profil

W jaki sposób doszło do powstania Rządu Polskiego na Emigracji.

poleca 85% 1269 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze

Po niemieckiej napaści na Polskę 1 września 1939 r. i agresji radzieckiej 17 września 1939 r. władze II Rzeczpospolitej podjęły decyzję o natychmiastowej ewakuacji i przeniesienia swojej siedziby poza granice kraju. W ten sposób starano się uniknąć niewoli i zgody na przedwczesną kapitulację. Ewakuacja miała przebiegać przez granicę z Rumunią z zamiarem dotarcia do Francji, skąd miano kierować dalsza walką. Z 17 na 18 września 1939 r. Prezydent II RP Ignacy Mościcki i Naczelny Wódz marszałek Edward Rydz - Śmigły wraz z rządem przekroczyli granicę polsko - rumuńską na moście w Czeremoszu. Wraz z ewakuującym się rządem transportowano zapasy złota z Banku Polskiego o wartości szacowanej ówcześnie na 325 mln zł. Władze polskie ze strony Rumunii, związanej z Polską sojuszem wojskowym na wypadek ataku ze strony ZSRR nie oczekiwały zbyt wiele. Liczono jedynie, iż rządowi polskiemu zostanie udzielona krótkotrwała gościna a następnie pomoc w przedostaniu się na terytorium Francji. Władze rumuńskie, pod naciskiem III Rzeszy, ZSRR i Francji, podjęły niespodziewaną decyzję o internowaniu władz polskich, co uniemożliwiło im sprawowania swoich konstytucyjnych funkcji. W zaistniałej sytuacji prezydent Ignacy Mościcki na podstawie art. 13 konstytucji kwietniowej z 1935 r. podjął decyzję o ustąpieniu ze sprawowanego urzędu i wyznaczeniu następcy. Tylko w ten sposób mogła być kontynuowana ciągłość polskich władz państwowych.
Prezydent Mościcki spośród trzech przedstawionych kandydatów, ostatecznie zdecydował się na osobę ówczesnego ambasadora Polskiego w Rzymie gen. Bolesława Wieniawę - Długoszowskiego. Decyzja ta, wywołała jednak natychmiastowy sprzeciw Francji. W tej sytuacji I. Mościcki zmienił decyzję i następnym dekretem swym następcą mianował byłego ministra i marszałka sejmu Władysława Raczkiewicza. Nowo mianowany prezydent misję utworzenia rządu powierzył gen. Władysławowi Sikorskiemu. 1 października 1939 nastąpiło oficjalne zaprzysiężenie rządu gen W. Sikorskiego. W skład gabinetu weszli przedstawiciele 4 stronnictw przedwojennej opozycji: Stronnictwo Narodowe, Stronnictwo Pracy, Stronnictwo Ludowe, Polska Partia Socjalistyczna. W jego składzie nie znalazły się ugrupowania sanacyjne, ponieważ, obarczono ich częściową odpowiedzialnością za klęskę kampanii wrześniowej. Rolę parlamentu powierzono specjalnie powołanej do tej funkcji Radzie Narodowej Rzeczpospolitej Polskiej. Organ będący odpowiednikiem parlamentu zrzeszał wszystkie partie rządowe Pierwszym przewodniczącym Rady Narodowej został Ignacy Jan Paderewski, a po jego śmierci (1942 r.) funkcję tą objął Stanisław Grabski. Rada Narodowa jako organ doradczy rządu miała za zadanie przygotować zasady przyszłego ustroju państwa polskiego i polskie postulaty na przyszłą konferencję pokojową kończącą działania wojenne. 13 listopada 1939 r. w celu ściślejszego kontaktu z krajem, premier gen. W. Sikorski powołał Komitet Ministrów do spraw kraju. Na jego czele stanął gen. Kazimierz Sosnkowski. Natomiast pod koniec 1940 r. powołano do życia Delegaturę Rządu na Kraj. Była ona reprezentacją rządu na emigracji w okupowanej Polsce. Pierwszym Delegatem Rządu został Cyryl Ratajski, który swą funkcję pełnił do września 1942 r. a następnie J. Piekałkiewicz, po którego aresztowaniu w 1943 r. stanowisko te objął Jan Stanisław Jankowski. Ostatnim Delegatem Rządu na Kraj był Stefan Korboński. Pierwszą siedzibą nowego rządu we Francji, był początkowo Paryż, a następnie (od połowy listopada 1939 r.) miejscowość Angers. W momencie powstania, nowy rząd uzyskał poparcie od wszystkich organizacji politycznych w okupowanej Polsce. Ponadto gabinet gen W. Sikorskiego został natychmiast uznany przez Francję, Stany Zjednoczone i Wielką Brytanię, a następnie przez inne państwa zaprzyjaźnione i neutralne. Cześć z nich z obawy przed konsekwencjami politycznym ze strony III Rzeszy nie uznały formalnie nowego rządu. Utrzymywały jednak nadal kontakty z polskimi placówkami dyplomatycznymi, które ostatecznej likwidacji w Europie Zachodniej uległy dopiero na przełomie 1940 - 1941, co było efektem ekspansji politycznej i wojskowej Niemiec.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 3 minuty

Ciekawostki ze świata