Podstawowe informacje o bohaterze
Edyp to mityczny bohater, który zgodnie z wolą wyroczni delfickiej zabija własnego ojca i żeni się z matką. Po śmierci ojca, Lajosa, objął tron tebański. Okazał się władcą mądrym, dobrym dla poddanych, troszczącym się o pomyślny rozwój królestwa. Niestety, jego grzechy: zabicie ojca i kazirodczy związek z matką, z którego narodziło się czworo dzieci, stały się przyczyną tragedii królestwa. Teby zaczęły nawiedzać klęski, choroby i epidemie, umierają ludzie, padają zwierzęta. Po wizycie Kreona u wyroczni, Edyp postanawia dla dobra ludu i kraju wyjaśnić tajemnicę i odkryć przyczynę nieszczęść, które dotknęły Teby po dwudziestu latach szczęśliwego panowania Edypa. Poznanie prawdy staje się przyczyną jego rodzinnej i osobistej tragedii. Jest bohaterem tragedii Sofoklesa Król Edyp.
Charakterystyka
Do czasu nawiedzenia Teb przez nieszczęścia, Edyp dał się poznać jako władca dobry, rozumny, sprawiedliwy. Nieświadomy, że to on jest przyczyną wszelkiego zła, które ma miejsce w jego królestwie, obiecuje ludowi odnaleźć mordercę Lajosa:
[…] bo ów morderca mógłby równie łacno zbrodniczą rękę podnieść. Zmarłemu służąc, usłużę więc sobie.
Jest więc człowiekiem i władcą odpowiedzialnym, zależy mu i na wyjaśnieniu tajemnicy śmierci poprzedniego króla, i na przywróceniu spokoju oraz szczęścia swoim poddanym. Rzuca nawet klątwę na zabójcę Lajosa, nie wiedząc, że wydaje wyrok na samego siebie:
I tak złoczyńcy klnę, aby on w życiu, czy ma wspólników, czyli sam w ukryciu, nędzy, pogardy doświadczył i sromu.
Jest niecierpliwy i łatwo wpada w gniew, czego dowodem jest zachowanie wobec Tyrezjasza, gdy ten zwleka z wyjawieniem tajemnicy. W swej zapalczywości oskarża starego ślepca o kierowanie bandą, która zabiła Lajosa. Jego porywczość i brak opanowania, doprowadzają go do wysnucia fałszywych wniosków odnośnie Kreona, którego również obwinia o udział w spisku, nawet pragnie skazać go na śmierć. Szarpie się i miota, bo chce jak najszybciej odkryć prawdę o śmierci Lajosa. Kiedy z ust Jokasty usłyszał prawdziwą historię o śmierci jej męża, wpadł w trwogę. Dla Edypa stało się jasne, że to właśnie on zamordował swego ojca, Lajosa, i że żyje w grzechu ze swoją matką, Jokastą:
Biada, już jawnym to, czegom pożądał, o słońce, niechybnym już cię nie oglądał! Życie mam, skąd nie przystoi, i żyłem, z kim nie przystało – a swoich zabiłem.
Prawdę tę potwierdził też dawny sługa Lajosa, który przyznał się, iż porzuconego przez Jokastę syna, miast zabić, oddał parze królewskiej do „innego kraju”. W rozpaczy, po samobójstwie Jokasty, wykłuwa sobie oczy, i przeklina tego, który w dzieciństwie wybawił go od śmierci. Prosi Kreona o wygnanie i o opiekę nad córkami:
A z dzieci moich - o chłopców, Kreonie, nie troszcz się zbytnie; są oni mężami i nie zabraknie im życia zasobów.
Jako zbolały i nieszczęśliwy ślepiec, udał się na wygnanie.
