Stefan Rowiński
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

10 sierpnia 1875
Mirków

Data i miejsce śmierci

27 listopada 1943
Ostrów Wielkopolski

Burmistrz Ostrowa Wielkopolskiego
Okres

od 1 stycznia 1919
do 30 marca 1920

Przynależność polityczna

endecja

Poprzednik

Max Bessert

Następca

Stanisław Musielak

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Srebrny Wawrzyn Akademicki

Stefan Rowiński, ps. Eryk (ur. 10 sierpnia 1875 w Mirkowie, zm. 27 listopada 1943 w Ostrowie Wielkopolskim) – polski księgarz, działacz społeczny i polityczny, kierownik Okręgu Południowa Wielkopolska Delegatury Rządu na ziemie włączone do III Rzeszy[1], związany z endecją.

Życiorys

Absolwent Królewskiego Gimnazjum w Ostrowie Wielkopolskim. Aktywista gimnazjalnego Towarzystwa Tomasza Zana. Doprowadził do zjednoczenia kół TTZ z Wielkopolski i Pomorza, w Ostrowie był prezesem koła. Jeden z pierwszych członków organizacji niepodległościowej „Zet” i Ligi Narodowej. W 1900 w trakcie zdawania matury został relegowany za przynależność do tajnych organizacji i rozpowszechnianie zabronionych wydawnictw (przemycanych z emigracji lub Galicji). Zamknięta droga do dalszego kształcenia w Prusach spowodowała wyjazd do Krakowa i Lipska dla nauki księgarstwa i introligatorstwa.

W 1903 wrócił do Ostrowa i przejął po Witoldzie Leitgeberze księgarnię, drukarnię i wydawnictwo „Gazety Ostrowskiej”, która pod jego kierunkiem oddziaływała niebawem na teren całej południowej Wielkopolski. Organizator polskiego życia narodowego w czasie zaborów – jego księgarnia była miejscem spotkań ówczesnej ostrowskiej elity. Działacz ostrowskiego oddziału Towarzystwa Czytelni Ludowych, pomysłodawca i fundator bibliobusu – objazdowej biblioteki. Uczestnik wydarzeń Republiki Ostrowskiej.

Pierwszy burmistrz Ostrowa w II Rzeczypospolitej (od 1 stycznia 1919 do 30 marca 1920), radny miejski przez cały okres międzywojenny. Dzięki jego zabiegom powstała w Ostrowie Fabryka Wagon. W czasie II wojny światowej współorganizator niepodległościowej organizacji Józefa Prądzyńskiego „Ojczyzna”, a w latach 1942–1943 delegat rządu londyńskiego na Wielkopolskę.

Pomnik-ławeczka Stefana Rowińskiego na ostrowskim rynku

Pochowano go na cmentarzu na Wenecji w Ostrowie Wielkopolskim.

Działaczką społeczną była również jego żona, Kazimiera z Poturalskich (1881–1919). Zawarli związek małżeński w 1903. Kazimiera Rowińska organizowała Towarzystwo Czytelni Kobiet i została pierwszą prezeską Stowarzyszenia Kobiet Pracujących w Ostrowie. Małżeństwo miało czworo dzieci – trzech synów (Bogdana, lekarza; Zbigniewa, prokuratora; Lecha, ekonomistę; Wandę, zamężną Sobczak, nauczycielkę geografii). Młodszym bratem Stefana był Antoni, inżynier górniczy.

Ordery i odznaczenia

Upamiętnienie

Imię Stefana Rowińskiego nosi plac przy którym znajdowały się prowadzone przezeń księgarnia i drukarnia.

Jest także patronem Bursy Szkolnej[5], Szkoły Podstawowej nr 13 (od 1996)[6] oraz Biblioteki Publicznej w Ostrowie Wielkopolskim[7].

Przypisy

  1. ↑ Waldemar Grabowski, Polska Tajna Administracja Cywilna 1940–1945. Warszawa 2003, s. 106.
  2. ↑ M.P. z 1933 r. nr 63, poz. 81 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  3. ↑ M.P. z 1929 r. nr 276, poz. 638 „za zasługi na polu pracy narodowej i tajnego nauczania”.
  4. ↑ M.P. z 1936 r. nr 261, poz. 461 „za krzewienie czytelnictwa”.
  5. ↑ O Patronie [online], www.bursa-ostrow.pl [dostęp 2022-05-10] (pol.).
  6. ↑ Patron [online], www.sp13.osw.pl [dostęp 2022-05-10].
  7. ↑ Biblioteka Publiczna im. Stefana Rowińskiego w Ostrowie Wielkopolskim [online], biblioteka-ostrow.pl [dostęp 2022-05-10].

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.