Asertywność (otwartość)

Na wstępie swojej pracy chciałbym wyjaśnić pojęcie asertywności. Otóż asertywność to pewien określony sposób zachowania się i postępowania; zdolność do szczerego i bezpretensjonalnego wyrażania swoich emocji, odczuć i stanowisk.

Jest to postawa, która wyklucza zachowania agresywne oraz lekceważenie praw i wolności własnych bądź innych ludzi.

Wyraża się ona umiejętnością bezpośredniego przekazywania własnych opinii, przekonań, poglądów i potrzeb, a także łatwością swobodnego dzielenia się wiedzą o swoich priorytetach i wyznawanym systemie wartości. Istotą zachowania asertywnego jest także umiejętność odmawiania, tzn. mówienia "nie" w sposób pewny, zdecydowany, a jednocześnie nieuwłaczający godności innych osób i zawsze z podaniem konkretnej przyczyny odmowy.

Asertywność okazuje się często przydatna w przypadku zaistnienia konfliktu, gdy za jej pomocą udaje się dojść do satysfakcjonującego obydwie strony kompromisu.

Z drugiej strony, asertywność polega także na umiejętności przyjmowania pod swoim adresem zarówno pochwał, komplementów, jak i krytyk oraz negatywnych ocen.

Być asertywnym to:
- posiadać wyraźnie sprecyzowany cel i dążyć do jego realizacji;
- posiadać szacunek do samego siebie;
- dbać o własne sprawy, ale uwzględniając przy tym również interesy innych ludzi;
- mieć świadomość własnych możliwości, zalet, ale także wad i ograniczeń;
- nie ulegać łatwo wpływom i naciskom ze strony otoczenia;
- upominać się o swoje prawa lub występować w tym celu w imieniu osób trzecich.

Każdy człowiek na świecie ma jakieś określone, prymarne prawa. Na takim właśnie przeświadczeniu opiera się teoria asertywności.
W ramach tej teorii, zestaw takich praw, stanowiących niezastąpiony drogowskaz postępowania dla wszystkich osób związanych na co dzień z public relations, opracował specjalista zajmujący się badaniami nad asertywnością, Herbert Fensterheim.

Prawa te mówią o tym, że:
- możesz robić, mówić i czuć to, co chcesz i w jaki sposób chcesz, o ile nie rani to
- w żaden sposób osób trzecich;
- masz prawo do wyrażania swoich życzeń i próśb do momentu, aż dojdziesz do wniosku, że inni mają prawo ci odmówić;
- w kontaktach interpersonalnych mogą wystąpić okoliczności, które komplikują kwestię praw niektórych osób. W każdej takiej sytuacji masz jednak prawo przeanalizować i wyjaśnić z drugą osobą wszystkie punkty sporne.
- masz prawo do bycia asertywnym, i to nawet wówczas, jeśli rani to osoby trzecie - pod warunkiem, że w swoim postępowaniu nie kierujesz się agresją i nie wypływa ono ze złych intencji;
- korzystanie ze swoich praw jest twoim głównym prawem. W przeciwnym razie, mogą ci one zostać odebrane.

Zasadnicze własności asertywności:
- postępowanie w sposób uczciwy - potrafisz powiedzieć to, co myślisz tak, aby nikt nie poczuł się urażony;
- nienaruszanie praw - korzystanie z praw osobistych w taki sposób, aby równocześnie szanować i przestrzegać prawa osób trzecich;
- dbanie o własny, dobrze pojęty, interes - umiejętność słusznego oceniania, co jest dla ciebie korzystne i czemu możesz poświęcić swój czas i uwagę.

Czasami spotyka się opinie, że bycie asertywnym wiąże się z wysokimi kosztami: gdy jasno wyrażamy swoje uczucia możemy być źle odbierani przez innych, stanowczość może być traktowana jak zarozumiałość...

Jednakże nie ma takich zachowań, które zapewniałyby nam 100% akceptację społeczną. Jesteśmy obiektem zarówno sympatii jak i antypatii czy też obojętności. Nie warto rezygnować z asertywności w obawie przed społecznym odrzuceniem bo między obydwoma zjawiskami nie ma zależności.
Myślę, że zachowanie asertywne przynosi więcej zysków niż strat. Asertywność pomaga nam nabrać szacunku do siebie i do innych, podnosi poczucie własnej wartości i powoduje że w naszym życiu mniej jest frustracji.

Pozwala nam na lepszą samorealizację i lepsze relacje z innymi. Pozwala dostrzec i zaakceptować różnorodność otaczającego nas świata.