Emigrant
Lekarz outsider
Prócz lekarzy dziwaków literatura portretuje lekarzy outsiderów skazanych na wyobcowanie z powodów np. politycznych. Takim jest bohater Łuku triumfalnego Ericha Marii Remarque’a, Ludwik Fresenburg, ukrywający się w Paryżu jako nielegalny emigrant, uciekinier z hitlerowskich Niemiec. Poznajemy go jako przystojnego mężczyznę, świetnego chirurga, który ukrywa się pod fałszywym nazwiskiem Ravic. Zmory przeszłości nie dają mu jednak spokoju, posuwa się nawet do zabicia dawnego oprawcy z...
Lęki żołnierzy i emigrantów
Sam Słowacki wielokrotnie pisał o lęku przed własnym pochówkiem na obcej ziemi: Ty będziesz widział moje białe kości W straż nie oddane kolumnowym czołom; Alem jest jako człowiek, co zazdrości Mogił popiołom... Więc że mieć będę niespokojne łoże Smutno mi, Boże! (Juliusz Słowacki, Hymn ) Autor Kordiana marzył o dobrej sławie i pochowaniu w ziemi ojczystej, stylizował własną śmierć na śmierć patrioty i wieszcza, a własny pochówek na pogrzeb bohatera: Lecz wy, coście mnie znali, w...
Emigracja zarobkowa
Problem wychodźstwa nie ogranicza się do emigracji politycznej po powstaniu listopadowym. Teksty kultury – od dawnych po współczesne, od wybitnych po popularne – mówią też o emigrantach wybierających wygnańczy los, jak w popularnej piosence Góralu, czy ci nie żal... – „dla chleba, panie, dla chleba”. W literaturze współczesnej taką emigrację zarobkową stanowi opisywana często Polonia amerykańska, pamiętająca o korzeniach, ale porozumiewająca się specyficzną mieszanką potocznej polszczyzny...
Podróże – wygnanie, wieczna tułaczka
Podróże emigrantów traktować możemy jako wygnanie, tułaczkę. Życie tułacze jest nie tylko tematem literatury romantycznej, także współczesnej: w wierszu Adama Zagajewskiego Jechać do Lwowa odnajdziemy uniwersalne rozważania o losie wygnańców. Poeta, którego rodzice pochodzą z utraconego Lwowa, pyta, czy każde miasto musi być Jerozolimą...
Samotność emigranta
Takim napiętnowanym lub nawet nienapiętnowanym, ale wyobcowanymi przez to samotnym bywa emigrant. Rozterki romantycznego emigranta dokumentuje np. słynny Hymn Juliusza Słowackiego. O biedzie emigrantów i ich żałosnej śmierci bez godnego pogrzebu traktuje inny wiersz tego poety– Pogrzeb kapitana Meyznera . Rozterki współczesnych emigrantów, nie mogących się odnaleźć w świecie Europy Zachodniej czy Ameryki,oddaje np. tom wierszy Stanisława Barańczaka Widokówka z tego świata , sztuka...