Louis Pasteur

Pasteur Louis (1822-1895), biochemik francuski, profesor fizyki uniwersytetu w Dijon i chemii uniwersytetów w Strasburgu (1849), Lille (1854) i Paryżu (1867). Członek francuskiej Akademii Medycznej, francuskiej AN, od 1890 AU. Badał zjawiska fermentacji (Fermentacja, oddychanie beztlenowe podczas którego ostatecznym biorcą (akceptorem) elektronów jest związek organiczny, a nie tlen (oddychanie tlenowe).W węższym znaczeniu fermentacja jest beztlenowym rozkładem cukrów, spotykanym wśród bakterii, pleśni, drożdży, roślin i zwierząt. W zależności od produktu końcowego fermentacji występują jej odmiany: np. mlekowa, masłowa, alkoholowa. Zastosowanie w przemyśle piwowarskim, winiarskim i spirytusowym.)Odkrył metodę rozdzielania racematów opartą na użyciu optycznie czynnych reagentów, wyjaśnił własności optyczne (aktywność optyczna) kwasu winowego i kwasu gronowego, udowodnił istnienie drobnoustrojów. Badania Pasteura nad drobnoustrojami występującymi w powietrzu ostatecznie obaliły teorię samorództwa. W 1865 przeprowadził badania nad pebryną (choroba jedwabników), w wyniku których udowodnił jej bakteryjną etiologię oraz opracował sposoby jej zapobiegania. Pracując nad zakaźnością cholery drobiu, wąglika i różycy świń, odkrył ich czynniki etiologiczne, a także stwierdził, iż jedynym skutecznym postępowaniem profilaktycznym mogłoby być szczepienie ochronne. Szczepionki uzyskał z odpowiednio osłabionych zarazków. W 1880 uzyskał szczepionkę(Szczepionka jest najczęściej zawiesiną bakterii zabitych lub żywych (lecz osłabionych przez działanie czynników fizycznych, chemicznych albo biologicznych) w środowisku płynnym, którym zazwyczaj jest roztwór soli fizjologicznej z dodatkiem środka konserwującego (np.: fenolu, formaliny)) przeciw cholerze drobiu, 1881 przeciw wąglikowi a w dwa lata potem przeciw różycy świń. Badania nad następną chorobą - wścieklizną, prowadzone w 1881-1885, zostały uwieńczone sukcesem - uzyskaniem szczepionki przeciw wściekliźnie(1885), która uratowała życie człowiekowi pokąsanemu przez chorego psa. Paseur opracował metodę konserwowania żywności za pomocą podwyższonej temperatury (proces nazwany potem pasteryzacją). W 1888 założono Instytut Pasteura (Pasteur był jego dyrektorem do śmierci). Jego prace miały olbrzymie znaczenie praktyczne dla medycyny, rolnictwa i przemysłu.
I. A. SZCZEPIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY WEDŁUG WIEKU
Wiek Szczepienie przeciw Uwagi
1. rok życia w ciągu 24 godzin po urodzeniu WZW typu B - domięśniowo Szczepienie noworodków przeciw gruźlicy powinno być wykonane jednocześnie lub nie później niż w 24 godz. od szczenienia przeciw WZW typu B.
GRUŹLICY - śródskórnie szczepionką BCG
2 miesiąc życia (po 6 tygodniach od szczepienia przeciw gruźlicy i WZW typu B) WZW typu B - domięśniowo Dwie kolejne dawki szczepienia pierwotnego przeciw WZW typu B podawane są w odstępach sześciotygodniowych, trzecia dawka uzupełniająca szczepienie podstawowe po 6 miesiącach od pierwszej dawki (cykl 0; 1; 6).
BŁONICY, TĘŻCOWI, KRZTUŚCOWI - podskórnie szczepionką DTP Dawkę drugą szczepionki WZW typu B należy podać jednocześnie z pierwszą dawką szczepionki DTP, a dawkę trzecią - jednocześnie z trzecią dawką POLIO.
przełom 3 i 4 miesiąca życia (po 6 tygodniach od poprzedniego szczepienia) BŁONICY, TĘŻCOWI, KRZTUŚCOWI - podskórnie szczepionką DTP Jako pierwszą dawkę szczepienia przeciw POLIOMYELITIS stosuje się szczepionkę zabitą IPV. Podaje się ją na przełomie 3 i 4 miesiąca życia jednocześnie z drugą dawką szczepionki DTP. Pozostałe dawki szczepienia POLIO prowadzi się szczepionką żywą.
POLIOMYELITIS - podskórnie lub domięśniowo szczepionką zabitą - IPV (1, 2 i 3 typ wirusa) pierwsza dawka Dzieciom z przeciwwskazaniami do szczepienia żywą szczepionką przeciw poliomyelitis (OPV) należy wykonać również pozostałe dawki podskórnie szczepionką inaktywowaną (IPV) w cyklu jak szczepionką żywą.
5 miesiąc życia (po 6 tygodniach od poprzedniego szczepienia) BŁONICY, TĘŻCOWI, KRZTUŚCOWI - podskórnie szczepionką DTP
POLIOMYELITIS - doustnie szczepionką żywą poliwalentną OPV (1, 2 i 3 typ wirusa) druga dawka Trzy kolejne dawki szczepienia podstawowego DTP podawane są w odstępach sześciotygodniowych.
przełom 6 i 7 miesiąca życia (po 6 tygodniach od poprzedniego szczepienia) WZW typu B - domięśniowo U dzieci z przeciwwskazaniami do szczepienia przeciw krztuścowi można:
POLIOMYELITIS - doustnie szczepionką żywą poliwalentną OPV (1, 2 i 3 typ wirusa) trzecia dawka a) zastosować szczepionkę DT - według zaleceń producenta. Wówczas w 2 miesiącu życia trzeba podać domięśniowo szczepionkę przeciw WZW typu B, a po 6 tygodniach jednocześnie zaszczepić pierwszą dawką DT (podskórnie) i pierwszą dawką szczepionki POLIO (IPV - podskórnie). Po następnych 6 tygodniach podać: drugą dawkę szczepionki DT (podskórnie) i jednocześnie - drugą dawkę szczepionki POLIO (OPV - doustnie);
b) rozważyć zastosowanie szczepionki DTaP (z bezkomórkową komponentną krztuścową) w cyklu jak DTP.
Patrz również - "Informacje uzupełniające" - część III PSO
12 miesiąc życia GRUŹLICY - śródskórnie szczepionką BCG Szczepienie tylko u dzieci, które w wyniku pierwszego szczepienia BCG nie mają blizny bądź mają bliznę o średnicy mniejszej niż 3 mm.
U dzieci ze styczności z chorym na gruźlicę należy wykonać próbę tuberkulinową; należy szczepić dzieci tuberkulinoujemne w dniu odczytania próby.
2. rok życia 13-14 miesiąc życia ODRZE - podskórnie szczepionką żywą Szczepienie podstawowe.
Podawane w wywiadzie przebycie zachorowania na odrę nie jest przeciwwskazaniem do szczepienia; szczepionkę należy podać po upływie dwóch miesięcy od wyzdrowienia.
Zamiast szczepionki pojedynczej przeciw odrze można podać w 13-15 miesiącu życia szczepionkę potrójną przeciw odrze, śwince i różyczce zalecaną w części IIB PSO.
16-18 miesiąc życia BŁONICY, TĘŻCOWI, KRZTUŚCOWI - podskórnie szczepionką DTP Czwarta dawka, uzupełniająca szczepienie podstawowe DTP i POLIO.
Dzieci, które w pierwszym roku życia otrzymały dwie dawki DT, należy zaszczepić podskórnie trzecią dawką DT.
POLIOMYELITIS - doustnie szczepionką żywą poliwalentną OPV (1, 2 i 3 typ wirusa) czwarta dawka Dzieciom z przeciwwskazaniami do szczepienia żywą szczepionką przeciw poliomyelitis (OPV) należy podać podskórnie szczepionkę inaktywowaną (IPV).
okres przedszkolny 6 rok życia BŁONICY, TĘŻCOWI - podskórnie szczepionką DT Pierwsza dawka przypominająca
POLIOMYELITIS - doustnie szczepionką żywą poliwalentną OPV (1, 2 i 3 typ wirusa)
7 rok życia ODRZE - podskórnie szczepionką żywą Dawka przypominająca. Podawane w wywiadzie przebycie zachorowania na odrę nie jest przeciwwskazaniem do szczepienia; szczepionkę należy podać po upływie dwóch miesięcy od wyzdrowienia. Zamiast szczepionki pojedynczej przeciw odrze można podać szczepionkę potrójną przeciw odrze, śwince i różyczce zalecaną w części IIB PSO.
po 6 tygodniach od szczepienia przeciw ODRZE GRUŹLICY - śródskórnie szczepionką BCG Szczepienie bez próby tuberkulinowej. U dzieci ze styczności z chorym na gruźlicę należy wykonać próbę tuberkulinową; należy szczepić dzieci tuberkulinoujemne w dniu odczytania próby.
szkoła podstawowa i gimnazjum 11 rok życia POLIOMYELITIS - doustnie szczepionką żywą poliwalentną OPV (1, 2 i 3 typ wirusa) Druga dawka przypominająca
12 rok życia GRUŹLICY - śródskórnie szczepionką BCG Tylko dzieci z ujemnym wynikiem próby tuberkulinowej Mantoux.
Szczepienie należy wykonać w dniu odczytania próby.
13 rok życia RÓŻYCZCE - podskórnie Tylko dziewczęta
14 rok życia WZW typu B - domięśniowo 3-krotnie w cyklu 0; 1; 6 miesięcy Szczepienie należy podać młodzieży rozpoczynającej naukę w gimnazjum (I lub II klasa). Nie należy szczepić osób szczepionych podstawowo w ramach szczepień zalecanych.
BŁONICY, TĘŻCOWI - podskórnie szczepionką Td Druga dawka przypominająca. Szczepienie można podać jednocześnie (tzn. w tym samym dniu) ze szczepieniem przeciwko WZW typu B.
szkoła ponadpodstawowa 18 rok życia GRUŹLICY - śródskórnie szczepionką BCG Tylko osoby z ujemnym wynikiem próby tuberkulinowej Mantoux.
Szczepienie należy wykonać w dniu odczytania próby.
19 rok życia lub ostatni rok nauki w szkole BŁONICY, TĘŻCOWI - podskórnie szczepionką Td Trzecia dawka przypominająca; nie powinna być podana wcześniej niż po upływie 3 lat od ostatniej dawki szczepionki DT lub Td.
I. B. SZCZEPIENIA OSÓB NARAŻONYCH W SPOSÓB SZCZEGÓLNY NA ZAKAŻENIE
Szczepienie przeciw Osoby podlegające szczepieniu Uwagi
GRUŹLICY - śródskórnie szczepionką BCG - tuberkulinoujemni studenci akademii medycznych i uczniowie policealnych szkół medycznych (w pierwszym miesiącu nauki) nie zbadani próbami tuberkulinowymi w ciągu ostatnich 12 miesięcy Szczepienie należy wykonać w dniu odczytania próby tuberkulinowej Mantoux
WZW typu B - domięśniowo - pracownicy wykonujący zawody medyczne o wysokim ryzyku zakażenia Szczepienia podstawowe wg schematu:
0; 1; 6 miesięcy
- uczniowie średnich i policealnych szkół medycznych oraz studenci akademii medycznych w ciągu pierwszego roku szkolnego lub akademickiego Pojedyncze dawki przypominające:
w odstępach co 5 lat tylko dla pracowników służby zdrowia narażonych w sposób szczególny na zakażenie.
- osoby z bliskiego otoczenia chorych na WZW typu B i nosicieli HBV (domownicy oraz osoby przebywające w zakładach opiekuńczych, wychowawczych i zakładach zamkniętych);
BŁONICY - podskórnie szczepionką monowalentną (d, D) lub skojarzoną ze szczepionką przeciw TĘŻCOWI (Td, DT) - osoby ze styczności z chorymi na błonicę, W szczepieniach przypominających należy podać:
- pracownicy służby zdrowia, personel zatrudniony w ośrodkach dla uchodźców, wytypowani funkcjonariusze policji, osoby zatrudnione na przejściach granicznych oraz przy obsłudze pasażerów w komunikacji lotniczej, kolejowej i autobusowej na trasach międzynarodowych w kierunku wschodnim, - osobom w wieku do 30 lat - jedną dawkę d (Td),
- osoby wyjeżdżające do państw, w których występują zachorowania na błonicę, - osobom w wieku 30 lat i starszym - jedną dawkę d (Td), a po miesiącu drugą dawkę d (Td),
- osoby w wieku 20-29 lat ze wschodnich województw przygranicznych. - dzieciom - jedną dawkę DT lub D, zależnie od wskazań.
TĘŻCOWI - podskórnie szczepionką zabitą ze wskazań indywidualnych osoby, które uległy zranieniu. Liczba dawek zależna od daty i cyklu poprzedniego szczepienia;
w uodpornieniu czynno-biernym podaje się także antytoksynę tężcową.
WŚCIEKLIŹNIE - domięśniowo szczepionką zabitą ze wskazań indywidualnych osoby podejrzane o zakażenie wirusem wścieklizny (pokąsane przez zwierzęta podejrzane o wściekliznę, dzikie lub nieznane). Cykl szczepień według zaleceń producenta. W przypadku ciężkich pokąsań należy zastosować swoistą immunoglobulinę jednocześnie z pierwszą dawką szczepionki.
Szczepienie w wytypowanych punktach szczepień przy szpitalach zakaźnych lub wojewódzkich stacjach sanitarno-epidemiologicznych.
DUROWI BRZUSZNEMU - podskórnie szczepionką Ty lub TyTe decyzję podejmuje wojewódzki inspektor sanitarny zależnie od lokalnej sytuacji epidemiologicznej. Szczepienie podstawowe według schematu 0; 1; 12 miesięcy. Pojedyncze dawki przypominające: w odstępach co 3-5 lat.
II. SZCZEPIENIA ZALECANE
Szczepienie przeciw Zalecane osobom Szczepionki zarejestrowane w Polsce
WZW typu B domięśniowo - dawkowanie i cykl szczepień wg wskazań producenta szczepionki - dzieciom, nie podlegającym szczepieniom obowiązkowym, zaleca się szczepionki rekombinowane:
- młodzieży,
- osobom w wieku 20-40 lat, zwłaszcza kobietom,
- osobom, które ze względu na tryb życia lub wykonywane zajęcia są narażone na zakażenia związane z uszkodzeniem ciągłości tkanek lub poprzez kontakt seksualny. ENGERIX-B (SmithKline Beecham)
HB-VAX-II (Merc Sharp Dohme)
WZW typu A domięśniowo - dawkowanie i cykl szczepień wg wskazań producenta szczepionki - dzieciom w wieku przedszkolnym, szkolnym i młodzieży; szczególnie zalecane dzieciom rozpoczynającym naukę w szkole podstawowej, które nie chorowały na WZW typu A, HAVRIX (SmithKline Beecham)
- osobom wyjeżdżającym do krajów rozwijających się i innych o wysokiej zapadalności na WZW typu A, VAQTA (Merck Sharp Dohme)
- osobom zatrudnionym przy produkcji i dystrybucji żywności. AVAXIM (Paster Merieux) tylko dla dorosłych
ODRZE, ŚWINCE, RÓŻYCZCE - podskórnie - jedną dawką szczepionki skojarzonej - dzieciom w wieku 13-15 miesięcy oraz w 7 roku życia zamiast obowiązkowego szczepienia przeciw odrze; zaleca się szczepionkę: MMR II (Merc Sharp Dohme)
podawane w wywiadzie przebycie zachorowań na odrę, świnkę lub różyczkę nie jest przeciwwskazaniem do szczepienia; szczepionkę należy podać po upływie 2 miesięcy od wyzdrowienia. zawierającą atenuowany szczep świnkowy Jeryl Lynn
ŚWINCE - podskórnie - jedną dawką szczepionki pojedynczej - dzieciom od 13 miesiąca życia nie szczepionym przeciw śwince (szczepionkami skojarzonymi); MUMPSVAX (Merck Sharp Dohme)
podawane w wywiadzie przebycie zachorowania na świnkę nie jest przeciwwskazaniem do szczepienia; szczepionkę należy podać po upływie 2 miesięcy od wyzdrowienia. zawiera atenuowany szczep świnkowy Jeryl Lynn
GRYPIE - dawkowanie i cykl szczepień według wskazań producenta szczepionki ze wskazań klinicznych i indywidualnych: "split" - zawierające rozszczepione wiriony:
- przewlekle chorym (astma, cukrzyca, niewydolność układu krążenia, oddychania, nerek), BEGRIVAC (Chiron Behring GmbH & Co)
- w stanach obniżonej odporności, FLUARIX (SmithKline Beecham)
- w podeszłym wieku; VAXIGRIP (Pasteur Merieux)
Szczepionki ważne są tylko jeden rok ze względu na coroczne zmiany składu według zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia. -w podeszłym wieku; podjednostkowe:
ze wskazań epidemiologicznych: INFLUVAC (Solvay Duphar B.V.)
- pracownikom służby zdrowia, szkół, handlu, transportu, budownictwa oraz osobom narażonym na kontakty z dużą liczbą ludzi bądź pracującym na otwartej przestrzeni.- przebywającym na terenach o nasilonym występowaniu tej choroby: FLUVIRIN (Medeva Pharma Ltd)
ISIFLUZONALE S.U. (I.S.I.S.p.A)
KLESZCZOWEMU ZAPALENIU MÓZGU - dawkowanie i cykl szczepień wg wskazań producenta szczepionki osobom zatrudnionym przy eksploatacji lasu, stacjonującemu wojsku, rolnikom, młodzieży odbywającej praktyki oraz turystom i uczestnikom obozów i kolonii. ENCEPUR (Chiron Behring GmbH & Co)
FSME-IMMUN Inject (Baxter AG)
Zakażeniom wywoływanym przez HAEMOPHILUS INFLUNZAE typ b - domięśniowo lub podskórnie - dzieciom od drugiego miesiąca życia dla zapobiegania zapaleniom opon mózgowo-rdzeniowych, posocznicy, zapaleniom nagłośni itp. Act-HIB (Pasteur Merieux)
- dawkowanie i cykl szczepień wg wskazań producenta szczepionki Jeżeli szczepienie stosuje się w pierwszym roku życia dziecka, najlepiej pierwszą dawkę podać jednocześnie ze szczepionkami WZW B i DTP, drugą z DTP i POLIO (IPV), natomiast dawkę trzecią ze szczepionkami DTP i POLIO (OPV). HIBERIX (SmithKline Beecham)
HibTITER (Wyeth-Lederle Pharma GmbH)
PedvaxHIB (Merc Sharp Dohme)
BŁONICY, TĘŻCOWI - podskórnie - osobom dorosłym (szczepionym podstawowo) pojedyncze dawki przypominające co 10 lat, a nie szczepionym w przeszłości - szczepienie podstawowe. Td (Biomed Kraków)
- dawkowanie i cykl szczepień wg wskazań producenta szczepionki
RÓŻYCZCE - podskórnie - młodym kobietom zwłaszcza pracującym w środowiskach dziecięcych (przedszkola, szkoły, szpitale, przychodnie) dla zapobiegania różyczce wrodzonej. Nie wolno szczepić w okresie ciąży. ERVEVAX (SmithKline Beecham)
- dawkowanie i cykl szczepień wg wskazań producenta szczepionki Przez trzy miesiące po szczepieniu nie należy zachodzić w ciążę. RUDIVAX (Pasteur Merieux)
ŻÓŁTEJ GORĄCZCE I INNYM CHOROBOM - wyjeżdżającym za granicę, według wymogów kraju docelowego oraz Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych. Wszystkie szczepionki stosowane w punktach szczepień dla wyjeżdżających za granicę są zarejestrowane w Polsce.
Szczegółowych informacji udzielają wojewódzkie stacje sanitarno-epidemiologiczne.
Opracowano na podstawie Dziennika Ustaw z 1998 r. Nr 94, poz. 600