zaczynać

Old Polish

Etymology

From zacząć + -ać. First attested in the second half of the 14th century.

Pronunciation

  • IPA(key): (10th–15th CE) /zat͡ʃʲɨnat͡ɕ/
  • IPA(key): (15th CE) /zat͡ʃʲɨnat͡ɕ/

Verb

zaczynać impf (perfective zacząć)

  1. to start, to begin
    • 1896 [Middle of the 15th century], Lucjan Malinowski, editor, Żywot świętego Błażeja. Zabytek języka polskiego z początku wieku XV,, page 320:
      Gemusz synowy koscz rybya w gardle vwyøzla, od geysze yvsz skonczecz zaczynaal
      [Jemuż synowi kość rybia w gardle uwiązła, od jejże już skończeć zaczynał]
    • c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 69r:
      Intonare intonyrn oder anheben oder lauten zączynącz
      [Intonare intonyrn oder anheben oder lauten zączynać]

Derived terms

nouns
  • zaczynacz

Descendants

  • Polish: zaczynać
  • Silesian: zaczynać

References

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish zaczynać. By surface analysis, zacząć + -ać. Compare Kashubian zaczënac.

Pronunciation

  • IPA(key): /zaˈt͡ʂɨ.nat͡ɕ/
  • (Middle Polish) IPA(key): /zaˈt͡ʂɨ.nat͡ɕ/
  • (file)
  • (file)
  • Rhymes: -ɨnat͡ɕ
  • Syllabification: za‧czy‧nać

Verb

zaczynać impf (perfective zacząć)

  1. (transitive) to start, to begin (to do something previously not done) [+infinitive = to do what]
    Synonyms: rozpoczynać, wszczynać
  2. (transitive) to start (to enter the first stages of something) [+infinitive = to do what]
    Synonym: rozpoczynać
  3. (transitive) to begin (to do something as the first of a series of actions) [+instrumental = with what], [+ od (genitive) = from what]
    Synonym: rozpoczynać
  4. (intransitive) to begin, to start (to take on a particular profession) [+ jako (nominative) = as what], [+ w (locative) = in what field]
    Synonym: rozpoczynać
  5. (transitive) to begin (to open and start using something previously unused)
    Synonyms: napoczynać, rozpoczynać
  6. (intransitive) to begin (to say something at first and continue speaking afterwards) [+ o (locative) = about what]
    Synonym: rozpoczynać
  7. (intransitive) to begin, to start (to gain a particular ability) [+infinitive = to do what]
    zaczynać chodzićto start walking
  8. (intransitive) to start (to be the cause of conflict)
    Ale to on znowu zaczyna!But he is starting it again!
  9. (intransitive, obsolete) to enter pregnancy, to become pregnant
    Synonym: zachodzić w ciążę
  10. (reflexive with się) to start, to begin (of events, etc., to have a beginning; to be initiated)
    Spotkanie się zaczynaThe meeting is starting.
    Synonyms: rozpoczynać się, wszczynać się, zapoczątkowywać się
    Synonym: kończyć się
  11. (reflexive with się) to start, to begin (of places, etc., to have an edge; to be first seen somewhere)
    Synonym: rozpoczynać się
    Synonym: kończyć się
  12. (reflexive with się) to start, to begin (of periods, etc., to have the initial phase and continue to last)
    Synonyms: nastawać, rozpoczynać się
  13. (reflexive with się) to start, to begin (to be the first of a collection of events) [+instrumental = with what], [+ od (genitive) = from what], [+ z (instrumental) = with what]
    Synonym: rozpoczynać się

Conjugation

Conjugation of zaczynać impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive zaczynać
present tense 1st zaczynam zaczynamy
2nd zaczynasz zaczynacie
3rd zaczyna zaczynają
impersonal zaczyna się
past tense 1st zaczynałem,
-(e)m zaczynał
zaczynałam,
-(e)m zaczynała
zaczynałom,
-(e)m zaczynało
zaczynaliśmy,
-(e)śmy zaczynali
zaczynałyśmy,
-(e)śmy zaczynały
2nd zaczynałeś,
-(e)ś zaczynał
zaczynałaś,
-(e)ś zaczynała
zaczynałoś,
-(e)ś zaczynało
zaczynaliście,
-(e)ście zaczynali
zaczynałyście,
-(e)ście zaczynały
3rd zaczynał zaczynała zaczynało zaczynali zaczynały
impersonal zaczynano
future tense 1st będę zaczynał,
będę zaczynać
będę zaczynała,
będę zaczynać
będę zaczynało,
będę zaczynać
będziemy zaczynali,
będziemy zaczynać
będziemy zaczynały,
będziemy zaczynać
2nd będziesz zaczynał,
będziesz zaczynać
będziesz zaczynała,
będziesz zaczynać
będziesz zaczynało,
będziesz zaczynać
będziecie zaczynali,
będziecie zaczynać
będziecie zaczynały,
będziecie zaczynać
3rd będzie zaczynał,
będzie zaczynać
będzie zaczynała,
będzie zaczynać
będzie zaczynało,
będzie zaczynać
będą zaczynali,
będą zaczynać
będą zaczynały,
będą zaczynać
impersonal będzie zaczynać się
conditional 1st zaczynałbym,
bym zaczynał
zaczynałabym,
bym zaczynała
zaczynałobym,
bym zaczynało
zaczynalibyśmy,
byśmy zaczynali
zaczynałybyśmy,
byśmy zaczynały
2nd zaczynałbyś,
byś zaczynał
zaczynałabyś,
byś zaczynała
zaczynałobyś,
byś zaczynało
zaczynalibyście,
byście zaczynali
zaczynałybyście,
byście zaczynały
3rd zaczynałby,
by zaczynał
zaczynałaby,
by zaczynała
zaczynałoby,
by zaczynało
zaczynaliby,
by zaczynali
zaczynałyby,
by zaczynały
impersonal zaczynano by
imperative 1st niech zaczynam zaczynajmy
2nd zaczynaj zaczynajcie
3rd niech zaczyna niech zaczynają
active adjectival participle zaczynający zaczynająca zaczynające zaczynający zaczynające
passive adjectival participle zaczynany zaczynana zaczynane zaczynani zaczynane
contemporary adverbial participle zaczynając
verbal noun zaczynanie

Derived terms

proverbs
  • kto zaczyna, tego wina
verbs
  • zaczynać od pieca impf, zacząć od pieca pf
  • zaczynają się schody impf, zaczęły się schody pf

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), zaczynać is one of the most used words in Polish, appearing 21 times in scientific texts, 3 times in news, 10 times in essays, 25 times in fiction, and 29 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 88 times, making it the 729th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

References

  1. Ida Kurcz (1990) “zaczynać”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 2, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 729

Further reading

  • zaczynać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • zaczynać in Polish dictionaries at PWN
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zaczynać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zaczynać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • ZACZYNAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 11.01.2010
  • ZACZYNAĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], (Can we date this quote?)
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “zaczynać”, in Słownik języka polskiego
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “zaczynać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
  • J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1927), “zaczynać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 8, Warsaw, page 570
  • zaczynać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
  • zaczynać się in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish zaczynać. By surface analysis, zaczōńć + -ać.

Pronunciation

  • IPA(key): /zaˈt͡ʂɨnat͡ɕ/
  • Rhymes: -ɨnat͡ɕ
  • Syllabification: za‧czy‧nać

Verb

zaczynać impf (perfective zaczōńć)

  1. (transitive) to start, to begin (to do the first stages of something) [+ ôd (genitive) = with what]
  2. (reflexive with sie) to start, to begin (to have one's beginnings)

Conjugation

Conjugation of zaczynać impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive zaczynać
present tense 1st zaczynōm zaczynōmy
2nd zaczynŏsz zaczynŏcie
3rd zaczynŏ zaczynajōm
past tense 1st zaczynołch,
zaczynołech,
zaczynoł żech
zaczynałach
zaczynała żech
zaczynałoch1)
zaczynało żech
1)
zaczynalimy,
zaczynalichmy
zaczynałymy,
zaczynałychmy
2nd zaczynołś,
zaczynołeś,
zaczynoł żeś
zaczynałaś
zaczynała żeś
zaczynałoś1)
zaczynało żeś
1)
zaczynaliście,
zaczynali żeście
zaczynałyście,
zaczynały żeście
3rd zaczynoł zaczynała zaczynało zaczynali zaczynały
future tense 1st bydã zaczynoł,
bydã zaczynać
bydã zaczynała,
bydã zaczynać
bydã zaczynało,1)
bydã zaczynać
bydymy zaczynali,
bydymy zaczynać
bydymy zaczynały,
bydymy zaczynać
2nd bydziesz zaczynoł,
bydziesz zaczynać
bydziesz zaczynała,
bydziesz zaczynać
bydziesz zaczynało,1)
bydziesz zaczynać
bydziecie zaczynali,
bydziecie zaczynać
bydziecie zaczynały,
bydziecie zaczynać
3rd bydzie zaczynoł,
bydzie zaczynać
bydzie zaczynała,
bydzie zaczynać
bydzie zaczynało,
bydzie zaczynać
bydōm zaczynali,
bydōm zaczynać
bydōm zaczynały,
bydōm zaczynać
pluperfect tense2)
1st bōłch zaczynoł,
bōłech zaczynoł,
bōł żech zaczynoł
byłach zaczynała
była żech zaczynała
byłoch zaczynało1)
było żech zaczynało
1)
byli my zaczynali,
bylichmy zaczynali
były my zaczynały,
byłychmy zaczynały
2nd bōłś zaczynoł,
bōłeś zaczynoł,
bōł żeś zaczynoł
byłaś zaczynała
była żeś zaczynała
byłoś zaczynało1)
było żeś zaczynało
1)
byliście zaczynali,
byli żeście zaczynali
byłyście zaczynały,
były żeście zaczynały
3rd bōł zaczynoł była zaczynała było zaczynało1)
były my zaczynali,
byłychmy zaczynali
były zaczynały
conditional 1st bych zaczynoł bych zaczynała byście zaczynali by my zaczynały,
bychmy zaczynały
2nd byś zaczynoł byś zaczynała byście zaczynali byście zaczynały
3rd by zaczynoł by zaczynała by zaczynało by zaczynali by zaczynały
imperative 1st niych zaczynōm zaczynejmy
2nd zaczynej zaczynejcie
3rd niych zaczynŏ niych zaczynajōm
active adjectival participle zaczynajōncy zaczynajōncŏ zaczynajōnce zaczynajōncy zaczynajōnce
passive adjectival participle zaczynany zaczynanŏ zaczynane zaczynani zaczynane
verbal noun zaczynanie
1) Personal neuter forms might be considered nonstandard, protological, or nonce, appearing mostly in literature to refer to grammatically neuter nouns, however might also be used for people who prefer neuter forms.
2) The pluperfect is either archaic or obsolete and now used for conditional in the past.

Further reading

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.