Uczył się w Szkole Rycerskiej w Warszawie. W latach1776–83 uczestniczył w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych. W 1784 powrócił do kraju, od 1789 generał major w armii polskiej. W okresie Sejmu Wielkiego zwolennik obozu patriotycznego. Jeden z wyróżniających się dowódców w wojnie z Rosją (1792), odznaczony orderem Virtuti Militari. Po przyłączeniu się króla do Targowicy wystąpił z wojska i udał się na emigrację. Dnia 24 marca 1794na Rynku w Krakowie proklamował początek powstania narodowego(kościuszkowskiego), został Naczelnikiem Sił Zbrojnych Narodowych z władzą dyktatorską. Wygrał bitwę pod Racławicami, wydał w Połańcu uniwersał regulujący sprawę chłopską. Powstanie kościuszkowskie stało się symbolem i wzorem walki o niepodległość następnych pokoleń Polaków. Po klęsce pod Maciejowicami w niewoli rosyjskiej do 1796.Odmówił Napoleonowi I Bonaparte objęcia dowództwa nad wojskiem Księstwa Warszawskiego. Zmarł na emigracji w Szwajcarii. Jego prochy w 1819 pochowano na Wawelu. W latach 1820–23 usypano pod Krakowem kopiec jego imienia.
Pierwszy krok do zrzucenia niewoli jest odważyć się być wolnym; pierwszy krok do zwycięstwa – poznać się na własnej sile.
Tadeusz Kościuszko