Budowa organizmu i funkcje życiowe - najważniejsze informacje

Rozmnażanie bezpłciowe, wegetatywne, ogamiczne - typ rozmnażania organizmów, który nie jest związany z wytwarzaniem komórek generatywnych czyli gamet.

Organizm potomny powstaje z części organizmu rodzicielskiego.

U bakterii może dojść do prostego przewężenia i powstania dwóch komórek potomnych z jednej rodzicielskiej, organizm rozgwiazdy może zostać odtworzony tylko z jednego ramienia oderwanego od organizmu rodzicielskiego, rośliny mogą wytwarzać bulwy, cebule, rozłogi, porosty urwistki itd.

Wzrost organizmu następuje poprzez zwiekszenie sie liczby komórek oraz powiekszenie sie ich rozmiarów.

Funkcje tkanki nabłonkowej: chroni organizm przed szkodliwymi czynnikami środowiska, umożliwia wymianą gazową, pełni funkcje wydzielnicze bierze udział w lokomocji.

Skóra pokrywa ciało kręgowców ma budowę warstwową zewnetrzną tworzy naskórek który jest nabłonkiem wielowarstwowym pod nim leży skóra właściwa.

Jej funkcje: ochrania organizm przed urazami mechanicznymi i szkodliwymi czynnikami środowiska zewnętrznego, służy do odbierania bodźców z otoczenia, bierze udział w procesach termoregulacji, bierze udział w wymianie tlenu i dwutlenku węgla, umożliwia wydzielanie różnych substancji.

Dżdżownica jest pokryta śluzem i oskórkiem, pod oskórkiem leży jedno warstwowy nabłonek oraz mięśnie okrężne i podłużne komórki nabłonka które wytwarzają szczecinki które pomagają w poruszaniu się.

Pokrycie ciała u stawonogów: na zewnątrz mają chitynowy oskórek pod nim jednowarstwowy nabłonek/

Linienie jest to zrzucanie i tworzenie się nowego naskórka.

Mięczaki pokryte są jednowarstwowym nabłonkiem w którym znajdują się liczne gruczoły śluzowe.

Kręgowce - pokrycie ciała u nich składa się z naskórka i skóry właściwej. Naskórek zawiera gruczoły śluzowe skóra właściwa wytwarza łuski które pokrywają ciało i chronią je skóra zawiera też komórki barwnikowe które maskują i odstraszają.

Płazy - ich skóra jest na ogół naga gładka lub chropowata. Powierzchnie naskórka powleka śluz który częściowo chroni ciało przed wyschnięciem.

Ptaki - ich skóra jest cienka i sucha pozbawiona gruczołów z wyjątkiem kuprowego.
Pokryta piórami, nogi i dziób pokrywa gruby zrogowaciały naskórek. Wytworami skórnym są pazury łuski i pióra.
Pióra zabezpieczają przed utratą ciepła.

U ssaków naskórek wytwarza włosy pazury paznokcie rogi kopyta i łuski.
Pod naskórkiem leży skóra właściwa w niej znajdują się gruczoły potowe, łojowe, mleczne i zapachowe.
Do skóry właściwej od spodu przylega warstwa podskórna w której może gromadzić się tłuszcz.

Funkcje szkieletu:
Stanowi rusztowanie ciała zwierzęcia daje punkty przyczepu dla mięśni, umożliwia poruszanie się, osłania miękkie i delikatne narządy wewnętrzne.
Dzieli się na:
- osiowy w który w skład wchodzą czaszka, kręgosłup, zebra i mostek
- kończyn wraz z pasami barkowymi i miednicowymi

Funkcje tkanki okrywającej: chroni wnętrze rośliny przed wpływem środowiska zewnętrznego, przed uszkodzeniami, nadmiernym parowaniem. Pośredniczy pomiędzy wnętrzem rośliny a otoczeniem.
U roślin skórka zbudowana jest z jednej warstwy ściśle do siebie przylegających komórek.
Kutyna to substacja woskowa.
Aparaty szparkowe zbudowane są one z 2 komórek szparkowych między którymi znajduje się mały otwór przez który zachodzi wymiana gazowa miedzy środowiskiem a wnętrzem rośliny.
Korek jest wielowarstwową tkanka zbudowaną z martwych komórek występuje na pniach i gałęziach drzew chroni roślinę przed utrata wody, przed mrozem, bakteriami i grzybami. Korek jest to tkanka okrywająca - wtórna.

Plechowce - organizmy których ciało nie jest różnicowane na tkanki, są to wielokomórkowce np. Brunatnice krasnorosty czy zielenice.

Organowce są to rośliny które wykształcają różne tkanki, które wykształcają organy takie jak kwiaty łodygi, korzenie, owoce, liście.
Należą do nich paprotniki, mszaki i rośliny nasienne.

Okrytonasienne są to rośliny o łodygach zielnych i łodygach zdrewniałych.
Wyróżniamy: jednoroczne, dwuletnie i wieloletnie

Funkcje korzenia to przytwierdzanie rośliny do podłoża, pobieranie z gleby wodę wraz z solami mineralnymi.

Funkcje łodygi to utrzymywanie w odpowiednim położeniu liści kwiatów i owoców, przewodzenie wody wraz z solami mineralnymi od korzenia do liści kwiatów i owoców, transportowanie substancji odżywczych z liści do pozostałych organów.

Funkcje liści - proces fotosyntezy przy udziale energii słonecznej i chlorofilu, wydalanie wody przez parowanie, wymiana gazowa tlenu i tlenku węgla i proces oddychania komórkowego.

Kwiat jest organem służącym do rozmnażania, z jego części powstaje owoc.

Układ szkieletowy i mięśniowy stanowi rusztowanie ciała, ochronę narządów, umożliwia ruch i przemieszczanie się.

Układ pokarmowy - dostarczanie organizmowi składników nie zbędnych do budowy i odnowy własnych tkanek oraz substancji energetycznych koniecznych do podtrzymywania procesów życiowych.

Układ oddechowy - wymiana gazowa między środowiskiem a krwią która doprowadza tlen do każdej komórki a zabiera dwutlenek węgla.

Układ krążenia to transport tlenu i dwutlenku węgla oraz pokarmu wewnątrz organizmu, ochrona przed drobnoustrojami.

Układ rozrodczy - rozmnażanie się czyli wydawanie na świat potomstwa.

Układ nerwowy - odbieranie informacji ze środowiska, przewodzenie impulsów do narządów wykonawczych, regulacja i koordynacja czynności narządów wewnętrznych.