Węglowodany cukry sacharydy
Polisacharydy
Skrobia i celuloza należą do polisacharydów. Cząsteczki polisacharydów złożone są z kilku do kilku tysięcy pierścieni monosacharydowych połączonych wiązaniami O -glikozydowymi. W skład polisacharydów wchodzą cząsteczki jednakowych lub różnych monosacharydów. Do polisacharydów należą np.: skrobia, glikogen, celuloza, chityna.
Celuloza
Celuloza tworzy łańcuchy złożone z cząsteczek β-D-glukopiranozy połączonych wiązaniami β-1,4-glikozydowymi: Celuloza jest substancją stałą, nierozpuszczalną w wodzie, jak równieżw rozpuszczalnikach organicznych. Celuloza rozpuszcza się w tzw. odczynniku Schweitzera,czyli amoniakalnym roztworze wodorotlenku miedzi(II) [Cu(NH 3 ) 4 ](OH) 2 . Celuloza nie wykazuje właściwości redukujących. Pod wpływem kwasów lub enzymów (celulazy) hydrolizuje, tworząc D-glukozę. Celuloza ulega...
Właściwości chemiczne
Disacharydy ze względu na obecność grup –OH mogą tworzyć estry. Dodatkowo redukujące disacharydy dają pozytywny wynik w próbie Tollensa, Trommera i Fehlinga. Ze względu na obecność wolnej grupy glikozydowej tworzą z alkoholami glikozydy. Wiązanie glikozydowe disacharydów jest trwałe w środowisku rozcieńczonych zasad. W środowisku rozcieńczonych kwasów łatwo hydrolizuje, tworząc monosacharydy wchodzące w ich skład, np. hydroliza sacharozy:
Węglowodany (cukry, sacharydy)
Węglowodany stanowią liczną grupę związków organicznych, które podzielić można na cukry proste (monosacharydy niehydrolizujące) oraz cukry złożone (disacharydy, oligosacharydy i polisacharydy hydrolizujące). Pod względem chemicznym monosacharydy to polihydroksyaldehydy ( aldozy ) lub polihydroksyketony ( ketozy ). Biorąc pod uwagę liczbę atomów węgla w cząsteczce, monosacharydy sątriozami (3), tetrozami (4), pentozami (5) lub heksozami (6). Do aldoz zawierających 5 atomów węgla w...
Glikogen
Glikogen to polisacharyd zwierzęcy, zbudowany z cząsteczek glukozy połączonych wiązaniami α-1,4-glikozydowymi, ale w jego strukturze występują również wiązaniaα-1,6-glikozydowe. Glikogen gromadzony jest w organizmach zwierzęcych, głównie w wątrobie i mięśniach. Gdy w organizmie zwiększa się zapotrzebowanie na glukozę (stres, duży wysiłek fizyczny), glikogen jest rozkładany do glukozy. Glikogen pełni więc funkcję zapasową w organizmach zwierzęcych.
Węglowodany (cukry, sacharydy)
Węglowodany stanowią liczną grupę związków organicznych. Węglowodany podzielić można na cukry proste (monosacharydy, cukry niehydrolizujące) oraz cukry złożone (polisacharydy, cukry hydrolizujące). Pod względem chemicznym monosacharydy to polihydroksyaldehydy (aldozy) lub polihydroksyketony (ketozy). Biorąc pod uwagę liczbę atomów węgla w cząsteczce, monosacharydy są zwykle triozami (3), tetrozami (4), pentozami (5) lub heksozami (6).
Disacharydy
Disacharydy są glikozydami. Powstają z dwóch reszt monosacharydowych (identycznych lub różnych) połączonych wiązaniem O -glikozydowym. W zależności od tego, które grupy –OH monosacharydów zostały zaangażowane w tworzenie wiązania glikozydowego, disacharyd posiada lub nie posiada właściwości redukujących. Disacharydy należą do cukrów hydrolizujących.
Skrobia
Skrobia – formalnie – jest mieszaniną dwóch wielocukrów (amylozy i amylopektyny). Skrobia tworzy łańcuchy złożone z cząsteczek α-D-glukopiranozy. W amylopektynie (praktycznie nierozpuszczalnej w wodzie), stanowiącej 80% skrobi, tworzącej rozgałęzione łańcuchy, występują wiązania α-1,4 i α-1,6-glikozydowe. W amylozie (dość dobrze rozpuszczalnej w wodzie), stanowiącej 20% skrobi, o nierozgałęzionych łańcuchach, występują wiązania α-1,4 glikozydowe. Skrobia jest białą, bezpostaciową...
Chityna
Chityna to polisacharyd złożony z N-acetyloglukozaminy. Cząsteczki aminocukrów budujące chitynę są połączone wiązaniami α-1,4-glikozydowymi. Chityna jest cukrem występującym u zwierząt – buduje szkielety zewnętrzne u stawonogów, jest też składnikiem pancerzy skorupiaków.
Monosacharydy
Monosacharydy to zazwyczaj ciała stałe o słodkim smaku. Rozpuszczają się w wodzie. Roztwory wodne mają odczyn obojętny. Monosacharydy posiadają właściwości redukujące. Zarówno aldozy jak i ketozy dają pozytywny wynik w próbie Trommera, Tollensa czy Fehlinga. Próba Fehlinga polega na utlenianiu cukru odczynnikiem Fehlinga, czyli kompleksem jonów Cu 2+ z sodowo-potasową solą kwasu winowego. W warunkach określonych tymi próbami (środowisko zasadowe) ketozy ulegają enolizacji tworząc...
Monosacharydy
Do aldoz zawierających 5 atomów węgla w cząsteczce zalicza się np. D-rybozę i 2-deoksy-D-rybozę: Do aldoz zawierających 6 atomów węgla w cząsteczce zalicza się np. mannozę, glukozę i galaktozę: Analizując wzory niektórych monosacharydów można zauważyć, że np. D-glukozai D-mannoza, D-glukoza i D-galaktoza różnią się konfiguracją (położeniem) podstawników tylko przy jednym asymetrycznym atomie węgla. Taką szczególną parędiastereoizomerów nazywa się epimerami . Przykładem...
Disacharydy
Należą do cukrów hydrolizujących. Powstają z 2 reszt monosacharydowych (identycznych lub różnych) połączonych wiązaniem O-glikozydowym. W zależności od tego, które grupy–OH monosacharydów zostały zaangażowane w tworzenie wiązania glikozydowego, disacharyd posiada lub nie posiada właściwości redukujących. Do disacharydów redukujących zalicza się np. maltozę, laktozę i celobiozę. W nazwie redukującego disacharydu pojawia się charakterystyczna końcówka –oza. Do disacharydów...
Właściwości fizyczne i chemiczne monosacharydów
Monosacharydy to ciała stałe, zazwyczaj o słodkim smaku i białej barwy. Rozpuszczają sięw wodzie. Roztwory wodne mają odczyn obojętny. Monosacharydy mają właściwości redukujące. Zarówno aldozy, jak i ketozy, dają pozytywny wynik w próbie Trommera , Tollensa czy Fehlinga : próba Trommera polega na utlenianiu cukru odczynnikiem Trommera, czyli jonami Cu 2+ w środowisku zasadowym, próba Tollensa polega na utlenianiu cukru odczynnikiem Tollensa, czyli amoniakalnym roztworem...
Wykrywanie cukrów
reakcja Molischa 20% alkoholowy roztwór α-naftolu lub tymolu z dodatkiem kilku kropli H 2 SO 4 w obecności cukru zabarwia się na kolor czerwony lub czerwonofiołkowy (pierścień na granicy faz) reakcja Seliwanowa reakcja służąca do wykrycia ketoz w układzie: rezorcyna w obecności ketozy i kwasu tworzy charakterystyczne czerwone zabarwienie wykrywanie sacharydów sacharydy jako polihydroksyzwiązki tworzą z jonami Cu 2+ w środowisku zasadowym szafirowy...