wynosić
Old Polish
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *vynositi. By surface analysis, wy- + nosić. First attested in 1395.
Verb
wynosić impf (perfective wynieść)
- to carry out (to take with oneself carrying something)
- 1920 [1403], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume I, number 350:
- Iacom ia ne winoszil Racziborowi trzech cop rszi s gego gumna
- [Jakom ja nie wynosił Raciborowi trzech kop rży s jego gumna]
- 1920 [1405], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume I, number 615:
- Yacom ya ne winoszil Luthkowy lanky brzemenem
- [Jakom ja nie wynosił Lutkowi łąki brzemieniem]
- 1973 [1493], Elżbieta Belcarzowa, Felicja Wysocka, editors, Glosy polskie w zbiorze kazań łacińskich w rękopisie Biblioteki Jagiellońskiej nr 67/54, Lutomiersk, page 125:
- Quia proficientes provehit, vinoschy, facta est navis tutele et salutis
- [Quia proficientes provehit, wynosi, facta est navis tutele et salutis]
- to reveal secrets, to spread the word to unauthorized people
- 1897 [1395], Teki Adolfa Pawińskiego, volume III, number 3781:
- Cum Climo... vituperauit Niconem... et alios fratres ipsius..., quod... essent proditores secretorum ciuitatis et ipsam seriem consilii eorum aliis nunciarent et seu reuelarent vlg. vynosily
- [Cum Climo... vituperauit Niconem... et alios fratres ipsius..., quod... essent proditores secretorum ciuitatis et ipsam seriem consilii eorum aliis nunciarent et seu reuelarent vlg. wynosili]
References
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “wynosić”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
Etymology
Inherited from Old Polish wynosić. By surface analysis, wy- + nosić.
Pronunciation
- IPA(key): /vɨˈnɔ.ɕit͡ɕ/
- (Middle Polish) IPA(key): /vɨˈnɔ.ɕit͡ɕ/
Audio 1, wynosić (file) Audio 2, wynosić się (file) - Rhymes: -ɔɕit͡ɕ
- Syllabification: wy‧no‧sić
Verb
wynosić impf (perfective wynieść)
- (transitive) to carry out, to take out (to remove from the inside of something by carrying)
- (transitive) to get, to acquire (to increase one's experience, knowledge, etc.)
- (transitive) to total, to amount (to have a particular numeral value)
- Synonym: kształtować się
- (transitive, colloquial) to reveal, to spill the beans (to tell people of a secret that were not supposed to know) [+dative = to whom]
- Synonym: ujawniać
- (transitive) to snag, to swipe (to steal; to take wrongfully or illegally)
- Synonyms: see Thesaurus:kraść
- (transitive) to take out (i.e. of spacecraft, to take upward)
- (transitive) to bring up (to cause someone to achieve a higher position and become more important) [+ do (genitive)] or [+ na (accusative) = to what]
- Synonym: wywyższać
- (reflexive with się) to move out (to transfer to a different place, residence, club, organization, etc.)
- Synonym: przenosić się
- (reflexive with się) to be high and mighty (to consider oneself better and let others know about this opinion) [+ nad (instrumental)] or [+ ponad (instrumental) = over whom]
- Synonym: wywyższać się
- (reflexive with się, colloquial) to shove off (to leave)
- Synonyms: see Thesaurus:uciekać
Verb
wynosić impf
- (transitive) to raise up, to boost (to praise, emphasizing the advantage of someone or something over someone or something else)
- (reflexive with się) to tower over (to be taller than one's surroundings) [+ nad (ins/acc)] or [+ ponad (ins/acc) = over whom/what]
- Synonym: wznosić się
Conjugation
Conjugation of wynosić impf | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
person | singular | plural | |||||||||||||||||
masculine | feminine | neuter | virile | nonvirile | |||||||||||||||
infinitive | wynosić | ||||||||||||||||||
present tense | 1st | wynoszę | wynosimy | ||||||||||||||||
2nd | wynosisz | wynosicie | |||||||||||||||||
3rd | wynosi | wynoszą | |||||||||||||||||
impersonal | wynosi się | ||||||||||||||||||
past tense | 1st | wynosiłem, -(e)m wynosił |
wynosiłam, -(e)m wynosiła |
wynosiłom, -(e)m wynosiło |
wynosiliśmy, -(e)śmy wynosili |
wynosiłyśmy, -(e)śmy wynosiły | |||||||||||||
2nd | wynosiłeś, -(e)ś wynosił |
wynosiłaś, -(e)ś wynosiła |
wynosiłoś, -(e)ś wynosiło |
wynosiliście, -(e)ście wynosili |
wynosiłyście, -(e)ście wynosiły | ||||||||||||||
3rd | wynosił | wynosiła | wynosiło | wynosili | wynosiły | ||||||||||||||
impersonal | wynoszono | ||||||||||||||||||
future tense | 1st | będę wynosił, będę wynosić |
będę wynosiła, będę wynosić |
będę wynosiło, będę wynosić |
będziemy wynosili, będziemy wynosić |
będziemy wynosiły, będziemy wynosić | |||||||||||||
2nd | będziesz wynosił, będziesz wynosić |
będziesz wynosiła, będziesz wynosić |
będziesz wynosiło, będziesz wynosić |
będziecie wynosili, będziecie wynosić |
będziecie wynosiły, będziecie wynosić | ||||||||||||||
3rd | będzie wynosił, będzie wynosić |
będzie wynosiła, będzie wynosić |
będzie wynosiło, będzie wynosić |
będą wynosili, będą wynosić |
będą wynosiły, będą wynosić | ||||||||||||||
impersonal | będzie wynosić się | ||||||||||||||||||
conditional | 1st | wynosiłbym, bym wynosił |
wynosiłabym, bym wynosiła |
wynosiłobym, bym wynosiło |
wynosilibyśmy, byśmy wynosili |
wynosiłybyśmy, byśmy wynosiły | |||||||||||||
2nd | wynosiłbyś, byś wynosił |
wynosiłabyś, byś wynosiła |
wynosiłobyś, byś wynosiło |
wynosilibyście, byście wynosili |
wynosiłybyście, byście wynosiły | ||||||||||||||
3rd | wynosiłby, by wynosił |
wynosiłaby, by wynosiła |
wynosiłoby, by wynosiło |
wynosiliby, by wynosili |
wynosiłyby, by wynosiły | ||||||||||||||
impersonal | wynoszono by | ||||||||||||||||||
imperative | 1st | niech wynoszę | wynośmy | ||||||||||||||||
2nd | wynoś | wynoście | |||||||||||||||||
3rd | niech wynosi | niech wynoszą | |||||||||||||||||
active adjectival participle | wynoszący | wynosząca | wynoszące | wynoszący | wynoszące | ||||||||||||||
passive adjectival participle | wynoszony | wynoszona | wynoszone | wynoszeni | wynoszone | ||||||||||||||
contemporary adverbial participle | wynosząc | ||||||||||||||||||
verbal noun | wynoszenie |
Related terms
adverbs
interjections
verbs
- wynosić na ołtarze impf, wynieść na ołtarze pf
- wynosić na piedestał impf, wynieść na piedestał pf
- wynosić pod niebiosa impf, wynieść pod niebiosa pf
Trivia
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), wynosić is one of the most used words in Polish, appearing 45 times in scientific texts, 29 times in news, 27 times in essays, 3 times in fiction, and 0 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 104 times, making it the 601st most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References
- Ida Kurcz (1990) “wynosić”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 2, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 703
Further reading
- wynosić in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- wynosić in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “wynosić”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “wynosić się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “WYNOSIĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 10.09.2009
- “WYNOSIĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 09.07.2009
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “wynosić”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “wynosić”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “wynosić”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 7, Warsaw, page 951
- wynosić in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
Silesian
Etymology
Inherited from Old Polish wynosić. By surface analysis, wy- + nosić.
Pronunciation
- IPA(key): /vɨˈnɔɕit͡ɕ/
- Rhymes: -ɔɕit͡ɕ
- Syllabification: wy‧no‧sić
Verb
wynosić impf (perfective wyniyś)
Conjugation
Conjugation of wynosić impf | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
person | singular | plural | |||||||||||||||||
masculine | feminine | neuter | virile | nonvirile | |||||||||||||||
infinitive | wynosić | ||||||||||||||||||
present tense | 1st | wynoszã | wynoszymy | ||||||||||||||||
2nd | wynosisz | wynosicie | |||||||||||||||||
3rd | wynosi | wynoszōm | |||||||||||||||||
past tense | 1st | wynosiōłch, wynosiōłech, wynosiōł żech |
wynosiyłach wynosiyła żech |
wynosiyłoch1) wynosiyło żech1) |
wynosiylimy, wynosiylichmy |
wynosiyłymy, wynosiyłychmy | |||||||||||||
2nd | wynosiōłś, wynosiōłeś, wynosiōł żeś |
wynosiyłaś wynosiyła żeś |
wynosiyłoś1) wynosiyło żeś1) |
wynosiyliście, wynosiyli żeście |
wynosiyłyście, wynosiyły żeście | ||||||||||||||
3rd | wynosiōł | wynosiyła | wynosiyło | wynosiyli | wynosiyły | ||||||||||||||
future tense | 1st | bydã wynosiōł, bydã wynosić |
bydã wynosiyła, bydã wynosić |
bydã wynosiyło,1) bydã wynosić |
bydymy wynosiyli, bydymy wynosić |
bydymy wynosiyły, bydymy wynosić | |||||||||||||
2nd | bydziesz wynosiōł, bydziesz wynosić |
bydziesz wynosiyła, bydziesz wynosić |
bydziesz wynosiyło,1) bydziesz wynosić |
bydziecie wynosiyli, bydziecie wynosić |
bydziecie wynosiyły, bydziecie wynosić | ||||||||||||||
3rd | bydzie wynosiōł, bydzie wynosić |
bydzie wynosiyła, bydzie wynosić |
bydzie wynosiyło, bydzie wynosić |
bydōm wynosiyli, bydōm wynosić |
bydōm wynosiyły, bydōm wynosić | ||||||||||||||
pluperfect tense2) |
1st | bōłch wynosiōł, bōłech wynosiōł, bōł żech wynosiōł |
byłach wynosiyła była żech wynosiyła |
byłoch wynosiyło1) było żech wynosiyło1) |
byli my wynosiyli, bylichmy wynosiyli |
były my wynosiyły, byłychmy wynosiyły | |||||||||||||
2nd | bōłś wynosiōł, bōłeś wynosiōł, bōł żeś wynosiōł |
byłaś wynosiyła była żeś wynosiyła |
byłoś wynosiyło1) było żeś wynosiyło1) |
byliście wynosiyli, byli żeście wynosiyli |
byłyście wynosiyły, były żeście wynosiyły | ||||||||||||||
3rd | bōł wynosiōł | była wynosiyła | było wynosiyło1) |
były my wynosiyli, byłychmy wynosiyli |
były wynosiyły | ||||||||||||||
conditional | 1st | bych wynosiōł | bych wynosiyła | byście wynosiyli | by my wynosiyły, bychmy wynosiyły | ||||||||||||||
2nd | byś wynosiōł | byś wynosiyła | byście wynosiyli | byście wynosiyły | |||||||||||||||
3rd | by wynosiōł | by wynosiyła | by wynosiyło | by wynosiyli | by wynosiyły | ||||||||||||||
imperative | 1st | niych wynoszã | wynośmy | ||||||||||||||||
2nd | wynoś | wynoście | |||||||||||||||||
3rd | niych wynosi | niych wynoszōm | |||||||||||||||||
active adjectival participle | wynoszōncy | wynoszōncŏ | wynoszōnce | wynoszōncy | wynoszōnce | ||||||||||||||
passive adjectival participle | wynoszōny | wynoszōnŏ | wynoszōne | wynoszyni | wynoszōne | ||||||||||||||
verbal noun | wynoszynie | ||||||||||||||||||
1) Personal neuter forms might be considered nonstandard, protological, or nonce, appearing mostly in literature to refer to grammatically neuter nouns, however might also be used for people who prefer neuter forms. 2) The pluperfect is either archaic or obsolete and now used for conditional in the past. |
Further reading
- wynosic in dykcjonorz.eu
- wynosić in silling.org
- wynosić_sie in silling.org
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.