FOTOGRAFIA
Zaciemniony pusty pokój
Wszystko zaczęło się od małego otworu w okiennicy. Było to gdzieś we Włoszech już w Średniowieczu. Jak zwykle w tym kraju, słońce świeciło ostro o silnie. Jego promienie przedostały się przez otwór do zaciemnionego pokoju. Promienie słońca przebiegały przez ciemny, pusty pokój aż do przeciwległej wybielonej ściany. W pewnym momencie do pokoju wszedł malarz. Kiedy zajęty był szperaniem zatrzasnęły się za nim drzwi. Biedny człowiek siedział posępny w ciemności. Aż nagle zdumienie.
Na przeciwległą ścianę, promienie światła rzucały obraz kościoła, znajdującego się naprzeciw jego domu, obraz kościoła był odwrócony. Wzrok malarza powędrował od ściany do okiennicy w której ujrzał maleńki otworek i smugę światła skupioną w nim, jak w soczewce, która ponownie się rozszerzała, aby na ścianie „wymalować” odwrócony do góry nogami obraz kościoła, znajdującego się na zewnątrz. Malarz zaczął malować odbicie znajdujące się na ścianie a obraz był bardziej dokładny niż dotychczasowe.
Był to pierwszy „aparat fotograficzny” jaki znamy a malarzem był sam Leonardo da Vinci a zjawisko które zaobserwował nazwał camera obscura (patrz rys 2).
Mimo całej wymyślnej techniki i elektroniki konstrukcja aparatu nie uległa zmianie. Ciemny pokój zastąpiono odpowiednią konstrukcją zabezpieczającą wnętrze korpusu aparatu fotograficznego przed dostępem światła Otwór i soczewka przybrały postać precyzyjnie zestawionych układów soczewek tworzące nowoczesne obiektywy. Miejsce białej ściany zajęła płaszczyzna kliszy światłoczułej.
ROBIMY ZDJĘCIE
Wiele pokoleń ludzi z różnych krajów wniosło swój wkład do dynamicznego rozwoju fotografii . Camera obscura przyszła z Włoch, słowo „fotografia” pochodzi od Greków (od gr. Phos-światło, i grapho-piszę), wynalazło ją dwóch Francuzów, Niemcy udoskonalili wyposażenie optyczne, a praktyczni Anglicy i Amerykanie skonstruowali prosty i tani aparat fotograficzny, nazwany aparatem skrzynkowym, jednak przez cały ten czas zasada wykonania zdjęcia nie zmieniła się. Aby je wykonać światło odbite musi przejść przez soczewkę skupiającą umieszczoną w obiektywie. Skupione światło „rysuje” obraz na kliszy światłoczułej wykonanej z soli srebra. Sole srebra pod wpływem naświetlenia ulegają rozkładowi na metaliczne srebro i wolny chlorowiec. Drobniutkie kryształki soli chlorowcowych srebra, zawieszone w ośrodku żelatynowym, tworzą na płaszczyźnie podłoża światłoczułą warstwę, która w zależności od natężenia promieni świetlnych przepuszczonych przez obiektyw, ulega zróżnicowanemu naświetleniu przechowuje niewidzialny obraz utajony aż do jego wywołania i uczynienia go widocznym. W ten oto sposób powstaje negatyw czyli ujawniony obraz na zdjęciu ale posiadający odwrotne kolory. To co w rzeczywistości jest jaśniejsze na negatywie ciemniejsze. Dopiero w wyniku kolejnej obróbki powstaje pozytyw.
CAMERA OBSCURA (RYS 2)
APARAT CELOWNIKOWY (RYS 3)
Lusterko ustawione
Pod kątem 450
LUSTRZANKA (RYS 4)
Schemat wykonania zdjęcia (rys. nr.1)
NEGATYW POZYTYW
Ważne elementy aparatu fotograficznego
Jak już wspomniałem zasada zrobienia zdjęcia nie zmieniła się od wieków jednakże zmienia się ciągle technologia aparatów fotograficznych oraz błon, która ułatwia nam zrobienie dobrego zdjęcia. Pojawiły się elementy bez którego współczesny aparat nie mógłby istnieć czyli obiektyw, migawka i przysłona.
Pierwszym w historii świata obiektywem, stworzonym przez samą naturę, jest oko, w które zostali wyposażeni ludzie i zwierzęta. Oko podobnie jak obiektyw aparatu fotograficznego, zabiera wrażenia wzrokowe i za pośrednictwem układu nerwowego przekazuje obraz w formie impulsów do mózgu, który je odbiera, rozpoznaje, przechowuje i interpretuje. Producenci i konstruktorzy obiektywów uznają jednak oko za bardzo niedoskonałą konstrukcję ze ślepymi strefami wadliwymi zniekształceniem promieni i innymi właściwościami, które dawno już wyeliminowano w optyce.
Prawdziwie optycznie widzimy otaczający nas świat w pozycji odwróconej do góry nogami, jak na matce starego aparatu a to, że widzimy świat w „prawidłowym” położeniu zawdzięczamy długotrwałym procesom rozwojowym.
Każdy obiektyw fotograficzny, poczynając od najprostszej soczewki aż do złożonych układów soczewek, wychwytuje promieniowanie świetlne, załamuje je na przedniej soczewce, skupia w swoim optycznym centrum-ognisku i w postaci zmniejszonego stożka światła przesyła to promieniowanie do płaszczyzny tylnej ścianki aparatu(gdzie znajduje się klisza światłoczuła). Tam tworzy ono pomniejszony i dokładny obraz zewnętrznego światła sfotografowanego motywu-patrz rys.1.
Każdy obiektyw posiada jemu tylko właściwą odległość między ogniskiem i płaszczyzną obrazową, w której, przy nastawieniu, na nieskończoność, otrzymuje obraz bardzo ostry. Odległość ta nazywa się ogniskową obiektywu. Pomiaru tej odległości dokonuje się w milimetrach, a liczbę graweruje na zewnętrznym pierścieniu obiektywu. Ogniskową oznacza się małą literą f od łacińskiego słowa focus- ognisko. Normalna ogniskowa obiektywu małoobrazkowego wynosi 50mm. W tym przypadku na obiektywie wygrawerowane jest oznaczenie f=50mm.
Soczewki silnie wypukle rzutują obrazy na płaszczyznę obrazową aparatu fotograficznego w małej odległości od ogniska. Z tego względu obiektywy o silnie wypukłych soczewkach nazywamy krótkoogniskowymi. Tworzony przez nie obraz jest mały. Soczewki mniej wypukłe i zestawione z niej obiektywy rzutują obraz na płaszczyznę obrazową aparatu fotograficznego w większej odległości od ogniska. Takie obiektywy nazywamy długoogniskowymi lub teleobiektywami.
Kolejne dwa ważne elementy w aparacie czyli przysłona i migawka które kontrolują ilość i czas wpływania światła do aparatu. Przysłona to element obiektywu złożony z cienkich metalowych płytek, tworzących w obiektywie otwór dozujący ilość wpadającego światła. Im mniej światła w pomieszczeniu w którym robimy zdjęcie tym otwór w przysłonie musi być większy a im więcej tym otwór musi być mniejszy analogicznie jak jest to ze źrenicą w oku. Migawka natomiast jest to urządzenie dozujące czas w jakim światło naświetla kliszę. Aby sfotografować obiekty szybko poruszające się np. lecącego Adama Małysza tak aby zdjęcie nie było poruszone należy ustawić krótki czas naświetlania (1/1000sek). Natomiast fotografując przedmioty statyczne możemy użyć długich czasów naświetlania np. 1/2sek.
Rodzaje aparatów fotograficznych
Aparaty fotograficzne dzielimy na dwa podstawowe rodzaje:
1. Aparaty celownikowe, w których obiekt fotografowany obserwujemy poprzez celownik umieszczony obok obiektywu.(Patrz rys.3)
2. Lustrzanki, w których obraz widziany w celowniku jest tym samym obrazem, który wpada przez obiektyw. (Patrz rys.4)
Ostatnio na rynku pojawiły się nowe cyfrowe technologie fotograficzne, w których klisza zastąpiona została przetwornikiem CCD. Dzięki temu zdjęcie zapisane zostaje na nośnikach cyfrowych. Najnowsze przetworniki potrafią zbudować obraz złożony z 16 mln pikseli.
AUTOR: SEBASTIAN ADAMKIEWICZ
BIBLIOGRAFIA: B.WUNDSHAMMER „FOTOGRAFIA DLA WSZYSTKICH”
R.KREYSER „FOTOGRAFUJEMY”
PRZYSŁONY
OGNISKOWA
RODZAJE OBIEKTYWÓW