Barbara Czerwijowska
Barbara Zan
Data i miejsce urodzenia

7 czerwca 1886
Dyneburg

Data i miejsce śmierci

12 kwietnia 1974
Warszawa

Narodowość

polska

Język

polski

Dziedzina sztuki

poezja

Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi
Grób Barbary Czerwijowskiej na Cmentarzu Powązkowskim

Barbara Czerwijowska, Wołk-Czerwijowska (Iłłakowicz), Zan-Czerwijowska (ur. 7 czerwca 1886 w Dyneburgu, obecnie Daugavpils, Łotwa, zm. 12 kwietnia 1974 w Warszawie) – polska poetka, nauczycielka i tłumaczka[1].

Życiorys

Była nieślubną córką Barbary Iłłakowiczówny, nauczycielki i adwokata Klemensa Sabba Zana (syna Tomasza Zana „Promienistego”, przyjaciela Adama Mickiewicza), siostrą poetki Kazimiery Iłłakowiczówny. Po śmierci matki początkowo wychowywała się u krewnych Gustawa i Barbary Wołków[2], którzy figurowali w jej metryce jako oficjalni rodzice. Potem przygarnęła ją opiekunka Kazimiery, Zofia Buyno z Zyberk-Platerów. W 1904 roku ukończyła rosyjskie III Gimnazjum Żeńskie w Warszawie. Studia uniemożliwiła jej gruźlica. Leczyła się w Zakopanem, gdzie poznała Witkacego, w Szwajcarii i we Włoszech. w 1908 roku została wolną słuchaczką Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wyszła za mąż za ziemianina Jana Czerwijowskiego (zm. na tyfus w 1920), z którym miała dwie córki: Janinę i Krystynę. W 1926 roku podjęła pracę w Generalnym Inspektoracie Sił Zbrojnych w Warszawie. Podczas II wojny światowej ewakuowała się do Rumunii, ale wróciła do córek pozostawionych w okupowanej Polsce. Od 1946 roku należała do Klubu Tłumaczy przy Pen Clubie.

Zmarła 12 kwietnia 1974 roku w Warszawie, została pochowana na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 81-3-25)[3].

Twórczość

Pisała wiersze pod pseudonimem Barbary Zan, z których kilka opublikowała na łamach pisma „Chimera”[4]. Tłumaczyła dramaty i prozę, m.in. Burzę Szekspira na zlecenie Teatru Narodowego, a także Życie snem Calderona, Zły uśmiech Sherwooda Andersona. Przełożyła Po wielu latach Aldousa Huxleya (pierwsze wydanie w 1939 przez Księgarnię J. Kubieckiego) i Notatki z podróży do Ameryki Karola Dickensa (ze wstępem Anny Staniewskiej). W 2014 roku została opublikowana korespondencja Kazimiery Iłłakowiczówny z siostrą Barbarą w tomie „Listy do siostry Barbary Czerwijowskiej z lat 1946–1959”.

W literaturze

Występuje w 622 upadkach Bunga Stanisława Ignacego Witkiewicza[5] jako genialna poetka Eulalia Gagulin[6]. W zbiorach prywatnych zachowały się jej dwa portrety wykonane przez Witkacego w 1910 i 1912 roku[7].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ Angelika Poppa, Siostra znanej siostry czy poetka nieusłyszana? Twórczość Barbabry Czerwijowskiej, „Twórczość niepozorna. Szkice o literaturze.”, 2015.
  2. ↑ Super User, Polskie Towarzystwo Ziemiańskie, Oddział Lubelski - „Dzieje Wojenne i Powojenne Szlachty Podlaskiej” [online], www.ptz-lublin.pl [dostęp 2017-07-28] (pol.).
  3. ↑ Cmentarz Stare Powązki: KRYSTYNA CZERWIJOWSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-11-19].
  4. ↑ Barbara Zan, Chimera, T 10, 1907.
  5. ↑ Violetta Szostak: Toteż zirytowałam się, co jest i grzech, i bardzo niezdrowo.... poznan.wyborcza.pl, 2014. [dostęp 2017-07-29]. (pol.).
  6. ↑ Anna Micińska, Istnienie poszczególne - Stanisław Ignacy Witkiewicz, Wydawnictwo Dolnośląskie, 2003, ISBN 83-7384-033-8, ISBN 978-83-7384-033-1 [dostęp 2017-07-29].
  7. ↑ Wojciech Sztaba, Witkacy_obrazy, portrety, rysunki, fotografie [online], www.witkacologia.eu [dostęp 2017-11-30].
  8. ↑ M.P. z 1934 r. nr 64, poz. 98 „za zasługi w służbie państwowej”.

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.