Scharakteryzuj pozycję ustrojową prezydenta RP

Określenie pochodzi od łacińskiego słowa praesidens. Znaczy to po prostu przewodniczący. W Rzeczpospolitej Polskiej prezydent to jednoosobowy organ władzy wykonawczej. Jest najwyższym przedstawicielem władzy w państwie, a ponadto jest gwarantem ciągłości władzy państwowej.

W Polsce urząd prezydenta wprowadzono w 1921 roku i został nim Gabriel Narutowicz. Był to także jedeny zamordowany prezydent w historii naszego kraju. Obecnie od 1995 roku urząd prezydenta RP piastuje Aleksander Kwaśniewski.
Kadencja prezydencka trwa przez 5 lat, z możliwością reelekcji na kolejne 5 lat. Prezydentem może zostać obywatel polski mający ukończone minimum 35 lat w dniu wyborów i zgłoszony przez grupę 100000 obywateli posiadających pełnię praw wyborczych do Sejmu. Wybory prezydenckie są powszechne, tajne równe i bezpośrednie i odbywa się w jednej lub w dwóch turach, w zależności od ilości uzyskanych głosów.

Uprawnienia prezydenta są ściśle określone w konstytucji RP, a ponadto są charakterystyczne dla każdego kraju z osobna. W niektórych krajach funkcja prezydenta jest czysto reprezentacyjna, głównie w republikach parlamentarnych jak Niemcy, czy Włochy. Szeroko rozbudowana władza prezydencka jest w republikach prezydenckich. Władza skupia się prawie w jednym ręku. Są to Stany Zjednoczone, Francja lub Białoruś.

Prezydent Rzeczypospolitej obejmuje swoje stanowisko, gdy Sąd Najwyższy stwierdzi ważność wyborów i gdy złoży przysięgę wobec Zgromadzenia Narodowego.

Prezydent jako zewnętrzny przedstawiciel państwa jest reprezentanem narodu polskiego, a także sprawuje pieczę nad polityką zagraniczną kraju. Może ratyfikować i wypowiadać międzynarodowe umowy. Ponadto przyjmuje listy uwierzytelniające i odwołujące przedstawicieli dyplomatycznych innych państw i organizacji międzynarodowych. Ta sama sytuacja zachodzi w drugą stronę. Mianuje i odwołuje przedstawicieli RP w innych państwach i przy organizacjach międzynarodowych. Niektóre z tych kompetencji wymagają jednak akceptacji Prezesa Rady Ministrów.

Prezydent pośrednio odpowiada także za bezpieczeństwo naszego kraju, ponieważ jest najwyższym zwierzchnikiem sił zbrojnych Rzeczypospolitej. Mianuje Szefa Sztabu Generalnego i wszystkich dowódców Sił Zbrojnych. Prezydent może zarządzić całkowitą lub częściową mobilizację sił zbrojnych w wypadku zagrożenia państwa lub też wprowadzić stan wyjątkowy na czas określony ustawą.

Jako głowa państwa, prezydent posiada szerokie kompetencje wewnątrz kraju. Przedewszystkim posiada prawo stałego wglądu w pracę rządu, a także prawo zwołania Rady Gabinetowej, czyli obrad Rady Ministrów pod przewodnictwem prezydenta.

Ma prawo nadać i wyrazić zgodę na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego. W gestii prezydenta leży nadawnie orderów i odznaczeń państwowych, tytułów honorowych i naukowych, a także stosowanie prawa łaski, oprócz osób skazanych przez Trybunał Stanu.

Prezydent ma duży wpływ na niektóre instytucje państwowe. Powołuje członków Rady Polityki Pieniężnej, Rady Bezpieczeństwa Narodowego i trzech członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Do kompetencji prezydenta RP należy zarządzanie wyborów do Sejmu i Senatu, a także zwołanie pierwszych posiedzeń obu Izb.

Chyba najważniejszym przywilejem głowy państwa jest inicjatywa ustawodawcza, a także możliwość wydawania zarządzeń i rozporządzeń. Ponadto możliwość tzw. weta prezydenckiego pozwala, oprócz podpisania ustawy, może ją odrzucić, nie zaakceptować. Prezydent RP desygnuje i powołuje Prezesa Rady Ministrów, a także odwołuje ministra, wobec którego zostało wyrażone wotum nieufności przez Sejm. Może skierować wniosek do sejmu o pociągnięcie do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu każdego członka rządu.

W prawie każdym państwie istnieje najwyższa władza. W wielu jest to właśnie prezydent, zazwyczaj posiadający duże uprawnienia. Jest nie tylko duchowym przywódcą narodu, ale także najważniejszym reprezentantem za granicą. Jednak należy pamiętać, że prezydent tu też człowiek, popełnia błędy i dlatego odpowiada przed całym narodem.