wyspać się (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈvɨspaʨ̑‿ɕɛ], AS: [vyspać‿śe], zjawiska fonetyczne: zmięk.• denazal.• zestr. akc.

​

znaczenia:

czasownik zwrotny dokonany (ndk. wysypiać się)

(1.1) spać dostatecznie długo, by nie odczuwać potrzeby dalszego snu

(1.2) długo, dużo spać

odmiana:

(1.1-2)

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		wyspać się
czas przyszły prosty		wyśpię się	wyśpisz się	wyśpi się	wyśpimy się	wyśpicie się	wyśpią się
czas przeszły	m	wyspałem się	wyspałeś się	wyspał się	wyspaliśmy się	wyspaliście się	wyspali się
	ż	wyspałam się	wyspałaś się	wyspała się	wyspałyśmy się	wyspałyście się	wyspały się
	n	wyspałom się	wyspałoś się	wyspało się
tryb rozkazujący		niech się wyśpię	wyśpij się	niech się wyśpi	wyśpijmy się	wyśpijcie się	niech się wyśpią
pozostałe formy czas zaprzeszły m wyspałem się był wyspałeś się był wyspał się był wyspaliśmy się byli wyspaliście się byli wyspali się byli ż wyspałam się była wyspałaś się była wyspała się była wyspałyśmy się były wyspałyście się były wyspały się były n wyspałom się było wyspałoś się było wyspało się było forma bezosobowa czasu przeszłego wyspano się tryb przypuszczający m wyspałbym się, byłbym się wyspał wyspałbyś się, byłbyś się wyspał wyspałby się, byłby się wyspał wyspalibyśmy się, bylibyśmy się wyspali wyspalibyście się, bylibyście się wyspali wyspaliby się, byliby się wyspali ż wyspałabym się, byłabym się wyspała wyspałabyś się, byłabyś się wyspała wyspałaby się, byłaby się wyspała wyspałybyśmy się, byłybyśmy się wyspały wyspałybyście się, byłybyście się wyspały wyspałyby się, byłyby się wyspały n wyspałobym się, byłobym się wyspało wyspałobyś się, byłobyś się wyspało wyspałoby się, byłoby się wyspało imiesłów przymiotnikowy przeszły m wyspany, niewyspany wyspani, niewyspani ż wyspana, niewyspana wyspane, niewyspane n wyspane, niewyspane imiesłów przysłówkowy uprzedni wyspawszy się rzeczownik odczasownikowy wyspanie się, niewyspanie się

przykłady:

(1.1) Uczciwie się dzisiaj wyspałem. Od dawna nie czułem się tak dobrze.

(1.2) W weekend wreszcie wyśpię się do południa po bezsennym tygodniu.

składnia:

kolokacje:

(1.1) wyspać się porządnie / wspaniale / uczciwie

synonimy:

(1.1) dospać, pot. naspać się

(1.2) pot. naspać się

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. śpiący mos, wyspanie, niewyspanie, wysypianie, niewysypianie

przym. wyspany, niewyspany, śpiący

czas. wysypiać się, spać

związki frazeologiczne:

wyspać się na wszystkie boki / cztery boki

przysłowie: jak sobie pościelesz, tak się wyśpisz • jak się chłop z babą nie wyśpi, to jej żaden garniec na blasze nie pasuje

etymologia:

(1) pol. wy- + spać + się

uwagi:

(1.1) por. odespać

tłumaczenia:

• niemiecki: (1.1) ausschlafen
• rosyjski: (1.1) выспаться; (1.2) выспаться

źródła: