Porównanie "Kordiana" i III cz. "Dziadów"

A, Mickiewicz jak i J. Słowacki są dwoma z czwórki wybitnych Polskich poetów romantycznych. Obydwaj napisali dzieła, które miały podnieść Polaków na duchu i zmusić ich do podjęcia walki o niepodległość. Jednak tak jeden jak i drugi chcieli zrobić to na różne sposoby.
W „Kordianie” J. Słowackiego obraz Polskiego społeczeństwa nie jest jednoznaczny. Doskonale widzimy to w scenie I aktu II gdzie to tłum czeka na koronację cara na króla Polski. Część ludu obserwującego tą scenę jest na tyle odważna by wyrazić swoje niezadowolenie a nawet krytykę tego wydarzenia. Rzucają różne oskarżenia pod adresem cara. Druga zaś część obserwatorów jest zadowolona i przychylna temu, ponieważ podoba im się oprawa artystyczna. Wielu z nich także świętowało po koronacji, na ulicach Warszawy, urządzając tańce i pijąc.
Z drugiej zaś strony Słowacki dał nam jasno do zrozumienia, że tylko lud może wspólnymi siłami pokonać cara. W utworze jest wiele Polaków, których niebywale możemy zaliczyć do patriotów. Jednym z takich ludzi jest Grzegorz, sługa Kordiana, który walczył na licznych wojnach. Dla takich ludzi jak on warto było walczyć o wolność.
Mickiewicz w III cz. „Dziadów” również ukazuje dwa typy narodu Polskiego. W usta Piotra Wysokiego wkłada słowa:
"...Nasz naród jest jak lawa,

Z wierzchu zimna i twarda, sucha i plugawa,

Lecz wewnętrznego ognia sto lat nie wyziębi;

Plwajmy na tę skorupę i zstąpmy do głębi".

Mickiewicz pisząc o skorupie, która jest „sucha i plugawa” ma na myśli arystokrację. Tej grupie społecznej nie zależy na odzyskaniu niepodległości, ale na balach i dobrej zabawie. Uważają, że „nikt nie umie gustownie urządzić zabawy” poza Nowosilcowem. Nie interesują ich losy kraju.
Takiej postawie arystokracji przeciwstawia poeta młodzież, która chce walczyć i przelewać krew w imię Ojczyzny. Jest to ta „wewnętrzna” siła, o której mówi Wysocki. Młodzi patrioci poruszają w swych rozmowach tematy związane z sytuacją na Litwie i w Polsce. Powiadają sobie historię o Czchowskim, który, jak się później okazało, został aresztowany i poddany torturom. Miało to na celu zastraszenie Polaków. Mimo to młodzi ludzie są zdolni podjąć ryzyko i walczyć o swój kraj. Inaczej niż arystokracja, czytają oni polską literaturę i poezję.
W obu utworach, „Kordianie” oraz „Dziadach”, autorzy pokazali różnorodność naszego społeczeństwa, obojętność i chęć walki za wszelką cenę, możemy to zaliczyć do podobieństw. Społeczeństwo pokazane w tych dramatach romantycznych walczy o to samo, niepodległość, lecz różnymi sposobami. U Słowackiego za pomocą działania, u Mickiewicza-biernego cierpienia.
Różnice możemy zauważyć również w postaciach Konrada i Kordiana. Konrad-prezentuje bierną postawę patriotyczną, więcej mówi niżeli robi dla Ojczyzny. Kordian natomiast poświęca swe życie działaniu. Tak, więc społeczeństwo w „Kordianie” J. Słowackiego jak i w cz. III „Dziadów” A. Mickiewicza jest zróżnicowane, a obydwa utwory mają swoje podobieństwa jak i różnice.