दुर्ग

Hindi

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit दुर्ग (durga).

Pronunciation

  • (Delhi Hindi) IPA(key): /d̪ʊɾɡ/

Noun

दुर्ग • (durg) m (Urdu spelling درگ)

  1. fortress
  2. castle, fort
  3. citadel, stronghold
  4. tower, chateau, bastille

Declension

Synonyms

Marathi

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit दुर्ग (durga).

Pronunciation

  • IPA(key): /d̪uɾ.ɡə/
  • (file)

Noun

दुर्ग • (durga) m

  1. fort, castle
    Synonym: किल्ला (killā)

Derived terms

  • सिंधुदुर्ग (sindhudurga, a district in Maharashtra and its namesake fort)
  • जलदुर्ग (jaldurga, fort surrounded by water)
  • गिरिदुर्ग (giridurga, fort on a mountain)

Sanskrit

Alternative scripts

Etymology

From Proto-Indo-Aryan *duẓgás, from Proto-Indo-European *dusgʷḿ̥s, from *dus- (bad) + *gʷem- (to go). By surface analysis, दुस्- (dus-, badly, with difficulty) + (ga, going, moving); literally, "difficult to approach".

Pronunciation

Adjective

दुर्ग • (durgá) stem

  1. difficult to access or approach; unattainable; impassable

Declension

Masculine a-stem declension of दुर्ग (durgá)
Singular Dual Plural
Nominative दुर्गः
durgáḥ
दुर्गौ / दुर्गा¹
durgaú / durgā́¹
दुर्गाः / दुर्गासः¹
durgā́ḥ / durgā́saḥ¹
Vocative दुर्ग
dúrga
दुर्गौ / दुर्गा¹
dúrgau / dúrgā¹
दुर्गाः / दुर्गासः¹
dúrgāḥ / dúrgāsaḥ¹
Accusative दुर्गम्
durgám
दुर्गौ / दुर्गा¹
durgaú / durgā́¹
दुर्गान्
durgā́n
Instrumental दुर्गेण
durgéṇa
दुर्गाभ्याम्
durgā́bhyām
दुर्गैः / दुर्गेभिः¹
durgaíḥ / durgébhiḥ¹
Dative दुर्गाय
durgā́ya
दुर्गाभ्याम्
durgā́bhyām
दुर्गेभ्यः
durgébhyaḥ
Ablative दुर्गात्
durgā́t
दुर्गाभ्याम्
durgā́bhyām
दुर्गेभ्यः
durgébhyaḥ
Genitive दुर्गस्य
durgásya
दुर्गयोः
durgáyoḥ
दुर्गाणाम्
durgā́ṇām
Locative दुर्गे
durgé
दुर्गयोः
durgáyoḥ
दुर्गेषु
durgéṣu
Notes
  • ¹Vedic
Feminine ā-stem declension of दुर्गा (durgā́)
Singular Dual Plural
Nominative दुर्गा
durgā́
दुर्गे
durgé
दुर्गाः
durgā́ḥ
Vocative दुर्गे
dúrge
दुर्गे
dúrge
दुर्गाः
dúrgāḥ
Accusative दुर्गाम्
durgā́m
दुर्गे
durgé
दुर्गाः
durgā́ḥ
Instrumental दुर्गया / दुर्गा¹
durgáyā / durgā́¹
दुर्गाभ्याम्
durgā́bhyām
दुर्गाभिः
durgā́bhiḥ
Dative दुर्गायै
durgā́yai
दुर्गाभ्याम्
durgā́bhyām
दुर्गाभ्यः
durgā́bhyaḥ
Ablative दुर्गायाः / दुर्गायै²
durgā́yāḥ / durgā́yai²
दुर्गाभ्याम्
durgā́bhyām
दुर्गाभ्यः
durgā́bhyaḥ
Genitive दुर्गायाः / दुर्गायै²
durgā́yāḥ / durgā́yai²
दुर्गयोः
durgáyoḥ
दुर्गाणाम्
durgā́ṇām
Locative दुर्गायाम्
durgā́yām
दुर्गयोः
durgáyoḥ
दुर्गासु
durgā́su
Notes
  • ¹Vedic
  • ²Brāhmaṇas
Neuter a-stem declension of दुर्ग (durgá)
Singular Dual Plural
Nominative दुर्गम्
durgám
दुर्गे
durgé
दुर्गाणि / दुर्गा¹
durgā́ṇi / durgā́¹
Vocative दुर्ग
dúrga
दुर्गे
dúrge
दुर्गाणि / दुर्गा¹
dúrgāṇi / dúrgā¹
Accusative दुर्गम्
durgám
दुर्गे
durgé
दुर्गाणि / दुर्गा¹
durgā́ṇi / durgā́¹
Instrumental दुर्गेण
durgéṇa
दुर्गाभ्याम्
durgā́bhyām
दुर्गैः / दुर्गेभिः¹
durgaíḥ / durgébhiḥ¹
Dative दुर्गाय
durgā́ya
दुर्गाभ्याम्
durgā́bhyām
दुर्गेभ्यः
durgébhyaḥ
Ablative दुर्गात्
durgā́t
दुर्गाभ्याम्
durgā́bhyām
दुर्गेभ्यः
durgébhyaḥ
Genitive दुर्गस्य
durgásya
दुर्गयोः
durgáyoḥ
दुर्गाणाम्
durgā́ṇām
Locative दुर्गे
durgé
दुर्गयोः
durgáyoḥ
दुर्गेषु
durgéṣu
Notes
  • ¹Vedic

Noun

दुर्ग • (durgá) stem, n or m

  1. difficult or narrow passage; a place difficult to access
  2. fortress
  3. citadel, stronghold, castle
  4. rough ground
  5. difficulty, danger, distress

Declension

Neuter a-stem declension of दुर्ग (durgá)
Singular Dual Plural
Nominative दुर्गम्
durgám
दुर्गे
durgé
दुर्गाणि / दुर्गा¹
durgā́ṇi / durgā́¹
Vocative दुर्ग
dúrga
दुर्गे
dúrge
दुर्गाणि / दुर्गा¹
dúrgāṇi / dúrgā¹
Accusative दुर्गम्
durgám
दुर्गे
durgé
दुर्गाणि / दुर्गा¹
durgā́ṇi / durgā́¹
Instrumental दुर्गेण
durgéṇa
दुर्गाभ्याम्
durgā́bhyām
दुर्गैः / दुर्गेभिः¹
durgaíḥ / durgébhiḥ¹
Dative दुर्गाय
durgā́ya
दुर्गाभ्याम्
durgā́bhyām
दुर्गेभ्यः
durgébhyaḥ
Ablative दुर्गात्
durgā́t
दुर्गाभ्याम्
durgā́bhyām
दुर्गेभ्यः
durgébhyaḥ
Genitive दुर्गस्य
durgásya
दुर्गयोः
durgáyoḥ
दुर्गाणाम्
durgā́ṇām
Locative दुर्गे
durgé
दुर्गयोः
durgáyoḥ
दुर्गेषु
durgéṣu
Notes
  • ¹Vedic

Descendants

  • Malayalam: ദുർഗം (duṟgaṁ) (learned)
  • Maharastri Prakrit: 𑀤𑀼𑀕𑁆𑀕 (dugga)
  • Pali: dugga
  • Tamil: துருகம் (turukam)
  • Telugu: దుర్గము (durgamu)

References

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.