Sława
Degradacja u Manna
Nie stroni też od motywu przemijania w swych powieściach Tomasz Mann. Saga Buddenbrookowie ukazuje rozkwit i stopniowe chylenie się ku upadkowi, wreszcie całkowity upadek świetnego kupieckiego rodu. Znakomita firma rozpada się, dom zostaje sprzedany, umierają i przeżywają rozczarowania kolejni członkowie rodziny. Dzieje rodu są symbolem przemijania sławy, bogactwa, zdrowia, szczęścia, życia... (z motywem degradacji rodu i upadku miasta spotkamy się również w powieści Gabriela Garcíi...
Czy samobójcy?
Odbierając sobie życie, Antygona zalicza siebie do grona samobójców.Ale czy są też nimi podejmujący nierówną walkę z wrogiem buntownicy, powstańcy, rewolucjoniści, tak jak pan Wołodyjowski czy Roland stający przeciw miażdżącej sile wroga? Wolą narażać młode życie, wolą nawet pogodzić się z własną śmiercią, która jest bardzo prawdopodobna, nie są nawet pewni pośmiertnej sławy (jak Baczyński – żołnierz i poeta, którego można utożsamiać z podmiotem lirycznym większości jego wierszy, np....
Rezygnacja z rycerskiej sławy
Wielką tragedią jest rezygnacja z rycerskiej sławy i honoru. Na drogę tę wkraczają spiskowcy i buntownicy, którym sytuacja nie pozwala na honorowe postępowanie, dotrzymywanie przysiąg, wierność kodeksowi rycerskiemu. Zrezygnować z etosu rycerskiego musi bohater Mickiewiczowskiej powieści poetyckiej Walter Alf (Konrad Wallenrod), który pod przybranym nazwiskiem, podszywając się pod niemieckiego rycerza gubi Zakon. Pełniąc funkcję wielkiego mistrza i łamiąc to wszystko, co w jego epoce...
Sława świętego
Pozornie nie dbali o sławę święci. Zauważmy jednak, że św. Szymon Słupnik opisany w wierszu Grochowiaka gromadził wokół siebie tłumy, a św. Aleksy ( Legenda o św. Aleksym ) pozostawił list, w którym opisał swoje życie i motywy postępowania. Dbałość o sławę, a może nawet tanią popularność można zauważyć w postępowaniu pragnącej zostać świętą przeoryszy klasztoru – tytułowej bohaterki opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza Matka Joanna od Aniołów .
Ofiara w walce za ojczyznę – z życia, honoru, sławy...
Są i tacy bohaterowie, którzy gotowi są poświęcić dla dobra ojczyzny nie tylko życie, szczęście i zdrowie, ale i swoje dobre imię, honor, sławę. Poeta jest pewny, iż jest jednostką wybitną i nieprzeciętną, może działać za innych i w imieniu innych, sam, bez ich zgody, nie współpracując z nikim. Taka samotna misja musi źle się skończyć... Drogowskazem dla ich postępowania mogą być słowa wybitnego poety doby renesansu Jana Kochanowskiego: „A jeśli komu droga otwarta do nieba,/Tym, co służą...
Dająca sławę
Już w antyku obronę ojczyzny uważano za zaszczytny obowiązek. Grecki poeta Tyrteusz, zagrzewający do walki (od jego imienia pochodzi termin poezja tyrtejska), pisał: Rzecz to piękna zaprawdę, gdy krocząc w pierwszym szeregu, Ginie człowiek odważny, walcząc w obronie ojczyzny (...) (Tyrteusz, „Rzecz to piękna...” , tłum. Włodzimierz Appel) Podobnie Jan Kochanowski głosił: A jeśli komu droga otwarta do nieba, Tym, co służą ojczyźnie. Wątpić nie potrzeba, Że co im zazdrość ujmie, Bóg...
Marzenia o sławie
Marzą o sławie rycerze i poeci. I zyskają ją, np. Roland z Pieśni o Rolandzie,pan Michał – „Hektor kamieniecki” z Pana Wołodyjowskiego czy poeci: Horacy albo pierwszy polski mistrz słowa – Jan Kochanowski, dający w swych pieśniach wyraz marzeniom o sławie. Sławy jednak nie zyska bohater własnych wierszy – Cyprian Kamil Norwid. Jego marzenia o uznaniu przyszłych pokoleń karmić będą niespełnionego poetę nadzieją. Po latach rzeczywiście okaże się, iż „syn minie pismo, lecz ty spomnisz,...
Sława
Służmy poczciwej sławie, a jako kto może, Niech ku pożytku dobra spólnego pomoże (Jan Kochanowski, Pieśń II ) Sława, w odróżnieniu od chwilowej popularności, sukcesu, kariery (słowa tak popularne do dziś!) to wartość uniwersalna i ponadczasowa. Szczególnie chętnie pisano o niej w czasach antyku, średniowiecza czy renesansu oraz w epoce kultu sztuki – modernizmu.
Sława rycerska
Motyw rycerskiej sławy pojawia się już w utworach antycznych. Bohaterskich mężów sławią eposy ( Iliada, Odyseja ). Achilles czy Hektor swą dzielnością,niezłomnością, niezwykłymi czynami wsławiają swe imię. Celem eposów jest m.in. właśnie rozsławianie czynów sławnych mężów. „Muzo! Męża wyśpiewaj, co święty gród Troi/Zburzywszy, długo błądził i w tułaczce swojej/Siła różnych miast widział” – mówi Odyseja . Iliada zaczyna się od słów: „Gniew Achilla, bogini, głoś, obfity w szkody,/Który...
Sława poety
Wiele słów poświęcono od antyku po dzisiejsze czasy sławie artysty. Kochanowski pisał: O mnie Moskwa i będą wiedzieć Tatarowie, I różnego mieszkańcy świata Anglikowie; Mnie Niemiec i waleczny Hiszpan, mnie poznają, Którzy głęboki strumień Tybrowy pijają. (Jan Kochanowski, Pieśń XXIV ) Podkreślał tym samym ponadczasowość swej poezji. Ten motyw nieśmiertelności poety pochodzi jeszcze z poezji Horacego („nie wszystek umrę”). O sławę dbali też romantycy. Słowacki w poemacie dygresyjnym...
W wyścigu po sławę i... nieśmiertelność
Zdawali sobie sprawę z wagi swych dzieł Horacy czy Jan Kochanowski. „Nie wszystek umrę”, „Będę wciąż młody” – sugerował Horacy w najsłynniejszej swej pieśni ( Exegi monumentum... ), a Jan z Czarnolasu parafrazował te słowa: „nie umrę ani mię czarnymi/Styks niewesoła zamknie odnogami swymi” (Pieśń XXIV) i prosił Muzy: „...niech ze mną za raz me rymy nie giną,/Ale kiedy ja umrę, ony niecha j słyną” ( Ku Muzom ). Twórczość poetycka miała więc dawać laury i rozgłos za życia („O mnie Moskwa i...