Pijaństwo
Wino romantyków
Motyw radosnej biesiady przy miodzie pojawia się też we wczesnej twórczośc i Adama Mickiewicza w Pieśni Filaretów . Czara złota urasta do symbolu młodzieńczej radości, ale i wspólnego doświadczenia: wspólnej nauki i wspólnej zabawy: Hej, użyjmy żywota! Wszak żyjem tylko raz; Niechaj ta czara złota Nie próżno wabi nas. Hejże do niej wesoło, Niechaj obiega w koło. Chwytaj i do dna chyl Zwiastunkę słodkich chwil. Słowa: „polski pijemy miód;/Lepszy śpiew narodowy/I lepszy bratni ród”...
Dramaty alkoholików
Teksty kultury zwykły też opisywać indywidualne dramaty alkoholików. Niektórzy bohaterowie literaccy sięgają po alkohol w chwilach stresu i nim zapijają wyrzuty sumienia, wątpliwości, rozczarowania, bezsens życia. Tytułowy bohater powieści poetyckiej Adama Mickiewicza Konrad Wallenrod pije, bo dźwiga brzemię wielkiej odpowiedzialności: opuścił dom i kochającą żonę, naraził ją na cierpienie i pustelnicze życie, utracił honor, złamał rycerskie słowo – po to, by zgubić Zakon, odwiecznego wroga...
Pijana Rosja w krzywym zwierciadle
W Rewizorze Mikołaja Gogola horodniczy i jego rodzina oraz zależni urzędnicy upijają rzekomego rewizora. W stanie alkoholowego upojenia snuć będą wielkie plany co do swej przyszłości i kariery. Tylko że... plany te legną w gruzach, bo rewizor okaże się oszustem. Wiecznie pijana carska Rosja, w której wszystko można przy wódce załatwić, pojawia się nie tylko w komedii Gogola; niewiele zmieni się pod tym względem Rosja radziecka – np. bohaterowie Bożej podszewki Teresy...
Renesansowa biesiada
Radość wspólnego biesiadowania przy winie sławi Jan Kochanowski w Pieśniach . Nawiązuje w nich do idei epikurejskich, ale podkreśla też, że pełną radość daje nie tylko wino, ale i dobre towarzystwo, i czyste sumienie. Nie widać jednak w utworach Jana z Czarnolasu zagrożenia pijaństwem. We fraszce O doktorze Hiszpanie opisana zostaje zabawna sytuacja z doktorem, który „szedł spać trzeźwo, a wstanie pijany”, przyniesiono mu bowiem do łóżka alkohol.
Pijaństwo
– Jakież tu porządki? – spytał uradowany Kmicic. – i piwniczka jako się patrzy – zapiszczał Rekuć – ankary smoliste i gąsiory spleśniałe jakby chorągwie w ordynku stoją. – To chwała Bogu! Siadajmy do stołu! – Do stołu! Do stołu! Ale zaledwie siedli i ponalewali kielichy, gdy Ranicki znów zerwał się. – Zdrowie podkomorzego Billewicza! – Głupi! – odparł Kmicic. – Jakże to? Nieboszczyka zdrowie pijesz? – Głupi! – powtórzyli inni. – Zdrowie gospodarskie! – Wasze zdrowie!... (Henryk...
Oświeceniowa krytyka pijaństwa
Sarmackie pijaństwo piętnuje w swej satyrze ( Pijaństwo ) Ignacy Krasicki. Opisana i skrytykowana została w niej polska obyczajowość, która nakazuje pić z każdej okazji: imienin żony, odwiedzin gości, dolegliwości żołądkowych... Wyśmiane zostają także zwyczaje lubiących alkohol, którzy przy butelce chętnie dyskutują o „miłości ojczyzny, o dobru publicznym,/O wspaniałych projektach” oraz kopalniach „srebra i złota w Olkuszu”, wojnach, reformach, a nawet o... szkodliwości picia wódki. Autor...
Sarmackie pijatyki
Sarmackie uczty suto zakrapiane alkoholem przedstawił Henryk Sienkiewicz w Trylogii . Szczególnym amatorem takich biesiad jest Jan Onufry Zagłoba – wytrawny smakosz wina, który potrafi wytrwać przy alkoholu najdłużej, opowiadając dowcipy i zabawne historyjki. Na ogół bardzo się przy tym przechwala, a przechwałki te niewiele mają wspólnego z prawdą. Niekiedy biesiady mają jednak złe skutki, np. wtedy, gdy Zagłoba po upiciu się na weselu kozackim orientuje się nagle, że jest więźniem Bohuna....