Proces starzenia się ludności

W miarę rozwoju demograficznego i przechodzenia przez kolejne fazy przejścia demograficznego zmianom ulega struktura wieku ludności i zaczyna się ujawniać proces starzenia się ludności. Generalnie przyjmuje się podział ludności na trzy zasadnicze grupy wiekowe:
• ludność młoda (w wieku przedprodukcyjnym) 0-14 lat,
• ludność dojrzała (w wieku produkcyjnym) 15-64 lat,
• ludność stara (w wieku poprodukcyjnym) 65 i więcej lat
Podział społeczeństwa według wieku i płci najlepiej obrazuje piramida wieku, na której prezentowane są udziały poszczególnych grup wiekowych w ogólnej liczbie ludności kraju lub regionu. Porównując wzajemne relacje między głównymi grupami wiekowymi ludności, wyróżniono trzy podstawowe typy społeczeństw: progresywny, zastojowy i regresywny.
Pierwszy typ charakterystyczny jest dla społeczeństw młodych w pierwszej i drugiej fazie przejścia demograficznego. Charakteryzuje się on rosnącym udziałem ludności młodej, w wyniku zwiększającejsię liczby urodzeń przy jednoczesnym niewielkim udzialeludności starej, ze względu na ciągle jeszcze wysokie współczynnikizgonów ludności i krótkie przeciętne trwanie życia. Piramida wiekudla tego typu ma kształt trójkąta równoramiennego.
Drugi typ charakterystyczny jest dla społeczeństw w końcu trzeciej i w czwartej fazie przejścia demograficznego. Urodzenia utrzymują się na stałym poziomie, stopniowo maleje udział ludności młodej a rośnie ludności starej, głównie za sprawą wydłużania się przeciętnej długości życia. Piramida przyjmuje kształt dzwonu.
Trzeci typ charakterystyczny jest dla społeczeństw starych i silnie starzejących się, w których spada liczba urodzeń przy jednoczesnym dalszym wydłużaniu się przeciętnej długości życia. W typie tym coraz większy staje się udział ludności starej przy jednoczesnym zmniejszaniu się udziału ludności młodej. Piramida ma wąską podstawę i przyjmuje kształt wrzeciona.