Kiriłł Razumowski (Rozumowski)
Ilustracja
Hetman Kiriłł Rozumowski, portret Louisa Toke (Tokke)
Herb
Herb hrabiów Razumowskich
Data i miejsce urodzenia

18 marca?/29 marca 1728
Lemiesze, pułk czernihowski, Hetmanat, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

9 stycznia?/21 stycznia 1803
Baturyn, gubernia czernihowska, Imperium Rosyjskie

Ojciec

Grigorij Jakowlewicz Rozum

Żona

Jekatierina Iwanowna Naryszkina

Dzieci

Natalia Zagriażska, Aleksiej, Jelizwieta Apraksina, Piotr, Andriej, Daria Razumowska, Anna Wasilczikowa, Praskowja Gudowiczowa, Lew, Grigorij, Iwan

Odznaczenia
Order św. Andrzeja (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Aleksandra Newskiego (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny I klasy (Imperium Rosyjskie) Order Orła Białego
Ruiny pałacu Razumowskiego w Baturynie z roku 1802
Pałac Rozumowskiego po restauracji 2009

Kiriłł Grigorjewicz Razumowski, lub Rozumowski, prawdziwe nazwisko Rozum (ur. 18 marca?/29 marca 1728 we wsi Lemiesze k. Kozielca, zm. 9 stycznia?/21 stycznia 1803 w Baturynie) – ostatni kozacki hetman lewobrzeżnej Ukrainy, feldmarszałek rosyjski, wolnomularz[1].

Życiorys

Studiował na Albertynie w Królewcu. W 1746 roku został wybrany prezydentem Rosyjskiej Akademii Nauk w wieku 18 lat dzięki wpływom brata Aleksieja Razumowskiego. Urząd ten pełnił przez ponad pięćdziesiąt lat, do 1798 roku (faktycznie od 1766 Akademią kierowali dyrektorzy).

W 1744 roku otrzymał tytuł hrabiego, w 1750 roku został wybrany na hetmana kozackiego, który to urząd sprawował do listopada 1764 roku. Na swoją siedzibę wybrał Głuchów, następnie Baturyn, gdzie stworzył piękną rezydencję, której ruiny można podziwiać do dziś. Planował tam także otworzyć ukraiński uniwersytet. Fundator soboru Narodzenia Matki Bożej w Kozielcu[2]. W lipcu 1762 był jednym ze spiskowców, którzy przeprowadzili zamach stanu Katarzyny Wielkiej. Później mianowała ona Razumowskiego feldmarszałkiem, pomimo iż nigdy nie widział on bitwy. Wkrótce rozczarowała się Razumowskim, była przeciwna jego idei o dziedziczności urzędu hetmana Ukrainy zmuszając go do rezygnacji z urzędu hetmana.

Kiriłł Razumowski ożenił się 27 października 1746 roku z freiliną dworu Jekatieriną Iwanowną Naryszkiną ze znanego bojarskiego rodu Naryszkinów, której ojciec był kuzynem cara Piotra Wielkiego (po matce cara Natalii)[3]. Miał z nią pięć córek oraz sześciu synów, z których Aleksiej Kiriłłowicz Razumowski (1748-1822) był ministrem edukacji w latach 1810–1816, a książę Andriej Razumowski (1752-1836) był dyplomatą, ambasadorem rosyjskim w Wiedniu, znanym miłośnikiem muzyki i mecenasem Ludwiga van Beethovena. Żyjący przedstawiciele rodu pochodzą od syna Grigorija (Gregora) Razumowskiego (1759-1837), który po krytyce rządów carskich wyemigrował na Zachód, gdzie został znanym członkiem kilku towarzystw naukowych.

Był odznaczony Orderem Orła Białego[4]. Był członkiem loży wolnomularskiej Trzech Braci w 1744 r.[5]

Przypisy

  1. ↑ Ludwik Hass, Wolnomularstwo w Europie środkowo-wschodniej w XVIII i XIX wieku, 1982, s. 82.
  2. ↑ Богородиці Рiздва Собор.
  3. ↑ Genealogia Naryszkinów.
  4. ↑ Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, 2008, s. 178.
  5. ↑ Stanisław Małachowski-Łempicki, Wykaz polskich lóż wolnomularskich oraz ich członków w latach 1738–1821, w: Archiwum Komisji Historycznej, t. XIV, Kraków 1930, s. 291.

Bibliografia

  • Енциклопедія українознавства
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.