"Nad Niemnem" związek Opowieści o Janie i Cecylii z losami bohaterów

Opowieść o Janie i Cecylii i jej związek z losami bohaterów Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej. Przeanalizuj podany fragment tekstu, zwróć uwagę na zawarte w niej sugestie ideologiczne i ich związek z losami bohaterów

Eliza Orzeszkowa to pisarka dobry pozytywizmu: epoki, w której zaproponowano nowy wzorzec patriotyzmu i literatury. Znękani klęskami powstań narodowowyzwoleńczych pozytywiści odrzucili ideę walki i propagowali hasła "racy organicznej" i "pracy u podstaw". W jej powieści pod tytułem "Nad Niemnem" czas i przestrzeń są w charakterystyczny sposób napełnione symboliką. Bardzo znaczącym okresem jest opisane w opowieści Anzelma powstanie rodu Bohatyrowiczów.

Anzelm Bohatyrowicz jest stryjem Jana oraz bratem poległego w powstaniu styczniowym Jerzego (ojca młodzieńca). Sam też brał udział w walce i to przeżycie silnie przyczyniło się do często dolegającej mu melancholii. Jest jednym z obrońców tradycji- opiekuje się Mogiłą poległych powstańców oraz grobem Jana i Cecylii. Przekazuje Jankowi i Justynie wiedzę o przeszłości. Opowiada on młodym legendę o Janie i Cecylii, którzy poprzez ciężką i sumienną pracę, wylany pot i włożone siły zbudowali dobrze prosperującą osadę w samym sercu nadniemieńskiej puszczy.

W 80 lat po ich przybyciu na te ziemie, król Zygmunt August nobilitował ich i nadał nazwisko Bohatyrowiczów. Założyciele rodu byli ludźmi wyjątkowymi, bowiem przełamali oni dzielące ich bariery społeczne; odnaleźli harmonię z naturą. Porównani zostali do pierwszych rodziców, ponieważ tak, jak oni, żyli w swojej arkadii pod ochronnym okiem Stwórcy, otoczeni dziką naturą, którą sobie zgrabnie podporządkowali. Poprzez podział obowiązków i wzajemne wspieranie się doznali uczucia spełnienia.

Przytoczona powyżej legenda jest swoistym wytłumaczeniem teraźniejszości. Według przekazu już w XVI wieku Bohatyrowicze realizowali idee pozytywizmu. Można znaleźć wiele argumentów popierających to stwierdzenie, gdyż opowieść jest pełna aluzji do ówczesnej rzeczywistości.

Tylko poprzez ciężką i sumiennie wykonywaną pracę można dojść do prawdziwego szczęścia. Jan i Cecylia tworzyli pewnego rodzaju organizm (nawiązanie do "pracy organicznej"), który dzięki sprawiedliwemu podziałowi obowiązków był w stanie prosperować i się rozwijać. Ich historia jest również pierwowzorem losów Jana i Justyny. Justyna, tak, jak i Cecylia, pochodziła z wyższej klasy społecznej niż jej ukochany. Mimo różnych przeciwieństw ze strony społeczeństwa postanowiła złamać zasady i związała się z ubogim rolnikiem. Pokochała pracę w polu, naturę i była gotowa zrezygnować z życia dworskiego.

Grób Jana i Cecylii to symbol prapoczątku rodu Bohatyrowiczów oraz symbol ciągłości tradycji i historii, elementem łączącym kolejne pokolenia. "Nad Niemnem" jest powieścią o przemijaniu i trwaniu. W teraźniejszość czasu akcji i realnie istniejącą przestrzeń świata wplątane zostały elementy odkrywające "drugie dno" historii i przestrzeni. Czczenie świętych miejsc jest obowiązkiem bohaterów, ono bowiem pozwala zachować pamięć i tożsamość narodową. Przytoczona historia jest historią pięknej miłości oraz pięknego, prawego życia. Naznaczeni nią zostali Jan i Justyna, którzy będą kontynuatorami tradycji przodków.