIKACJI, ANALIZOWANIU I UDOKUMENTOWANIU PROCESU KTÓRY DOPROWADZIŁ DO STRATY (AWARII, WYPADKU),
STAĆ SIĘ ISTOTNYM ELEMENTEM DZIAŁAŃ PODEJMOWANYCH W KIERUNKU WYJAŚNIENIA PRZYCZYN DOJŚCIA DO WYPADKU / AWARII ORAZ POPRAWY BEZPIECZEŃSTWA PRACY.
POSTĘPOWANIE W SYTUACJI NIEPEWNOŚCI CO DO FAKTYCZNEGO PRZEBIEGU MODELOWANEGO PROCESU, KTÓRY DOPROWADZIŁ DO STRATY / WYPADKU
ROZRÓŻNIENIE DANYCH ISTOTNYCH I NIEISTOTNYCH, Z PUNKTU WIDZENIA PODEJMOWANYCH DECYZJI ORAZ KONCENTROWANIE SIĘ NA DANYCH ISTOTNYCH.
LOKALIZOWANIE NIEPEWNOŚCI, POLEGAJĄCE NA ODRÓŻNIENIU TEGO, CO MOŻNA UZNAĆ ZA ZNANE OD TEGO, CO TRZEBA UZNAĆ ZA NIEPEWNE, ALE JEDNOCZEŚNIE ISTOTNE.
UŚCIŚLENIE DANYCH NIEPEWNYCH ALE ISTOTNYCH POPRZEZ DALSZE GROMADZENIE INFORMACJI.
UŚCIŚLENIE ISTOTNYCH ALE NIEPEWNYCH DANYCH, DLA KTÓRYCH NIE UDAŁO SIĘ ZEBRAĆ DODATKOWYCH INFORMACJI, POPRZEZ ZASIĘGANIE OPINII EKSPERTÓW.
ELIMINOWANIE Z ROZWAŻAŃ SYTUACJI MAŁO PRAWDOPODOBNYCH I ZASTĘPOWANIE ICH SYTUACJAMI BARDZIEJ PRAWDOPODOBNYMI.
TWORZENIE SCENARIUSZY MOŻLIWYCH ZMIAN STANÓW I SYTUACJI.
13.3.DIAGRAMBŁĘDÓW/NIESPRAWNOŚCI
DIAGRAM BŁĘDÓW / NIESPRAWNOŚCI(I)
DIAGRAM BŁĘDÓW / NIESPRAWNOŚCI ZWANY TAKŻE DRZEWEM BŁĘDÓW JEST TO SPOSÓB PRZEDSTAWIANIA KOMBINACJI ZDARZEŃ NIEPOŻĄDANYCH, (W TYM NIESPRAWNOŚCI, BŁĘDÓW POPEŁNIONYCH PRZEZ CZŁOWIEKA), JAKO PRZYCZYN ROZPATRYWANEGO ZDARZENIA NIEPOŻĄDANEGO ( WYPADKU / AWARII).
DIAGRAM BŁĘDÓW SPORZĄDZA SIĘ, WYKORZYSTUJĄC PRZY TYM OKREŚLONE SYMBOLE GRAFICZNE ZDARZEŃ I OPERACJI LOGICZNYCH.
13.4.DIAGRAM/DRZEWO ZDARZEŃ
DIAGRAM / DRZEWO ZDARZEŃ(I)
DIAGRAM / DRZEWO ZDARZEŃ JEST GRAFICZNYM ODWZOROWANIEM MOŻLIWYCH SEKWENCJI ZDARZEŃ, BĘDĄCYCH SKUTKIEM WYSTĄPIENIA ZDARZENIA NIEPOŻĄDANEGO POCZĄTKOWEGO (AWARIA OBIEKTU TECHNICZNEGO, BŁĄD CZŁOWIEKA).
DIAGRAM / DRZEWO ZDARZEŃ UMOŻLIWIA ZIDENTYFIKOWANIE RÓŻNYCH SCENARIUSZY WYDARZEŃ PO ZAISTNIENIU DOMNIEMANEGO ZDARZENIA POCZĄTKOWEGO.
14.DZIAŁANIA PODEJMOWANENA RZECZ BEZPIECZEŃSTWA PRACY
14.1.POJĘCIE BEZPIECZEŃSTWA PRACY POJĘCIE BEZPIECZEŃSTWA(I)
BEZPIECZEŃSTWO TO SYTUACJA ODZNACZAJĄCA SIĘ BRAKIEM RYZYKA UTRATY KOGOŚ LUB CZEGOŚ, CO CZŁOWIEK SZCZEGÓLNIE SOBIE CENI (Np. ZDROWIE, ŻYCIE, OSOBY BLISKIE, ZASOBY MATERIALNE, DOBRE IMIĘ I IN.)
POJĘCIE BEZPIECZEŃSTWA(II)
BEZPIECZEŃSTWO JEST POJĘCIEM PRZECIWNYM DO POJĘCIA RYZYKA PONIESIENIA STRAT. OZNACZA TO, ŻE IM WIĘKSZE JEST RYZYKO POJAWIENIA SIĘ STRAT, TYM MNIEJSZE JEST BEZPIECZEŃSTWO I ODWROTNIE IM MNIEJSZE JEST RYZYKO POJAWIENIA SIĘ STRAT, TYM WIĘKSZE JEST BEZPIECZEŃSTWO.
POJĘCIE BEZPIECZEŃSTWA PRACY(I)
BEZPIECZEŃSTWO PRACY ROZUMIANE JEST JAKO PEWNOŚĆ, ŻE W TRAKCIE WYKONYWANIA PRACY NIE BĘDZIE NIESZCZĘŚLIWYCH WYPADKÓW, PONIEWAŻ USUNIĘTO PRZYCZYNY ICH ZAISTNIENIA LUB NIE DOPUSZCZONO DO ICH POJAWIENIA SIĘ.
POJĘCIE BEZPIECZEŃSTWA PRACY(II)
BEZPIECZEŃSTWO TO BRAK NIEAKCEPTOWANEGO RYZYKA (OHSAS 18001).
BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY TO WARUNKI I CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA POMYŚLNOŚĆ PRACOWNIKÓW STAŁYCH, TYMCZASOWYCH, PERSONELU PODWYKONAWCÓW, GOŚCI I INNYCH OSÓB W MIEJSCU PRACY (OHSAS 18001).
BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY TO STAN WARUNKÓW I ORGANIZACJI PRACY ORAZ ZACHOWAŃ PRACOWNIKÓW, ZAPEWNIAJĄCY WYMAGANY POZIOM OCHRONY ZDROWIA I ŻYCIA PRZED ZAGROŻENIAMI WYSTĘPUJĄCYMI W ŚRODOWISKU PRACY (PN–N–18001).
CZYM POWINNA ZAJMOWAĆ SIĘ NAUKA O BEZPIECZEŃSTWIE PRACY ?
NAUKA O BEZPIECZEŃSTWIE PRACY POWINNA ZAJMOWAĆ SIĘ SZCZEGÓLNYM DOBREM, JAKIM JEST ŻYCIE CZŁOWIEKA I JEGO ZDROWIE – OCHRONĄ INNYCH DÓBR TAKICH, JAK WYTWORY TECHNICZNE I ŚRODOWISKO TYLKO W TYM PRZYPADKU, GDY STRATY PONOSZONE W TYM ZAKRESIE MOGĄ STWARZAĆ BEZPOŚREDNIE ZAGROŻENIE DLA ZDROWIA LUB ŻYCIA CZŁOWIEKA.
14.2.DZIAŁANIA MAJĄCE NA CELU POPRAWĘ BEZPIECZEŃSTWA PRACY
DZIAŁANIA NA RZECZ BEZPIECZEŃSTWA PRACY
DZIAŁANIA NA RZECZ BEZPIECZEŃSTWA PRACY POWINNY BYĆ PODEJMOWANE W FAZIE:
PROJEKTOWANIA UKŁADU PRACY, CELEM ZAPEWNIENIA WARUNKÓW DLA BEZPIECZNEJ PRACY,
FUNKCJONOWANIA UKŁADU PRACY, CELEM POPRAWY STANU BEZPIECZEŃSTWA (W RAMACH ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY).
DZIAŁANIA TE MOGĄ BYĆ REALIZOWANE NA POZIOMIE:
PRZEDSIĘBIORSTWA,
GRUPY STANOWISK PRACY,
STANOWISKA PRACY.
DZIAŁANIA PODEJMOWANE NA RZECZ BEZPIECZEŃSTWA PRACY W FAZIE PROJEKTOWANIA UKŁADU PRACY
UWZGLĘDNIANIE ASPEKTÓW ERGONOMICZNYCH NA ETAPIE PROJEKTOWANIA ORGANIZACJI STANOWISK PRACY / GRUPY STANOWISK ORAZ ORGANIZACJI PRACY REALIZOWANEJ NA STANOWISKACH.
ANALIZA I OCENA PRZEWIDYWANEGO RYZYKA ZAWODOWEGO NA PROJEKTOWANYCH STANOWISKACH PRACY, W ZWIĄZKU Z WDRAŻANIEM NOWEJ TECHNOLOGII / NOWEGO PRODUKTU.
KIERUNKI DZIAŁAŃ PODEJMOWANYCH NA RZECZ POPRAWY BEZPIECZEŃSTWA PRACY
W FAZIE FUNKCJONOWANIA UKŁADU PRACY
POPRAWA NIEZAWODNOŚCI POSZCZEGÓLNYCH ELEMENTÓW UKŁADU PRACY I SAMEGO UKŁADU.
OBNIŻANIE ISTNIEJĄCEGO RYZYKA ZAWODOWEGO.
ZAPOBIEGANIE ZDARZENIOM NIEPOŻĄDANYM.
PRECIWDZIAŁANIE ZAGROŻENIOM.
OGRANICZANIE STRAT POPRZEZ ZAPEWNIENIE SPRAWNOŚCI I GOTOWOŚCI SYSTEMU RATOWNICTWA TECHNICZNEGO I MEDYCZNEGO.
WYBÓR KIERUNKU PODEJMOWANEGO DZIAŁANIA ZALEŻNY JEST OD RODZAJU ŹRÓDŁA ZAGROŻENIA.
NA RZECZ BEZPIECZEŃSTWA PRACYANALIZA I OCENA RYZYKA JAKO DZIAŁANIA
ANALIZA I OCENA RYZYKA STANOWIĄ ISTOTNY KROK W DZIAŁANIACH PODEJMOWANYCH NA RZECZ BEZPIECZEŃSTWA PRACY.
DECYZJA W TEJ SPRAWIE JEST PODEJMOWANA W SYTUACJI GDY:
TAKIEJ ANALIZY NIE PRZEPROWADZONO W OKRESIE PROJEKTOWANIA PRZEDSIĘBIORSTWA, GRUPY STANOWISK PRACY LUB POJEDYNCZEGO STANOWISKA PRACY,
WPROWADZONO NOWĄ LINIĘ TECHNOLOGICZNĄ LUB URZĄDZENIE,
PLANOWANE JEST URUCHOMIENIE NOWEJ PRODUKCJI,
PODJĘTO DECYZJĘ O PODNIESIENIU POZIOMU BEZPIECZEŃSTWA PRACY W PRZEDSIĘBIORSTWIE LUB NA STANOWISKU PRACY.
DZIAŁANIA MAJĄCE NA CELU POPRAWĘ NIEZAWODNOŚCI UKŁADU PRACY
DIAGNOZOWANIE:
TECHNICZNE URZĄDZEŃ I INSTALACJI,
STANU PSYCHOFIZJOLOGICZNEGO PRACOWNIKA I JEGO PRZYGOTOWANIA ZAWODOWEGO,
STANOWISKA PRACY POD KĄTEM ANTROPOMETRYCZNYM I ERGONOMICZNYM,
STOSOWANIA SIĘ DO OBOWIĄZUJĄCYCH PRZEPISÓW I INSTRUKCJI;
PODEJMOWANIE DZIAŁAŃ MAJĄCYCH NA CELU:
MODERNIZACJĘ MASZYN I URZĄDZEŃ,
SELEKCJĘ KADR, SZKOLENIE,
PRZEORGANIZOWANIE STANOWISK PRACY I PROCESÓW,
POPRAWĘ ORGANIZACJI PRACY ZESPOŁÓW PRACOWNICZYCH I POSZCZEGÓLNYCH PRACOWNIKÓW.
CELE PRZECIWDZIAŁANIA ZAGROŻENIOMW PIERWSZEJ FAZIE(PRZED POJAWIENIEM SIĘ STANU ZAGROŻENIA)
PRZECIWDZIAŁANIE ZAGROŻENIOM W PIERWSZEJ FAZIE SŁUŻY DOPROWADZENIU DO POPRAWY NIEZAWODNOŚCI ELEMENTÓW UKŁADU PRACY, CO POZWALA Z KOLEI NA OGRANICZENIE:
PRZYPADKÓW USZKODZEŃ TECHNICZNYCH I AWARII URZĄDZEŃ ZAINSTALOWANYCH NASTANOWISKU PRACY;
BŁĘDNIE PODEJMOWANYCH DECYZJI;
BŁĘDÓW POPEŁNIANYCH W TRAKCIE WYKONYWANIA PRACY, A KTÓRYCH PRZYCZYNĄ MOGĄ BYĆ:
NIEWIEDZA,
BRAK DOŚWIADCZENIA,
STAN PSYCHOFIZJOLOGICZNY CZŁOWIEKA.
CELE PRZECIWDZIAŁANIA ZAGROŻENIOM W DRUGIEJ FAZIE(PO POJAWIENIU SIĘ STANU ZAGROŻENIA)
PRZECIWDZIAŁANIE ZAGROŻENIOM W DRUGIEJ FAZIE POLEGA NA ZMNIEJSZENIU SKUTKÓWZAGROŻENIA PO JEGO POJAWIENIU SIĘ, CZYLI NA ZMNIEJSZENIU MOŻLIWOŚCI WYZWOLENIA SIĘ ”POTENCJAŁU NIEBEZPIECZEŃSTWA”, TKWIĄCEGO W STANIE ZAGROŻENIA, SPOWODOWANEGO ZAJŚCIEM ZDARZENIA NIEPOŻĄDANEGO.
CELEM DZIAŁAŃ W TYM ZAKRESIE JEST UTRZYMANIE STAŁEJ GOTOWOŚCI SYSTEMÓW BEZPIECZEŃSTWA W OKRESIE PRZED POJAWIENIEM SIĘ STANU ZAGROŻENIA ORAZ ZAPEWNIENIE DUŻEJ SKUTECZNOŚCI I NIEZAWODNOŚCI ICH FUNKCJONOWANIA PO POJAWIENIU SIĘ STANU ZAGROŻENIA.
PRZECIWDZIAŁANIE SKUTKOM WYZWOLENIA SIĘ„POTENCJAŁU NIEBEZPIECZEŃSTWA”
WYZWOLENIE SIĘ „POTENCJAŁU NIEBEZPIECZEŃSTWA” MOŻE PROWADZIĆ DO WYPADKU I W KOŃCU DO STRAT LUDZKICH W POSTACI UTRATY ZDROWIA LUB ŻYCIA. STRATY MOGĄ BYĆNATYCHMIASTOWE LUB OPÓŹNIONE (Np. ZGONY OSÓB POSZKODOWANYCH W WYPADKU).
ROZMIAR STRAT ZALEŻY OD NIEZAWODNOŚCI I EFEKTYWNOŚCI DZIAŁANIA SYSTEMÓW BEZPIECZEŃSTWA, W TYM SYSTEMU RATOWNICTWA, OBEJMUJĄCEGO:
RATOWNICTWO TECHNICZNE,
RATOWNICTWO MEDYCZNE.
CELEM DZIAŁAŃ ZAPEWNIAJĄCYCH BEZPIECZEŃSTWO JEST W TYM PRZYPADKU UTRZYMANIE ODPOWIEDNIO DUŻEJ GOTOWOŚCI SYSTEMU RATOWNICTWA W OKRESIE PRZED WYSTĄPIENIEM WYPADKU ORAZ ZAPEWNIENIE JEGO SKUTECZNOŚCI I NIEZAWODNOŚCI W OKRESIE PO POJAWIENIU SIĘ WYPADKU (POZWALA TO PRZECIWDZIAŁAĆ STRATOM OPÓŹNIONYM).
POJĘCIE SYSTEMÓW BEZPIECZEŃSTWA
SYSTEMY BEZPIECZEŃSTWA TO:
ZAKŁADOWA STRAŻ POŻARNA,
SŁUŻBY RATOWNICTWA TECHNICZNEGO I MEDYCZNEGO,
OSŁONY STOSOWANE PRZY WIRUJĄCYCH CZĘŚCIACH MASZYN,
INNE OSŁONY ZBIOROWE I INDYWIDUALNE,
PLANY ORGANIZACYJNE AKCJI EWAKUACYJNEJ W PRZYPADKU AWARII STWARZAJĄCYCH ZAGROŻENIE DLA LUDZI.
POJĘCIE SYSTEMÓW BEZPIECZEŃSTWA
SYSTEMY BEZPIECZEŃSTWA TO:
ZAKŁADOWA STRAŻ POŻARNA,
SŁUŻBY RATOWNICTWA TECHNICZNEGO I MEDYCZNEGO,
OSŁONY STOSOWANE PRZY WIRUJĄCYCH CZĘŚCIACH MASZYN,
INNE OSŁONY ZBIOROWE I INDYWIDUALNE,
PLANY ORGANIZACYJNE AKCJI EWAKUACYJNEJ W PRZYPADKU AWARII STWARZAJĄCYCH ZAGROŻENIE DLA LUDZI.
SKUTECZNOŚĆ I EFEKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA DZIAŁAŃ PODEJMOWANYCH NA RZECZ BEZPIECZEŃSTWA PRACY
SKUTECZNOŚĆ I EFEKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA DZIAŁAŃ PODEJMOWANYCH NA RZECZ BEZPIECZEŃSTWA PRACY SĄ TYM WIĘKSZE, IM DZIAŁANIA TE BYŁY LEPIEJ PRZYGOTOWANE I ZORGANIZOWANE.
DZIAŁANIA NA RZECZ BEZPIECZEŃSTWA PRACY POWINNY BYĆ PROWADZONE Z ZACHOWANIEM OKREŚLONYCH PROCEDUR, PODYKTOWANYCH REGUŁAMI RACJONALNEGO DZIAŁANIA (DOTYCZY TO ZARÓWNO DZIAŁAŃ PROWADZONYCH NA POZIOMIE PRZEDSIĘBIORSTWA JAK I POJEDYNCZYCH STANOWISK PRACY).
15.POJĘCIE I ISTOTA ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY
15.1.POJĘCIE I ISTOTA ZARZĄDZANIA I SYSTEMU ZARZĄDZANIA
POJĘCIE ZARZĄDZANIA
ZARZĄDZANIE TO SZCZEGÓLNEGO RODZAJU POSTĘPOWANIE, ZMIERZAJĄCE DO SPOWODOWANIA FUNKCJONOWANIA DANEJ ORGANIZACJI / PRZEDSIĘBIORSTWA, JAKO CAŁOŚCI I POSZCZEGÓLNYCH JEJ ELEMENTÓW, ZGODNIE Z PRZYJĘTYM WCZEŚNIEJ CELEM DZIAŁANIA.
ISTOTA ZARZĄDZANIA (I)
ZARZĄDZANIE JAKO CIĄG DZIAŁAŃ KIEROWNICZYCH SPROWADZA SIĘ DO:
WYZNACZENIA CELÓW ORGANIZACJI / PRZEDSIĘBIORSTWA ORAZ SPOSOBÓW ICH OSIĄGANIA POPRZEZ:
OKREŚLENIE STRATEGII ORGANIZACJI PROWADZĄCEJ DO REALIZACJI CELÓW,
PLANOWANIE DZIAŁAŃ NA POZIOMIE STRATEGICZNYM, TAKTYCZNYM I OPERACYJNYM;
ZAPEWNIENIA ŚRODKÓW NIEZBĘDNYCH DO OSIĄGNIĘCIA WYZNACZONYCH CELÓW, W POSTACI OKREŚLONYCH ZASOBÓW MATERIALNYCH (W TYM FINANSOWYCH), LUDZKICH I INFORMACYJNYCH;
SPOWODOWANIA ZESPOLENIA I WSPÓŁDZIAŁANIA CZĘŚCI SKŁADOWYCH DANEJ ORGANIZACJI / PRZEDSIĘBIORSTWA W DĄŻENIU DO OSIĄGNIĘCIA ZAMIERZONYCH CELÓW;
ŚWIADOMEGO KSZTAŁTOWANIA PROCESÓW I ZDARZEŃ ZWIĄZANYCH Z DĄŻENIEM ORGANIZACJI DO OSIĄGNIĘCIA ZAŁOŻONYCH CELÓW ORAZ STEROWANIA ICH PRZEBIEGIEM.
WARUNEK SPRAWNEGO I EFEKTYWNEGO ZARZĄDZANIA PRZEDSIĘBIORSTWEM
WARUNKIEM SPRAWNEGO I EFEKTYWNEGO ZARZĄDZANIA DZIAŁALNOŚCIĄ PRZEDSIĘBIORSTWA JEST ZAPROJEKTOWANIE I WDROŻENIE W NIM – ODPOWIEDNIEGO DO POTRZEB – SYSTEMU ZARZĄDZANIA .
POJĘCIE SYSTEMU ZARZĄDZANIA PRZEDSIĘBIORSTWEM
POD POJĘCIEM SYSTEMU ZARZĄDZANIA PRZEDSIĘBIORSTWEM ROZUMIE SIĘ OBOWIĄZUJĄCE W NIM:
PODZIAŁ UPRAWNIEŃ I ODPOWIEDZIALNOŚCI, ZNAJDUJĄCY SWOJE ODZWIERCIEDLENIE W STRUKTURZE HIERARCHICZNEJ ORGANIZACJI;
PROCEDURY I REGUŁY ZWIĄZANE Z PROCESEM ZARZĄDZANIA;
KRYTERIA OCEN I WYBORÓW DOKONYWANYCH W ZWIĄZKU Z PROCESEM ZARZĄDZANIA / PODEJMOWANIEM DECYZJI, A WYNIKAJĄCE Z PRZYJĘTEGO CELU STRATEGICZNEGO FIRMY I JEJ CELÓW TAKTYCZNYCH.
15.2.POJĘCIE I ISTOTA STEROWANIA
POTRZEBA STEROWANIA PRZEBIEGIEM PROCESÓW REALIZOWANYCH W PRZEDSIĘBIORSTWIE
W KONSEKWENCJI STOCHASTYCZNEGO CHARAKTERU REALIZOWANYCH W PRZEDSIĘBIORSTWIE PROCESÓW I ICH WYNIKÓW, ISTNIEJE POTRZEBA BIEŻĄCEGO STEROWANIA PRZEBIEGIEM PROCESÓW, CELEM ZAPEWNIENIA OSIĄGNIĘCIA ZAMIERZONEGO EFEKTU.
POJĘCIE STEROWANIA
STEROWANIE TO DZIAŁANIA WNOSZĄCE POŻĄDANE ZMIANY DO STEROWANEGO PROCESU I UKŁADU, W KTÓRYM TEN PROCES PRZEBIEGA, OPARTE NA WYKORZYSTANIU INFORMACJI POCZĄTKOWEJ I INFORMACJI ROBOCZYCH.
POJĘCIE INFORMACJI POCZĄTKOWEJ
INFORMACJA POCZĄTKOWA TO ZBIÓR INFORMACJI O STEROWANYM PROCESIE I UKŁADZIE, W KTÓRYM TEN PROCES PRZEBIEGA, NIEZBĘDNYCH DO ZAPROJEKTOWANIA I POPRAWNEGO FUNKCJONOWANIA – ODPOWIEDNIEGO DO POTRZEB – SYSTEMU STEROWANIA PROCESEM, A ZNAJDUJĄCYCH SIĘ W DYSPOZYCJI PRZED ROZPOCZĘCIEM FUNKCJONOWANIA TEGOŻ SYSTEMU. JEST TO INFORMACJA O CHARAKTERZE APRIORYCZNYM.
POJĘCIE INFORMACJI ROBOCZEJ
INFORMACJA ROBOCZA TO ZBIÓR INFORMACJI O STANIE PRZEBIEGU PROCESU PODLEGAJĄCEGO STEROWANIU ORAZ UKŁADU, W KTÓRYM TEN PROCES JEST REALIZOWANY, KTÓRE GROMADZI SIĘ I WYKORZYSTUJE W TRAKCIE STEROWANIA PROCESEM.
ISTOTA STEROWANIA
STEROWANIE POLEGA NA CELOWYM ODDZIAŁYWANIU JEDNEGO UKŁADU WZGLĘDNIE WYODRĘBNIONEGO Z WIĘKSZEJ CAŁOŚCI (SYSTEMU / PRZEDSIĘBIORSTWA) – UKŁADU STERUJĄCEGO, NA DRUGI UKŁAD – UKŁAD STEROWANY, CELEM UZYSKANIA OKREŚLONYCH ZMIAN W PRZEBIEGU PROCESÓW REALIZOWANYCH W TYM UKŁADZIE LUB ZMIANY STANU SAMEGO UKŁADU.
PROCES STEROWANIA PRZEBIEGA W SYSTEMIE STEROWANIA.
DZIAŁANIA SKŁADAJĄCE SIĘ NA PROCES STEROWANI(I)
USTALENIE WARTOŚCI WZORCOWYCH (PARAMETRÓW), WYNIKAJĄCYCH ZE STRATEGII PRZEDSIĘBIORSTWA I PRZEWIDZIANYCH W PLANIE ZADAŃ.
POMIAR WARTOŚCI RZECZYWISTYCH WYZNACZONYCH PARAMETRÓW.
USTALENIE ISTNIEJĄCYCH ODCHYLEŃ STANU FAKTYCZNEGO OD WARTOŚCI WZORCOWYCH.
USTALENIE PRZYCZYN ZAISTNIAŁYCH ROZBIEŻNOŚCI.
PODEJMOWANIE DZIAŁAŃ KORYGUJĄCYCH (REGULACYJNYCH), POLEGAJĄCYCH NA ELIMINOWANIU ZAISTNIAŁYCH ODCHYLEŃ I POWROCIE DO USTALONEGO PIERWOTNIE STANU NORMATYWNEGO
RODZAJE STEROWANIA UKŁADAMI I PROCESAMI(I)
UKŁADY AKTYWNE MOGĄ BYĆ STEROWANE Z ZEWNĄTRZ LUB TEŻ MOGĄ STEROWAĆ SAME SOBĄ.
UKŁADY MAJĄCE WŁAŚCIWOŚCI SAMOSTEROWANIA OKREŚLA SIĘ MIANEM UKŁADÓW ZZACHOWANIEM CELOWYM, ZMIERZAJĄCYCH DO OSIĄGNIĘCIA OKREŚLONEGO CELU.
W UKŁADACH O WŁAŚCIWOŚCIACH SAMOSTEROWANIA WYRÓŻNIA SIĘ DWA PODUKŁADY:
PODUKŁAD STERUJĄCY, NAZYWANY TEŻ ORGANEM STERUJĄCYM,
PODUKŁAD STEROWANY.
15.3.POJĘCIE I ISTOTA ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY
POJĘCIE ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY
ZARZĄDZANIE BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY W ORGANIZACJI / PRZEDSIĘBIORSTWIE, TO CIĄG DZIAŁAŃ KIEROWNICZYCH PODEJMOWANYCH W FAZIE JEJ FUNKCJONOWANIA, W CELU POPRAWY LUB UTRZYMANIA STANU BEZPIECZEŃSTWA PRACY NA WYMAGANYM POZIOMIE.
ISTOTA ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY(I)
OKREŚLENIE CELÓW STRATEGICZNYCH ORGANIZACJI W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY ORAZ SPOSOBÓW ICH OSIĄGANIA.
WYZNACZANIE CELÓW TAKTYCZNYCH I OPERACYJNYCH W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY ORAZ PLANOWANIE DZIAŁAŃ PROWADZĄCYCH DO ICH OSIĄGNIĘCIA.
DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO ZAPEWNIENIA OKREŚLONYCH ZASOBÓW, NIEZBĘDNYCH PRZY UTRZYMYWANIU BEZPIECZEŃSTWA PRACY NA USTALONYM POZIOMIE.
ISTOTA ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY(II)
WDRAŻANIE NORM, PROCEDUR I PROCESÓW ZAPEWNIAJĄCYCH SPRAWNE ZARZĄDZANIE BHP ORAZ UTRZYMANIE BEZPIECZEŃSTWA PRACY NA WYMAGANYM POZIOMIE.
ZAPEWNIENIE WSPÓŁDZIAŁANIA SŁUŻB I CZŁONKÓW ORGANIZACJI PRZY WDRAŻANIU PRZYJĘTEJ W PRZEDSIĘBIORSTWIE STRATEGII W ZAKRESIE BHP.
KONTROLOWANIE I PODEJMOWANIE DZIAŁAŃ REGULACYJNYCH, MAJĄCYCH NA CELU ZACHOWANIE SPRAWNOŚCI FUNKCJONOWANIA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP ORAZ UTRZYMANIE STANU BEZPIECZEŃSTWA PRACY NA USTALONYM POZIOMIE, WYKORZYSTUJĄC PRZY TYM: AUDITING SYSTEMU ZARZĄDZANIA ORAZ MONITORING STANU BEZPIECZEŃSTWA PRACY.
15.4.PODSTAWY PRAWNE ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY
AKTY PRAWNE NAKŁADAJĄCE NA PRACODAWCĘ OBOWIĄZEK ZAPEWNIENIA PRACOWNIKOM BEZPIECZNYCH WARUNKÓW PRACY
KONSTYTUCJA RP – ART.24, 66, 68
KODEKS PRACY – DZIAŁ X
USTAWY
POLSKIE NORMY
UREGULOWANIA PRAWNE OBOWIĄZUJĄCE W PAŃSTWACH UNII EUROPEJSKIEJ
KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJz dnia 2 kwietnia 1997r.
Art. 24
Praca znajduje się pod ochroną Rzeczypospolitej polskiej.
Państwo sprawuje nadzór nad warunkami wykonywania pracy.
Art. 66
Każdy ma prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy
Sposób realizacji tego prawa oraz obowiązki pracodawcy określa
ustawa.
Art. 68
Każdy ma prawo do ochrony zdrowia.
KODEKS PRACY DZIAŁ DZIESIĄTYBEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY
Art. 207Rozdział I. Podstawowe obowiązki pracodawcy
Par.1. Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy.
Par.2. Pracodawca jest zobowiązany chronić zdrowie i życie pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. W szczególności pracodawca jest zobowiązany
organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy,
zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń,
zapewnić wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy,
zapewnić wykonanie zaleceń społecznego inspektora pracy.
DYREKTYWA 89/391/EWGO WPROWADZENIU ŚRODKÓW W CELU ZWIĘKSZENIA BEZPIECZEŃSTWA I POPRAWY ZDROWIA PRACOWNIKÓW PODCZAS PRACY(DYREKTYWA „RAMOWA”)
OBOWIĄZKI PRACODAWCY(I)
ZAPEWNIENIE BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA PRACOWNIKÓW,
INFORMOWANIE PRACOWNIKÓW O ZAGROŻENIACH WYSTĘPUJĄCYCH W RAMACH WYKONYWANYCH OBOWIĄZKÓW,
ZAPOBIEGANIE WYSTĄPIENIU NIEPOŻĄDANYCH ZJAWISK, TZN. WYPADKÓW, CHORÓB ZAWODOWYCH CZY ŚMIERCI,
ZAPEWNIENIE ODPOWIEDNICH ŚRODKÓW W CELU BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA PRACOWNIKÓW, JAK: ZAPOBIEGANIE RYZYKU ZAWODOWEMU, SZKOLENIE PRACOWNIKÓW, WŁAŚCIWA ORGANIZACJA PRACY I IN. - ODPOWIEDNICH DO AKTUALNYCH POTRZEB ORGANIZACJI ORAZ ZAPEWNIAJĄCYCH NAJWIĘKSZĄ SKUTECZNOŚĆ DZIAŁANIA.
DYREKTYWA 89/391/EWGOBOWIĄZKI PRACODAWCY (II)
KONSULTOWANIE Z PRACOWNIKAMI WPROWADZENIA NOWYCH TECHNIK
ZAPEWNIENIE, ŻE JEDYNIE PRACOWNICY Z ODPOWIEDNIMI KWALIFIKACJAMI I ODPOWIEDNIO POINSTRUOWANI MAJĄ DOSTĘP DO OBSZARÓW SZCZEGÓLNIE ZAGROŻONYCH I NIEBEZPIECZNYCH
PROWADZENIE REJESTRU WYPADKÓW ZAWODOWYCH
OKREŚLANIE WYMAGAŃ W ZAKRESIE SZKOLEŃ PRACOWNIKÓW, BADAŃ LEKARSKICH I IN.
DYREKTYWA 89/391/EWGŚRODKI ZAPOBIEGANIA RYZYKU(I)
UNIKANIE RYZYKA
OCENA RYZYKA, KTÓREGO NIE MOŻNA UNIKNĄĆ
ZAPOBIEGANIE RYZYKU U ŹRÓDŁA
DOSTOSOWANIE PRACY DO POJEDYNCZEGO CZŁOWIEKA, SZCZEGÓLNIE ODNOSI SIĘ TO DO PROJEKTOWANIA STANOWISK PRACY, WYBORU WYPOSAŻENIA STANOWISK ORAZ METOD PRACY, A ZWŁASZCZA ŁAGODZENIA MONOTONII, ZMNIEJSZANIA NATĘŻENIA PRACY WYKONYWANEJ W WYMUSZONYM TEMPIE, A TAKŻE ZMNIEJSZANIA NEGATYWNEGO WPŁYWU TEGO TYPU PRACY NA ZDROWIE PRACOWNIKA
STOSOWANIE NOWYCH ROZWIĄZAŃ TECHNICZNYCH
ZASTĘPOWANIE ŚRODKÓW NIEBEZPIECZNYCH BEZPIECZNYMI LUB MNIEJ NIEBEZPIECZNYMI
DYREKTYWA 89/391/EWG ŚRODKI ZAPOBIEGANIA RYZYKU (II)
PROWADZENIE SPÓJNEJ I CAŁOŚCIOWEJ POLITYKI ZAPOBIEGAWCZEJ, OBEJMUJĄCEJ TECHNIKĘ, ORGANIZACJĘ PRACY, WARUNKI PRACY, STOSUNKI SPOŁECZNE I WPŁYW CZYNNIKÓW ZWIĄZANYCH ZE ŚRODOWISKIEM PRACY
NADAWANIE PRIORYTETU ŚRODKOM OCHRONY ZBIOROWEJ PRZED ŚRODKAMI OCHRONY INDYWIDUALNEJ
WŁAŚCIWE INSTRUOWANIE PRACOWNIKÓW
DYREKTYWY SZCZEGÓŁOWE
DYREKTYWA 89/654/EWG W SPRAWIE MINIMALNYCH WYMAGAŃ BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY
DYREKTYWA 90/270/EWG W SPRAWIE MINIMALNYCH WYMAGAŃ BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY PRZY MONITORACH
DYREKTYWA 90/394/EWG W SPRAWIE OCHRONY PRACOWNIKÓW PRZED ZAGROŻENIAMI W PRACY ZWIĄZANYMI Z CZYNNIKAMI RAKOTWÓRCZYMI
DYREKTYWA 92/58/EWG W SPRAWIE MINIMALNYCH WYMAGAŃ BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY NA TYMCZASOWYCH I RUCHOMYCH PLACACH BUDÓW
DYREKTYWA 93/103/EWG W SPRAWIE MINIMALNYCH WYMAGAŃ BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY NA STATKACH RYBACKICH
15.5.POJĘCIE I ISTOTA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY
POJĘCIE SYSTEMU ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY
JEST TO CZĘŚĆ SYSTEMU ZARZĄDZANIA ORGANIZACJĄ / PRZEDSIĘBIORSTWEM, OBEJMUJĄCA:
PODZIAŁ UPRAWNIEŃ I ODPOWIEDZIALNOŚCI,
PROCEDURY I REGUŁY POSTĘPOWANIA,
KRYTERIA OCEN I WYBORÓW DOKONYWANYCH W ZWIĄZKU Z PODEJMOWANIEM DECYZJI,
ZMIERZAJĄCA DO OSIĄGNIĘCIA I UTRZYMANIA STANU BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY W ORGANIZACJI, NA POZIOMIE ZADEKLAROWANYM PRZEZ NAJWYŻSZE KIEROWNICTWO W PRZYJĘTEJ STRATEGII, DOTYCZĄCEJ BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY.
POJĘCIE SYSTEMU ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY(WEDŁUG PN-N-18001:1999)
SYSTEM ZARZĄDZANIA BHP TO CZĘŚĆ OGÓLNEGO SYSTEMU ZARZĄDZANIA, KTÓRA OBEJMUJE:
STRUKTURĘ ORGANIZACYJNĄ,
PLANOWANIE,
ODPOWIEDZIALNOŚCI,
ZASADY POSTĘPOWANIA,
PROCEDURY,
PROCESY,
ZASOBY POTRZEBNE DO OPRACOWANIA, WDRAŻANIA, REALIZOWANIA, PRZEGLĄDU I UTRZYMYWANIA POLITYKI BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY.
MIEJSCE PROBLEMATYKI BHP W ZARZĄDZANIU ORGANIZACJĄ
Z FAKTU, IŻ SYSTEM ZARZĄDZANIA BHP JEST CZĘŚCIĄ OGÓLNEGO SYSTEMU ZARZĄDZANIA ORGANIZACJĄ / PRZEDSIĘBIORSTWEM, WYNIKA KONIECZNOŚĆ PRZESTRZEGANIA ZASADY TRAKTOWANIA SPRAW DOTYCZĄCYCH BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY NA RÓWNI Z INNYMI SPRAWAMI ZWIĄZANYMI Z FUNKCJONOWANIEM DANEJ ORGANIZACJI, A PROCES ZARZĄDZANIA BHP UKIERUNKOWANY NA DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO POPRAWY BĄDŹ UTRZYMANIA NA OKREŚLONYM POZIOMIE STANU BEZPIECZEŃSTWA PRACY, POWINIEN BYĆ W PEŁNI ZINTEGROWANY Z PROCESEM ZARZĄDZANIA ORGANIZACJĄ JAKO CAŁOŚCIĄ.
ZAKRES REGULACJI, JAKI WINIEN BYĆ OBJĘTY SYSTEMEM ZARZĄDZANIA BHP(I)
PODZIAŁ ODPOWIEDZIALNOŚCI, KOMPETENCJI I PODLEGŁOŚCI W ZAKRESIE DZIAŁAŃ NA RZECZ BEZPIECZEŃSTWA PRACY (SKORELOWANY Z SYSTEMEM ZARZĄDZANIA ORGANIZACJĄ)
ORGANIZACJA KONTROLI I NADZORU NAD SAMYM SYSTEMEM I NAD POZIOMEM BEZPIECZEŃSTWA PRACY
ORGANIZACJA DZIAŁAŃ PODEJMOWANYCH NA RZECZ BEZPIECZEŃSTWA PRACY (W TYM DZIAŁAŃ REALIZOWANYCH PRZEZ POWOŁYWANE W TYM CELU SPECJALNE KOMISJE)
UDZIAŁ SYSTEMU W ZARZĄDZANIU ZASOBAMI LUDZKIMI W SPRAWACH ZWIĄZANYCH Z BEZPIECZEŃSTWEM PRACY
ZAKRES REGULACJI, JAKI WINIEN BYĆ OBJĘTY SYSTEMEM ZARZĄDZANIA BHP
(II)
WSPÓŁPRACA Z ODPOWIEDNIMI INSTYTUCJAMI, TAKIMI JAK: PIP, PIOŚ, SANEPID I IN.
ORGANIZACJA DZIAŁAŃ PODEJMOWANYCH W SYTUACJACH DUŻYCH ZAGROŻEŃ (KATASTROFY, KATAKLIZMY, POŻARY I IN.)
DOKUMENTOWANIE FUNKCJONOWANIA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP, STANU BEZPIECZEŃSTWA PRACY ORAZ DZIAŁAŃ PODEJMOWANYCH W ORGANIZACJI NA RZECZ BEZPIECZEŃSTWA (ZBIORY PROCEDUR, INSTRUKCJE WEWNĘTRZNE, INSTRUKCJE STANOWISKOWE, DOKUMENTACJA POKONTROLNA, DOKUMENTACJA POWYPADKOWA, RAPORTY ITP.)
ZAKRES REGULACJI, JAKI WINIEN BYĆ OBJĘTY SYSTEMEM ZARZĄDZANIA BHP
(III)
USTANAWIANIE I WPROWADZANIE NIEZBĘDNYCH UREGULOWAŃ WEWNĘTRZNYCH W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY
NADZOROWANIE PRZESTRZEGANIA NA RÓŻNYCH POZIOMACH ZARZĄDZANIA ORGANIZACJĄ, NORM I UREGULOWAŃ PRAWNYCH O CHARAKTERZE ZEWNĘTRZNYM I WEWNĘTRZNYM, A DOTYCZĄCYCH BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY
WARUNKI POPRAWNEGO FUNKCJONOWANIA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP
OPRACOWANIE STRUKTURY INSTYTUCJONALNEJ SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP TAK, BY BYŁA ONA DOPASOWANA DO STRUKTURY INSTYTUCJONALNEJ SYSTEMU ZARZĄDZANIA ORGANIZACJĄ.
OPRACOWANIE ZASAD FUNKCJONOWANIA SYSTEMU W ORGANIZACJI.
PODJĘCIE W ZWIĄZKU Z TYM SZEREGU DZIAŁAŃ O CHARAKTERZE ORGANIZACYJNYM, TECHNICZNYM, EDUKACYJNYM I IN.
ZNAJOMOŚĆ METOD ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW POJAWIAJĄCYCH SIĘ W TRAKCIE DZIAŁAŃ REALIZOWANYCH NA RZECZ BEZPIECZEŃSTWA PRACY (Np. METODY ANALIZY I OCENY RYZYKA).
PRZEPROWADZANIE ANALIZY EFEKTYWNOŚCI EKONOMICZNEJ FUNKCJONOWANIA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP W ORGANIZACJI.
ASPEKTY DZIAŁAŃ PODEJMOWANYCH NA RZECZ BEZPIECZEŃSTWA PRACY, OBJĘTYCH SYSTEMEM ZARZĄDZANIA BHP
OBOWIĄZUJĄCY W ORGANIZACJI / PRZEDSIĘBIORSTWIE SYSTEM ZARZĄDZANIA BHP WINIEN UWZGLĘDNIAĆ ZARÓWNO ASPEKTY EKONOMICZNE JAK I ERGONOMICZNE DZIAŁAŃ PODEJMOWANYCH NA RZECZ BEZPIECZEŃSTWA PRACY.
PODEJŚCIE TAKIE POZWALA NA LICZENIE KOSZTÓW PONOSZONYCH W TRAKCIE WDRAŻANIA I UTRZYMYWANIA SAMEGO SYSTEMU, SZACOWANIA STRAT FINANSOWYCH PONOSZONYCH Z TYTUŁU WYPADKÓW PRZY PRACY, CHORÓB ZAWODOWYCH, CZY TEŻ UCIĄŻLIWOŚCI PRACY.
WYBÓR WDRAŻANEGO W PRZEDSIĘBIORSTWIE SYSTEMU ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY
O WYBORZE WDRAŻANEGO W PRZEDSIĘBIORSTWIE SYSTEMU ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY, DECYDUJE NAJWYŻSZE KIEROWNICTWO FIRMY.
WDROŻONY SYSTEM POWINIEN BYĆ SKUTECZNY I GWARANTOWAĆ BEZPIECZNE WARUNKI PRACY. POWINIEN ON UWZGLĘDNIAĆ, ZARÓWNO ASPEKTY EKONOMICZNE JAK I ERGONOMICZNE PODEJMOWANYCH DZIAŁAŃ I REALIZOWANYCH W PRZEDSIĘBIORSTWIE PROCESÓW.
SYSTEM ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY ZALECANY W POLSCE
SYSTEMEM ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY ZALECANYM W POLSCE JEST SYSTEM OKREŚLONY W NORMIE PN-N-18001
NORMY OKREŚLAJĄCE SYSTEM ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY
PN-N-18001:2004 „SYSTEMY ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY – WYMAGANIA
PN-N-18002:2000 „SYSTEMY ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY – OGÓLNE WYTYCZNE OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO”
16.SYSTEM ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEMI HIGIENĄ PRACY(ZGODNY Z NORMĄ PN-N-18001) SZCZEGÓLNE CECHY SYSTEMU ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY(I)
PRZYJĘTY W NORMIE PN-N-18001 MODEL SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP OPARTY JEST NA CYKLU CIĄGŁEGO DOSKONALENIA (CYKLU DEMINGA). PODSTAWĘ SYSTEMU STANOWIĄ:
OSOBISTE ZAANGAŻOWANIE NAJWYŻSZEGO KIEROWNICTWA W SPRAWY BHP,
KIEROWANIE SIĘ – W PODEJMOWANIU KLUCZOWYCH DECYZJI – USTALONĄ PRZEZ NAJWYŻSZE KIEROWNICTWO POLITYKĄ BHP
ŚCIŚLE OKREŚLONA STRUKTURA ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA SPRAWNOŚĆ SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP I ZA STAN BEZPIECZEŃSTWA PRACY W ORGANIZACJI,
OKRESOWE AUDITY FUNKCJONOWANIA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP,
MONITORING STANU BEZPIECZEŃSTWA PRACY,
SZCZEGÓLNE CECHY SYSTEMU ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY(II)
IDENTYFIKACJA ISTNIEJĄCYCH ZAGROŻEŃ I OCENA ZWIĄZANEGO Z NIMI RYZYKA ZAWODOWEGO
REAGOWANIE NA WYPADKI PRZY PRACY I PRZYPADKI WYSTĘPUJĄCYCH CHORÓB ZAWODOWYCH
DZIAŁANIA KORYGUJĄCE I ZAPOBIEGAWCZE
DOKUMENTOWANIE DZIAŁAŃ PODEJMOWANYCH W RAMACH SYSTEMU I SAMEGO SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP
NASTAWIENIE NA STAŁE DOSKONALENIE SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP, Z WYKORZYSTANIEM DO TEGO WYNIKÓW OKRESOWYCH PRZEGLĄDÓW SYSTEMU I STANU BEZPIECZEŃSTWA, DOKONYWANYCH PRZEZ NAJWYŻSZE KIEROWNICTWO
16.2.ROLA NAJWYŻSZEGO KIEROWNICTWA WE WDRAŻANIU I FUNKCJONOWANIU SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP
ZAKRES OBOWIĄZKÓW I ODPOWIEDZIALNOŚCI NAJWYŻSZEGO KIEROWNICTWA W SPRAWACH ZWIĄZANYCH Z BHP(I)
WYBÓR I WDROŻENIE W PRZEDSIĘBIORSTWIE SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP
OKREŚLENIE POLITYKI BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY, JEJ UDOKUMENTOWANIE, WDROŻENIE, OGŁOSZENIE WSZYSTKIM CZŁONKOM ORGANIZACJI ORAZ JEJ AKTUALIZACJA
ZAPEWNIENIE ABY POLITYKA BHP BYŁA DLA CZŁONKÓW ORGANIZACJI ZROZUMIAŁA
ZAPEWNIENIE ŚRODKÓW NIEZBĘDNYCH DLA WDROŻENIA, FUNKCJONOWANIA I NADZORU SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP (ZASOBY FINANSOWE, ŚRODKI RZECZOWE, SPRZĘT TECHNICZNY, TECHNOLOGIA, ZASOBY LUDZKIE, WIEDZA I UMIEJĘTNOŚCI SPECJALISTYCZNE)
ZAKRES OBOWIĄZKÓW I ODPOWIEDZIALNOŚCI NAJWYŻSZEGO KIEROWNICTWA W SPRAWACH ZWIĄZANYCH Z BHP(II)
WYZNACZENIE SWOJEGO PRZEDSTAWICIELA O OKREŚLONYM ZAKRESIE UPRAWNIEŃ I ODPOWIEDZIALNOŚCI, DO BEZPOŚREDNIEGO NADZORU NAD WDRAŻANIEM I FUNKCJONOWANIEM SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP
OKREŚLENIE I UDOKUMENTOWANIE ZAKRESU UPRAWNIEŃ I ODPOWIEDZIALNOŚCI PERSONELU ORAZ WZAJEMNYCH MIĘDZY NIMI ZALEŻNOŚCI I POWIĄZAŃ W SPRAWACH ZWIĄZANYCH Z BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY, W RAMACH OBOWIĄZUJĄCEGO SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP
ZAKRES OBOWIĄZKÓW I ODPOWIEDZIALNOŚCI NAJWYŻSZEGO KIEROWNICTWA W SPRAWACH ZWIĄZANYCH Z BHP(III)
DOKONYWANIE – W OKREŚLONYCH PRZEZ SIEBIE ODSTĘPACH CZASU – PRZEGLĄDU SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP, MAJĄCEGO NA CELU:
OCENĘ STANU I ADEKWATNOŚCI WDROŻONEGO SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP DO USTALONEJ POLITYKI I WYNIKAJĄCYCH ZNIEJ CELÓW,
OCENĘ JEGO PRZYDATNOŚCI I SKUTECZNOŚCI W ZAKRESIE SPEŁNIANIA WYMAGAŃ NORMY,
OCENĘ REALIZACJI POLITYKI BHP ORAZ CELÓW OGÓLNYCH I SZCZEGÓŁOWYCH
PRZEGLĄD TEN POWINIEN BYĆ UDOKUMENTOWANY;
OSOBISTE ZAANGAŻOWANIE SIĘ W SPRAWY BHP
ZNACZENIE OSOBISTEGO ZAANGAŻOWANIA SIĘ NAJWYŻSZEGO KIEROWNICTWA W SPRAWY BHP
OSOBISTE ZAANGAŻOWANIE SIĘ NAJWYŻSZEGO KIEROWNICTWA W SPRAWY BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY JEST NIEZBĘDNYM WARUNKIEM OSIĄGNIĘCIA SUKCESU W POSTACI SKUTECZNIE WDROŻONEGO I SPRAWNIE FUNKCJONUJĄCEGO SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP.
NORMA W TYM WZGLĘDZIE STANOWI M. IN.:
„ ...najwyższe kierownictwo organizacji powinno wykazywać silne i widoczne przywództwo i zaangażowanie w działaniach na rzecz bezpieczeństwa i higieny pracy”.
17.WDRAŻANIE SYSTEMU ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY
ETAPY WDRAŻANIA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP
ETAP I. PRZYGOTOWANIE DO WDROŻENIA
OKREŚLENIE CELÓW STRATEGICZNYCH DLA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP – POLITYKA BHP;
POWOŁANIE ZESPOŁU WDROŻENIOWEGO I PEŁNOMOCNIKA KIEROWNICTWA ORGANIZACJI DO SPRAW WDROŻENIA I NADZORU NAD SYSTEMEM ZARZĄDZANIA BHP;
WYBÓR NORMY ODNIESIENIA DLA WDRAŻANEGO SYSTEMU (MODEL SYSTEMU), METOD IDENTYFIKACJI ZAGROŻEŃ I OCENY RYZYKA;
INFORMACJA I SZKOLENIA NA TEMAT WDROŻENIA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP DLA KADRY KIEROWNICZEJ I PRACOWNIKÓW;
PRZEPROWADZENIE PRZEGLĄDU WSTĘPNEGO WEDŁUG PRZYJĘTEJ NORMY, OKREŚLENIE STANU WYJŚCIOWEGO.
ETAPY WDRAŻANIA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP
ETAP II. WDROŻENIE
OKREŚLENIE ZAKRESU PRAC ZWIĄZANYCH Z USTANOWIENIEM PROCEDUR SYSTEMOWYCH (NA PODSTAWIE WYNIKÓW PRZEGLĄDU WSTĘPNEGO); WYZNACZENIE ODPOWIEDZIALNYCH ZA WDROŻENIE ORAZ OKREŚLENIE TERMINÓW REALIZACJI (HARMONOGRAM WDROŻENIA SYSTEMU);
PRZEPROWADZENIE KOMPLEKSOWEJ IDENTYFIKACJI ZAGROŻEŃ ORAZ ANALIZY RYZYKA NA WSZYSTKICH STANOWISKACH PRACY;
NA PODSTAWIE WYNIKÓW WW. PRAC – OKREŚLENIE ZAKRESU PRAC ZWIĄZANYCH Z USTANOWIENIEM PROCEDUR PRACY ORAZ PRZYGOTOWANIE PLANU DZIAŁAŃ ZMIERZAJĄCYCH DO OBNIŻENIA POZIOMU RYZYKA; WYZNACZENIE ODPOWIEDZIALNYCH I OKREŚLENIE TERMINÓW REALIZACJI.
ETAPY WDRAŻANIA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP
ETAP III. URUCHOMIENIE
PRZEPROWADZENIE AUDITU WEWNĘTRZNEGO SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP, IDENTYFIKACJA NIEDOCIĄGNIĘĆ – NIEZGODNOŚCI, PODJĘCIE DZIĄŁAŃ KORYGUJĄCYCH (MIANOWANIE I SZKOLENIE AUDITORÓW WEWNĘTRZNYCH);
MONITOROWANIE WARUNKÓW PRACY ORAZ REALIZACJI CELÓW I PRZYJĘTYCH PLANÓW BHP;
NA PODSTAWIE UZYSKANYCH WYNIKÓW AUDITÓW I MONITOROWANIA, PODEJMOWANIE DZIAŁAŃ WZMACNIAJĄCYCH, KOREKCYJNYCH LUB KORYGUJĄCYCH;
PIERWSZA OCENA WYNIKÓW WDROŻENIA I REALIZACJI POSTAWIONYCH CELÓW PRZEZ NAJWYŻSZE KIEROWNICTWO; PODJĘCIE WNIOSKÓW W SPRAWIE PLANÓW DALSZEGO DOSKONALENIA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP.
ETAPY WDRAŻANIA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP
ETAP IV. CIĄGŁE DOSKONALENIE
DOSKONALENIE DOKUMENTACJI SYSTEMU;
DOSKONALENIE EFEKTYWNOŚCI AUDITÓW WEWNĘTRZNYCH (REALIZACJI DZIAŁAŃ KORYGUJĄCYCH I ZAPOBIEGAWCZYCH);
DOSKONALENIE METOD AUDITOWANIA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP;
DOSKONALENIE PRZEPŁYWU INFORMACJI O ZAGROŻENIACH, WYPADKACH, ZDARZENIACH POTENCJALNIE WYPADKOWYCH;
KOMUNIKACJA, KONSULTACJE, SZKOLENIA – STOSOWNIE DO POTRZEB;
OKRESOWA ANALIZA RYZYKA;
ANALIZA STRAT SPOWODOWANYCH WYPADKAMI I AWARIAMI, DOSKONALENIE BEZPIECZEŃSTWA TECHNICZNEGO;
OKRESOWA OCENA SYSTEMU PRZEZ KIEROWNICTWO
WYBRANE OKREŚLENIA STOSOWANE W NORMIE DOTYCZĄCEJ SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP
USTANOWIENIE” (ang.: establishment)
ODNOSI SIĘ DO POZIOMU TRWAŁOŚCI WDROŻENIA, CZYLI TAKIEGO ZDEFINIOWANIA SYSTEMU, ŻE WSZYSTKIE JEGO ELEMENTY ZOSTANĄ, W SPOSÓB MOŻLIWY DO ZADEMONSTROWANIA, WDROŻONE.
„UTRZYMANIE” (ang.: maintenance)
OZNACZA, ŻE PO USTANOWIENIU SYSTEMU KONTYNUOWANE SĄ ZGODNE Z NIM DZIAŁANIA, CO WYMAGA AKTYWNOŚCI ZE STRONY ORGANIZACJI.
18.UWARUNKOWANIA SKUTECZNEGO WDRAŻANIA I POPRAWNEGO FUNKCJONOWANIE SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP
UWARUNKOWANIA SKUTECZNEGO WDRAŻANIA I POPRAWNEGO FUNKCJONOWANIA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP(I)
OSOBISTE ZAANGAŻOWANIE SIĘ NAJWYŻSZEGO KIEROWNICTWA W SPRAWY BHP
PRECYZYJNE USTALENIE ZAKRESÓW ODPOWIEDZIALNOŚCI I UPRAWNIEŃ WSZYSTKIM CZŁONKOM ORGANIZACJI OBJĘTYM SYSTEMEM, W TYM:
PERSONELOWI ZARZĄDZAJĄCEMU, WYKONUJĄCEMU I WERYFIKUJĄCEMU PRACE MAJĄCE WPŁYW NA BEZPIECZEŃSTWO PRACY,
PRACOWNIKOM NA STANOWISKACH ROBOTNICZYCH I PRACOWNIKOM NADZORU,
DOSTAWCOM, PODWYKONAWCOM ORAZ OSOBOM ODWIEDZAJĄCYM ORGANIZACJĘ,
PERSONELOWI WYZNACZONEMU DO POSTĘPOWANIA W SYTUACJACH AWARYJNYCH
UWARUNKOWANIA SKUTECZNEGO WDRAŻANIA I POPRAWNEGOFUNKCJONOWANIA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP(II)
MOTYWOWANIE PRACOWNIKÓW DO ICH ANGAŻOWANIA SIĘ W DZIAŁANIA NA RZECZ POPRAWY BEZPIECZEŃSTWA PRACY;
USTANOWIENIE I UTRZYMYWANIE UDOKUMENTOWANYCH PROCEDUR ZAPEWNIAJĄCYCH POPRAWNE FUNKCJONOWANIE SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP, W TYM PROCEDUR AUDITÓW SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP, MONITORINGU STANU BEZPIECZEŃSTWA PRACY ORAZ ANALIZY I OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO NA STANOWISKACH PRACY;
UTRZYMYWANIE STAŁEJ GOTOWOŚCI I REAGOWANIA NA WYPADKI PRZY PRACY I AWARIE;
IDENTYFIKOWANIE ZAGROŻEN I OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO NA STANOWISKACH PRACY
UWARUNKOWANIA SKUTECZNEGO WDRAŻANIA I POPRAWNEGO FUNKCJONOWANIA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP(III)
ŚWIADOMOŚĆ WŚRÓD CZŁONKÓW ORGANIZACJI RODZAJÓW ISTNIEJĄCYCH ZAGROŻEŃ W CAŁEJ ORGANIZACJI I NA POSZCZEGÓLNYCH STANOWISKACH PRACY ORAZ ZWIĄZANEGO Z NIMI RYZYKA
ŚWIADOMOŚĆ WŚRÓD CZŁONKÓW ORGANIZACJI KORZYŚCI WYNIKAJĄCYCH Z ELIMINACJI ZAGROŻEŃ I OGRANICZENIA RYZYKA ZAWODOWEGO
ZNAJOMOŚĆ ZADAŃ I ODPOWIEDZIALNOŚCI CZŁONKÓW ORGANIZACJI, WYNIKAJĄCYCH Z REALIZACJI POLITYKI BHP
UWARUNKOWANIA SKUTECZNEGO WDRAŻANIA I POPRAWNEGO FUNKCJONOWANIA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP(IV)
ŚWIADOMOŚĆ WŚRÓD CZŁONKÓW ORGANIZACJI POTENCJALNYCH KONSEKWENCJI NIEPRZESTRZEGANIA OBOWIĄZUJĄCYCH W TYM ZAKRESIE NORM I PROCEDUR
ZAPEWNIENIE SPRAWNEGO OBIEGU INFORMACJI DOTYCZĄCYCH BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY WEWNĄTRZ ORGANIZACJI ORAZ MIĘDZY ORGANIZACJĄ I OTOCZENIEM
INTEGRACJA CZŁONKÓW ORGANIZACJI WOKÓŁ SPRAW ZWIĄZANYCH Z BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY
UWARUNKOWANIA SKUTECZNEGO WDRAŻANIA I POPRAWNEGO FUNKCJONOWANIA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP(V)
ŚWIADOMOŚĆ WŚRÓD CZŁONKÓW ORGANIZACJI ROLI, JAKĄ ONI WINNI ODGRYWAĆ W SYSTEMIE;
ORGANIZOWANIE SZKOLEŃ W OPARCIU O PROGRAMY UWZGLĘDNIAJĄCE SPECYFIKĘ POSZCZEGÓLNYCH GRUP PRACOWNICZYCH;
UKSZTAŁTOWANIE SIĘ W ORGANIZACJI KULTURY BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY JAKO ELEMENTU KULTURY ORGANIZACYJNEJ
UWARUNKOWANIA SKUTECZNEGO WDRAŻANIA I POPRAWNEGO FUNKCJONOWANIA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP(VI)
PONIESIENIE OKREŚLONYCH WYDATKÓW NA:
ZAKUP ŚRODKÓW RZECZOWYCH W POSTACI SPRZĘTU TECHNICZNEGO I ENERGII ISTOTNYCH Z PUNKTU WIDZENIA BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY;
ZAKUP NOWYCH BEZPIECZNYCH TECHNOLOGII;
ZAANGAŻOWANIE SPECJALISTÓW;
POKRYCIE KOSZTÓW ZWIĄZANYCH Z DZIAŁANIAMI PREWENCYJNYMI W POSTACI:
ZMIANY PROCEDUR ROBOCZYCH,
OPRACOWANIA I UZGODNIENIA STOSOWNYCH ŚRODKÓW ZAPOBIEGAWCZYCH,
SZKOLEŃ SPECJALISTYCZNYCH,
ZMIAN W SYSTEMIE ZARZĄDZANIA BHP.

19.POLITYKA BHP I JEJ ROLA W SYSTEMIE ZARZĄDZANIA BHP
POJĘCIE POLITYKI BHP
POLITYKA BHP TO DEKLARACJA ORGANIZACJI, DOTYCZĄCA JEJ INTENCJI I ZASAD ODNOSZĄCYCH SIĘ DO OGÓLNYCH EFEKTÓW DZIAŁALNOŚCI W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY, AUTORYZOWANA PRZEZ NAJWYŻSZE KIEROWNICTWO, OKREŚLAJĄCA CELE CAŁOŚCIOWE DOTYCZĄCE BHP ORAZ ZOBOWIĄZANIA DO STAŁEJ POPRAWY W TYM ZAKRESIE WYNIKÓW PODEJMOWANYCH DZIAŁAŃ.
WYMAGANIA STAWIANE POLITYCE BHP(I)
POLITYKA BHP POWINNA:
ODPOWIADAĆ RODZAJOWI I SKALI ZAGROŻEŃ ISTNIEJĄCYCH W ORGANIZACJI / PRZEDSIĘBIORSTWIE,
ZAWIERAĆ ZOBOWIĄZANIA DO CIĄGŁEGO DOSKONALENIA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP I STAŁEJ POPRAWY STANU BEZPIECZEŃSTWA PRACY,
ZAWIERAĆ ZOBOWIĄZANIA DO PRZESTRZEGANIA AKTUALNIE OBOWIĄZUJĄCYCH PRZEPISÓW BHP I INNYCH WYMAGAŃ STAWIANYCH W TYM ZAKRESIE PRZED ORGANIZACJĄ,
BYĆ UDOKUMENTOWANA, WDROŻONA I UTRZYMYWANA.
WYMAGANIA STAWIANE POLITYCE BHP(II)
POLITYKA BHP POWINNA:
BYĆ UZGODNIONA Z PRACOWNIKAMI LUB ICH REPREZENTANTAMI,
BYĆ OGŁOSZONA WSZYSTKIM PRACOWNIKOM, PO TO ABY BYLI ONI ŚWIADOMI WŁASNEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI W RAMACH SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP, ZA SPRAWNOŚĆ JEGO FUNKCJONOWANIA I ZA STAN BEZPIECZEŃSTWA PRACY,
BYĆ DOSTĘPNA DLA ZAINTERESOWANYCH STRON,
BYĆ OKRESOWO PRZEGLĄDANA W CELU ZAPEWNIENIA JEJ AKTUALNOŚCI I ADEKWATNOŚCI DO DANEJ ORGANIZACJI.
TREŚĆ POLITYKI BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY
POLITYKA BHP POWINNA ZAWIERAĆ ZOBOWIĄZANIA ORGANIZACJI DO:
ZAPOBIEGANIA WYPADKOM I CHOROBOM ZAWODOWYM,
DĄŻENIA DO STAŁEJ POPRAWY STANU BHP W ORGANIZACJI,
SPEŁNIANIA WYMAGAŃ PRZEPISÓW PRAWNYCH I INNYCH PRZEPISÓW O CHARAKTERZE NORMATYWNYM A DOTYCZĄCYCH BHP,
CIĄGŁEGO DOSKONALENIA DZIAŁAŃ W ZAKRESIE POPRAWY WARUNKÓW BHP,
ZAPEWNIENIA ODPOWIEDNICH WARUNKÓW I ŚRODKÓW NIEZBĘDNYCH DO WDROŻENIA PRZYJĘTEJ W ORGANIZACJI POLITYKI BHP,
PODNOSZENIA KWALIFIKACJI PRACOWNIKÓW ORAZ UWZGLĘDNIANIA ICH ROLI W ZAKRESIE BHP, A TAKŻE ICH ANGAŻOWANIA DO DZIAŁAŃ NA RZECZ POPRAWY WARUNKOW BHP,
ZAPEWNIENIA ODPOWIEDNICH ROZWIĄZAŃ ORGANIZACYJNYCH GWARANTUJĄCYCH WSPÓŁUDZIAŁ PRACOWNIKÓW W REALIZACJI POLITYKI BHP.
ROLA POLITYKI BHP W SYSTEMIE ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY(I)
POLITYKA BHP JAKO DŁUGOTRWAŁY I OGÓLNIE SFORMUŁOWANY PLAN STRATEGICZNY ORGANIZACJI, ODNOSZACY SIĘ DO SPRAW BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY, POWINNA NAWIĄZYWAĆ DO JEJ MISJI I WIZJI ORAZ DO WARTOŚCI, KTÓRE ORGANIZACJA TA PREFERUJE W ODNIESIENIU DO PRACOWNIKÓW, KLIENTÓW I DOSTAWCÓW, A TAKŻE DO JEJ CELÓW STRATEGICZNYCH.
Z POLITYKI BHP POWINNY WYNIKAĆ CELE OGÓLNE I CELE SZCZEGÓŁOWE ORGANIZACJI W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA PRACY.
POLITYKA BHP POWINNA STANOWIĆ PODSTAWĘ DLA PLANOWANIA W RAMACH SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP, NA POZIOMACH: TAKTYCZNYM I OPERACYJNYM.
20.PLANOWANIE W SYSTEMIE ZARZĄDZANIA BHP, CELE OGÓLNE I SZCZEGÓŁOWE
WARUNKI POPRAWNEGO PLANOWANIA W RAMACH SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP(I)
ABY POPRAWNIE OKREŚLIĆ CELE W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY I PRAWIDŁOWO ZAPLANOWAĆ DZIAŁANIA UKIERUNKOWANE NA ICH OSIĄGNIĘCIE, KIEROWNICTWO ORGANIZACJI POWINNO BYĆ ŚWIADOME ISTNIEJĄCEGO W NIEJ STANU BHP.
KIEROWNICTWO POWINNO PRZEPROWADZIĆ IDENTYFIKACJĘ ISTNIEJĄCYCH ZAGROŻEŃ ORAZ OCENĘ ZWIĄZANEGO Z NIMI RYZYKA ZAWODOWEGO, A TAKŻE ROZPOZNAĆ WYMAGANIA Z TYM ZWIĄZANE, A OKREŚLONE W ODPOWIEDNICH PRZEPISACH PRAWNYCH I INNYCH UREGULOWANIACH DOTYCZĄCYCH BHP.
WARUNKI POPRAWNEGO PLANOWANIA W RAMACH SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP(II)
PRZY PLANOWANIU NALEŻY UWZGLĘDNIĆ:
MOŻLIWOŚCI TECHNICZNE ORGANIZACJI,
MOŻLIWOŚCI FINANSOWE ORGANIZACJI,
WYMAGANIA OPERACYJNE I BIZNESOWE.
PLANY POWINNY ZAWIERAĆ:
OKREŚLENIE OSÓB I SŁUŻB ODPOWIEDZIALNYCH ZA OSIĄGNIĘCIE CELÓW,
OKREŚLENIE NIEZBĘDNYCH ŚRODKÓW,
OKREŚLENIE TERMINÓW OSIĄGNIĘCIA WYZNACZONYCH CELÓW.
DANE WYJŚCIOWE PROCESU PLANOWANIA W SYSTEMIE ZARZĄDZANIA BHP
UDOKUMENTOWANA METODOLOGIA OSZACOWANIA I OCENY RYZYKA
UDOKUMENTOWANE WYNIKI OSZACOWANIA I OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO
REJESTRY OBOWIĄZUJĄCYCH WYMAGAŃ PRAWNYCH I INNYCH (NORMY TECHNICZNE, NORMY DOTYCZĄCE BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY ORAZ INNE DOKUMENTY NORMATYWNE, KTÓRYCH POSTANOWIENIA MOGĄ DOTYCZYĆ DANEJ ORGANIZACJI)
USTALONY SPOSÓB AKTUALIZACJI WEWNĘTRZNEGO SYSTEMU PRAWNEGO W ODNIESIENIU DO ZMIAN W OBOWIĄZUJĄCYCH PRZEPISACH ZEWNĘTRZNYCH
UDOKUMENTOWANE CELE SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP
UDOKUMENTOWANE PROGRAMY (PLANY) ZARZĄDZANIA BHP
CELE OGÓLNE I SZCZEGÓŁOWE W ZARZĄDZANIU BHP
UDOKUMENTOWANE CELE OGÓLNE I SZCZEGÓŁOWE W ZAKRESIE BHP, STOSOWNIE DO ROZPATRYWANEGO POZIOMU ZARZĄDZANIA.
CELE OGÓLNE TO CELE ODNOSZĄCE SIĘ DO DZIAŁAŃ W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA PRACY, WYNIKAJĄCE Z POLITYKI BHP, KTÓRE ORGANIZACJA USTALIŁA DO OSIĄGNIĘCIA.
CELE SZCZEGÓŁOWE TO CELE WYRÓŻNIONE ILOŚCIOWO (ZAWSZE GDY JEST TO MOŻLIWE), WYNIKAJĄCE Z OGÓLNYCH CELÓW ZARZĄDZANIA BHP, KTÓRE NALEŻY ZREALIZOWAĆ, ABY OSIĄGNĄĆ CELE OGÓLNE.
ORGANIZACJA POWINNA USTANOWIĆ I UTRZYMYWAĆ
WARUNKI, JAKIM WINNY ODPOWIADAĆ CELE
CELE WINNY BYĆ JEDNOZNACZNIE SPRECYZOWANE, NIE POWINNY WZBUDZAĆ WĄTPLIWOŚCI LUB BYĆ NIEZROZUMIAŁE;
POWINNY BYĆ MIERZALNE, CO OZNACZA, ŻE POWINNY BYĆ PRZEDSTAWIANE W FORMIE, KTÓRA UMOŻLIWI ICH POMIAR;
CELE PRZED ICH ZATWIERDZENIEM, POWINNY BYĆ ZAAKCEPTOWANE PRZEZ ODPOWIEDNIE SŁUŻBY;
POWINNY BYĆ REALNE;
POWINNY MIEĆ OKREŚLONE TERMINY ICH REALIZACJI;
POWINNY BYĆ ZGODNE Z WYMAGANIAMI PRAWA;
POWINNY UWZGLĘDNIAĆ WYNIKI PRZEGLĄDU WSTĘPNEGO ORAZ WYNIKI OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO.
CELE PODOBNIE JAK POLITYKA BHP POWINNY BYĆ
WERYFIKOWANE I ZMIENIANE JEŚLI ZAISTNIEJE TAKA
KONIECZNOŚĆ.
KRYTERIA JAKIE POWINNY SPEŁNIAĆ CELE W ZARZĄDZANIU BHP
(ZASADA SMART)
S(specific) – powinny dotyczyć konkretnych problemów
M(measurable) – powinny umożliwić określenie stopnia realizacji celu
A(ambitions & achievable) – powinny być ambitne a jednocześnie osiągalne (możliwe do zrealizowania przy określonych zasobach)
R(responsibilities) – powinny być przypisane odpowiedzialności za ich realizację
T(time – scales set) – powinny mieć określone ramy czasowe ich realizacji
PLANOWANIE W SYSTEMIE ZARZĄDZANIA BHP(ODPOWIEDZIALNOŚĆ – UPRAWNIENIA – ŚRODKI – TERMINY)
ORGANIZACJA USTALAJĄC PLANY (PROGRAMY) PROWADZĄCE DO REALIZACJI OKREŚLONYCH CELÓW JEST ZOBOWIĄZANA DO:
WYZNACZENIA SŁUŻB, SZCZEBLI ORGANIZACYJNYCH I OSÓB ODPOWIEDZIALNYCH ZA REALIZACJĘ CELÓW, PRZYDZIELAJĄC IM JEDNOCZEŚNIE ODPOWIEDNIE DO TEGO UPRAWNIENIA,
OKREŚLENIA ŚRODKÓW NIEZBĘDNYCH DO OSIĄGNIĘCIA WYZNACZONYCH CELÓW,
WYZNACZENIA TERMINÓW, W KTÓRYCH CELE TE POWINNY BYĆ OSIĄGNIĘTE.
PRZEGLĄDY I MODYFIKACJA PLANÓW (PROGRAMÓW) DZIAŁAŃ W ZAKRESIE BHP
PLANY (PROGRAMY) DZIAŁAŃ W ZAKRESIE BHP POWINNY BYĆ PODDAWANE PRZEGLĄDOWI W REGULARNYCH, ZAPLANOWANYCH Z GÓRY TERMINACH.
W KONIECZNYCH PRZYPADKACH PLANY (PROGRAMY) POWINNY BYĆ MODYFIKOWANE
TAK ABY JE DOSTOSOWAĆ DO ZMIAN, JAKIE MIAŁY MIEJSCE W REALIZACJI PROCESÓW, W PRODUKTACH, USŁUGACH LUB W WARUNKACH FUNKCJONOWANIA ORGANIZACJI.
21.STEROWANIE OPERACYJNE SYSTEMEM ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY
STEROWANIE OPERACYJNE BHP(I)
ORGANIZACJA POWINNA IDENTYFIKOWAĆ TE DZIAŁANIA I AKTYWNOŚCI, KTÓRE SĄ ZWIĄZANE Z OKREŚLONYM RYZYKIEM, GDZIE NALEŻY ZASTOSOWAĆ MECHANIZMY KONTROLNE. (OHSAS 18001)
ORGANIZACJA POWINNA IDENTYFIKOWAĆ TE PRACE I OBSZARY DZIAŁAŃ, KTÓRE SĄ ZWIĄZANE ZE ZNACZĄCYM ZAGROŻENIEM. (PN-N-18001)
STEROWANIE OPERACYJNE BHP(II)
DZIAŁANIA ZWIĄZANE Z RYZYKIEM NALEŻY TAK PLANOWAĆ, ABY ZAPEWNIĆ ICH PROWADZENIE W BEZPIECZNYCH WARUNKACH. SŁUŻĄ TEMU:
USTANOWIENIE I UTRZYMYWANIE UDOKUMENTOWANYCH PROCEDUR OBEJMUJĄCYCH SYTUACJE, W KTÓRYCH ICH BRAK MÓGŁBY SPOWODOWAĆ ODCHYLENIA OD POLITYKI I CELÓW BHP,
OKREŚLENIE W PROCEDURACH KRYTERIÓW OPERACYJNYCH,
USTANOWIENIE I UTRZYMYWANIE PROCEDUR DOTYCZACYCH RYZYKA ZWIĄZANEGO Z WYROBAMI, WYPOSAŻENIEM I USŁUGAMI, KTÓRE ZOSTAŁY ZAKUPIONE, A TAKŻE INFORMOWANIE DOSTAWCÓW I PODWYKONAWCÓW O ODPOWIEDNICH PROCEDURACH I WYMAGANIACH ZWIĄZANYCH Z BHP,
USTANOWIENIE I UTRZYMYWANIE PROCEDUR DOTYCZĄCYCH PROJEKTOWANIA STANOWISK PRACY, ŁĄCZNIE Z DOSTOSOWANIEM ICH DO LUDZKICH MOŻLIWOŚCI, W CELU WYELIMINOWANIA LUB OGRANICZENIA RYZYKA U SAMEGO ŹRÓDŁA.
ZAKRES DZIAŁAŃ OBJĘTYCH PROCEDURAMI STEROWANIA OPERACYJNEGO BHP(I)
USTALANIE KRYTERIÓW DOBORU PRACOWNIKÓW (WYMAGANIA KOMPETENCYJNE I ZDROWOTNE);
INSTRUKTAŻ W ZAKRESIE BEZPIECZNEGO WYKONYWANIA PRAC, OBEJMUJĄCY:
KOLEJNOŚĆ WYKONANIA POSZCZEGÓLNYCH CZYNNOŚCI,
INFORMACJE O ZAGROŻENIACH I RYZYKU (CHARAKTERYSTYKI SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNYCH, PUNKTY KRYTYCZNE PROCESU),
INFORMACJE O ZASTOSOWANYCH ŚRODKACH OGRANICZENIA (KONTROLI) RYZYKA (Np. ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ);
USTALANIE KRYTERIÓW OPERACYJNYCH PROCESÓW (PARAMETRY BEZPIECZEŃSTWA, ILOŚĆ PRACOWNIKÓW NIEZBĘDNA DO WYKONANIA CZYNNOŚCI, PARAMETRY TECHNICZNE ŚRODKÓW OGRANICZENIA RYZYKA).
ZAKRES DZIAŁAŃ OBJĘTYCH PROCEDURAMI STEROWANIA OPERACYJNEGO BHP(II)
SPOSÓB NADZORU NAD WYKONYWANYMI PRACAMI;
SPOSÓB MONITOROWANIA ZAGROŻEŃ (CZUJNIKI, SYGNALIZACJE ITP.);
SPOSOBY POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU WYSTĄPIENIA ZAKŁÓCEŃ, AWARII I WYPADKÓW. HIERARCHIA ŚRODKÓW KONTROLI (OGRANICZENIA) RYZYKA(I)
ELIMINACJA RYZYKA (LIKWIDACJA ZAGROŻENIA);
TRANSFER RYZYKA (PODWYKONAWCY, UBEZPIECZENIA);
ZAMIANA RYZYKA (ZASTOSOWANIE INNYCH, MNIEJ NIEBEZPIECZNYCH MATERIAŁÓW, URZĄDZEŃ, TECHNOLOGII ITP.);
ZASTOSOWANIE TECHNICZNYCH ŚRODKÓW OCHRONY PRZED ZAGROŻENIAMI (OSŁONY, IZOLACJA PROCESU, BARIERY ITP.);
ZABEZPIECZENIE PROCESÓW (AUTOMATYCZNE WYŁĄCZNIKI, ZAWORY BEZPIECZEŃSTWA).
HIERARCHIA ŚRODKÓW KONTROLI (OGRANICZENIA) RYZYKA(II)
ORGANIZACYJNE ŚRODKI REDUKCJI RYZYKA (ZMNIEJSZENIE EKSPOZYCJI PRACOWNIKÓW NA ZAGROŻENIA, SPECJALNA ORGANIZACJA PRAC NIEBEZPIECZNYCH);
INSTRUKCJE PRACY;
ZBIOROWE ŚRODKI OCHRONY PRZED ZAGROŻENIAMI;
INDYWIDUALNE ŚRODKI OCHRONY PRZED ZAGROŻENIAMI.
22.AUDITOWANIE SYSTEMU I MONITOROWANIE STANU BEZPIECZEŃSTWA JAKO GŁÓWNE REGULATORY SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP
ROLA AUDITOWANIA SYSTEMU I MONITOROWANIA STANU BEZPIECZEŃSTWA W ZARZĄDZANIU BHP
WARUNKIEM POPRAWNEGO FUNKCJONOWANIA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP I UTRZYMANIA STANU BEZPIECZEŃSTWA NA WYMAGANYM POZIOMIE SĄ:
AUDITOWANIE SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP,
MONITOROWANIE STANU BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY
OBYDWA TE ELEMENTY ODGRYWAJĄ WAŻNĄ ROLĘ JAKO REGULATORY SYSTEMU, POZWALAJĄ BOWIEM STWIERDZIĆ CZY SYSTEM ZARZĄDZANIA BHP FUNKCJONUJE SPRAWNIE I CZY OSIĄGANE DZIĘKI NIEMU EFEKTY SĄ ZGODNE Z OCZEKIWANIAMI.
AUDITOWANIE SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP
POJECIE AUDITU
AUDIT TO SYSTEMATYCZNE BADANIE, MAJĄCE STWIERDZIĆ CZY DZIAŁANIA I ICH WYNIKI SĄ ZGODNE Z ZAPLANOWANYMI USTALENIAMI ORAZ CZY USTALENIA SĄ WDROŻONE SKUTECZNIE I POZWALAJĄ NA OSIĄGNIĘCIE POLITYKI I CELÓW ORGANIZACJI. (OHSAS 18001)
AUDIT SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP TO SYSTEMATYCZNE I NIEZALEŻNE BADANIE, MAJĄCE NA CELU OKREŚLENIE, CZY DZIAŁANIA PODEJMOWANE W RAMACH SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP ORAZ OSIAGNIĘTE REZULTATY ODPOWIADAJĄ PLANOWANYM USTALENIOM I CZY TE USTALENIA ZOSTAŁY SKUTECZNIE WDROŻONE ORAZ CZY SĄ ODPOWIEDNIE DO REALIZACJI POLITYKI BHP, A TAKŻE DO OSIĄGNIĘCIA CELÓW ORGANIZACJI W TYM ZAKRESIE. (PN-N-18001)
CELE AUDITU
AUDIT SŁUŻY OCENIE STOPNIA WDROŻENIA, ZGODNOŚCI Z ZAŁOŻENIAMI I SKUTECZNOŚCI SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP.
AUDIT JEST PROCESEM POSZUKIWANIA OBIEKTYWNYCH DOWODÓW ZGODNOŚCI DZIAŁAŃ ORGANIZACJI Z WYMAGANIAMI STAWIANYMI WOBEC SYSTEMU PRZEZ:
NORMĘ 18001,
PRZEPISY I REGULACJE PRAWNE (ZEWNĘTRZNE),
REGULACJE WEWNĘTRZNE (Np. INSTRUKCJE PRACY),
POLITYKĘ BHP,
CELE I PROGRAMY / PLANY BHP.
PRAWIDŁOWO PRZEPROWADZONY AUDIT SYSTEMU POWINIEN DOSTARCZYĆ OBIEKTYWNYCH DOWODÓW POZWALAJĄCYCH NA OCENĘ STOPNIA WDROŻENIA, ZGODNOŚCI Z ZAŁOŻENIAMI I SKUTECZNOŚCI SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP.
PROCEDURY AUDITÓW(I)
PROCEDURY AUDITÓW POWINNY OKREŚLAĆ:
ZAKRES AUDITU (AUDIT CAŁEJ ORGANIZACJI, CZY TYLKO WYBRANYCH OBSZARÓW DZIAŁANIA, WSZYSTKICH ELEMENTÓW SYSTEMU, CZY TYLKO WYBRANYCH),
CZĘSTOTLIWOŚĆ AUDITU (HARMONOGRAM AUDITÓW POWINIEN PRZEWIDYWAĆ PODDANIE AUDITOWI WSZYSTKICH OBSZARÓW OBJĘTYCH SYSTEMEM, MINIMUM RAZ W ROKU; AUDITY DODATKOWE DOTYCZĄ OBSZARÓW, KTÓRE UZYSKAŁY NEGATYWNE WYNIKI W POPRZEDNICH AUDITACH LUB NEGATYWNE WYNIKI MONITOROWANIA SYSTEMU),
METODYKĘ WYKONANIA AUDITU (METODYKĘ PRZEPROWADZENIA SAMEGO AUDITU, WZORY LIST KONTROLNYCH, WZÓR RAPORTU).
PROCEDURY AUDITÓW(II)
PROCEDURY AUDITÓW POWINNY OKREŚLAĆ:
KOMPETENCJE AUDITORÓW (ZAKRES ICH DOŚWIADCZENIA I ODBYTYCH SZKOLEŃ, KONIECZNOŚĆ ZAPEWNIENIA NIEZALEŻNOŚCI DOKONYWANYCH OCEN, UPRAWNIENIA AUDITORA WIODĄCEGO I POZOSTAŁYCH AUDITORÓW),
ZAKRES ODPOWIEDZIALNOŚCI I WYMAGANIA ZWIĄZANE Z PRZEPROWADZANIEM AUDITÓW I PRZEKAZYWANIEM JEGO WYNIKÓW (ANALIZOWANIE RAPORTÓW, ROZDZIELNIKI DLA RAPORTÓW, SPOSOBY ARCHIWIZACJI RAPORTÓW).
ZAKRES DZIAŁAŃ OBJĘTYCH AUDITEM
ANALIZA ZGODNOŚCI DOKUMENTACJI SYSTEMU Z WYMAGANIAMI NORMY ORAZ Z INNYMI WYMAGANIAMI
ANALIZA ZGODNOŚCI DZIAŁAŃ Z UDOKUMENTOWANYM SYSTEMEM ZARZĄDZANIA (W TYM ZGODNOŚĆ Z UDOKUMENTOWANYMI PROCEDURAMI OPERACYJNYMI)
ANALIZA STOPNIA REALIZACJI CELÓW
ANALIZA SKUTECZNOŚCI PODEJMOWANYCH DZIAŁAŃ KORYGUJĄCYCH I ZAPOBIEGAWCZYCH
ANALIZA TRENDÓW WYNIKÓW MONITOROWANIA SYSTEMU
ZAWARTOŚĆ PLANU AUDITU
CEL AUDITU
KRYTERIA AUDITU I WSZYSTKIE DOKUMENTY ODNIESIENIA
ZAKRES AUDITU OBEJMUJĄCY IDENTYFIKACJE JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH I FUNKCJONALNYCH ORAZ PROCESÓW, KTÓRE MAJĄ BYĆ AUDITOWANE
DATY I MIEJSCA AUDITU
PRZEWIDYWANY CZAS TRWANIA DZIAŁAŃ OBJĘTYCH AUDITEM, W TYM SPOTKANIA Z KIEROWNICTWEM AUDITOWANEGO OBSZARU ORAZ SPOTKANIA ZESPOŁU AUDITUJĄCEGO
ROLE I ODPOWIEDZIALNOŚĆ CZŁONKÓW ZESPOŁU AUDITUJĄCEGO ORAZ OSÓB TOWARZYSZĄCYCH
PRZYDZIELENIE ODPOWIEDNICH ŚRODKÓW DO OBSZARÓW KRYTYCZNYCH AUDITU
PODSTAWOWE WYMAGANIA DOTYCZĄCE AUDITU
AUDIT WINIEN BYĆ PODSTAWOWYM NARZĘDZIEM WYKORZYSTYWANYM DO OCENY ZGODNOŚCI I EFEKTYWNOŚCI SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP.
WYNIKI AUDITU POWINNY BYĆ PRZEKAZYWANE NAJWYŻSZEMU KIEROWNICTWU.
AUDITY POWINNY BYĆ DZIAŁANIEM SYSTEMATYCZNYM I NIEZALEŻNYM; POWINNY BYĆ PRZEPROWADZANE I POWTARZANE OKRESOWO ORAZ PRZEPROWADZANE PRZEZ PERSONEL O ODPOWIEDNICH KWALIFIKACJACH, BEZ UPRZEDZEŃ, POTRAFIĄCY WYDAĆ OPINIĘ W PEŁNI OBIEKTYWNĄ.
AUDIT POLEGA W ISTOCIE NA ZBIERANIU DOWODÓW ZGODNOŚCI LUB TEŻ NIEZGODNOŚCI SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP Z WYMAGANIAMI; DOWODY TE ZBIERANE SĄ Z WYKORZYSTANIEM ODPOWIEDNICH TECHNIK AUDITOWANIA, TAKICH JAK:
WYWIADY Z PRACOWNIKAMI,
BSERWACJA POSTĘPOWAŃ,
PRZEGLĄDY DOKUMENTÓW.
NASTĘPSTWA AUDITU
PO ZAKOŃCZENIU AUDITU NALEŻY OKREŚLIĆ I ZAINICJOWAĆ ODPOWIEDNIE DZIAŁANIA KORYGUJĄCE LUB ZAPOBIEGAWCZE, NIEZBĘDNE DO WYELIMINOWANIA NIEZGODNOŚCI STWIERDZONYCH I POTENCJALNYCH, A TAKŻE ICH PRZYCZYN.
MONITOROWANIE STANU BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY
CELE OGÓLNE MONITOROWANIA
OKREŚLENIE STOPNIA SPEŁNIENIA PRZEZ ORGANIZACJĘ CELÓW SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP
IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ
IDENTYFIKACJA I OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO
ANALIZA PRZYCZYN WYPADKÓW I AWARII
ANALIZA PRZYCZYN CHORÓB ZAWODOWYCH
PROCEDURY MONITOROWANIA(I)
ZGODNIE Z NORMĄ PN-N-18001 ORGANIZACJA POWINNA USTANOWIĆ I UTRZYMYWAĆ UDOKUMENTOWANE PROCEDURY MONITOROWANIA BHP, POLEGAJĄCE NA OBSERWOWANIU STANU WARUNKÓW I ORGANIZACJI PRACY, ZACHOWAŃ PRACOWNIKÓW ORAZ WYNIKÓW DZIAŁAŃ PODEJMOWANYCH W CELU POPRAWY BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY.
W CELU ZAPEWNIENIA MOŻLIWOŚCI ŚLEDZENIA STANU BHP W PRZEDSIĘBIORSTWIE, PROCEDURY ZWIĄZANE Z MONITOROWANIEM POWINNY OBEJMOWAĆ TAKŻE ZAPISYWANIE I PRZECHOWYWANIE WYNIKÓW MONITORINGU.
PROCEDURY MONITOROWANIA(II)
PROCEDURY MAJĄ NA CELU REGULARNE MONITOROWANIE STANU BHP ORAZ DOKONYWANIE POMIARÓW EFEKTÓW DZIAŁAŃ W TYM ZAKRESIE.
PROCEDURY MONITOROWANIA POWINNY ZAPEWNIAĆ
POMIARY ZARÓWNO JAKOŚCIOWE JAK I ILOŚCIOWE (ODPOWIEDNIE DO POTRZEB ORGANIZACJI),
MONITOROWANIE ZAKRESU SPEŁNIANIA PRZEZ ORGANIZACJĘ CELÓW BHP,
PROAKTYWNE POMIARY EFEKTÓW DZIAŁAŃ, UMOŻLIWIAJĄCE MONITOROWANIE ZGODNOŚCI Z PROGRAMEM ZARZĄDZANIA BHP, KRYTERIAMI DZIAŁANIA, ODPOWIEDNIMI PRZEPISAMI I WYMOGAMI,
REAKTYWNE POMIARY EFEKTÓW DZIAŁALNOŚCI, MONITORUJĄCE WYPADKI, CHOROBY I ZDARZENIA (W TYM ZDARZENIA POTENCJALNIE WYPADKOWE) I INNE DOWODY ODCHYLEŃ OD SYSTEMU BHP.
PROCEDURY MONITOROWANIA(III)
PROCEDURY MONITOROWANIA POWINNY ZAPEWNIAĆ REJESTROWANIE DANYCH I WYNIKÓW MONITOROWANIA ORAZ POMIARÓW NIEZBĘDNYCH DLA PÓŹNIEJSZEGO PRZEPROWADZANIA DZIAŁAŃ KOREKCYJNYCH, KORYGUJĄCYCH I ZAPOBIEGAWCZYCH.
PROCEDURY POWINNY OKREŚLAĆ ODPOWIEDZIALNYCH ZA:
ARCHIWOWANIE WYNIKÓW MONITOROWANIA,
PRZEGLĄDANIE WYNIKÓW MONITOROWANIA,
PODEJMOWANIE STOSOWNYCH DZIAŁAŃ KOREKCYJNYCH, KORYGUJĄCYCH LUB ZAPOBIEGAWCZYCH W OPARCIU O ANALIZĘ WYNIKÓW MONITOROWANIA.
RODZAJE MONITOROWANIA BHP(WEDŁUG PN-N-18001)
MONITOROWANIE PROAKTYWNE - OBEJMUJĄCE IDENTYFIKACJĘ ZAGROŻEŃ WYSTĘPUJĄCYCH NA STANOWISKACH PRACY ORAZ OCENĘ ZWIĄZANEGO Z NIMI RYZYKA ZAWODOWEGO.
MONITOROWANIE REAKTYWNE - OBEJMUJĄCE ANALIZĘ PRZYCZYN WYPADKÓW PRZY PRACY ORAZ REJESTROWANIE CHORÓB ZAWODOWYCH.
MONITOROWANIE PROAKTYWNE I REAKTYWNE JAKO NARZĘDZIE SPRAWDZANIA SYSTEMU ZARZĄDZANIA I STANU BHP
MONITOROWANIE PROAKTYWNE POWINNO BYĆ WYKORZYSTYWANE DO SPRAWDZANIA ZGODNOŚCI Z DZIAŁANIAMI PRZEWIDZIANYMI W SYSTEMIE ZARZĄDZANIA BHP.
MONITOROWANIE REAKTYWNE POWINNO BYĆ WYKORZYSTYWANE DO BADANIA PRZYCZYN, ZAISTNIAŁYCH BŁĘDÓW W SYSTEMIE ZARZĄDZANIA BHP, W TYM WYPADKÓW I ZDARZEŃ (TAKŻE ZDARZEŃ POTENCJALNIE WYPADKOWYCH) ORAZ CHORÓB I PRZYPADKÓW ZNISZCZENIA MIENIA, DO ICH ANALIZY I REJESTRACJI.
CELE MONITOROWANIA PROAKTYWNEGO BHP(I)
ANALIZA STANU WARUNKÓW, W JAKICH REALIZOWANA JEST PRACA I ZWIĄZANYCH Z TYM ZAGROŻEŃ
ANALIZA ORGANIZACJI PRACY POD KĄTEM MOŻLIWOŚCI STWARZANIA EWENTUALNYCH ZAGROŻEŃ
SPRAWDZANIE STOPNIA WDROŻENIA I SKUTECZNOŚCI PLANÓW, NORM ORAZ ŚRODKÓW ZAPOBIEGAWCZYCH I ŚRODKÓW OCHRONY PRZECIWDZIAŁAJĄCYCH WYSTĘPOWANIU WYPADKÓW PRZY PRACY, CHORÓB ZAWODOWYCH ORAZ WYPADKÓW BEZURAZOWYCH.
CELE MONITOROWANIA PROAKTYWNEGO BHP(II)
POTWIERDZENIE DECYZJI W SPRAWIE ZATRUDNIANIA SPECJALISTÓW Z DZIEDZINY BHP
SPRAWDZANIE ZROZUMIAŁOŚCI POLITYKI BHP WŚRÓD ZAŁOGI
SPRAWDZANIE LICZBY PRACOWNIKÓW PRZESZKOLONYCH W ZAKRESIE BHP
SPRAWDZANIE SKUTECZNOŚCI REALIZOWANYCH SZKOLEŃ W ZAKRESIE BHP
SPRAWDZANIE LICZBY PROPOZYCJI ZGŁASZANYCH PRZEZ ZAŁOGĘ, A DOTYCZĄCYCH POPRAWY WARUNKÓW W ZAKRESIE BHP
CELE MONITOROWANIA REAKTYWNEGO
ANALIZA PRZYCZYN WYPADKÓW PRZY PRACY I AWARII
ANALIZA PRZYCZYN CHORÓB ZAWODOWYCH
ANALIZA ABSENCJI Z POWODU CHORÓB ZAWODOWYCH
ANALIZA PRZYCZYN ZDARZEŃ POTENCJALNIE WYPADKOWYCH
ANALIZA SKARG DOTYCZĄCYCH STANU BHP ZGŁASZANYCH PRZEZ ZAŁOGĘ
ANALIZA UWAG DOTYCZĄCYCH STANU BHP, ZGŁASZANYCH PRZEZ INSTYTUCJE NADZORUJĄCE WARUNKI PRACY W ORGANIZACJI
PRZEDMIOT MONITOROWANIA PROAKTYWNEGO
STOPIEŃ OSIĄGNIĘCIA CELÓW / REALIZACJI PLANÓW BHP
STOPIEŃ ZGODNOŚCI Z WYMAGANIAMI PRAWNYMI
KOMPLETNOŚĆ OCENY RYZYKA W ORGANIZACJI
LICZBA I SKUTECZNOŚĆ PODJĘTYCH DZIAŁAŃ KORYGUJĄCYCH
STOPIEŃ DYSCYPLINY STOSOWANIA ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ
LICZBA PROPOZYCJI DOTYCZĄCYCH POPRAWY BEZPIECZEŃSTWA PRACY, ZGŁASZANYCH PRZEZ PRACOWNIKÓW
LICZBA ZGŁOSZONYCH ZDARZEŃ POTENCJALNIE WYPADKOWYCH
LICZBA PRACOWNIKÓW PRACUJĄCYCH W WARUNKACH NARAŻENIA NA CZYNNIKI SZKODLIWE
PRZEDMIOT MONITOROWANIA REAKTYWNEGO
LICZBA I PRZYCZYNY WYPADKÓW I ZDARZEŃ POTENCJALNIE WYPADKOWYCH
CHOROBY ZAWODOWE
ABSENCJA CHOROBOWA / WYPADKOWA
DECYZJE / NAKAZY / ZALECENIA WYDANE PRZEZ ORGANY NADZORU NAD WARUNKAMI PRACY
CZAS POSTOJU SPOWODOWANY WYPADKAMI / AWARIAMI
STRATY PONIESIONE W WYNIKU WYPADKÓW / AWARII
WARUNKI POPRAWNEGO FUNKCJONOWANIA MONITORINGU
ZDEFINIOWANIE OBSZARÓW / DZIAŁAŃ, KTÓRE POWINNY BYĆ OBJĘTE MONITOROWANIEM.
OKREŚLENIE KONIECZNEGO WYPOSAŻENIA W URZĄDZENIA KONTROLNE, SYGNALIZACYJNE, SPRZĘT KONTROLNO – POMIAROWY, ZE WSKAZANIEM WYMAGANEGO ZAKRESU I ZDOLNOŚCI POMIAROWEJ.
ZAPEWNIENIE I OBJĘCIE NADZOREM WYPOSAŻENIA WYKORZYSTYWANEGO PRZY MONITOROWANIU.
ZDEFINIOWANIE KRYTERIÓW AKCEPTACJI PROCESÓW / DZIAŁAŃ, W TYM ZDEFINIOWANIE PARAMETRÓW KRYTYCZNYCH.
WYPOSAŻENIE WYKORZYSTYWANE DO MONITORINGU POWINNO BYĆ WZORCOWANE I UTRZYMYWANE W NALEŻYTYM STANIE, A ZAPISY Z TYM ZWIĄZANE POWINNY BYĆ PRZECHOWYWANE ZGODNIE Z PROCEDURAMI OBOWIĄZUJĄCYMI W ORGANIZACJI.
WYPOSAŻENIE WYKORZYSTYWANE W MONITORINGU POWINNO BYĆ CHRONIONE PRZED USZKODZENIAMI I POGORSZENIEM JEGO PRZYDATNOŚCI PODCZAS UŻYTKOWANIA, OBSŁUGI I PRZECHOWYWANIA.
NASTĘPSTWA MONITORINGU
PO ZAKOŃCZENIU MONITORINGU NALEŻY OKREŚLIĆ I ZAINICJOWAĆ ODPOWIEDNIE DZIAŁANIA KORYGUJĄCE LUB ZAPOBIEGAWCZE, NIEZBĘDNE DO WYELIMINOWANIA NIEZGODNOŚCI STWIERDZONYCH I POTENCJALNYCH, A TAKŻE ICH PRZYCZYN.
23.IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ I OCENA RYZYKA W ZARZĄDZANIU BHP
IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ
ORGANIZACJA POWINNA USTANOWIĆ I UTRZYMYWAĆ PROCEDURY IDENTYFIKACJI ZAGROŻEŃ ORAZ OCENY ZWIĄZANEGO Z NIMI RYZYKA ZAWODOWEGO.
PROCEDURY TE POWINNY DOTYCZYĆ:
ZAGROŻEŃ WYSTĘPUJĄCYCH NA STANOWISKACH PRACY WEWNĄTRZ ORGANIZACJI,
INNYCH ZAGROŻEŃ ZWIĄZANYCH Z JEJ DZIAŁANIAMI, WYROBAMI LUB USŁUGAMI, A TAKŻE Z DZIAŁANIAMI, KTÓRE ORGANIZACJA NADZORUJE I NA KTÓRE MOŻE MIEĆ WPŁYW.
ROLA ANALIZY I OCENY RYZYKA W POPRAWIE BEZPIECZEŃSTWA PRACY
WYKORZYSTYWANIE WYNIKÓW ANALIZY I OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO DO PLANOWANIA DZIAŁAŃ ZAPOBIEGAWCZYCH I KORYGUJĄCYCH, A TAKŻE W TRAKCIE ICH REALIZACJI I SPRAWDZANIA SKUTECZNOŚCI WDROŻONYCH TĄ DROGĄ ZMIAN, UMOŻLIWIA STAŁĄ POPRAWĘ BEZPIECZEŃSTWA PRACY.
CELE MONITOROWANIA POZIOMU RYZYKA ZAWODOWEGO
WYKRYCIE EWENTUALNYCH PRZYPADKÓW PRZEKROCZENIA POZIOMU AKCEPTOWALNEGO RYZYKA ZAWODOWEGO.
POPRAWIANIE STANU BEZPIECZEŃSTWA PRACY.
CIĄGŁE DOSKONALENIE SYSTEMU ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY.
ZNACZENIE OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO DLA SKUTECZNOŚCI ZARZĄDZANIA BHP
OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO STANOWI PODSTAWOWY SPOSÓB AKTYWNEGO MONITOROWANIA STANU BEZPIECZEŃSTWA PRACY, UMOŻLIWIAJĄCY WYELIMINOWANIE BĄDŹ OGRANICZENIE ZAGROŻEŃ WYSTĘPUJĄCYCH W MIEJSCU PRACY.
WYNIKI OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO ZALICZANE SĄ DO PODSTAWOWYCH INFORMACJI WYKORZYSTYWANYCH W TRAKCIE USTALANIA CELÓW ZARZĄDZANIA BHP ORAZ PLANOWANIA DZIAŁAŃ KORYGUJĄCYCH I ZAPOBIEGAWCZYCH.
ZAANGAŻOWANIE PRACOWNIKÓW W PROCES OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO PRZYCZYNIA SIĘ DO ZWIĘKSZENIA SKUTECZNOŚCI ZARZĄDZANIA BHP.
POTENCJALNE ŹRÓDŁA RYZYKA ZAWODOWEGO
KAŻDY Z ELEMENTÓW UKŁADU PRACY, W TYM OBIEKTY TECHNICZNE,
REALIZOWANY PROCES WYTWÓRCZY,
ZASOBY MATERIAŁOWO – ENERGETYCZNE,
WYTWÓR MATERIALNY REALIZOWANEGO PROCESU,
OTOCZENIE STANOWISKA PRACY
ŚRODOWISKO PRACY.
WYMAGANA CZĘSTOTLIWOŚĆ DOKONYWANIA ANALIZ I OCEN RYZYKA ZAWODOWEGOO
ABY INFORMACJE UZYSKIWANE DZIĘKI ANALIZIE I OCENIE RYZYKA ZAWODOWEGO BYŁY AKTUALNE, OCENA RYZYKA POWINNA BYĆ PRZEPROWADZANA OKRESOWO, Z CZĘSTOTLIWOŚCIĄ DOSTOSOWANĄ DO POTRZEB WYNIKAJĄCYCH Z WYMAGAŃ OKREŚLONYCH W OBOWIĄZUJĄCYCH W TYM ZAKRESIE PRZEPISACH ORAZ DO RODZAJU ZAGROŻEŃ WYSTĘPUJĄCYCH W MIEJSCU PRACY.
ZASADY DOKONYWANIA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO (I)
OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO POWINNO SIĘ DOKONYWAĆ:
NA ETAPIE PROJEKTOWANIA NOWYCH WYROBÓW,
PRZED WPROWADZENIEM ZMIAN DO STOSOWANYCH TECHNOLOGII ORAZ DO WYTWARZANYCH PRODUKTÓW I ŚWIADCZONYCH USŁUG,
PO WPROWADZENIU WYMIENIONYCH ZMIAN,
PO WPROWADZENIU NOWYCH TECHNOLOGII WYTWARZANIA WYROBÓW I SPOSOBU ŚWIADCZENIA USŁUG.
ZASADY DOKONYWANIA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO(II)
OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO POWINNO SIĘ DOKONYWAĆ:
PRZY TWORZENIU NOWYCH STANOWISK PRACY,
PRZY WPROWADZANIU ZMIAN NA STANOWISKACH PRACY,
PO ZMIANIE OBOWIĄZUJĄCYCH WYMAGAŃ ODNOSZĄCYCH SIĘ DO OCENIANYCH STANOWISK,
PO WPROWADZENIU ZMIAN W STOSOWANYCH ŚRODKACH OCHRONY.
ZAKRES STOSOWANIA ANALIZY I OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO
ANALIZĄ I OCENĄ RYZYKA ZAWODOWEGO POWINNO SIĘ OBEJMOWAĆ:
DZIAŁANIA RUTYNOWE I NIERUTYNOWE,
DZIAŁANIA WSZYSTKICH OSÓB MAJĄCYCH DOSTĘP DO MIEJSCA PRACY (W TYM PODWYKONAWCÓW I GOŚCI),
URZĄDZENIA W MIEJSCU PRACY, NALEŻĄCE DO ORGANIZACJI LUB STRON TRZECICH.
ZAKRES IDENTYFIKACJI ZAGROŻEŃ NA STANOWISKU PRACY
IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ NA STANOWISKU PRACY POLEGA NA USTALENIU:
JAKIE CZYNNIKI SZKODLIWE, NIEBEZPIECZNE LUB UCIĄŻLIWE, MOGĄCE STANOWIĆ ŹRÓDŁO ZAGROŻENIA, WYSTĘPUJĄ NA DANYM STANOWISKU PRACY,
KTO I W JAKI SPOSÓB JEST NARAŻONY NA ODDZIAŁYWANIE TYCH CZYNNIKÓW.
DO IDENTYFIKACJI ZAGROŻEŃ NA STANOWISKACH PRACY NAJLEPSZE SĄ Z REGUŁY METODY MAŁO SFORMALIZOWANE, TAKIE JAK LISTY KONTROLNE I ANALIZA BEZPIECZEŃSTWA PRACY (JOB SAFETY ANALYSIS).
ELEMENTY OBJĘTE PROCEDURĄ IDENTYFIKACJI ZAGROŻEŃ I OCENY RYZYKA(I)
SPOSOBY I METODOLOGIA IDENTYFIKACJI ZAGROŻEŃ
SPOSOBY I METODOLOGIA OKREŚLANIA RYZYKA ZWIĄZANEGO ZE ZIDENTYFIKOWANYMI ZAGROŻENIAMI
SPOSÓB OCENY RYZYKA, WSKAZANIE RYZYKA ZWIĄZANEGO Z KAŻDYM ZAGROŻENIEM ORAZ OKREŚLENIE CZY MOŻNA JE TOLEROWAĆ, CZY TEŻ NIE
OPIS LUB ODNIESIENIE DO ŚRODKA REDUKCJI RYZYKA ORAZ SPOSOBÓW JEGO MONITOROWANIA, A TAKŻE INFORMOWANIA O NIM PRACOWNIKÓW I PODWYKONAWCÓW
ELEMENTY OBJĘTE PROCEDURĄ IDENTYFIKACJI ZAGROŻEŃ I OCENY RYZYKA(II)
SPOSÓB OPRACOWYWANIA ZADAŃ I CELÓW BHP SŁUŻĄCYCH OBNIŻENIU ZIDENTYFIKOWANEGO RYZYKA ORAZ OKREŚLENIE WSZELKICH KOLEJNYCH CZYNNOŚCI PODEJMOWANYCH W CELU ŚLEDZENIA POSTĘPÓW W JEGO OBNIŻANIU
IDENTYFIKACJA KOMPETENCJI I POTRZEB SZKOLENIOWYCH NIEZBĘDNYCH DLA WDROŻENIA I UTRZYMANIA ŚRODKÓW REDUKCJI (KONTROLI) RYZYKA
OKREŚLENIE JAKIE ZAPISY BĘDĄ SPORZĄDZANE DLA WYMIENIONYCH CZYNNOŚCI
DOBÓR METODY ANALIZY RYZYKA ZAWODOWEGO
PRZY DOBORZE METODY ANALIZY RYZYKA ZAWODOWEGO BIERZE SIĘ POD UWAGĘ:
RODZAJ ANALIZOWANEGO OBIEKTU, PROCESU LUB STANOWISKA PRACY,
DOSTĘPNOŚĆ INFORMACJI POTRZEBNYCH DO PRZEPROWADZENIA ANALIZY RYZYKA,
PRZEWIDYWANY CZAS PRZEPROWADZENIA ANALIZY RYZYKA,
DOSTĘPNOŚĆ ZASOBÓW NIEZBĘDNYCH DO PRZEPROWADZENIA ANALIZY RYZYKA.
PROCES OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO
ANALIZA RYZYKA:
ZEBRANIE POTRZEBNYCH INFORMACJI,
IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ,
OSZACOWANIE RYZYKA.
OCENA RYZYKA, PODCZAS KTÓREJ ZAPADA DECYZJA O MOŻLIWOŚCI JEGO ZAAKCEPTOWANIA, LUB TEŻ O KONIECZNOŚCI ODRZUCENIA GO.
ZAPLANOWANIE DZIAŁAŃ PROWADZĄCYCH DO WYELIMINOWANIA LUB OGRANICZENIA STWIERDZONEGO RYZYKA.
OSZACOWANIE RYZYKA ZAWODOWEGO
OSZACOWANIE RYZYKA ZAWODOWEGO POLEGA NA USTALENIU PRAWDOPODOBIEŃSTWA WYSTĄPIENIA ZAGROŻEŃ ORAZ CIĘŻKOŚCI ICH SZKODLIWYCH NASTĘPSTW.
PODSTAWĘ DO OSZACOWANIA RYZYKA ZAWODOWEGO MOGĄ STANOWIĆ:
DANE DOTYCZĄCE MAJĄCYCH MIEJSCE WYPADKÓW, CHORÓB ZAWODOWYCH I IN.
INFORMACJE ZAWARTE W PRZEPISACH PRAWNYCH, NORMACH I W LITERATURZE SPECJALISTYCZNEJ,
OPINIE EKSPERTÓW.
WYKORZYSTANIE WYNIKÓW OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO W PLANOWANIU BHP
(PN-N-18001 : 2004)
ORGANIZACJA POWINNA ZAPEWNIĆ, ABY WYNIKI IDENTYFIKACJI ZAGROŻEŃ I OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO BYŁY UWZGLĘDNIANE W PROCESIE PLANOWANIA, PRZY USTALANIU ODPOWIEDNICH CELÓW OGÓLNYCH I SZCZEGÓŁOWYCH.
WYMAGANIA DOTYCZĄCE UDOKUMENTOWANIA IDENTYFIKACJI ZAGROŻEŃ I OCENY RYZYKA
ORGANIZACJA POWINNA UTRZYMYWAĆ DOKUMENTACJĘ, DANE I ZAPISY DOTYCZĄCE IDENTYFIKACJI ZAGROŻEŃ ORAZ OCENY I KONTROLI RYZYKA W ICH NAJBARDZIEJ AKTUALNEJ WERSJI, W ODNIESIENIU DO AKTUALNYCH DZIAŁAŃ ORAZ DZIAŁAŃ PLANOWANYCH (MODERNIZACJA, ZMIANA TECHNOLOGII ITP.).
ZRZĄDZANIE RYZYKIEM ZAWODOWYM
WYTYCZNE DO OCENY RYZYKA WEDŁUG PN-N-18001
IDENTYFIKACJA I OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO POWINNA BYĆ DOKONYWANA OKRESOWO Z UWZGLĘDNIENIEM WSPÓŁUDZIAŁU PRACOWNIKÓW LUB ICH PRZEDSTAWICIELI.
KORZYŚCI Z ZARZĄDZANIA RYZYKIEM
ZAPOBIEGANIE WYPADKOM POWODUJĄCYM STRATY MATERIALNE.
NIŻSZE STAWKI PRZY UBEZPIECZENIACH (ZRÓŻNICOWANA STAWKA OD UBEZPIECZEŃ WYPADKOWYCH, UBEZPIECZENIE MAJĄTKU FIRMY ITP.).
UNIKANIE BEZPOŚREDNICH STRAT POWODOWANYCH PRZEZ WYPADKI (STRATY W PRODUKCJI, STRATY DOTYCZĄCE WYKWALIFIKOWANYCH CZĘSTO TRUDNYCH DO ZASTĄPIENIA FACHOWCÓW, ODSZKODOWANIA ITP.).
POPRAWA WIZERUNKU FIRMY (ZNACZENIE MARKETINGOWE).
OSZACOWANIE I OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO METODĄ RISK SCORE
R = S × E × P
R - OSZACOWANA WARTOŚĆ RYZYKA ZAWODOWEGO
S - POTENCJALNE SKUTKI / STRATY SPOWODOWANE ZAISTNIENIEM ZDARZENIA NIEPOŻĄDANEGO, JAKO NASTĘPSTWA ISTNIEJĄCEGO ZAGROŻENIA
E - EKSPOZYCJA NA ZAGROŻENIE
P - PRAWDOPODOBIEŃSTWO ZAISTNIENIA ZDARZENIA NIEPOŻĄDANEGO POWODUJĄCEGO STRATY

ZNACZENIE ANALIZY RYZYKA
ANALIZA RYZYKA STANOWI PODSTAWĘ WSZELKICH RACJONALNYCH DZIAŁAŃ W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA PRACY, ZARÓWNO W SKALI STANOWISKA PRACY, GRUPY STANOWISK JAK I PRZEDSIĘBIORSTWA.
24.NIEZGODNOŚCI ORAZ DZIAŁANIA KORYGUJĄCE I ZAPOBIEGAWCZEPOJĘCIE NIEZGODNOŚCI I NIEZGODNOŚCI POTENCJALNYCHNIEZGODNOŚCI
TO SYTUACJE, KTÓRE NIE SPEŁNIAJĄ STAWIANYCH IM WYMAGAŃ.
NIEZGODNOŚCI POTENCJALNE
TO SYTUACJE, W KTÓRYCH BRAKUJE NIEZGODNOŚCI RZECZYWISTYCH, ALE JEDNOCZEŚNIE MOGĄ ONE DOPROWADZIĆ DO TYCH NIEZGODNOŚCI W DAJĄCYM SIĘ PRZEWIDZIEĆ MOMENCIE, JEŻELI DO TEGO CZASU NIE BĘDĄ PODJĘTE ODPOWIEDNIE DZIAŁANIA ZAPOBIEGAWCZE.
POJĘCIA DZIAŁAŃ KORYGUJĄCYCH, ZAPOBIEGAWCZYCH I KOREKCYJNYCH
DZIAŁANIA KORYGUJĄCE
DZIAŁANIA PODJĘTE W CELU WYELIMINOWANIA ZIDENTYFIKOWANYCH PRZYCZYN ZAISTNIAŁEJ NIEZGODNOŚCI, WYPADKU LUB ZDARZENIA WYPADKOWEGO, ABY ZAPOBIEC ICH POWTÓRZENIU SIĘ.
DZIAŁANIA ZAPOBIEGAWCZE
DZIAŁANIA PODJĘTE W CELU WYELIMINOWANIA ZIDENTYFIKOWANYCH PRZYCZYN POTENCJALNEJ NIEZGODNOŚCI, WYPADKU LUB ZDARZENIA WYPADKOWEGO, ABY ZAPOBIEC EWENTUALNEMU ICH WYSTĄPIENIU W PRZYSZŁOŚCI.
DZIAŁANIA KOREKCYJNE
DZIAŁANIA W CELU USUNIĘCIA ZIDENTYFIKOWANEJ NIEZGODNOŚCI LUB SKUTKÓW WYPADKU / ZDARZENIA WYPADKOWEGO.
ŹRÓDŁA INFORMACJI O NIEZGODNOŚCIACH
ŹRÓDŁA WEWNĘTRZNE:
AUDITY,
WYNIKI MONITOROWANIA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP,
WYNIKI MONITOROWANIA PROCESÓW,
WYNIKI KONTROLI I INSPEKCJI WEWNĘTRZNYCH,
ZDARZENIA WYPADKOWE I ZDARZENIA AWARYJNE,
ZGŁOSZENIA PRACOWNIKÓW O ISTNIEJĄCYCH ZAGROŻENIACH;
ŹRÓDŁA ZEWNĘTRZNE:
AUDITY DRUGIEJ I TRZECIEJ STRONY,
WYNIKI KONTROLI I INSPEKCJI ZEWNĘTRZNYCH,
ZGŁOSZENIA ZE STRONY PODWYKONAWCÓW / GOŚCI O ISTNIEJĄCYCH NIEZGODNOŚCIACH.
PROCEDURY POSTĘPOWANIA Z NIEZGODNOŚCIAMI(I)
ORGANIZACJA POWINNA USTANOWIĆ I UTRZYMYWAĆ PROCEDURY POSTĘPOWANIA Z NIEZGODNOŚCIAMI (STWIERDZONYMI I POTENCJALNYMI), OBEJMUJĄCE:
ANALIZĘ PRZYCZYN NIEZGODNOŚCI,
PODEJMOWANIE DZIAŁAŃ MAJĄCYCH NA CELU ZMNIEJSZENIE SKUTKÓW ZWIĄZANYCH Z NIEZGODNOŚCIAMI,
INICJOWANIE, PLANOWANIE, PRZEPROWADZANIE I SPRAWDZANIE DZIAŁAŃ KORYGUJĄCYCH LUB ZAPOBIEGAWCZYCH.
PROCEDURY POSTĘPOWANIA Z NIEZGODNOŚCIAMI(II)
KAŻDE DZIAŁANIE KORYGUJĄCE LUB ZAPOBIEGAWCZE, PODJĘTE W CELU WYELIMINOWANIA PRZYCZYN STWIERDZONYCH LUB POTENCJALNYCH NIEZGODNOŚCI, POWINNO BYĆ ODPOWIEDNIE DO ZWIĄZANYCH Z NIMI ZAGROŻEŃ I ODPOWIADAJĄCEGO IM RYZYKA ZAWODOWEGO.
PROCEDURY POSTĘPOWANIA Z NIEZGODNOŚCIAMI(III)
PROCEDURY POSTĘPOWANIA Z NIEZGODNOŚCIAMI POWINNY:
OKREŚLAĆ ODPOWIEDZIALNYCH ZA PROWADZENIE REJESTRÓW POSZCZEGÓLNYCH RODZAJÓW NIEZGODNOŚCI I OKRESOWE PRZEKAZYWANIE RAPORTÓW DO PEŁNOMOCNIKA KIEROWNICTWA DS. SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP,
OKREŚLAĆ ODPOWIEDZIALNYCH ZA OPRACOWANIE ODPOWIEDNICH DZIAŁAŃ KORYGUJĄCYCH / ZAPOBIEGAWCZYCH,
USTALAĆ ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZWIĄZANĄ Z DOKONYWANIEM PRZEGLĄDÓW I ZATWIERDZANIEM PROPONOWANYCH DZIAŁAŃ,
USTALAĆ ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZWIĄZANĄ Z OCENĄ SKUTECZNOŚCI ZREALIZOWANYCH DZIAŁAŃ.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ I UPRAWNIENIA W ZAKRESIE DZIAŁAŃ KORYGUJĄCYCH I ZAPOBIEGAWCZYCH
(OHSAS 18001)
ORGANIZACJA POWINNA USTANOWIĆ I UTRZYMYWAĆ PROCEDURY DOTYCZĄCE OKREŚLANIA ODPOWIEDZIALNOŚCI I UPRAWNIEŃ W ZAKRESIE
REJESTRACJI I BADANIA:
WYPADKÓW I ZDARZEŃ WYPADKOWYCH,
NIEZGODNOŚCI;
PODEJMOWANIA DZIAŁAŃ W CELU ZMINIMALIZOWANIA KONSEKWENCJI WYPADKÓW, ZDARZEŃ BĄDŹ NIEZGODNOŚCI;
ROZPOCZĘCIA I ZAKOŃCZENIA DZIAŁAŃ KORYGUJĄCYCH I ZAPOBIEGACZYCH;
POTWIERDZENIA SKUTECZNOŚCI PODJĘTYCH DZIAŁAŃ KORYGUJĄCYCH I ZAPOBIEGAWCZYCH.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ I UPRAWNIENIA W ZAKRESIE DZIAŁAŃ KORYGUJĄCYCH I ZAPOBIEWGAWCZYCH(OHSAS 18001)
GŁÓWNYM CELEM PROCEDUR ZWIĄZANYCH Z PODEJMOWANIEM DZIAŁAŃ KORYGUJĄCYCH I ZAPOBIEGAWCZYCH JEST NIEDOPUSZCZENIE DO PONOWNEGO WYSTĄPIENIA ZAISTNIAŁEJ SYTUACJI POPRZEZ IDENTYFIKACJĘ I USUNIĘCIE ICH PRZYCZYN.
PROCEDURY TE POWINNY TAKŻE UMOŻLIWIĆ WYKRYWANIE, ANALIZĘ I ELIMINOWANIE PRZYCZYN POTENCJALNYCH NIEZGODNOŚCI.
25.DZIAŁANIA INTEGRUJĄCE CZŁONKÓW ORGANIZACJI WOKÓŁ SPRAW ZWIĄZANYCH Z BHP
CZYNNIKI SPRZYJAJĄCE INTEGRACJI CZŁONKÓW ORGANIZACJI WOKÓŁ SPRAW ZWIĄZANYCH Z BHP
(I)
KOMUNIKACJA WEWNĘTRZNA
NIEZAKŁÓCONY PRZEPŁYW INFORMACJI DOTYCZĄCYCH SPRAW ZWIĄZANYCH Z BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY
ŚWIADOMOŚĆ ISTNIEJĄCYCH ZAGROŻEŃ I SPOSOBÓW PRZECIWDZIAŁANIA IM
ŚWIADOMOŚĆ WŁASNEJ ROLI, ZARÓWNO W STWARZANIU ZAGROŻEŃ JAK I TWORZENIU WARUNKÓW BEZPIECZNEJ PRACY
SZKOLENIE W ZAKRESIE BHP, DOSTOSOWANE DO POTRZEB POSZCZEGÓLNYCH GRUP PRACOWNICZYCH
CZYNNIKI SPRZYJAJĄCE INTEGRACJI CZŁONKÓW ORGANIZACJI WOKÓŁ SPRAW ZWIĄZANYCH Z BHP
(II)
MOTYWOWANIE PRACOWNIKÓW DO ICH ANGAŻOWANIA SIĘ W DZIAŁANIA NA RZECZ POPRAWY BEZPIECZEŃSTWA PRACY
DZIAŁANIA SPRZYJAJĄCE KSZTAŁTOWANIU SIĘ W ORGANIZACJI KULTURY BEZPIECZEŃSTWA PRACY
DZIAŁANIA INTEGRUJĄCE CZŁONKÓW ORGANIZACJI WOKÓŁ SPRAW ZWIĄZANYCH Z
BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY (I)
USTANOWIENIE I UTRZYMYWANIE PROCEDUR DOTYCZĄCYCH OKREŚLANIA POTRZEB W ZAKRESIE:
WYKSZTAŁCENIA,
DOŚWIADCZENIA ZAWODOWEGO,
SZKOLEŃ;
USTANOWIENIE I UTRZYMYWANIE PROCEDUR ZAPEWNIAJĄCYCH UKSZTAŁTOWANIE SIĘ U PRACOWNIKÓW ŚWIADOMOŚCI CO DO :
RODZAJÓW ZAGROŻEŃ WYSTĘPUJĄCYCH W CAŁEJ ORGANIZACJI I NA POSZCZEGÓLNYCH STANOWISKACH PRACY ORAZ ZWIĄZANEGO Z TYM RYZYKA ZAWODOWEGO,
KORZYŚCI WYNIKAJĄCYCH Z WDROŻENIA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP, ELIMINACJI ZAGROŻEŃ I OGRANICZENIA RYZYKA,
KONSEKWENCJI NIE PRZESTRZEGANIA USTALONYCH WYMAGAŃ.
DZIAŁANIA INTEGRUJĄCE CZŁONKÓW ORGANIZACJI WOKÓŁ SPRAW ZWIĄZANYCH Z BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY (II)
USTANOWIENIE I UTRZYMYWANIE PROCEDUR ZAPEWNIAJĄCYCH UKSZTAŁTOWANIE SIĘ U PRACOWNIKÓW ŚWIADOMOŚCI W ZAKRESIE:
ICH ROLI W SYSTEMIE ZARZĄDZANIA BHP, A ZWŁASZCZA ICH ZADAŃ I ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA OSIĄGANIE ZGODNOŚCI DZIAŁAŃ Z POLITYKĄ BHP,
PROCEDUR I WYMAGAŃ SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP, ŁĄCZNIE Z WYMAGANIAMI DOTYCZĄCYMI GOTOWOŚCI NA ZAISTNIENIE WYPADKÓW PRZY PRACY I AWARII;
WDROŻENIE I STOSOWANIE ODPOWIEDNICH METOD ZACHĘCANIA PRACOWNIKÓW DO ANGAŻOWANIA SIĘ NA RZECZ BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY.
CZYNNIKI MOTYWUJĄCE PRACOWNIKÓW DO WŁĄCZANIA SIĘ W SPRAWY BEZPIECZEŃSTWA PRACY
INFORMOWANIE PRACOWNIKÓW O KWESTIACH ZWIĄZANYCH Z POPRAWĄ I UTRZYMANIEM BEZPIECZEŃSTWA PRACY NA WYMAGANYM POZIOMIE
INFORMOWANIE PRACOWNIKÓW O ISTNIEJĄCYCH ZAGROŻENIACH I ZWIĄZANYM Z NIMI RYZYKU
LICZENIE SIĘ Z OPINIĄ PRACOWNIKÓW W KWESTIACH DOTYCZĄCYCH BEZPIECZEŃSTWA PRACY
ZADANIA ORGANIZACJI W ZAKRESIE KOMUNIKACJI WEWNĘTRZNEJ I KONSULTACJI W SPRAWACH ZWIĄZANYCH Z BHP(I)
USTANOWIENIE I UTRZYMYWANIE PROCEDUR KOMUNIKOWANIA SIĘ WEWNĘTRZNEGO:
RÓŻNYCH SZCZEBLI STRUKTURY ORGANIZACYJNEJ,
KOMÓREK ORGANIZACYJNYCH,
PRACOWNIKÓW I ICH PRZEDSTAWICIELI.
USTANOWIENIE I UTRZYMYWANIE PROCEDUR PRZEKAZYWANIA INFORMACJI DOTYCZĄCYCH:
OBOWIĄZUJĄCYCH ZARZĄDZEŃ NAJWYŻSZEGO KIEROWNICTWA,
POLITYKI BHP,
PLANÓW I PROCEDUR ZWIĄZANYCH Z SYSTEMEM ZARZĄDZANIA BHP,
WYNIKÓW AUDITÓW WEWNĘTRZNYCH SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP,
ZAGROŻEŃ NA STANOWISKACH PRACY I ZWIĄZANEGO Z NIMI RYZYKA ZAWODOWEGO,
WYNIKÓW ANALIZ PRZYCZYN WYPADKÓW PRZY PRACY I CHORÓB ZAWODOWYCH.
ZADANIA ORGANIZACJI W ZAKRESIE KOMUNIKACJI WEWNĘTRZNEJ I KONSULTACJI W SPRAWACH ZWIĄZANYCH Z BHP(II)
USTANOWIENIE I UTRZYMYWANIE PROCEDUR ZAPEWNIAJĄCYCH, ŻE STOSOWNE INFORMACJE DOTYCZĄCE BHP SĄ PRZEKAZYWANE PRACOWNIKOM I INNYM ZAINTERESOWANYM STRONOM
USTANOWIENIE I UTRZYMYWANIE PROCEDUR ZAPEWNIAJĄCYCH UDZIAŁ PRACOWNIKÓW W KONSULTACJACH DOTYCZACYCH KSZTAŁTOWANIA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP
USTANOWIENIE I UTRZYMYWANIE PROCEDUR PRZYJMOWANIA OD PRACOWNIKÓW I ANALIZOWANIA ICH UWAG, POMYSŁÓW I INFORMACJI DOTYCZACYCH BHP ORAZ UDZIELANIA IM STOSOWNYCH ODPOWIEDZI
WARUNKI, JAKIE POWINNY SPEŁNIAĆ WPROWADZANE W ORGANIZACJI PROCEDURY DOTYCZĄCE KOMUNIKACJI WEWNĘTRZNEJ
PROCEDURY KOMUNIKACJI WEWNĘTRZNEJ POWINNY ZAPEWNIĆ JAK NAJLEPSZĄ WYMIANĘ INFORMACJI W ZAKRESIE BHP POMIĘDZY WSZYSTKIMI PRACOWNIKAMI, PODWYKONAWCAMI I INNYMI OSOBAMI, KTÓRE MOGĄ BYĆ NARAŻONE NA ZAGROŻENIA, A W SZCZEGÓLNOŚCI CHODZI TU O TE INFORMACJE, KTÓRE DOTYCZĄ:
ZAGROŻEŃ I RYZYKA ZAWODOWEGO ORAZ ŚRODKÓW OGRANICZAJĄCYCH RYZYKO,
OBOWIĄZUJĄCYCH W TYM ZAKRESIE UREGULOWAŃ PRAWNYCH,
OBOWIĄZKÓW, UPRAWNIEŃ I ODPOWIEDZIALNOŚCI,
PROCEDUR SYSTEMOWYCH I PROCEDUR STEROWANIA OPERACYJNEGO,
PLANÓW AWARYJNYCH I POSTĘPOWANIA POWYPADKOWEGO.
WARUNKI, JAKIE POWINNY SPEŁNIAĆ WPROWADZANE W ORGANIZACJI PROCEDURY DOTYCZĄCE KOMUNIKACJI ZEWNĘTRZNEJ
PROCEDURY KOMUNIKACJI ZEWNĘTRZNEJ POWINNY ZAPEWNIĆ STOSOWANIE WŁAŚCIWYCH ZASAD WYMIANY I REJESTROWANIA INFORMACJI DOTYCZĄCYCH BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY Z ZAINTERESOWANYMI STRONAMI TRZECIMI.
ISTOTA KOMUNIKACJI MIĘDZYLUDZKIEJ
„właściwa komunikacja” – to nie tylko słowa (mówione i pisane) ale także: postawa,prezentowane wartości, zachowania.
26.GOTOWOŚĆ I REAGOWANIE NA WYPADKI PRZY PRACY I AWARIE
GOTOWOŚĆ I REAGOWANIE NA WYPADKI PRZY PRACY I AWARIE(I)
ORGANIZACJA POWINNA USTANOWIĆ I UTRZYMYWAĆ PLANY I PROCEDURY IDENTYFIKOWANIA POTENCJALNYCH ZDARZEŃ WYPADKOWYCH I SYTUACJI AWARYJNYCH ORAZ GOTOWOŚCI I REAGOWANIA NA WYPADKI PRZY PRACY I AWARIE, CELEM ZAPOBIEGANIA I ZMNIEJSZENIA PRAWDOPODOBIEŃSTWA ZWIĄZANYCH Z NIMI CHORÓB I URAZÓW.
ORGANIZACJA POWINNA DOKONYWAĆ PRZEGLĄDÓW PLANÓW I PROCEDUR GOTOWOŚCI NA WYPADEK KATASTROFY I REAGOWANIA NA AWARIE I KATASTROFY, W SZCZEGÓLNOŚCI PO ZAISTNIENIU ZDARZEŃ WYPADKOWYCH LUB SYTUACJI AWARYJNYCH, A TAKŻE W CELU ICH NOWELIZACJI.
GOTOWOŚĆ I REAGOWANIE NA WYPADKI PRZY PRACY I AWARIE(II)
ORGANIZACJA POWINNA OKRESOWO SPRAWDZAĆ W SYMULOWANYCH WARUNKACH SKUTECZNOŚĆ OBOWIĄZUJĄCYCH PROCEDUR – JEŻELI JEST TO PRAKTYCZNIE MOŻLIWE.
SPOSÓB POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU AWARII, ORGANIZACJA POWINNA USTALAĆ ZE SPECJALISTYCZNYMI SŁUŻBAMI RATOWNICTWA TECHNICZNEGO.
POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU AWARII
IDENTYFIKACJA I ZGŁOSZENIE WYSTĄPIENIA AWARII;
PODJĘCIE DZIAŁAŃ ZABEZPIECZAJĄCYCH PO ZGŁOSZENIU AWARII;
OKREŚLENIE ROZMIARU AWARII I OCENA JEJ SKUTKÓW DLA DALSZEJ EKSPLOATACJI;
SPORZĄDZENIE DOKUMENTACJI AWARYJNEJ (Np. PROTOKOŁU AWARYJNEGO);
ZATWIERDZENIE PROTOKOŁU AWARYJNEGO I WYSTAWIENIE ZLECENIA NA WYKONANIE NIEZBĘDNYCH PRAC Z TYM ZWIĄZANYCH;
POINFORMOWANIE ODBIORCÓW USŁUG O ZAISTNIAŁYCH ZAKŁÓCENIACH;
USTALENIE DALSZEGO POSTĘPOWANIA;
ZABEZPIECZENIE MATERIAŁÓW I PRZYGOTOWANIE EKIPY AWARYJNEJ;
USUNIĘCIE SKUTKÓW AWARII;
OCENA AWARII.
POSTĘPOWANIE W SYTUACJI ZAISTNIENIA WYPADKU PRZY PRACY
ZGŁOSZENIE WYPADKU PRZY PRACY;
ZABEZPIECZENIE MIEJSCA WYPADKU;
USTALENIE OKOLICZNOŚCI I PRZYCZYN WYPADKU;
PROWADZENIE DOKUMENTACJI ZWIĄZANEJ Z USTALENIEM OKOLICZNOŚCI I PRZYCZYN WYPADKU (PROTOKÓŁ POWYPADKOWY, PROTOKOŁY PRZESŁUCHAŃ POSZKODOWANEGO I ŚWIADKÓW, PISEMNE OPINIE LEKARZY I SPECJALISTÓW, SZKICE, FOTOGRAFIE MIEJSCA WYPADKU);
DZIAŁANIA POWYPADKOWE (KOREKTY I DZIAŁANIA KORYGUJĄCE I ZAPOBIEGAWCZE)
ANALIZUJUĄC OKOLICZNOŚCI WYPADKU, STARAMY SIĘ USTALIĆ NIE TYLKO, KIEDY I KTO POPEŁNIŁ BŁĄD, ALE TAKŻE – CO JEST NIEZWYKLE ISTOTNE – DLACZEGO BŁĄD TEN ZOSTAŁ POPEŁNIONY.
POJĘCIE PLANU AWARYJNEGO
JEST TO DOKUMENT OKREŚLAJĄCY SPOSÓB POSTĘPOWANIA:
PO ZAISTNIENIU POŻARU,
PO WYCIEKU / UWOLNIENIU SIĘ NIEBEZPIECZNYCH SUBSTANCJI,
PO AWARII WYMAGAJĄCEJ PODJĘCIA AKCJI RATOWNICZEJ,
PO ZAISTNIENIU KATASTROFY.
ZAWARTOŚĆ PLANU AWARYJNEGO(I)
PLANY AWARYJNE POWINNY OPISYWAĆ DZIAŁANIA, KTÓRE NALEŻY PODJĄĆ W MOMENCIE ZAISTNIENIA SYTUACJI AWARYJNEJ. PLANY POWINNY ZAWIERAĆ:
IDENTYFIKACJĘ POTENCJALNYCH WYPADKÓW I AWARII, W TYM KLĘSK ŻYWIOŁOWYCH;
IDENTYFIKACJĘ OSOBY KIERUJĄCEJ AKCJĄ AWARYJNĄ;
SZCZEGÓŁY DOTYCZĄCE DZIAŁAŃ PRACOWNIKÓW W SYTUACJI AWARYJNEJ, W TYM DZIAŁAŃ OSÓB Z ZEWNĄTRZ, ZNAJDUJĄCYCH SIĘ W CZASIE AWARII W ZAKŁADZIE, TAKICH JAK PODWYKONAWCY LUB GOŚCIE;OKREŚLENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI, UPRAWNIEŃ I OBOWIĄZKÓW PRACOWNIKÓW W ZWIĄZKU Z AWARIĄ, ZWŁASZCZA TYCH, KTÓRZY SPEŁNIAJĄ SZCZEGÓLNE FUNKCJE, JAK STRAŻACY, RATOWNICY PIERWSZEJ POMOCY, SPECJALIŚCI OD WYCIEKÓW TOKSYCZNYCH / RADIOAKTYWNYCH I IN.(II)
PLAN AWARYJNY POWINIEN ZAWIERAĆ:
PROCEDURY EWAKUACJI;
IDENTYFIKACJĘ I LOKALIZACJĘ MATERIAŁÓW NIEBEZPIECZNYCH ORAZ WYMAGANE W ZWIĄZKU Z TYM DZIAŁANIA W PRZYPADKU AWARII;
ZASADY WSPÓŁPRACY Z MIEJSCOWYMI SŁUŻBAMI RATOWNICZYMI;
SPOSOBY ŁĄCZNOŚCI Z ORGANAMI ADMINISTRACJI;
SPOSOBY ŁĄCZNOŚCI Z PODMIOTAMI ZLOKALIZOWANYMI W SĄSIEDZTWIE I Z OPINIĄ PUBLICZNĄ;
SPOSÓB OCHRONY WAŻNYCH ZAPISÓW I DOKUMENTACJI;
SPOSÓB DOSTĘPU DO INFORMACJI NIEZBĘDNYCH PODCZAS AWARII (PLANÓW ZAKŁADU, DANYCH O MATERIAŁACH NIEBEZPIECZNYCH, PROCEDUR, INSTRUKCJI PRACY I KONTAKTOWYCH NUMERÓW
TELEFONÓW).
27.UDOKUMENTOWANIE SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP
PRZECHOWYWANIE I NADZÓR NAD DOKUMENTACJĄ SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP
ORGANIZACJA POWINNA USTANOWIĆ I UTRZYMYWAĆ:
SPOSÓB PRZECHOWYWANIA INFORMACJI W FORMIE ZAPISÓW NA PAPIERZE LUB W POSTACI ELEKTRONICZNEJ:
DOTYCZĄCYCH PODSTAWOWYCH ELEMENTÓW SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP (ZE WSKAZANIEM NA DOKUMENTY ZWIĄZANE),
NA MINIMALNYM POZIOMIE WYMAGANYM DO ZACHOWANIA SKUTECZNOŚCI DZIAŁANIA;
PROCEDURY NADZOROWANIA DOKUMENTÓW SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP;
ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZWIĄZANĄ Z TWORZENIEM I AKTUALIZACJĄ DOKUMENTÓW SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP.
WARUNKI JAKIM WINNA ODPOWIADAĆ DOKUMENTACJA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP
DOKUMENTACJA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP POWINNA BYĆ OPRACOWYWANA I UAKTUALNIANA W STOPNIU WYSTARCZAJĄCYM DO TEGO, ABY MOŻNA BYŁO ZAPEWNIĆ ODPOWIEDNIE JEJ ZROZUMIENIE.
DOKUMENTACJA POWINNA BYĆ:
DATOWANA (W TYM DATY NOWELIZACJI),
ŁATWA DO IDENTYFIKACJI,
UTRZYMYWANA W SPOSÓB UPORZĄDKOWANY,
PRZECHOWYWANA PRZEZ OKREŚLONY CZAS
DOKUMENTACJA POWINNA BYĆ TWORZONA WSZĘDZIE TAM, GDZIE EWENTUALNY JEJ BRAK MÓGŁBY DOPROWADZIĆ DO POWSTANIA ZAGROŻENIA O WYSOKIM RYZYKU.
CELE NADZORU NAD DOKUMENTACJĄ SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP
NADZÓR NAD DOKUMENTACJĄ SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP MA NA CELU ZAPEWNIENIE ŻE:
DOKUMENTY SĄ MOŻLIWE DO ZLOKALIZOWANIA,
SĄ OKRESOWO PRZEGLĄDANE, W RAZIE POTRZEBY POPRAWIANE I ZATWIERDZANE PRZEZ UPOWAŻNIONE DO TEGO OSOBY,
AKTUALNE WERSJE DOKUMENTÓW I DANYCH SĄ DOSTĘPNE W MIEJSCACH ISTOTNYCH Z PUNKTU WIDZENIA SKUTECZNOŚCI DZIAŁANIA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP,
DOKUMENTY NIEAKTUALNE SĄ NATYCHMIAST USUWANE ZE WSZYSTKICH MIEJSC, W KTÓRYCH BYŁY DOSTĘPNE I SKASOWANE LUB W INNY SPOSÓB ZABEZPIECZONE PRZED ZAMIERZONYM ICH UŻYCIEM,
DOKUMENTY I DANE ARCHIWALNE PRZECHOWYWANE DLA CELÓW PRAWNYCH LUB INFORMACYJNYCH SĄ ODPOWIEDNIO OZNACZONE.
REJESTR DOKUMENTACJI OBJĘTEJ NADZOREM
STANOWI PODSTAWOWE NARZĘDZIE NADZORU NAD DOKUMENTACJĄ;
MOŻE BYĆ PROWADZONY W SPOSÓB TRADYCYJNY LUB W WERSJI ELEKTRONICZNEJ, STANOWI PUNKT ODNIESIENIA DLA WERYFIKACJI AKTUALNEJ DOKUMENTACJI;
POWINIEN ZAWIERAĆ:
OKREŚLENIE ODPOWIEDZIALNYCH ZA OPRACOWANIE DOKUMENTÓW,
OKREŚLENIE KTO ZATWIERDZA DANE DOKUMENTY,
ROZDZIELNIKI DLA POSZCZEGÓLNYCH DOKUMENTÓW,
IDENTYFIKACJĘ (NUMERY) AKTUALNYCH WERSJI DOKUMENTÓW,
DATY WYDANIA DOKUMENTÓW,
OKREŚLENIE ODPOWIEDZIALNYCH ZA DOKONYWANIE PRZEGLĄDÓW I ZMIAN W DOKUMENTACH,
OKREŚLENIE ODPOWIEDZIALNYCH ZA ARCHIWIZACJĘ ZDEZAKTUALIZOWANYCH WERSJI DOKUMENTÓW
ZAKRES UDOKUMENTOWANIA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP(I)
POLITYKA BHP
PROCEDURY IDENTYFIKACJI ZAGROŻEŃ I OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO
CELE BHP
ZAKRESY ODPOWIEDZIALNOŚCI I UPRAWNIEŃ W SYSTEMIE ZARZĄDZANIA BHP
WYMAGANIA KOMPETENCYJNE I ZDROWOTNE NA POSZCZEGÓLNYCH STANOWISKACH PRACY
PROCEDURA DOTYCZĄCA SZKOLEŃ W ZAKRESIE BHP ORAZ PROGRAMY SZKOLENIOWE
PROCEDURY KOMUNIKACJI WEWNĘTRZNEJ I KONSULTACJI Z PRACOWNIKAMI
ZAKRES UDOKUMENTOWANIA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP(II)
PROCEDURA NADZORU NAD DOKUMENTACJĄ I ZAPISAMI
PROCEDURY / INSTRUKCJE PRACY DLA CZYNNOŚCI O ZNACZĄCYM RYZYKU (Z WYSTĘPUJĄCYMI ZNACZĄCYMI ZAGROŻENIAMI)
PLANY AWARYJNE / RATUNKOWE
POSTĘPOWANIE POWYPADKOWE
PROCEDURY MONITOROWANIA PROAKTYWNEGO I REAKTYWNEGO
PROCEDURY POSTĘPOWANIA Z NIEZGODNOŚCIAMI (W TYM DZIAŁANIA KORYGUJĄCE I ZAPOBIEGAWCZE)
PROCEDURA I PROGRAM AUDITÓW WEWNĘTRZNYCH
REJESTR WYMAGAŃ PRAWNYCH I INNYCH
KSIĘGA BEZPIECZEŃSTWA
STANOWI OPIS SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP – JAK JEST ZBUDOWANY, JAK FUNKCJONUJE, JAKIE SĄ WEWNĘTRZNE RELACJE POMIĘDZY POSZCZEGÓLNYMI ELEMENTAMI SYSTEMU.
STRUKTURA KSIĘGI BEZPIECZEŃSTWA
POLITYKA BHP
OPIS PRZEDSIĘBIORSTWA (STRUKTURA ORGANIZACYJNA)
STRUKTURA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP (W TYM ZADANIA PEŁNOMOCNIKA KIEROWNICTWA DS. SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP, KADRY KIEROWNICZEJ, PRACOWNIKÓW)
OPIS PODSTAWOWYCH ELEMENTÓW SYSTEMU Z ODWOŁANIEM SIĘ DO POSZCZEGÓLNYCH PROCEDUR / INSTRUKCJI
WYKAZY DOKUMENTÓW I ZAPISÓW OBJĘTYCH NADZOREM W RAMACH SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP
WYMAGANIA DOTYCZĄCE PROCEDURY IDENTYFIKACJI I ZAPEWNIENIA DOSTĘPU DO PRZEPISÓW I NORM PRAWNYCH
ORGANIZACJA POWINNA USTANOWIĆ I UTRZYMYWAĆ PROCEDURĘ IDENTYFIKACJI I ZABEZPIECZENIA DOSTĘPU DO WYMAGAŃ PRAWNYCH I INNYCH W ZAKRESIE BHP, KTÓRE SIĘ DO NIEJ STOSUJE. ORGANIZACJA POWINNA TE INFORMACJE STALE AKTUALIZOWAĆ (REJESTR WYMAGAŃ PRAWNYCH I INNYCH).
RODZAJE PRZEPISÓW
PRZEPISY BHP
PRZEPISY I NORMY DOTYCZĄCE BEZPIECZEŃSTWA WYROBÓW I USŁUG
PRZEPISY ODNOSZĄCE SIĘ DO OKREŚLONEJ DZIAŁALNOŚCI / TECHNOLOGII
WYTYCZNE STOWARZYSZEŃ BRANŻOWYCH / ZAWODOWYCH
PRZEWODNIKI / KODEKSY POSTEPOWANIA ITP
WDRAŻANIE DZIAŁAŃ WYNIKAJĄCYCH ZE ZMIENIAJĄCYCH SIĘ PRZEPISÓW PRAWNYCH
ORGANIZACJA POWINNA ZAPEWNIĆ NIE TYLKO PEŁNĄ INFORMACJĘ O WYMAGANIACH PRAWNYCH DOTYCZĄCYCH BHP I DOSTĘP DO NIEJ W CAŁEJ ORGANIZACJI, ALE RÓWNIEŻ USTANOWIĆ I UTRZYMYWAĆ PROCEDURY WDROŻENIA DZIAŁAŃ WYNIKAJĄCYCH ZE ZMIENIAJĄCYCH SIĘ PRZEPISÓW PRAWNYCH.
UREGULOWANIA DOTYCZĄCE ZAPISÓW BHP
ORGANIZACJA POWINNA USTANOWIĆ I UTRZYMYWAĆ PROCEDURY IDENTYFIKACJI, UTRZYMYWANIA I DYSPONOWANIA ZAPISAMI BHP, A TAKŻE WYNIKAMI AUDITÓW I MONITOROWANIA SYSTEMU ZARZĄDZANIA I STANU BHP. ZAPISY DOTYCZĄCE BHP POWINNY
BYĆ CZYTELNE,
BYĆ MOŻLIWE DO ZIDENTYFIKOWANIA,
POZWALAĆ NA PRZEŚLEDZENIE PODJĘTYCH DZIAŁAŃ
ZAPISY DOTYCZĄCE BHP POWINNY BYĆ PRZECHOWYWANE TAK, ABY BYŁY ŁATWO DOSTĘPNE ORAZ CHRONIONE PRZED ZNISZCZENIEM, USZKODZENIEM LUB UTRATĄ. OKRES PRZECHOWYWANIA POWINIEN BYĆ USTALONY I ZAPISANY.
WYMAGANIA DOTYCZĄCE REJESTRU ZAPISÓW BHP
REJESTR ZAPISÓW BHP STANOWI PODSTAWOWE NARZĘDZIE ZARZĄDZANIA ZAPISAMI OBJĘTYMI NADZOREM. REJESTR TEN POWINIEN ZAWIERAĆ:
WYKAZ ZAPISÓW OBJĘTYCH NADZOREM (Z OKREŚLENIEM CELU DLA KAŻDEGO Z NICH),
OKREŚLENIE ODPOWIEDZIALNYCH ZA TWORZENIE ZAPISÓW,
SPOSOBY ZNAKOWANIA (IDENTYFIKOWANIA, AUTORYZACJI) ZAPISÓW,
OKREŚLENIE ODPOWIEDZIALNYCH ZA DOKONYWANIE PRZEGLĄDÓW ZAPISÓW I ICH CZĘSTOTLIWOŚĆ,
OKREŚLENIE ODPOWIEDZIALNYCH ZA ARCHIWIZACJĘ ZAPISÓW I MIEJSCA, GDZIE SĄ ONE PRZECHOWYWANE,
OKREŚLENIE ODPOWIEDZIALNYCH ZA DYSPONOWANIE ZAPISAMI.
ZAPISY UTRZYMYWANE W SYSTEMIE ZARZĄDZANIA BHP(I)
WYNIKI IDENTYFIKACJI ZAGROŻEŃ I OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO
ZAPISY DOTYCZĄCE SZKOLEŃ
ZAPISY DOTYCZĄCE KONSULTACJI Z PRACOWNIKAMI
PROTOKOŁY Z INSPEKCJI, PRZEGLĄDÓW I KONTROLI WEWNĘTRZNYCH
PROTOKOŁY Z INSPEKCJI I KONTROLI ZEWNĘTRZNYCH
RAPORTY Z AUDITÓW SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP
WYNIKI MONITOROWANIA WARUNKÓW BHP (W TYM WARUNKÓW ŚRODOWISKA PRACY)
PROTOKOŁY POWYPADKOWE
REJESTRY NIEZGODNOŚCI, WYPADKÓW, ZDARZEŃ POTENCJALNIE WYPADKOWYCH
ZAPISY UTRZYMYWANE W SYSTEMIE ZARZĄDZANIA BHP(II)
ZAPISY Z PRZEBIEGU PRAC NIEBEZPIECZNYCH (DZIENNIKI OPERACYJNE, PROTOKOŁY Z PRZEPROWADZONYCH PRAC NIEBEZPIECZNYCH ITP.)
ZAPISY DOTYCZĄCE OCENY SZKODLIWOŚCI WYKORZYSTYWANYCH MATERIAŁÓW
ZAPISY Z ĆWICZEŃ W SYTUACJACH AWARYJNYCH (SYMULOWANYCH)
SPRAWOZDANIA Z REALIZACJI DZIAŁAŃ KOREKCYJNYCH
ZAPISY Z OCENY REALIZACJI CELÓW, PLANÓW BHP
ZAPISY DOTYCZĄCE KONTROLI I WZORCOWANIA PRZYRZĄDÓW KONTROLNO – POMIAROWYCH
ZAPISY DOTYCZĄCE PODWYKONAWCÓW I DOSTAWCÓW
ZAPISY Z PRZEGLĄDU DOKONANEGO PRZEZ NAJWYŻSZE KIEROWNICTWO
28.PRZEGLĄDY OKRESOWE DOKONYWANE PRZEZ NAJWYŻSZE KIEROWNICTWO
PRZEGLĄD SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP DOKONYWANY PRZEZ NAJWYŻSZE KIEROWNICTWO
NAJWYŻSZE KIEROWNICWO ORGANIZACJI POWINNO W OKREŚLONYCH PRZEZ SIEBIE ODSTĘPACH CZASU DOKONYWAĆ PRZEGLĄDU SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP, MAJĄCEGO NA CELU:
OCENĘ STANU I ADEKWATNOŚCI WDROŻONEGO SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP DO POLITYKI I CELÓW BHP,
OCENĘ JEGO PRZYDATNOŚCI I SKUTECZNOŚCI W ZAKRESIE SPEŁNIANIA WYMAGAŃ NORMY,
OCENĘ REALIZACJI POLITYKI BHP ORAZ CELÓW OGÓLNYCH I SZCZEGÓŁOWYCH DOTYCZĄCYCH BHP.
PRZEGLĄD TEN POWINIEN ZOSTAĆ UDOKUMENTOWANY.
ŹRÓDŁA INFORMACJI NIEZBĘDNYCH W TRAKCIE PRZEGLĄDU DOKONYWANEGO PRZEZ NAJWYŻSZE KIEROWNICTWO ORGANIZACJI
WYNIKI AUDITÓW WEWNĘTRZNYCH I ZEWNĘTRZNYCH
WYNIKI MONITOROWANIA PROAKTYWNEGO I REAKTYWNEGO
WYNIKI OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO
WYNIKI OCENY DZIAŁAŃ KORYGUJĄCYCH I ZAPOBIEGAWCZYCH
ANALIZY ZDARZEŃ WYPADKOWYCH I ICH PRZYCZYN
ANALIZY ZMIAN W UREGULOWANIACH PRAWNYCH I INNYCH, MAJĄCYCH WPŁYW NA WYMAGANIA ZWIĄZANE Z BHP
OCENA REALIZACJI PROGRAMÓW / PLANÓW BHP ORAZ STOPNIA OSIĄGNIĘCIA CELÓW
OPINIE I WNIOSKI PRACOWNIKÓW LUB ICH REPREZENTACJI
WYNIKI KONTROLI ZEWNĘTRZNEJ (Np. PIP)
INNE ANALIZY (Np. DOSTĘPNOŚCI NOWYCH BEZPIECZNIEJSZYCH TECHNOLOGII LUB URZĄDZEŃ, SKUTECZNIEJSZYCH OCHRON OSOBISTYCH I IN.)
WYNIKI PRZEGLĄDU SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP DOKONYWANEGO PRZEZ KIEROWNICTWO
NAJWYŻSZE KIEROWNICTWO ORGANIZACJI, DĄŻĄC DO STAŁEGO DOSKONALENIA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP I POPRAWY STANU BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY, POWINNO W WYNIKU PRZEPROWADZONEGO PRZEGLĄDU, DOKONAĆ OCENY EWENTUALNEJ POTRZEBY WPROWADZENIA ZMIAN DO:SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP,POLITYKI BHP,CELÓW OGÓLNYCH I SZCZEGÓŁOWYCH BHP,
PROGRAMÓW / PLANÓW BHP.
29.UWARUNKOWANIA FORMALNE WDROŻENIA W ORGANIZACJI SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP
ZGODNEGO Z NORMĄ PN-N-18001
MOŻLIWOŚĆ WDROŻENIA W ORGANIZACJI (PRZEDSIĘBIORSTWIE) SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP ZGODNEGO Z NORMĄ PN-N-18001
WDROŻENIE W ORGANIZACJI SYSTEMU ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY ZGODNEGO Z NORMĄ PN-N-18001 NIE JEST OBLIGATORYJNE. OZNACZA TO, ŻE CHĘĆ WDROŻENIA SYSTEMU W DOWOLNEJ ORGANIZACJI JEST DECYZJĄ STRATEGICZNĄ JEJ NAJWYŻSZEGO KIEROWNICTWA, A NIE WYMAGANIEM NARZUCONYM ODGÓRNIE. JEŻELI JEDNAK TAKA DECYZJA ZOSTANIE PODJĘTA, A CELEM KIEROWNICTWA BĘDZIE UZYSKANIE ODPOWIEDNIEGO CERTYFIKATU POTWIERDZAJĄCEGO WDROŻENIE SYSTEMU, WYMAGANIA NORMY STAJA SIĘ OBLIGATORYJNE.
MOŻLIWOŚĆ WDROŻENIA W ORGANIZACJI SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP ZGODNEGO Z NORMĄ PN-N-18001
SYSTEM ZARZĄDZANIA ZGODNY Z NORMĄ PN-N-18001 MOŻE MIEĆ ZASTOSOWANIE W KAŻDEJ ORGANIZACJI (PRZEDSIĘBIORSTWIE) – BEZ WZGLĘDU NA JEJ WIELKOŚĆ I CHARAKTER – KTÓRA ZAMIERZA:
WDROŻYĆ GO, UTRZYMAĆ I DOSKONALIĆ,
POSTĘPOWAĆ ZGODNIE Z OKREŚLONĄ I PRZYJĘTĄ JAKO OBOWIĄZUJĄCĄ POLITYKĄ W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY,
SAMA OKREŚLAĆ I ZADEKLAROWAĆ ZGODNOŚĆ WDROŻONEGO SYSTEMU Z WYMAGANIAMI NORMY,
DĄŻYĆ DO UZYSKANIA POTWIERDZENIA PRZEZ ORGANIZACJĘ ZEWNĘTRZNĄ ZGODNOŚCI WDROŻONEGO SYSTEMU Z WYMAGANIAMI NORMY, W DRODZE AUDITU CERTYFIKACYJNEGO.
30.PERSPEKTYWY DALSZEGO ROZWOJU KONCEPCJI ZARZĄDZANIA BHP
PERSPEKTYWY DALSZEGO ROZWOJU KONCEPCJI ZARZĄDZANIA BHP(I)
INTEGRACJA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP Z SYSTEMAMI ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ (ISO 9000) I SYSTEMAMI ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKOWEGO (ISO 14000).
DOSKONALENIE SYSTEMU ZARZĄDZANIA BHP W RAMACH TOTAL QUALITY MANAGEMENT (TQM).
PERSPEKTYWY DALSZEGO ROZWOJU KONCEPCJI ZARZĄDZANIA BHP(II)
INTEGRACJA PROCESU ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ PRACY I PODEJMOWANYCH W ZWIĄZKU Z TYM DZIAŁAŃ Z INNYMI PROCESAMI REALIZOWANYMI W PRZEDSIĘBIORSTWIE W RAMACH OBSŁUGI TZW. ZINTEGROWANEGO PROCESU OBSŁUGI KLIENTA. ZMIANY TEGO RODZAJU ZWIĄZANE SĄ Z PRZEJŚCIEM FIRMY NA ZARZĄDZANIE PROCESOWE.