Stres - jego przyczyny, objawy i skutki

Nasze mechanizmy obrony i ataku są podobne do tych, jakimi dysponują zwierzęta. Z jednej strony jest to filozofia ofiary (nie dać się zjeść i przetrwać), z drugiej- filozofia zabójcy (zabijać aby przetrwać). Do realizacji jednej i drugiej opcji potrzebna jest możliwość podporządkowania funkcji całego organizmu tylko obronie i atakowi. Człowiek jest istotą bardziej skomplikowaną od zwierząt, żyje też w bardziej skomplikowanym świecie, więc stres, który jest sygnałem alarmowym naszego organizmu, uwidacznia się również w szeregu pomniejszych niż zagrożenie życia sytuacji. Żyjemy w czasach „zanieczyszczenia stresem” co nie wpływa pozytywnie na nasze zdrowie. My również sami używamy naszego „sygnału alarmowego” często w błahych przypadkach, jak przypalenie mleka, czy korek uliczny. Według amerykańskich badaczy, T.H. Holmesa i R.H. Rahe’a, najbardziej stresującymi wydarzeniami dla ludzi są: śmierć bliskich osób, rozwód, czy ciężka, nieuleczalna choroba. Stres może być u człowieka również stanem ogólnym, wywołanym jakimś nieprzyjemnym bodźcem. Są to sytuacje, gdy np. ktoś jest wobec nas lekceważący, zbyt krytyczny, złośliwy.

Stresu nie jesteśmy w stanie uniknąć. Powinniśmy jednak starać się mieć nad nim kontrolę i zaradzić jego skutkom.
Nie każdy stres działa negatywnie. Znamy stres dobry, mobilizujący pozytywnie do działania. To właśnie dzięki niemu zdobędziemy się na skok na bungee czy start w wyczerpujących zawodach.
Jest jednak zły stres, który jest reakcją organizmu na zagrożenie, utrudnienie lub niemożność realizacji ważnych celów i zadań człowieka.
Oznakami ostrego stresu są między innymi: wzrost ciśnienia krwi, suchość w ustach, czy „gęsia skórka”. Stresy wpływają na nasz nastrój w różnoraki sposób. Pod wpływem stresu możemy stać się zdenerwowani i zniecierpliwieni, zaniepokojeni i sfrustrowani. Obgryzanie paznokci jest również naszą reakcja na sytuacje stresowe. Jednak u każdego człowieka objawy napięcia są inne.

Rodzaj i wielkość stresu, z którym można dać sobie radę bez uszczerbku na zdrowiu są dla każdego inne. Absolutnie każdy ma jednak punkt krytyczny, po którego przekroczeniu stres wywołuje chorobę. Narastająca przez dłuższy czas presja może prowadzić do wielkich, stale kumulujących się napięć. W pewnym momencie dochodzi do kryzysu. Na szczęście większość z nas potrafi rozpoznać go i przeciwdziałać mu, zanim jest za późno.
Najczęstszym skutkiem długotrwałego stresu jest załamanie. Może być ono przyczyną wielu chorób od zwykłych infekcji wirusowych, przez anginę do nawet ataku serca i śmierci. Załamanie wiąże się też najczęściej z problemami psychicznymi. Wymykające się spod kontroli reakcje oraz niespotykane wcześniej postępowanie, świadczą o załamaniu nerwowym. Inne skutki załamania to m.in. napady płaczu, krzyku, wybuchy agresji, próby samookaleczeń, a nawet samobójstwo.
Bardzo powszechnym skutkiem stresu jest uzależnienie się od alkoholu, nikotyny i narkotyków. Ludzie tacy bardzo często zamykają się w sobie, tak, że nikt nawet nie przypuszcza w jakim znajdują się stanie psychicznym. Każdego jednak da się „wyciągnąć” z tego stanu przy pomocy odpowiedniej terapii oraz zwykłej ludzkiej życzliwości.