Pomimo trudności w jego zdefiniowaniu "realizm'' jest pojęciem używanym zwykle na określenie nurtu w sztuce i literaturze, który narodził się we Francji i rozwinął się w połowie XIX wieku.
Według jednej z definicji realizm to "wierne i szczegółowe przedstawianie problemów życia współczesnego w malarstwie, powieści, dramacie i filmie.'' Trudność polega na tym, że to, co jest rzeczywiste i prawdziwe dla jednej osoby, nie zawsze zgadza się z odczuciami drugiego człowieka. Kwestia interpretacji pozostaje zawsze sprawą w pewnym stopniu osobistą i podlega subiektywnym ocenom.
Samuel Beckett - współczesny powieściopisarz i dramaturg irlandzki - tak podsumował problem definicji realizmu: " Cóż jest prawdą ? Płynąć jest prawdą i tonąć też jest prawdą. Jedno nie jest bardziej prawdziwe od drugiego.''
Ojciec realizmu
Pomimo tych wątpliwości, mianem realizmu określa się prąd w sztukach plastycznych i literaturze, którego rozwój datuje się od połowy XIX wieku.
Początkowo, w połowie lat pięćdziesiątych XIX wieku, określenia realizm używano w odniesieniu do sztuk plastycznych, a do ukucia tego terminu w szczególny sposób przyczynił się Francuz Gustave Courbet ( 1819 - 1877).